BM: Vì sao nhiều Facebook của giới phản biện bị xóa?

Tối 29/8, như mọi khi, doanh nhân Lê Hoài Anh lại đăng một livestream về bữa tiệc gia đình bà lên tài khoản Facebook của bà với hơn 300.000 người theo dõi.

Nhưng sang ngày hôm sau, tất cả mọi thứ biến mất, tất cả những bài viết, hình ảnh và hàng ngàn bạn bè bà tích lũy trong suốt 6-7 năm qua trên ngôi nhà ảo của mình đã hoàn toàn bốc hơi.

Doanh nhân Lê Hoài Anh và nhà hoạt động Hoàng Dũng là hai trong số hàng chục 'dân oan Facebook', thường xuyên rơi vào tình trạng mất 'nhà ảo'

"Facebook báo là 'Bạn đã bị vô hiệu hóa vì vi phạm quy định cộng đồng'. Tôi thật sự rất buồn và rất giận vì nó như một tài sản tinh thần của tôi," bà Hoài Anh nói.

Dân oan Facebook

Doanh nhân Lê Hoài Anh là một trong khoảng hàng chục hot Facebooker bị xóa hoặc khóa tài khoản - những người có từ vài chục ngàn đến vài trăm ngàn người theo dõi và chuyên viết những bài viết về chính trị, xã hội gồm những tên như:

Lê Nguyễn Hương Trà, Nguyễn Ngọc Chu, Trương Châu Hữu Danh, Hoàng Dũng, Mạnh Kim, Trần Quốc Quân, Nguyễn Anh Tuấn, Đỗ Trung Quân...

Nhà văn Trần Quốc Quân ở Warsaw, CH Ba Lan xác nhận: ông bị xoá tài khoản Facebook đã bảy lần.

"Mấy lần trước đã có bài về vấn đề này, hai hôm sau Facebook vào hộp thư thanh minh và hướng dẫn. Lần này khóa nick luôn. Tôi đã đăng nguyên thư trả lời của Facebook trong status mới."

Cuối Facebook tin bởi Anh Tuan

Cũng thường xuyên tương tác với các Facebooker này, bà Hoài Anh nói bà nhận thấy hầu hết đây là những người thường xuyên viết bài về vấn đề Luật An ninh mạng, Luật Đặc Khu và các cuộc biểu tình xảy ra hồi tháng Sáu.

"Tôi có liên hệ với Help Center (Trung tâm trợ giúp) của Facebook nhưng họ không bao giờ trả lời. Tôi đã tìm hiểu tiêu chuẩn cộng đồng của họ và tôi thấy tôi không vi phạm điều nào cả. Tôi chỉ muốn biết tôi đã vi phạm ở bài viết nào, nhưng Facebook không trả lời."

Nhà hoạt động Hoàng Dũng thì cho biết anh đã sống chung với tình trạng bị khóa Facebook liên tục hơn một năm qua.

"Lần cuối tôi bị khóa Facebook là cách đây 2, 3 ngày, sau khi tôi đăng hình ảnh Phó chủ tịch UBND Hà Nội đi thăm mấy anh chàng nghiện ma túy và có đăng số điện thoại trên hình."

Thủ thuật tố cáo tinh vi, phức tạp

Hoàng Dũng nói ông hay bị report vì "đã đăng tải thông tin cá nhân".

"Khi viết một bài viết liên quan đến vấn đề xã hội thì phải có những thông tin đó [email, số điện thoại] nhưng Facebook không xem xét cẩn thận mà dựa trên số lượng report. Nên có người đã lợi dụng cái này để tấn công tôi," anh Dũng nói.

Còn trong trường hợp của bà Lê Hoài Anh, bà phát hiện bà đã bị ba tài khoản bà không hề kết bạn, đưa bà vào làm quản trị viên của một trang Facebook đăng những hình ảnh ấu dâm mà bà không hề hay biết.

Nhà hoạt động Lã Việt Dũng chia sẻ lá thư trên điện thoại do hơn 50 nhà hoạt động và tổ chức nhân quyền viết gửi cho Mark Zuckerberg về khả năng Facebook có thể đang câu kết với chính quyền cộng sản để ngăn chặn tiếng nói của giới bất đồng chính kiến.

"Sau đó họ báo rằng trang đó vi phạm và Facebook đã khóa trang đó và khóa luôn tài khoản của tôi. Đây là một lỗ hổng của Facebook, khiến một người không phải bạn của tôi cũng có thể cho tôi vào làm thành viên một nhóm nào đó mà tôi không hay biết," bà Hoài Anh nói.

Trường hợp của anh Nguyễn Anh Tuấn còn tinh vi, phức tạp hơn. Anh nói có người đã hack vào tài khoản của một ca sĩ giống tên, sử dụng hình ảnh của anh và tố cáo anh giả mạo ca sĩ này; hoặc nói rằng tấm ảnh do chính anh chụp đăng trên Facebook vi phạm bản quyền.

Âm mưu nào đằng sau?

Bà Hoài Anh và ông Hoàng Dũng đều nghi ngờ rằng có khả năng Facebook đã thỏa hiệp với chính quyền Việt Nam trong việc khống chế, 'bịt miệng' giới bất đồng chính kiến.

Bà Hoài Anh nói các bài viết về chính trị đặc biệt bị nhắm đến, thường xuyên bị ẩn đi hoặc xóa vì "vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng của Facebook", còn những bài đăng bình thường thì không gặp bất cứ vấn đề gì.

Những người theo dõi bà Hoài Anh cũng nói họ không thấy bài viết bà xuất hiện nhiều trên News Feed của họ như trước.

Ông Dũng cho biết có người thừa nhận đã được thuê với giá 500.000 đồng để report (báo cáo) tài khoản của ông.

Đồng thời, cả hai cũng không loại trừ khả năng có những doanh nghiệp sử dụng các công ty truyền thông mạng xã hội để tấn công các tài khoản chỉ trích một doanh nghiệp nào đó.

Bà Hoài Anh nói tài khoản của bà bị khóa 30 ngày sau khi viết bài bênh vực công ty Con Cưng hôm 10/8.

Facebook nói gì?

Liên lạc với đại diện của Facebook tại Việt Nam trong nhiều ngày qua về tình trạng nhiều tài khoản của những nhân vật có ảnh hưởng trên mạng xã hội Việt Nam bị khóa.

Facebook cho biết thông tin danh sách các tài khoản bị khóa để Facebook "kiểm tra lại".

Giải thích rõ thêm câu hỏi là về cơ chế khóa và xóa tài khoản của Facebook đối với những cá nhân tại Việt Nam, và liệu Facebook có biết về các nhóm được nhà nước bảo hộ như Lực lượng 47 hay dư luận viên hay không.

Giải pháp?

Bà Hoài Anh cho biết tài khoản cũ của bà đã được mở lại vào chiều hôm qua, tuy nhiên bà không nhận được bất cứ lời giải thích hay thông báo gì của Facebook.

"Rất nhiều người bạn của tôi đột nhiên nhắn cho tôi rằng 'Ô chị ơi, em thấy Facebook chị rồi'," bà Hoài Anh nói.

Tuy vậy bà vẫn không "hài lòng với cách làm việc của Facebook".

Bà cho biết trước đó bà đã nhờ nhiều người bạn bên Mỹ, soạn lá thư gửi cho Thượng nghị sĩ Marco Rubio, trước phiên điều trần trước Thượng viện của Giám đốc hoạt động (COO) của Facebook Sheryl Sandberg hôm 5/9.

Một số nhà hoạt động, văn nghệ sĩ, trí thức Việt Nam đã hiện diện trên Minds

Và cách đây năm ngày bà cũng viết một lá thư khác gửi đến văn phòng thượng nghị sĩ.

Bà Hoài Anh nói bà cũng dùng thêm tài khoản mạng xã hội Minds song song với Facebook để lưu giữ các bài viết.

Tuy nhiên Minds vẫn chưa có một cộng đồng lớn như Facebook.

"Facebook rất có thể đã thỏa hiệp với chính quyền Việt Nam, vì nó kiếm rất nhiều tiền từ người dùng Việt, nhất là những người ăn chơi nhảy múa, mua hàng quảng cáo trên các fanpage. Còn những người viết về chính trị thì không được chú ý nên việc bị tấn công cũng dễ hiểu," ông Hoàng Dũng nói.

"Mình buộc phải sống chung, nhưng những tài khoản có tiếng nói thì vẫn nên lên tiếng và thay vì chỉ share thì những người khác nên copy và đăng toàn bộ tại trên tường của mình. Đây là cách mình thách thức trước sự tấn công của Facebook," nhà hoạt động bình luận.

***