BM: Chuyển đổi năng lượng là một ‘ảo tưởng nguy hiểm’

Báo cáo này nêu rõ: “Những bài học của thập niên gần đây cho thấy rõ rằng các công nghệ SWB [quang điện, phong điện, và pin] không thể tăng sản lượng vào thời điểm cần thiết, vốn dĩ không ‘sạch’ và thậm chí cũng không độc lập với hydrocarbon, lại không hề rẻ.”

Báo cáo này, do ông Mark Mills thuộc Viện Manhattan theo phái bảo tồn truyền thống viết, được đưa ra khi cuộc chiến Nga-Ukraine đang tàn phá các thị trường năng lượng toàn cầu, đặc biệt là ở Âu Châu.

Trong một bài diễn văn hôm 07/09, Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen tuyên bố sẽ cố gắng “làm phẳng đường cong” của [biểu đồ] tiêu thụ điện trong giờ cao điểm thông qua việc phân bổ năng lượng.

Đối mặt với giá điện tăng cao, một số chính trị gia đang cân nhắc lại các lập trường của họ đối với nhiên liệu hóa thạch.

Như The Telegraph đưa tin, hôm 08/09, Thủ tướng Anh mới đắc cử Liz Truss sẽ chấm dứt lệnh cấm kỹ thuật khai thác dầu fracking (kỹ thuật thủy lực bẻ gãy) của Anh quốc.

Tuy lưu ý rằng xe điện, tấm quang năng, và tuabin gió đều đã được cải tiến đáng kể trong những năm gần đây, nhưng ông Mills đã nhấn mạnh đến những rào cản khiến cho việc hoàn toàn rời bỏ nhiên liệu hóa thạch gặp cản trở.

Các nguyên liệu thô đặt ra một thách thức căn bản. Trích dẫn một phân tích hồi tháng 05/2021 từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), ông Mills chỉ ra rằng bất kỳ quá trình chuyển đổi năng lượng sâu rộng nào cũng sẽ đòi hỏi nguồn cung của các loại khoáng sản khác nhau phải tăng lên rất nhiều.

Đơn cử, nguồn cung lithium sẽ cần phải tăng lên 4,200% (gấp 42 lần).

Các dự báo của IEA được trích dẫn trong báo cáo này cho thấy giá cả hàng hóa tăng có thể làm tăng giá pin, tuabin gió, và tấm quang năng. Giá xe điện đã và đang tăng do chi phí nguyên vật liệu ngày càng đắt đỏ.

‘Mùa đông rất thú vị’

Ông Stephen Haner, một thành viên cao cấp của Viện Chính sách Công Thomas Jefferson ở Virginia, đồng tình với phân tích của ông Mills.

Trong một cuộc phỏng vấn hôm 07/08 rằng người Mỹ bình thường có thể khó theo dõi vấn đề chuyển đổi năng lượng “cho đến khi họ đột ngột giở tờ hóa đơn [Tiền điện] của công ty Dominion ra, rồi họ thấy rằng hóa đơn tiền điện của họ đã tăng 40%.”

Ông nói: “Tôi chưa từng thấy có hóa đơn tiền điện nào mà hoàn toàn 100% phi năng lượng hóa thạch. Điều này hoàn toàn không khả thi. Có thể là tỷ lệ phong điện và quang điện sẽ cao hơn không? Có,” và nói thêm rằng thế giới có thể sớm phải đối mặt với một “mùa đông rất thú vị.”

Một chuyên gia khác, ông Daniel Kish thuộc Liên minh Năng lượng Hoa Kỳ rằng việc so sánh trực tiếp chi phí bình quân của phong năng và quang năng với than, hạt nhân, hoặc các nguồn điện có thể điều chỉnh khác là sai lầm.

Những so sánh như vậy thường dùng để hỗ trợ cho tuyên bố rằng năng lượng tái tạo rẻ hơn năng lượng thông thường.

Ông chỉ ra rằng Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ phân biệt các công nghệ có thể điều chỉnh, chẳng hạn như than và hạt nhân, với các công nghệ hạn chế tài nguyên như gió và mặt trời.

Ông Kish nói trong một cuộc phỏng vấn hôm 07/08 rằng, “Quý vị không thể so sánh chi phí của năng lượng bán thời gian khi quý vị có nhu cầu toàn thời gian với năng lượng toàn thời gian có sẵn khi quý vị cần.”

Giống như ông Mills, ông lo ngại Hoa Kỳ có thể đã trở nên phụ thuộc hơn nhiều vào khoáng sản và chuỗi cung ứng của Trung Cộng so với việc họ từng phụ thuộc vào dầu của OPEC.

Ông nói: “Dù cố đến đâu, thì cũng giống như quý vị đang bị đẩy vào vòng tay rộng mở của Trung Cộng, và quý vị đang cố tình làm như thế.”

Một số chuyên gia chỉ trích thêm

Các chuyên gia khác đã chỉ trích báo cáo này nhiều hơn.

Giáo sư Iain MacGill ở Đại học New South Wales nói trong một thư điện tử hôm 06/09 “có nhiều điều để đồng tình lẫn bất đồng” về báo cáo này.

Ông đã nhấn mạnh sự chú ý đến cảnh báo của IEA hồi năm 2021 rằng việc thiếu đầu tư vào năng lượng phi hóa thạch có thể gây bất ổn.

Ông MacGill cho biết: “Ít nhất, các vấn đề hiện tại của chúng ta phát sinh từ việc cắt giảm đầu tư vào nhiên liệu hóa thạch mà không được bù đắp đủ bằng việc đầu tư vào năng lượng sạch.”

“Then chốt là việc xây dựng chuỗi cung ứng. Nhưng giải pháp thay thế này chắc chắn còn tệ hơn nhiều – biến đổi khí hậu đang hoành hành.”

Ông Christian Breyer, một giáo sư về kinh tế quang năng tại Đại học Công nghệ Lappeenranta của Phần Lan, chỉ trích mạnh mẽ hơn nhiều.

Trong một thư điện tử có nội dung gay gắt hôm 07/09, ông nói rằng báo cáo này là “một danh sách dài những thứ cũ kỹ mà một phần trong đó chỉ đơn giản là sai lầm hoặc các giải pháp đã được biết đến. [nguyên văn]”

Sau đó, ông trích dẫn đánh giá khoa học gần đây của mình, tuyên bố rằng báo cáo đó đã chứng minh tính khả thi của quá trình chuyển đổi năng lượng chủ yếu dựa trên quang điện, phong điện, và pin.

Một phần đề cập đến nguyên liệu thô, một lĩnh vực mà ông Mills và nhiều người khác đã nêu ra vấn đề nghiêm trọng là có khả năng sẽ rất thiếu hụt. Ngay cả đánh giá của ông Breyer cũng lưu ý rằng “trên thực tế tất cả các nghiên cứu trong lĩnh vực này cho thấy sự sẵn có của vật liệu đều ở mức rất hạn chế.”

Các giải pháp mà ông đề nghị là gì? Còn những người khác đề nghị rằng: làm cho việc khai thác lithium từ nước biển rẻ hơn nhiều, và bắt buộc tái chế gần 100% pin lithium.