BM: Đảng Cộng Hòa giành được Hạ viện

Cắt giảm chi tiêu. Chúng ta hy vọng vậy. Có thể là nhiều hơn nữa.

Dân biểu Mike Garcia được dự đoán sẽ giành chiến thắng tại địa hạt quốc hội số 27 của California, mang lại cho Đảng Cộng Hòa 218 ghế tại Hạ viện, và Đảng Cộng Hòa sẽ nắm quyền kiểm soát Hạ viện bắt đầu từ tháng 01/2023. Vậy tiếp theo sẽ là gì?

Vâng, chắc chắn là sẽ có các cuộc điều tra và thậm chí có thể là một cuộc đàn hặc mang tính diễn kịch đối với Bộ trưởng An ninh Nội địa Alejandro Mayorkas, vốn có thể chẳng đi đến đâu trong bối cảnh Đảng Dân Chủ kiểm soát Thượng viện.

Nhưng câu trả lời ngắn gọn, ít nhất là về mặt lập pháp, [tình hình có thể nói] là: bế tắc. Nhóm đa số không quá áp đảo của Đảng Cộng Hòa tại Hạ viện sẽ không thể thông qua luật trước toàn thể Quốc hội, và nếu trường hợp đó xảy ra, Tổng thống Joe Biden có thể sẽ phủ quyết. Tương tự như vậy, khó mà xảy ra việc Thượng viện do Đảng Dân Chủ kiểm soát đồng ý với luật được thông qua tại Hạ viện của Đảng Cộng Hòa.

Đó có thể là một việc tốt. Hy vọng rằng, việc chi tiêu liều lĩnh, thiếu thận trọng của chính phủ Tổng thống Biden sẽ phải dừng lại, và chúng ta bắt đầu tìm ra cách chấm dứt sức ép của lạm phát, và quan trọng hơn, là tỷ lệ lạm phát kỳ vọng, vốn đã tăng mạnh trở lại do giá xăng cao hơn trong cuộc khảo sát gần đây nhất của Cục Dự trữ Liên bang (được tóm lược bên dưới).

Thách thức khó khăn nhất trong những tuần tới sẽ là liệu Tòa Bạch Ốc có cố gắng giải quyết hạn mức nợ tại phiên họp vào thời điểm sắp kết thúc một nhiệm kỳ hay không. Điều đó dường như ngày càng khó xảy ra, do đó, Đảng Cộng Hòa tại Hạ viện — giả sử họ đồng tâm hiệp lực — sẽ có thể tranh luận về hạn mức nợ và chi tiêu cho Quốc hội tiếp theo. (Đáng tiếc là [vấn đề] hạn mức nợ phải được nêu lên trong bất kỳ dịp nào có thể, vì hạn mức này áp dụng cho chi tiêu trong quá khứ, không phải trong tương lai. Các khoản nợ đã phát sinh phải được thanh toán).

Một Hạ viện quyết đoán do Đảng Cộng Hòa kiểm soát cũng có thể tạo sức ép ở những vấn đề khác không có mối liên hệ chặt chẽ với [vấn đề] ngân sách hoặc chi tiêu. Ví dụ, Đảng Cộng Hòa tại Hạ viện có thể cầm chừng mức hạn nợ tới khi nào tổng thống Biden thắt chặt việc bảo vệ biên giới hoặc tăng ngân sách cho lực lượng cảnh sát ở các thành phố lớn.

Cánh bảo tồn truyền thống quan tâm hơn về ngân sách của Đảng Cộng Hòa có lợi thế hơn nhiều đối với truy cầu trở thành Chủ tịch Hạ viện của của Lãnh đạo Thiểu số Kevin McCarthy khi ông không thể tập hợp 31 phiếu từ nhóm của mình khi họ bỏ phiếu kín hồi đầu tuần này. Khi toàn bộ Hạ viện bỏ phiếu [để bầu chủ tịch], với thành viên từ Đảng Cộng Hòa và Đảng Dân Chủ đều bỏ phiếu, ông McCarthy sẽ cần tập hợp [được toàn bộ phiếu ủng hộ] từ nhóm thành viên Đảng Cộng Hòa, trong đó có [phiếu bầu từ] nhóm Freedom Caucus và những người bảo tồn truyền thống khác. Cánh hữu có nhiều lợi thế hơn để buộc ông nhận trách nhiệm trong các cuộc đàm phán ngân sách và thay đổi quy định trong Quốc hội khóa tiếp theo.

Một trong những thay đổi quy định mà nhóm Freedom Caucus đề nghị có thể gây sức ép đáng kể lên ông McCarthy là cho phép bất kỳ thành viên nào [cũng có thể] tiến hành bỏ phiếu truất phế Chủ tịch Hạ viện. Năm 2015, Chủ tịch Hạ viện John Boehner thuộc Đảng Cộng Hòa đã bị bãi nhiệm bởi quy định này. Vì thế, dễ dàng lý giải tại sao ông McCarthy phản đối nó. Nhưng một nhóm các thành viên Đảng Cộng Hòa thiên hữu hơn rất có thể sẽ áp đảo những phản đối của ông.

Vì sao điều này quan trọng

Phần lớn nguồn cung tiền (M2) (là lượng tiền trong nền kinh tế gồm tiền mặt, tiền gửi không kỳ hạn và tiền gửi tiết kiệm) đã được tạo ra kể từ khi Tổng thống Joe Biden tuyên thệ nhậm chức. Tháng 01/2021, vào ngày thứ Hai trước khi Tổng thống Donald Trump rời văn phòng, giá trị M2 là khoảng 19.401 ngàn tỷ USD. Chỉ 15 tháng sau, hôm 18/04/2022, cung tiền M2 đã đạt 22.052 ngàn tỷ USD, mức tăng M2 đáng kinh ngạc là 2.6 ngàn tỷ USD, tương đương 13.7%, và ngay sau khi cuộc suy thoái do COVID ập đến và khi nền kinh tế đang trở lại bình thường sau các đợt phong tỏa do COVID-19. Phần lớn của số tiền đó đến từ Kế hoạch Giải cứu Hoa Kỳ trị giá 1.9 ngàn tỷ USD của tổng thống, mà Cục Dự trữ Liên bang (Fed) bang phải rót tiền vào bằng cách “in” [thêm] tiền.

Rất may, Fed đã thực hiện các bước để giảm bảng cân đối kế toán. Nhưng đó sẽ là một chặng đường dài, chậm chạp, vất vả và nếu có vấn đề về thanh khoản trên thị trường thì có thể phục hồi được. Việc này cũng có thể dẫn đến một cuộc suy thoái sâu, dù điều đó vẫn chưa được xác định do Fed đang đồng loạt tăng lãi suất với tốc độ chóng mặt.

Hạ viện do Đảng Cộng Hòa kiểm soát và (có lẽ là) Chủ tịch Hạ viện thuộc Đảng Cộng Hòa sẽ hạn chế các kế hoạch chi tiêu của chính phủ Tổng thống Biden, với điều kiện là các dân biểu trong Đảng Cộng Hòa không từ bỏ hệ tư tưởng đã được tuyên bố của đảng. Điều đó, nếu không thể ngay lập tức cắt giảm hoàn toàn, thì chí ít cũng sẽ hạn chế tốc độ tăng chi tiêu.

Việc kìm hãm chính sách tài khóa [cắt giảm chi tiêu] khi Fed đồng thời áp dụng chính sách tiền tệ thắt chặt hơn sẽ giúp chống lại lạm phát tốt hơn nhiều so với những gì đã xảy ra nếu Đảng Dân Chủ vẫn giữ quyền kiểm soát cả hai viện của Quốc hội. Điều đó sẽ khiến trái phiếu phát hành theo lãi suất dự kiến cao nhất của Fed — có thể là 5%, giảm hoặc tăng 25 điểm cơ bản, nếu nhà kinh tế học Larry Summers là đáng tin cậy — trái phiếu có cấp độ đầu tư, được đánh giá cao sẽ tăng giá. (Nghĩa là, khi chi tiêu chậm lại và Fed cắt giảm bảng cân đối kế toán, lãi suất dài hạn sẽ giảm xuống, do đó, giá trị trái phiếu bằng hoặc gần với lãi suất cao nhất sẽ tăng giá.)

Tiềm năng tốt từ các đa số không áp đảo

Một trong những điều tôi hy vọng — với các đa số không áp đảo dành cho Đảng Dân Chủ ở Thượng viện và Đảng Cộng Hòa ở Hạ viện — là Thượng viện sẽ trở lại trật tự thông thường và ngừng thông qua luật sử dụng quy tắc điều chỉnh ngân sách (reconciliation), một quy tắc được thiết lập để thông qua ngân sách tại Thượng viện nhưng đã bị lợi dụng để thông qua các vấn đề không thuộc ngân sách. Các thượng nghị sĩ như Joe Manchin (Dân Chủ-Tây Virginia) và Kyrsten Sinema (Dân Chủ-Arizona) có cơ hội thuyết phục các đồng nghiệp Đảng Dân Chủ ôn hòa hơn của họ để bắt đầu soạn thảo luật lưỡng đảng có thể vượt qua quyền tranh luận không giới hạn (filibuster). Điều tương tự cũng áp dụng cho các thượng nghị sĩ Đảng Cộng Hòa như bà Susan Collins (từ Maine) và ông Mitt Romney (từ Utah) cùng những đồng sự ôn hòa hơn của họ. Luật được đưa ra phải có được 60 phiếu thuận, cộng với một phiếu, trong bất kỳ trường hợp nào, để áp dụng quy tắc cloture và kết thúc cuộc tranh luận tại Thượng viện. (quy tắc “cloture”: yêu cầu cần ít nhất 60 phiếu thuận tại Thượng viện để chấm dứt quyền tranh luận không giới hạn {filibuster}. Quy tắc này giới hạn thời lượng tranh luận về một dự luật trong 30 giờ).

Điều đó có nghĩa là một dự luật hợp lý, dựa trên lý lẽ, được chấp thuận rộng rãi, được đa số người dân Mỹ ủng hộ — khoảng 60–80% dân số “trung dung” — sẽ được thông qua.

Việc quay trở lại trật tự thông thường sẽ cho phép Quốc hội xem xét nghiêm túc các dự luật nào nằm trong phạm vi của “trật tự thông thường.” Loại “dự luật” vô dụng, giả tạo, mang tính độc đảng và vận động chính trị chỉ có mục đích phô diễn liên quan đến việc bày tỏ các luận điểm mang tính đảng phái có thể bị lưu ý về bản chất của nó, và hy vọng rằng, giới lãnh đạo sẽ loại bỏ những dự luật như vậy.

Những điều rút ra

· Việc Đảng Cộng Hòa kiểm soát Hạ viện có thể kìm hãm cách chi tiêu hoang phí của chính phủ tổng thống Biden và có khả năng có tác động lớn hơn đối với việc thực thi các quyền hành pháp của chính phủ này.

· Điều này cũng giúp ngăn chặn lạm phát bằng cách bổ sung cho chính sách thắt chặt tiền tệ của Fed thông qua việc giảm chi tiêu.

· Các nhà đầu tư trái phiếu đầu tư bằng hoặc gần với lãi suất dự đoán cao nhất của Fed sẽ nhận thấy sự tăng giá trị trong khoản đầu tư của họ khi lãi suất bình thường hóa theo lãi suất mục tiêu của Fed là 2%.

· Nếu “những người trưởng thành” trên Capitol Hill có được quyền kiểm soát và khôi phục trật tự thông thường, chúng ta có thể thấy một Quốc hội giải quyết vấn đề hiệu quả, khiến những người như Dân biểu Alexandria Ocasio-Cortez (Dân Chủ-New York) và cựu Dân biểu Steve King (Cộng Hòa-Iowa) trở thành những kẻ gây sao nhãng bất thành như họ đã và đang như thế.

J.G. Collins _ Thiên Thư