BM: Thực phẩm siêu chế biến và nguy cơ mắc bệnh tiểu đường

Những món ăn nhẹ tiện lợi để mang đi và những bữa ăn quay bằng lò vi sóng có thể rất tiện lợi, nhưng cũng có thể gây hại cho sức khỏe của bạn sau này.

Một nghiên cứu mới bổ sung thêm bằng chứng cho thấy thực phẩm chế biến sẵn có thể gây tổn hại nặng nề, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng, bao gồm cả bệnh tiểu đường loại 2.

Được thiết kế để gây nghiện và tiêu thụ quá mức

Thực phẩm được chế biến tối thiểu như dầu ô liu, bánh mì nguyên hạt và mì ống chứa ít hoặc không có chất phụ gia. Ngược lại, các sản phẩm siêu chế biến được sản xuất bằng các chất phụ gia thường không có trong thực phẩm tươi nguyên chất (ví dụ như các bữa ăn làm sẵn, bánh ngọt đóng gói và đồ ăn nhẹ được tiếp thị là “tốt cho sức khỏe”, như một số thanh granola và sữa chua).

Những thực phẩm này kết hợp đường, chất béo và muối làm tăng cảm giác ngon miệng và hương vị, góp phần gây ra tình trạng tiêu thụ quá mức ngay cả khi bạn đã ăn no. Dựa theo các tiêu chuẩn của thuốc lá, thực phẩm siêu chế biến được xem là gây nghiện và được tiếp thị qua giảm giá, tăng kích cỡ và quảng cáo.

Thực phẩm siêu chế biến chiếm gần 60% lượng calorie tiêu thụ của Hoa Kỳ và 90% lượng đường bổ sung được tiêu thụ, theo dữ liệu năm 2009–2010. Thực phẩm chế biến có liên quan đến thói quen kém lành mạnh như không hoạt động, uống quá nhiều rượu và hút thuốc.

Các chất nhũ hóa phổ biến có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 cao hơn

Một nghiên cứu mới của Pháp đã tìm thấy mối liên hệ giữa việc tiêu thụ một số chất phụ gia thực phẩm và việc tăng nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường loại 2. Các phát hiện được công bố trên tập san The Lancet dựa trên dữ liệu từ hơn 104,000 người Pháp trưởng thành đã tham gia vào nghiên cứu đoàn hệ trên web NutriNet-Santé, đoàn hệ dựa trên web đầu tiên trên toàn thế giới với quy mô lớn như vậy, trong 14 năm.

Nhóm nghiên cứu đã tính đến các yếu tố khác ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh tiểu đường của người tham gia; bao gồm bữa ăn nhiều đường, muối, rượu, tình trạng hút thuốc, tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường và mức độ hoạt động thể chất.

Các nhà nghiên cứu tập trung vào việc tiếp xúc lâu dài với chất nhũ hóa, chất phụ gia thường được sử dụng trong thực phẩm chế biến và đóng gói. Chất nhũ hóa ngăn chặn sự phân tách các thành phần dầu và nước trong sản phẩm đồng thời mang lại kết cấu mịn và kéo dài thời hạn sử dụng.

Bà Mathilde Touvier, đồng tác giả nghiên cứu và giám đốc nghiên cứu tại Inserm, một tổ chức nghiên cứu công của Pháp, nói rằng những người tham gia tiếp xúc nhiều hơn với bảy loại chất nhũ hóa có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 cao hơn trong thời gian theo dõi 7 năm.

Các chất nhũ hóa có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và các tác dụng phụ của chúng như sau:

· Carrageenan làm tăng nguy cơ lên 3% cho mỗi 100 miligram tiêu thụ hàng ngày.

· Tripotassium phosphate làm tăng nguy cơ lên 15% cho mỗi 500 miligram tiêu thụ hàng ngày.

· Este natri citrate và acetyl tartaric của mono- và diglyceride của axit béo làm tăng nguy cơ lần lượt là 4% trên 500 và 100 miligram tiêu thụ hàng ngày.

· Kẹo cao su guar có liên quan đến nguy cơ cao hơn 11% trên 500 miligram mỗi ngày, kẹo cao su arabic có nguy cơ cao hơn 3% trên 1,000 miligram mỗi ngày và kẹo cao su xanthan có nguy cơ tăng 8% đối với mỗi 500 miligram tiêu thụ hàng ngày.

Cần thêm nghiên cứu để xác nhận mối liên hệ với bệnh tiểu đường

Bà Touvier nhấn mạnh, “Đây là nghiên cứu đầu tiên trên toàn thế giới nhằm định lượng mức độ tiếp xúc với nhiều loại phụ gia thực phẩm có chất nhũ hóa và điều tra mối liên hệ của chúng với nguy cơ mắc bệnh tiểu đường”.

Mặc dù những phát hiện này rất quan trọng nhưng vẫn cần nghiên cứu thêm để thiết lập mối quan hệ nhân quả giữa việc tiêu thụ chất nhũ hóa và bệnh tiểu đường, tiến sĩ dược lý Bernard Srour, giáo sư cơ sở tại Viện Nghiên cứu Quốc gia về Nông nghiệp, Thực phẩm và Môi trường của Pháp (INRAE).

Nghiên cứu quan sát này chỉ có thể cho thấy mối liên quan giữa chất nhũ hóa và nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tăng lên. Cả hai tác giả đều thừa nhận những hạn chế khác, bao gồm sự chiếm ưu thế của những người tham gia là nữ và sự cần thiết phải nhân rộng bằng các nghiên cứu dịch tễ học khác.

Bà Touvier lưu ý rằng, một số cơ quan y tế công cộng, “bao gồm cả chính sách dinh dưỡng chính thức ở Pháp,” đề nghị hạn chế thực phẩm chế biến sẵn có chứa các chất phụ gia “làm đẹp mắt” này do ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy những nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe.

George Citroner _ Thu Anh