BM: Một cuộc khủng hoảng tài chính đang bắt đầu

Bằng một phép lạ nào đó thực ra là bằng việc in ra 5.4 ngàn tỷ USD vốn đã tự biểu hiện thông qua lạm phát dai dẳng cho tới nay Hoa Kỳ đã tránh được một cuộc khủng hoảng tài chính. Đó là lĩnh vực duy nhất mà giới quyền uy đã có thể bảo vệ được cho khỏi biến thành thảm họa tính đến nay.

Cung tiền rộng (M2) của Hoa Kỳ

Chú thích: Trục bên trái phần trăm thay đổi so với cùng thời kỳ năm ngoái, Trục bên phải tỷ USD, Đường màu xanh dương M2 tính theo đơn vị trục bên trái, số liệu hàng tuần, chưa điều chỉnh theo mùa, Đường màu đỏ M2 tính theo đơn vị trục bên phải, số liệu hàng tháng, đã điều chỉnh theo mùa. (Dữ liệu: Dữ liệu kinh tế của Hệ thống Dự trữ Liên bang (FRED), Ngân hàng Dự trữ Liên bang St. Louis; Biểu đồ: Jeffrey A. Tucker)

Cuộc khủng hoảng này còn có thể được ngăn chặn trong bao lâu?

Quan sát cẩn thận môi trường kinh tế có đòn bẩy tài chính cao hiện nay, có vẻ như cuộc khủng hoảng này sẽ bắt đầu bằng tình trạng phá sản trong lĩnh vực địa ốc thương mại ở các thành phố lớn. Đặc biệt, New York sẽ trở thành điểm nóng và là phong vũ biểu báo trước cho những diễn biến ở nơi khác.

Câu chuyện diễn ra như thế này. Sau thời kỳ bùng nổ địa ốc kéo dài ở các thành phố, với việc nhân viên phải di chuyển đường dài, và chính sách lãi suất bằng 0 trợ cấp ồ ạt cho việc vay nợ của doanh nghiệp và tình trạng tuyển dụng quá mức, các đợt đóng cửa đột ngột bốn năm trước đã thay đổi mọi thứ.

Đột nhiên, một lượng lớn giai tầng quản lý chuyên nghiệp bị buộc phải làm công việc giả của họ ở nhà. Bối cảnh này không chỉ dẫn đến tình trạng thiếu hụt giấy vệ sinh gia đình một cách đột ngột. Mà nó còn mang lại một phương pháp mới để quản lý nhân sự cho các công ty Mỹ. Kể cả sau ngần ấy thời gian, thì thói quen đi lại hàng ngày cũng sẽ không trở lại như cũ.

Nhìn từ ngoài vào, có vẻ như câu trả lời hiển nhiên là chuyển các tòa cao ốc văn phòng rộng lớn thành những căn hộ, một lĩnh vực đang có sự thiếu hụt nghiêm trọng. Nhưng sự chuyển đổi ấy hóa ra lại không dễ dàng như vậy. Những không gian văn phòng này được thiết kế như hiện tại và chỉ đơn giản là không thể trở thành căn hộ. Thực sự chỉ có một lựa chọn: hoặc là đưa các nhân viên trở lại làm việc toàn thời gian hoặc là thu hẹp diện tích cho thuê.

Các hợp đồng thuê thương mại này thường có thời hạn từ năm đến 10 năm. Hai năm trước, đồng hồ đã bắt đầu đếm ngược thời gian cho nhiều hợp đồng trong số đó. Nhiều hợp đồng đã bắt đầu hết hạn vào năm ngoái, và nhiều hợp đồng khác sẽ hết hạn trong năm nay. Các công ty đang xem xét không gian văn phòng rộng lớn của họ và nhận ra rằng họ có thể cắt giảm một nửa hoặc nhiều hơn diện tích làm việc. Chỉ đơn giản là lịch trình làm việc kết hợp giữa văn phòng và tại nhà không cần tới những hợp đồng thuê văn phòng nhiều tầng như họ đã từng ký kết trước đây.

Kết quả là, nhiều nơi đang cắt giảm, dẫn đến dòng doanh thu chảy về phía người nắm giữ các khoản vay nợ mua địa ốc trở nên ít hơn, và do đó khoản tiền dùng để chi trả cho các khoản vay kếch xù để mua các tài sản địa ốc lớn mà các công ty tài chính lớn đang nắm giữ cũng ít sẵn có hơn.

Có thể kể đến một công ty tài chính lớn như vậy trên thị trường thành phố New York là New York Community Bancorp. Năm ngoái, công ty này bắt đầu báo cáo rằng họ đang không đạt được các chỉ tiêu của mình và đang rơi vào một thời điểm khó khăn. Cổ phiếu của công ty bắt đầu bị ảnh hưởng. Khi các báo cáo trở nên tệ hơn, thì các lệnh bán cũng bắt đầu tăng lên.

Từ mức cao gần 14 USD, cổ phiếu này bắt đầu giảm giá, thậm chí còn giảm xuống dưới 2 USD. Đó là lúc sự hoảng loạn bắt đầu dấy lên trong cộng đồng ngân hàng. Giám đốc điều hành của công ty này đã bị sa thải và thay thế. Sau đó, một vài nhà cho vay lớn đã đầu tư 1 tỷ USD vào một gói giải cứu để mọi việc trở lại bình thường. Do đó cổ phiếu đã hồi phục đôi chút.

Đáng chú ý là nguồn gốc của các dòng vốn này: cựu Bộ trưởng Ngân khố Steven Mnuchin. Liberty Strategic Capital của ông Mnuchin, rồi Hudson Bay Capital, Reverence Capital Partners, và cả Citel cũng có liên quan. Giám đốc điều hành mới là cựu Kiểm soát viên Tiền tệ.

Nói cách khác, đây là một gói cứu trợ của nhà nước ngầm, một nỗ lực chung tay nhằm ngăn chặn sự lây lan. Tình hình đang rất nghiêm trọng. Và mặc dù hành động này quả thực đã thu hút nhiều tiêu đề, nhưng theo cách nói thơ mộng, thì đó có thể chỉ là một cụm mây không lớn hơn bàn tay người báo hiệu cho một cơn bão sắp ập đến.

Tờ Wall Street Journal viết: “Moody’s Investor Service và Fitch Ratings đều đã hạ bậc xếp hạng tín dụng của New York Community Bancorp xuống dưới mức đầu tư.”

Dù có viện đến tất cả các gói cứu trợ trên thế giới cũng sẽ không giải quyết được vấn đề căn bản. Vấn đề địa ốc thương mại ở các thành phố lớn, đặc biệt là ở Boston, New York, và Chicago, vẫn chưa hề biến mất. Các vấn đề sẽ trở nên tồi tệ hơn trong cả năm nay, dẫn đến những nhà cho vay lớn ngày càng suy yếu hơn. Tác động này sẽ kích hoạt thêm sự tập trung quyền lực và nhiều gói cứu trợ hơn. Fed và Bộ Ngân khố Hoa Kỳ sẽ theo dõi chặt chẽ trong suốt quá trình này.

Liệu họ có thể kiểm soát được vấn đề này không? Không có khả năng, không thể về lâu về dài. Khủng hoảng tài chính đang đến. Họ chỉ đang trì hoãn vấn đề thôi.

Nếu quý vị thắc mắc tại sao Fed cứ tiếp tục nói về việc cắt giảm lãi suất trong khi thực tế là lạm phát gần như chưa được kiểm soát theo bất kỳ tiêu chí lịch sử nào thì đây là nguyên nhân. Đó là một phương thức để Fed bảo đảm với các thị trường rằng họ sẵn sàng khởi động máy in ngay lập tức. Họ sẽ không để hệ thống bị phá vỡ.

Thông điệp này của Fed có ý nghĩa gì với quý vị? Vâng, đầu tiên thì, điều đó có nghĩa là lạm phát sẽ không biến mất, trong một thời gian rất dài. Lạm phát có thể trở nên tồi tệ hơn rất nhiều bắt đầu từ năm tới và năm tiếp theo. Chúng ta có thể sắp sống lại những năm 1970 với ba làn sóng lạm phát riêng biệt. Chúng ta có thể đã vượt qua làn sóng đầu tiên và chỉ đang chờ đợi thêm làn sóng thứ hai và thứ ba.

Các nhà đầu tư tinh tường đã nhận ra điều này, đó là lý do tại sao vàng và Bitcoin đạt được những mức cao mới. Đó là nơi trú ẩn an toàn thực sự duy nhất trong một môi trường như vậy. Bất kể ai được bầu làm tổng thống, thì lạm phát cũng sẽ là một vấn đề lớn cho nhiệm kỳ tiếp theo. Lạm phát có thể nổi lên như là một vấn đề trọng tâm. Khi lạm phát xảy ra, xin hãy nhớ đến căn nguyên gốc rễ của vấn đề, vốn không chỉ bắt nguồn từ các đợt phong tỏa, mà còn ở cách thức phản ứng với cuộc khủng hoảng năm 2008, và thậm chí là sớm hơn với việc nới lỏng tín dụng sau năm 2001.

Cho đến nay, đã một thế kỷ trôi qua kể từ khi chính phủ chi tiêu dựa vào việc in tiền. Hỏi làm sao mà việc in tiền như thế không dẫn đến một cuộc khủng hoảng tài chính đây? Câu hỏi duy nhất là cuộc khủng hoảng đó sẽ diễn ra theo hướng nào. Bây giờ chúng ta mới chỉ đang nhìn thấy sự khởi đầu của của cuộc khủng hoảng này thôi.

Jeffrey A. Tucker _ Nhật Thăng