Ông Durov, người cũng có quốc tịch Pháp, phải đến đồn cảnh sát Pháp hai lần một tuần và không được phép rời khỏi lãnh thổ nước này.
Động thái của các công tố viên Pháp là tình tiết mới nhất trong câu chuyện gây chấn động giới công nghệ trong thời gian gần đây.
Chưa từng có tiền lệ khi một chủ sở hữu của một nền tảng truyền thông xã hội, nhắn tin bị bắt vì cách thức sử dụng nền tảng đó. Các cuộc tranh luận về tự do ngôn luận, trách nhiệm và vai trò của các giám đốc điều hành công ty truyền thông xã hội và nhắn tin đã nổ ra.
Luật sư của ông Durov, David-Olivier Kaminski, cho biết Telegram tuân thủ mọi quy định kỹ thuật số của châu Âu và được điều chỉnh để cùng tiêu chuẩn với các mạng xã hội khác.
Ông Kaminski nói thật "vô lý" khi cho rằng thân chủ của mình có thể tham gia "vào các hành vi phạm tội không liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến ông ấy".
Pavel Durov là ai?
Ông là người sáng lập công ty truyền thông xã hội nổi tiếng của Nga - VKontakte.
Năm 2014, ông Durov rời Nga sau khi từ chối tuân theo yêu cầu của chính phủ về việc đóng cửa các cộng đồng đối lập trên nền tảng này.
Một năm trước đó, ông đã thành lập Telegram và hiện đang điều hành công ty từ Dubai, Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), nơi ông đang sinh sống.
Ông có quốc tịch UAE và Pháp, nhưng Nga cho biết họ vẫn coi ông là công dân của mình.
Sau khi ông Durov bị bắt, Telegram cho biết ông đã thường xuyên đi du lịch ở châu Âu.
Trong cuộc phỏng vấn với người dẫn truyền hình phe bảo thủ của Mỹ - Tucker Carlson - vào tháng 4, ông Durov khẳng định sẽ từ chối một số yêu cầu của chính quyền về việc xóa bỏ nội dung khỏi nền tảng của mình.
Ông nói: "Chúng tôi sẽ bỏ qua những yêu cầu vượt quá giới hạn, không phù hợp với các giá trị của chúng tôi về quyền tự do ngôn luận và việc bảo vệ sự riêng tư của mọi người."
Telegram là gì?
Vào tháng 7/2024, ông Durov cho biết Telegram đã đạt 950 triệu người dùng hoạt động hàng tháng. Ứng dụng này phổ biến ở Nga và Ukraine. Các nhóm ủng hộ dân chủ ở Iran và Hong Kong cũng sử dụng nền tảng này.
Telegram cung cấp mã hóa đầu cuối, nghĩa là tin nhắn chỉ có thể được đọc trên thiết bị gửi và thiết bị nhận. Tuy nhiên, đây không phải là cài đặt mặc định cho người dùng.
Sự khác biệt lớn giữa Telegram và các dịch vụ tương tự như WhatsApp là quy mô nhóm mà người dùng có thể tham gia.
WhatsApp giới hạn quy mô nhóm ở mức tối đa 1.000 người trong khi con số đó ở Telegram là 200.000 người.
Telegram đang đối mặt với những chỉ trích rằng thông tin sai lệch có thể lan truyền trong các nhóm quy mô lớn.
Những người chỉ trích cho rằng đã có việc chia sẻ nội dung liên quan đến thuyết âm mưu, tân phát xít, ấu dâm hoặc khủng bố trên nền tảng này.
Tại Vương quốc Anh, ứng dụng này bị giám sát vì lưu trữ các kênh cực hữu đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức các cuộc bạo loạn vào tháng 8/2024 ở quốc gia này.
Các chuyên gia an ninh mạng nói rằng việc điều chỉnh nội dung cực đoan và bất hợp pháp trên Telegram yếu hơn đáng kể so với các nền tảng truyền thông xã hội và ứng dụng nhắn tin khác.
Sau vụ bắt giữ ông Durov, Telegram cho biết hoạt động kiểm duyệt của họ "nằm trong tiêu chuẩn của ngành và liên tục được cải thiện".
Telegram khẳng định họ tuân thủ luật pháp của Liên minh châu Âu, bao gồm Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số, nhằm đảm bảo môi trường trực tuyến an toàn và có trách nhiệm.
"Gần một tỷ người dùng trên toàn cầu sử dụng Telegram làm phương tiện giao tiếp và nguồn thông tin quan trọng. Chúng tôi đang chờ đợi một giải pháp nhanh chóng cho tình huống này. Telegram luôn đồng hành cùng tất cả các bạn," công ty này tuyên bố.
Vụ bắt giữ Pavel Durov
Trong thông cáo hôm 28/8, các công tố viên Paris cho biết ông Durov đã bị điều tra chính thức về các tội danh được cho là bao gồm:
· Đồng phạm trong việc quản lý một nền tảng trực tuyến cho phép các giao dịch bất hợp pháp của một băng đảng có tổ chức
· Từ chối liên lạc với cơ quan chức năng
· Đồng phạm trong việc phân phối có tổ chức hình ảnh khiêu dâm trẻ em
Tại Pháp, việc bị điều tra chính thức không ngụ ý có tội hoặc nhất thiết dẫn đến xét xử - nhưng nó cho thấy các thẩm phán cho rằng có đủ bằng chứng để tiến hành điều tra.
Elon Musk, ông chủ mạng xã hội X (trước đây là Twitter), đã bảo vệ ông Durov trong vài ngày qua bằng một loạt bài đăng trên nền tảng của mình.
Tỷ phú Musk nói rằng "việc điều chỉnh" là một từ ngữ mang tính tuyên truyền để thay thế cho từ "kiểm duyệt". Ông Musk cũng cho rằng nên trả tự do cho ông Durov.
Chris Pavlovski, người sáng lập của một ứng dụng chia sẻ video gây tranh cãi có tên Rumble, cho biết ông đã rời khỏi châu Âu sau khi ông Durov bị bắt giữ.
Đầu tuần này, Edward Snowden, một người tố giác Mỹ hiện đang sống ở Nga sau khi tiết lộ hoạt động giám sát internet và điện thoại rộng rãi của tình báo Mỹ, đã viết trên X rằng vụ bắt giữ ông Durov là "một cuộc tấn công vào các quyền cơ bản của con người về ngôn luận và thành lập hội nhóm".
Ông Snowden viết thêm: "Tôi rất ngạc nhiên và vô cùng buồn khi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã hạ thấp bản thân mình xuống mức bắt con tin để tiếp cận các thông tin liên lạc riêng tư. Điều này không chỉ hạ thấp nước Pháp mà còn cả thế giới."
Sau khi một số chi tiết về vụ bắt giữ được tiết lộ, Vyacheslav Volodin - một chính trị gia nổi tiếng của Nga và đồng minh của Vladimir Putin - đã cáo buộc Mỹ đứng sau vụ bắt giữ ông Durov.
"Telegram là một trong số ít và cũng là nền tảng internet lớn nhất mà Mỹ không có ảnh hưởng," ông Volodin viết trên nền tảng này.
Tổng thống Macron đã đăng trên mạng xã hội vào thứ Hai rằng ông đã thấy "thông tin sai lệch" liên quan đến Pháp sau vụ bắt giữ ông Durov và nói thêm: "Đây không phải là một quyết định chính trị. Các thẩm phán sẽ là người ra quyết định."
Graham Fraser