Wednesday, July 31, 2019

Biển Đông _ Hòa đồng người Việt

BM
Biển Đông là mẫu số chung Việt Nam, có thể  dùng để hoà đồng những phân số địa phương, tôn giáo, kinh tế chánh trị, trong ngoài nước, nói cách khác là hoà đồng người Việt.

Hoàng Sa, Trường Sa nói riêng và Biển Đông nói chung là giang sơn gấm vóc của đất nước ông bàViệt Nam ngàn xưa để lại cho người Việt Nam.  Phần  máu xương, da thịt của Mẹ Việt Nam, Tổ Quốc VN đó do tiền nhân, tổ tiên người Việt từ  thành đô Thăng Long ở Miền Bắc mang gươm đi mở nước, theo con đường Nam Tiến cả mấy ngàn năm. Vào Miền Trung,  tới Đèo Ngang, “Hoành Sơn nhất đoái vạn đại dung thân” như lời tiên tri  của Cụ Trạng Trình viết thành sấm ký. Rồi xuôi Miền Nam, “ra đi gặp vịt cũng lùa, gặp giặc cũng đánh, gặp chùa cũng tu’ như câu ca dao, hát đối nghêu ngao giữa vùng sông rạch chằn chịt của vùng hạ lưu sông Cữu Long. Đó nơi theo theo văn minh Nhân Loại  nơi nào có dòng sông là con đường biết đi, nơi nào có đồng bằng sông lớn là có nền văn minh.

Ai cập với sông Nil, Ba Tư với Euphrate, Tigris, Trung Hoa với Hoàng Hà, Ấn độ với Indus , Hằng Hà. Người Việt khai hoang, trồng lúa nước, cây ăn trái, cá trắng trong sông, cá đen ngoài đồng biến vùng Đồng Bằng Sông Cữu Long dưới sông đỉa như bánh canh, trên  bờ muỗi như trấu vải, thành một nền văn minh Miệt Vườn của văn minh Việt Nam. Làm cho Việt Nam thành một giang sơn gấm vóc hình chữ S có biển Đông như lòng mẹ ôm ắp và nhiều đảo che chở và Trường sơn bao bọc như thành đồng. Thời đó Ông Tổ CS Karl Marx chưa đầu thai ở Đức, CS chưa nẩy sanh ở Âu châu.    
BM

  
Nhưng nay trong thời kỳ CSVN cầm quyền, quần đảo Hoàng Sa và Trường sa của VN phân lớn đã bị Trung Cộng lấn chiếm, thôn tính, sáp nhập thành huyện Tam Sa của TC. Và Biển Đông của VN cũng đã bị TC ngang ngược lấn chiếm, với bản đồ hình lưởi bò của TC đơn phương liếm mất 80%.
Trong lịch sử 4.000 năm của quốc gia dân tộc Việt, người Việt là một dân tộc được thế giới sử đánh giá là dân tộc dũng cảm đứng lên chống quân Tàu 1.000. Và lịch sử VN coi những người đứng lên đánh đuổi quân Tàu xâm lăng, thống trị là anh hùng liệt nữ của VN. Toàn dân ngưỡng mộ, tôn vinh qua mọi thời đại.   

Nhưng VN trong lịch sử cận đại hơn một thế kỷ trở lại đây, dân chúng  bị phân hoá, chia rẻ, đất nước bị chia đôi hai miền bởi hai ý thức hệ và hai chủ nghĩa Tự do và Cộng sản, và những siêu cường áp chế.

Trong cục diện chánh trị đầy mâu thuẫn, tương khắc đó giữa hai miền của quốc gia dân tộc VN, có một mẫu số chung có thể hoá đồng các phân số. Mẫu số chung đó là mẫu số Việt Nam. Người Việt ơ Bắc, ở Nam, ở Trung và ở hải ngoại, và đồng bao thượng ở Cao Nguyên, ở Thượng du VN theo đạo này hay đạo nọ, khuynh hướng tự do hay CS, lương tri, lương tâm chánh trực đều đau niềm đau đất mẹ bị quân Tàu banh da, xẻ thịt.
BM

  
Ngay người Việt theo CS, dù ở thế kẹt, Đảng CSVN đồng chí với TC, cũng  làm bộ bằng mặt, chớ không bằng lòng. Không ít những cán bộ, đảng viên, bộ đội CS bất bình thái độ xìu xìu, ển ển  hiện tại của các lãnh tụ Đảng trước hành động xâm lăng của TC.

Đến nay đã 44 năm rồi, mà trong kỷ niệm ngày Quân Lực VNCH tử chiến với TC, dân chúng ở Đà nẵng công khai chống Đảng Nhà Nước CSVN ở Đà Nẵng tổ chức triển làm Hoàng sa mà không trình bày trận hải chiến của Hải Quân VNCH tử chiến với Quân Tàu năm 1974.

Còn báo chí của người Việt trên trang mạng, và trên phát thanh, phát hình, báo giấy, cũng như công luận của người Việt Quốc Gia  vẫn coi Hải Quân của VNCS chống quân Tàu ở Hoàng sa năm 1988, tử thương 74, là những người dũng cảm, chết cho Tổ Quốc VN đáng tôn kính.

Công luận của người Việt nói chung coi việc chống quân Tàu lấn chiếm biển đảo là một chánh nghĩa. Tiến sĩ Sử học Nguyễn Nhã một nhà nghiên cứu Biển Đông hiện sống và làm việc ở Saigon nhận định rằng, Chính phủ Việt Nam [CS] sẽ để mất thêm một cơ hội hòa giải dân tộc, nếu chậm vinh danh những anh hùng tử sĩ VNCH đã bỏ mình để bảo vệ Hoàng Sa trước quân xâm lược Trung Quốc. Cựu trung tướng quân đội Cộng Sản Việt Nam là ông Nguyễn Quốc Thước nói: “Tôn vinh tinh thần yêu nước của người lính Việt Nam Cộng Hòa chống ngoại xâm là cần thiết.”

Nếu đảng nhà nước CSVN công tâm chánh trực một chút, sẽ thấy người Việt t
 nạn CS ở hải ngoại, đại đa số là người dân của VN Cộng Hoà đóng góp rất lớn trong công cuộc quốc tế vận chống quân Tàu xâm lược biển đảo VN. Nhứt là ở Mỹ, nơi có gần hai triệu người Việt định cư. Vấn đề TC xâm chiếm biển đảo của VN đã được đồng bào ở hải ngoại quốc tế vận đưa vào Quốc Hội, trái tim và khối óc của người dân Mỹ. Cụ thể ngày 14/1/2014, các nhà lập pháp Mỹ khẳng định và khuyến cáo TT Obama không thể để mặc cho Trung Quốc tha hồ sử dụng sức mạnh quân sự để áp đặt chủ quyền lãnh hải trên các vùng biển Đông Á. Các chuyên gia quốc tế cảnh báo rằng thái độ chèn ép của Bắc Kinh đang làm các nước láng giềng lo sợ và thách thức quyền lợi an ninh của Hoa Kỳ.

Tin Đài VOA, tiếng nói chánh thức của chánh quyền Mỹ loan tãi, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã chỉ trích quy định mới của Trung Quốc về kiểm soát hoạt động ngư nghiệp trên Biển Đông là hành vi “khiêu khích và nguy hiểm.” Bất chấp khối nợ quốc gia khổng lồ đang đè nặng, chính quyền Obama tăng cường sự hiện diện quân sự Mỹ trong khu vực.
BM

  
Và gần đây TT Trump kế nhiệm chống Chủ Nghĩa Xã Hội hết mình, tăng cường thế lực quân sư Mỹ ở  Biển Đông. Với một quốc tế vận mạnh của người Việt hải ngoại hữu hiệu như vậy đối với siêu cường Mỹ đang chuyển trục quân sự sang Á châu Thái bình Dương và coi tự do hàng hải là quyền lợi quốc gia của Mỹ, còn lâu TC mới dám dùng biện pháp quân sự với VN, nếu VNCS có hành động bảo vệ ngư dân VN, bảo vệ biển đảo- là hành động tư vệ chánh đáng.    

Và khi TC ngang ngược tấn công VN, là TC tạo cơ hội, động lực cho người Việt cứu nước. Nếu Đảng Nhà Nước có một chút lòng tin nơi nhân dân, nơi lịch sử Việt, thì ngươi dân có cơ hội đoàn kết thành nội lực dân tộc chống quân Tàu.

Trong lịch sư VN có ba chân lý cũng là ba chánh nghĩa hằng cữu: ai chống quân Tàu là dân chúng ủng hộ; anh hùng dân tộc Việt đại đa số là người chống quân Tàu; các cuộc khởi nghĩa và chống quân Tàu thành công là do nội lực dân tộc là chánh, chớ ít khi nếu không muốn nói là nhờ ngoại bang giúp đỡ. Đó là mẫu số chung có thể hoá đồng nhiều phân số trong vấn đề VN.



Vi Anh


BM
Thực phẩm có thể cải thiện đời sống tình dục?
Thế giới ngầm rộng lớn dưới đất ở Việt Nam
Mảnh đất Mỹ ở Bắc Carolina vĩnh viễn thuộc về Anh
Máy bay thả “bom kẹo” và “sô cô la” thay bom chiến đấu
Ngôi sao mới Kamala Harris
Tại sao người Mỹ làm việc bất chấp tuổi hưu?
Phụ nữ ép đàn ông quan hệ tình dục, đó có phải là cưỡng hiếp?
Tân Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ _ Thương chiến Mỹ-Trung
Facebook trả 5 tỷ USD để dàn xếp quan ngại về quyền riêng tư
Quy tắc đơn giản giúp đoán trước được tương lai
Khi ông Đại Sứ nói lời thẳng thắn
Boris Johnson trúng cử lãnh đạo đảng Bảo thủ và thủ tướng đề cử của Anh
Hồng Kông _ Đấu tranh lâu dài - Nhiều mặt
TC sẽ đột quỵ như Liên xô ?
Chính quyền Trump đã lên tiếng, dân Việt Nam còn chờ gì?
Chợ sâm Hàn Quốc
Ngày mai đã muộn rồi!
Nghề làm tương
5 cách chống lụt thế giới đã làm thay cho dùng lu hứng mưa
Mỹ đả kích Trung cộng 'bắt nạt' Việt Nam giữa tranh cãi về tàu khảo sát

Monday, July 29, 2019

Thực phẩm có thể cải thiện đời sống tình dục?

BM
Nhiều người tin là một số thức ăn có thể biến họ thành người tình tuyệt vời

Nếu có bằng chứng cho thấy một loại thực phẩm nào đó có thể cải thiện ham muốn, tiềm năng hoặc khoái cảm tình dục của bạn, có lẽ nó sẽ bán rất chạy.

Một chế độ ăn uống cân bằng, lối sống năng động và sức khỏe tinh thần tốt đều có thể nâng cao đời sống tình dục của bạn. Nhưng có bất kỳ loại thực phẩm nào thực sự kích thích tình dục một cách tự nhiên?

Các thành phần kích hoạt endorphin gây hạnh phúc, chứa chất dinh dưỡng liên quan đến sự hưng phấn, hoặc đơn giản là có liên quan đến sự giàu có và thành công, thường được xem chung là những chất có thể tăng cường ham muốn tình dục.

Hãy nhìn vào lịch sử và khoa học đằng sau các lý thuyết này, và xét xem liệu có bất kỳ loại thực phẩm nào trong số này thực sự có thể cải thiện đời sống tình dục của bạn hay không.

Ăn hào có thực sự hiệu quả?

BM
Casanova, có lẽ là người tình nổi tiếng nhất trong lịch sử, được cho là ăn 50 con hào cho bữa sáng

Casanova, có lẽ là người tình nổi tiếng nhất trong lịch sử, được cho là ăn 50 con hào cho bữa sáng.

Tuy nhiên, không có mối liên hệ nào được chứng minh giữa hào và sự gia tăng tình dục, vậ thì tin đồn này xuất phát từ đâu?

Truyền thuyết kể rằng Aphrodite - nữ thần tình yêu Hy Lạp - được 'sinh ra' từ bọt trắng và hoa hồng từ biển... và vì thế hải sản được xem là một loại thuốc kích thích tình dục.

image

Nhưng dù sao cũng có tin tốt cho những người yêu thích hào, mặc dù: những động vật thân mềm quý giá này chứa đầy chất kẽm, một chất dinh dưỡng thiết yếu để sản xuất testosterone.

Nghiên cứu cho thấy kẽm có thể giúp điều trị vô sinh nam và tăng chất lượng tinh trùng.

Các nguồn kẽm tốt khác bao gồm đồ biển có vỏ, thịt đỏ, hạt (như bí ngô, cây gai dầu và vừng), các loại hạt (như hạt điều, và hạnh nhân), các loại đậu (đậu xanh và đậu thận), sữa và phô mai.

Sô cô la đen có thể biến bạn thành người tình tuyệt vời?

BM
Giới nghiên cứu cho rằng việc ăn sô cô la đen có thể khiến bạn có cảm giác lâng lâng tương tự như lúc mới bước vào tình yêu

Theo các nhà nghiên cứu, việc ăn sô cô la đen có thể khiến bạn có cảm giác lâng lâng tương tự như lúc mới bước vào tình yêu, vì sô cô la đan có chứa "hóa chất tình yêu" phenylethylamine (PEA).

PEA - chất luân lưu trong cơ thể trong vài tháng đầu của cuộc tình - kích hoạt giải phóng chất hormone dopamine khiến người ta cảm thấy vui, và kích thích trung tâm khoái cảm của não.
Tuy nhiên, chỉ có một lượng rất nhỏ PEA có trong sô cô la, và có nghi ngờ về việc liệu nó có còn hoạt động khi được ăn hay không.

Ca cao cũng chứa chất axit amin tryptophan, được cho là làm tăng lượng máu luân lưu và mức serotonin (một loại 'hormone hạnh phúc' khác).

Vậy khi nào thì mối liên kết giữa sô cô la và tình dục bắt đầu? Có thể là vào thế kỷ 16.

image

Hernán Cortés, người chinh phục Tây Ban Nha vào thế kỷ 16, đã dẫn đầu cuộc thám hiểm vào đế chế Maya và Aztec và tiếp quản hầu hết những gì ngày nay là Mexico hiện đại dưới sự cai trị của Vương quốc Castile.

Ông Cortés cũng được cho là người châu Âu đầu tiên khám phá ra sô cô la. Cortés viết thư cho vua lúc ấy, nói rằng ông đã quan sát thấy người Maya uống một ngụm ca cao "tăng cường sức đề kháng và chống lại sự mệt mỏi".

Nhưng người Castili cũ có thể quy các lợi ích y tế cho sô cô la mà người Maya thì không, và chắc chắn không có bằng chứng nào chứng minh việc sử dụng sô cô la như một loại thuốc kích thích tình dục.

Các nguồn khác của tryptophan là: cá hồi, trứng, thịt gia cầm, rau spinach, hạt, trứng, các loại đậu và các sản phẩm từ đậu nành.

Ớt có tăng gia vị cho đời sống tình dục?

BM
Ớt làm tăng tốc độ trao đổi chất của bạn và tăng nhiệt độ cơ thể và nhịp tim

Ớt cay chứa chất capsaicin, mà nhiều nghiên cứu cho thấy có thể tạo ra việc làm cơ thể tiết ra chất endorphin (vâng, một loại hormone hạnh phúc khác) để tạo ra một cảm giác lâng lâng 'từ ớt'.

Ớt cũng tăng tốc độ trao đổi chất của bạn và tăng nhiệt độ cơ thể và nhịp tim, những cảm giác chúng ta có khi quan hệ tình dục.

Nhưng luôn luôn nhớ rửa tay sau cắt ớt nhé.

Rượu giúp đỡ hay cản trở?

BM
Alcohol can make you less shy but be careful not to exaggerate

Rượu có thể làm tăng ham muốn bằng cách giảm bớt sự tự ức chế, nhưng như Macbeth tuyên bố trong khi say, nó "kích thích ham muốn, nhưng nó lấy đi hiệu suất".

Sự nhạy cảm ở cả nam và nữ cũng giảm khi uống quá nhiều rượu và theo thời gian nó có thể làm giảm ham muốn tình dục của bạn hoặc trong trường hợp nghiêm trọng hơn gây ra bất lực.
Thêm vào đó, nếu người bạn nồng nàn toàn mùi rượucó lẽ đó cũng không phải là điều tạo cảm hứng cho đối tượng.

Làm thế nào để giảm nguy cơ rối loạn cương dương?

BM
Nhiều người cho rằng ăn nhiều trái cây sẽ giúp bạn thêm hưng phấn

Nghiên cứu từng cho biết ăn thực phẩm giàu một số flavonoid - hợp chất chiết xuất từ thực vật - có liên quan đến việc giảm nguy cơ rối loạn cương dương (ED).

Nghiên cứu cho thấy một loại flavonoid đặc biệt là anthocyanin (được tìm thấy trong quả việt quất - blueberries) và những loại khác được tìm thấy trong trái cây họ cam quýt, có khả năng ngăn ngừa ED.

Nói chung tiêu thụ nhiều trái cây hơn có liên quan đến việc giảm 14% nguy cơ mắc ED và kết hợp tiêu thụ thực phẩm giàu flavonoid và tập thể dục có thể làm giảm 21% nguy cơ.

Vì vậy, bạn nhét trái cây đầy vào bát nhé!

image

Một số nghiên cứu cho thấy chế độ ăn kiểu Địa Trung Hải có thể có hiệu quả trong việc ngăn ngừa ED và bảo tồn chức năng tình dục, vì nó phụ thuộc vào ngũ cốc, trái cây, rau, các loại đậu, hạt (hạnh nhân và quả óc chó) và dầu ô liu.

Các nguồn khác của anthocyanin bao gồm anh đào, quả mâm xôi, blackcurrant, cranberries, mâm xôi, một số loại nho, cà tím và bắp cải đỏ.

Hiểu về Aphrodisiacs

BM
Aphrodite - nữ thần tình yêu Hy Lạp - được 'sinh ra' từ bọt trắng và hoa hồng từ biển, theo truyền thuyết

Aphrodisiacs được chia thành ba loại: những loại hoạt động dựa trên ham muốn tình dục, tiềm năng và khoái cảm tình dục.

Chưa có chứng minh khoa học nào cho thấy là những loại Aphrodisiacs này có ảnh hưởng lên con người, vì đây là điều rất khó đo lường chính xác.

Trên thực tế, loại thuốc kích thích tình dục duy nhất được chứng minh là có tác dụng là ... mùi hương của trái cây chín và thối. Và nó chỉ có hiệu quả đối với ruồi giấm đực.

Tiến sĩ Krychman, một chuyên gia về sức khỏe tình dục, cho biết ông nghĩ rằng mọi người ăn thuốc kích thích tình dục đơn giản chỉ vì họ tin rằng chúng sẽ hoạt động, và gợi ý rằng nếu một cái gì đó có tác dụng với bạn, thì có cần phải hiểu tại sao nó như vậy không?

Nhiều thứ được gọi là thuốc kích thích tình dục là thực phẩm tốt cho sức khỏe, nhưng nên tránh xa các chất chiết xuất từ thực vật và các chất nếu chúng thiếu dữ liệu an toàn và bất cứ thứ gì tuyên bố là phương thuốc thần kỳ.

Nếu bạn bị ngày càng giảm ham muốn tình dục, có thể bạn có một tình trạng y tế tiềm ẩn, vì vậy hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.


BM
Thế giới ngầm rộng lớn dưới đất ở Việt Nam
Mảnh đất Mỹ ở Bắc Carolina vĩnh viễn thuộc về Anh
Máy bay thả “bom kẹo” và “sô cô la” thay bom chiến đấu
Ngôi sao mới Kamala Harris
Tại sao người Mỹ làm việc bất chấp tuổi hưu?
Phụ nữ ép đàn ông quan hệ tình dục, đó có phải là cưỡng hiếp?
Tân Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ _ Thương chiến Mỹ-Trung
Facebook trả 5 tỷ USD để dàn xếp quan ngại về quyền riêng tư
Quy tắc đơn giản giúp đoán trước được tương lai
Khi ông Đại Sứ nói lời thẳng thắn
Boris Johnson trúng cử lãnh đạo đảng Bảo thủ và thủ tướng đề cử của Anh
Hồng Kông _ Đấu tranh lâu dài - Nhiều mặt
TC sẽ đột quỵ như Liên xô ?
Chính quyền Trump đã lên tiếng, dân Việt Nam còn chờ gì?
Chợ sâm Hàn Quốc
Ngày mai đã muộn rồi!
Nghề làm tương
5 cách chống lụt thế giới đã làm thay cho dùng lu hứng mưa
Mỹ đả kích Trung cộng 'bắt nạt' Việt Nam giữa tranh cãi về tàu khảo sát
Hai người Việt nhận tội kết hôn giả để nhập cư Mỹ

Sunday, July 28, 2019

Thế giới ngầm rộng lớn dưới đất ở Việt Nam

BM
Ba trong số bốn hang động lớn nhất thế giới nằm ở tỉnh Quảng Bình.

Ẩn dưới những khu rừng rậm rạp ở miền trung Việt Nam là một mê cung sâu dưới lòng đất gồm 3 trong số 4 hang động lớn nhất thế giới.

Bạn sẽ không bị va đầu vào đá trong các hang ở tỉnh Quảng Bình thuộc miền trung Việt Nam vì chúng lớn tới mức chứa được cả tòa nhà 40 tầng.

BM
  
Ba trong số bốn hang động lớn nhất thế giới nằm ở khu vực hẹp nhất của đất nước có dáng mảnh dẻ này. Hàng trăm hang động đá vôi khác có các hang nhỏ sâu và sông ngầm cũng nằm ở đây, và mỗi năm lại phát hiện ra các hang động mới. Hang mới là tin vui cho vùng này, một vùng ngay phía Bắc khu phi quân sự đã chia Bắc và Nam Việt Nam từ 1954 đến 1975. Mỹ đã ném bom ở đây rất nhiều trong chiến tranh Việt Nam (một hố bom đã được dụng làm địa điểm cho một quán bar ngoài trời), và sự nghèo đói là nghiêm trọng trong hơn một thập kỷ sau đó.

Bây giờ Quảng Bình là điểm nóng mới của thế giới để thăm hang động, nơi có vườn quốc gia, được Unesco bảo vệ, rộng 126.000 ha mà khu rừng nhiệt đới rậm rạp che giấu một thế giới ngầm rộng 104km - biến nó thành một trong những hệ sinh thái hang đá vôi ngoạn mục nhất hành tinh. 

BM
Hang lớn nhất thế giới, Sơn Doòng, được phát hiện tình cờ vào năm 1991 bởi một người khai thác gỗ địa phương.

Gần đây tôi đến để khám phá một số hang động lớn của Việt Nam, kể cả một hang động được mở ra cho công chúng vài tháng trước. Khi tôi sống ở đây vào những năm 1990, tôi không biết gì về khu vực mê cung ẩn giấu dưới chân mình. Trước đây tôi rất thích hang động - ở một mức độ nào đó. Hầu hết trải nghiệm của tôi là trên xe ô tô mà các chuyến du lịch vào nơi chật chội dẫn đến va đụng biêu đầu, sau đó là các cửa hàng bán toàn đồ vớ vẩn. Giờ đây tôi đang tìm kiếm sự hùng vĩ của hang động.

Phần lớn tin tức ở Quảng Bình tập trung nói về hang Sơn Đoòng cao 200m và dài 5km, lớn nhất thế giới. Một thợ đốn cây đã tình cờ tìm thấy hang này năm 1991, sau đó các nhà khoa học đã khám phá nó năm 2009 trước khi mở cho các tour du lịch vào năm 2013. Nhưng việc vào thăm hang Sơn Đoòng là hạn chế (chỉ 1.000 người một năm) với giá 69.766.100 đồng Việt Nam (2.384 bảng Anh) một người, nghĩa là phần lớn du khách, kể cả tôi, phải tìm tới hàng trăm các hang khác được biết đến của tỉnh này.

BM
  
Một số hang có đường vào dễ dàng bằng ván gỗ, các măng đá và nhũ đá được chiếu sáng. Các hang khác còn hoang sơ, đòi hỏi những chuyến đi bộ trong rừng qua đêm có hướng dẫn đến các điểm cắm trại ở các bãi cát trong hang động dưới lòng đất. Trong khi đó, hệ sinh thái dưới mặt đất này vẫn đang phát triển. Các hang động mới được mở cửa cho du khách mỗi năm.

"Chúng tôi vẫn chỉ khám phá khoảng 30% khu vực. Vì vậy, việc tìm kiếm còn nhiều lắm, Lim Limbert, thuộc Hiệp Hội Nghiên Cứu Hang Động Anh, người đầu tiên đến Việt Nam vào năm 1990 cùng với vợ ông, Deb, nói. Họ ở lại đây để khám phá và giúp các nhà khai thác địa phương mở hang động cho công chúng, kể cả hang Sơn Đoòng vào năm 2013.

BM
Tại làng Phong Nha yên tĩnh của Việt Nam, các nhà nghỉ do gia đình tự quản cung cấp chỗ ở ngay gần trung tâm của Vườn Quốc Gia Phong Nha-Ke Bàng được Unesco bảo vệ.

Theo Howard, sự kết hợp giữa trầm tích đá vôi 450 triệu năm tuổi và mưa lớn ở Quảng Bình là điều kiện để tạo ra hang động. Nước mưa được dẫn qua đá cứng hơn (không phải đá vôi) dần dần hình thành nên các dòng sông ngầm và các buồng/vòm hoành tráng kéo dài hàng km. Ở một số vòm hang, bạn có thể nhìn thấy các rãnh trần vòm, cách sàn hang hàng trăm mét, được tạo thành do xoáy nước khi mà các các hang động tràn ngập nước trong mùa gió mùa thu.

Trung tâm của những điểm tham quan tự nhiên này là Vườn Quốc Gia Phong Nha- Kẻ Bàng, cách thị trấn ven biển Đồng Hới 50 phút ô tô về phía tây. Ở làng Phong Nha khiêm nhường, hàng chục nhà nghỉ do gia đình điều hành chạy dọc vài km theo một con sông ven núi, nơi người dân dùng sào chống đẩy các ghe dài để thu hoạch cỏ trên sông dùng làm thức ăn cho các trang trại nuôi cá. Hiện không có khu nghỉ dưỡng nào (mặc dù nhiều tin đồn là có). Và điều ấn tượng là người dân ở đây làm đủ các nghề kinh doanh.

BM
  
Hang động gần nhất với ngôi làng là Phong Nha, du khách đến đây bằng thuyền đi từ bến đỗ ở làng. Nhưng tôi lại khám phá cách đi khác, đi vào và đi quanh vườn quốc gia, một tuyến đường vòng 50 Km đi qua các hang, vườn bách thảo, đường mòn sinh thái và thậm qua 1 hoặc 2 đường cáp thô sơ.

Bằng xe máy, tôi đi theo đường mòn Hồ Chí Minh cũ (trước dùng để vận chuyển thiết bị và nhân sự trong chiến tranh Việt Nam) từ làng vào công viên. Bản thân chuyến đi là rất thích thú. Những tán cây chùm lên nhau giữa những ngọn núi xanh xen kẽ nhìn xuống một thung lũng sâu bị cắt bởi một dòng sông nhỏ bé màu nâu bùn.

Tôi đi đường vòng đến một hang miếu thờ ảm đạm, Hang Tám Cô, nơi tưởng nhớ 8 bộ đội nữ Việt Nam bị mắc kẹt ở đây sau một cuộc ném bom của Mỹ vào năm 1972, và cuối cùng chết trong bóng tối. Ở điểm dừng tiếp theo, Hang Thiên Đường, mở cửa vào năm 2011, một chiếc xe ô tô điện đã đưa tôi đến một đoạn đường dốc lát đá để rồi tôi leo qua các cây để tới một cầu thang bằng gỗ dẫn xuống các vòm hang khổng lồ chạy dài 32km.

BM
Tỉnh Quảng Bình ở Miền Trung Việt Nam là nơi có hàng trăm hang động đá vôi, mà mỗi năm lại phát hiện ra những hang mới.

Cho đến lúc đó, Hang Tám Cô dễ dàng là hang động gây ngạc nhiên nhất mà tôi từng thấy. Nhưng chính những chuyến du lịch, có người hướng dẫn, đến các hang động xa hơn khiến Quảng Bình trở thành điểm đến lớn nhất thế giới về du lịch hang động. Hai cửa hàng của địa phương về thiết bị du lịch, Oxalis và Jungle Boss, có đặc quyền vào nhiều hang động khác nhau, chủ yếu phục vụ du khách ở các cấp độ kỹ năng khác nhau. Tôi quyết định không đi các chuyến qua đêm mà đi 3 chuyến, mỗi chuyến 1 ngày.

Cái tên Hang Tiên cám dỗ tôi trước hết. Tôi đã tham gia cùng 12 du khách khác, hai hướng dẫn viên nói tiếng Anh và hai người khuân vác để mạo hiểm vào đi mạng lưới hang Tu Lan, cách công viên quốc gia 70km về phía tây bắc. Cảnh núi non xung quanh ở đây được sử dụng cho bộ phim Kong: Đảo Đầu Lâu, khi ngồi trên xe, tôi cứ dán mắt vào cửa sổ khi xe đi qua các ngôi làng dựa vào các núi có đỉnh răng cưa, um tùm cây và đầy ấn tượng, vươn lên bầu trời.

Chuyến đi bộ của chúng tôi bắt đầu từ một con đường đất đi vào khu rừng tưởng như không thể xuyên qua nổi. Con đường đất hẹp leo qua các dễ cây xù xì và những tảng đá vôi lởm chởm trong khi dây leo cọ sát vào vai chúng tôi. Khi chúng tôi đi, hướng dẫn viên Tham 'Katy' Nguyễn, vui vẻ chỉ ra những dấu vết chân còn mới của gấu đen và tiếng xào xạc của khỉ trên những tán cây phía trên đầu.

Không khí oi ả và ẩm, và chẳng mấy chốc tôi đã đẫm mồ hôi. Sau vài giờ, chúng tôi đến một ngách trong núi nơi bóng râm che một lối vào hang rộng mở.

BM
Những chiếc thuyền dài đưa du khách từ làng Phong Nha yên tĩnh dọc theo sông đến hang Phong Nha.

Những tảng đá vôi khổng lồ chen chúc bên trong hang động, nơi dương xỉ xanh nhạt mọc lên từ những tảng đá bậc thang. Đèn pha trên mũ chúng tôi tia xuyên vào bóng tối cao chót vót. Mỗi vòm hang mới mà chúng tôi tới được đều có sự kỳ diệu riêng của nó, chúng tôi bước qua nền cát và các vũng nước lưu huỳnh, trèo qua những thành hệ địa chất giống như những con rắn cuộn khổng lồ và sau đó đến một đầm phá màu xanh lục sáng, cách cửa hang 1 Km.

Trong vài ngày tiếp theo, sự cảm kích của tôi đối với hang động ngày càng sâu sắc. Trong một chuyến đi đến Thung lũng Ma Da, một phương tiện giao thông Bắc Việt cũ từ thời chiến tranh đã đưa tám người chúng tôi trở lại công viên quốc gia. Chúng tôi đã vượt qua các sông và trèo qua những cây cầu gỗ để đến một "hang ướt', nơi chúng tôi bơi gần 1km theo một dòng sông ngầm, nước sâu, tối tăm, trong khi những con dơi nhào lộn trên đầu chúng tôi. Ở một hang khác, chúng tôi đã đi qua một đống chai cũ, đế giày, túi da, tất cả do bộ đội Bắc Việt để lại trong chiến tranh.

Hướng dẫn viên địa phương của chúng tôi, tên là Đại Úy, thường xuyên khám phá rừng rậm trong nhiều ngày mà chỉ mang theo một cái võng, dao rựa và bật lửa. Ông đã tự mình khám phá ra nhiều hang động.

"Để tìm một cái hang, hãy đi theo dòng sông", ông nói khi chúng tôi ăn gà nướng sau khi ngâm mình trong một cái hố bơi màu xanh sáng. "Tôi đã tìm thấy một cái hang mới cách đây 3 tháng. Tôi chưa đặt tên cho nó."

Tôi đã đến đây không phải để đặt tên cho các hang động, nhưng tôi đã trở thành người Mỹ đầu tiên đến thăm một hang với một câu chuyện đáng ngạc nhiên mà nó vừa được khai trương trong năm nay.

BM
Trong những năm gần đây, tỉnh luôn nghèo này đã nổi lên như một trong những điểm đến thăm hang động vĩ đại thế giới.

Cách Phong Nha khoảng 80km về phía đông nam, hang Võ Nguyên Giáp được lấy tên của vị tướng Bắc Việt tự học, đã đánh bại người Pháp năm 1954 và người Mỹ và người miền Nam vào những năm 1970. Tướng Giáp được sinh ra gần đó và đã dành vài năm trong Chiến Tranh Việt Nam ở trong hang động sâu 5km này. Chuyến thăm của tôi đến các phòng hẹp của hang khiêm tốn này bao gồm cả chuyến di thăm một làng dân tộc thiểu số Văn Kiều và một bữa ăn trưa với những người dân địa phương mà họ chia sẻ những câu chuyện về các loại thuốc tự nhiên được tìm thấy trong rừng.

Tướng Giáp - qua đời năm 2013 ở tuổi 102 - đã từng sử dụng những hang động này để tránh bom Mỹ, nhưng thấy các hang động này là tiềm năng lớn hơn như một địa điểm du lịch sinh thái một khi hòa bình trở lại. Ngày nay ý kiến của ông đang giúp Quảng Bình không đi theo sự phát triển thái quá của các kỳ quan thiên nhiên khác ở Việt Nam, như vịnh Hạ Long. Vai trò của ông, như người gìn giữ cho khu vực, nảy sinh trong bữa ăn trưa tình cờ với vợ chồng Howard và Deb Limbert năm 1992.

"Chúng tôi không biết ông là ai," Deb nói. "Nhưng ông rõ ràng là người quan trọng vì theo ông có đoàn tùy tùng."

BM
Gần như tất cả các nhà nghỉ trong Vườn Quốc Gia Phong Nha-Kẻ Bàng đều do người dân địa phương điều hành và hiên chưa có khu nghỉ dưỡng lớn nào.

Ông Giáp rất thích thú với những nhận xét của Limbert về việc khám phá các hang động xung quanh Phong Nha. Ngay sau bữa trưa, các ông Limbert nhận được một lá thư định mệnh của ông.

"Ông viết, 'Việc ông bà chăm sóc và bảo tồn các hang động là hết sức quan trọng,' Howard nói. "Ông đã đi trước thời đại của mình."

Năm tháng trôi qua, nhiều nhà phát triển đã để mắt đến những ngọn núi cho các dự án khai mỏ, khai thác gỗ hoặc đường cáp treo, và Limbert luôn dẫn lời ông Giáp.

"Tôi đã đưa cho họ xem lá thư này và họ không làm nữa," Howard nói.

Các hang động đã phục vụ rất nhiều thứ cho con người: nơi trú ngụ, nơi ẩn náu, tấm vải tranh chưa được vẽ, phép ẩn dụ, một nguồn để nghiên cứu khoa học chuyển động chậm. Và ở Quảng Bình, hang động không chỉ là một xứ sở thần tiên cho các nhà thám hiểm, mà còn là hy vọng đang tiếp diễn để bảo tồn một trong những khu vực đẹp nhất Đông Nam Á.



Robert Reid



Mảnh đất Mỹ ở Bắc Carolina vĩnh viễn thuộc về Anh
Máy bay thả “bom kẹo” và “sô cô la” thay bom chiến đấu
Ngôi sao mới Kamala Harris
Tại sao người Mỹ làm việc bất chấp tuổi hưu?
Phụ nữ ép đàn ông quan hệ tình dục, đó có phải là cưỡng hiếp?
Tân Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ _ Thương chiến Mỹ-Trung
Facebook trả 5 tỷ USD để dàn xếp quan ngại về quyền riêng tư
Quy tắc đơn giản giúp đoán trước được tương lai
Khi ông Đại Sứ nói lời thẳng thắn
Boris Johnson trúng cử lãnh đạo đảng Bảo thủ và thủ tướng đề cử của Anh
Hồng Kông _ Đấu tranh lâu dài - Nhiều mặt
TC sẽ đột quỵ như Liên xô ?
Chính quyền Trump đã lên tiếng, dân Việt Nam còn chờ gì?
Chợ sâm Hàn Quốc
Ngày mai đã muộn rồi!
Nghề làm tương
5 cách chống lụt thế giới đã làm thay cho dùng lu hứng mưa
Mỹ đả kích Trung cộng 'bắt nạt' Việt Nam giữa tranh cãi về tàu khảo sát
Hai người Việt nhận tội kết hôn giả để nhập cư Mỹ
Bạn có dám trao chân dung của mình cho FaceApp?