BM: Pháp lý phân tích những sơ hở trong bản cáo trạng truy tố cựu TT Trump

Hôm thứ Tư (05/04), trong một cuộc phỏng vấn, ông Alan Dershowitz, một luật sư từng dạy luật tại Trường Luật Harvard gần 50 năm và là thành viên của nhóm bào chữa trong phiên đàn hặc cựu TT Trump năm 2019, nói rằng: “Không có phần nào trong vụ án này là không yếu.”

Trước đó, hôm thứ Ba, ông Chris Conry, một công tố viên tại văn phòng của Biện lý Quận Manhattan Alvin Bragg, tiết lộ trong phiên điều trần buộc tội ông Trump rằng ông Trump bị buộc tội với 34 tội danh làm sai lệch hồ sơ kinh doanh ở mức trọng tội.

Các cáo buộc chống lại ông Trump bao gồm hai phần, một cáo buộc chính làm sai lệch hồ sơ kinh doanh và một cáo buộc phụ, mà ông Bragg đã không xác định được rõ ràng mà đưa ra một số khả năng.

Cáo buộc làm sai lệch hồ sơ kinh doanh đã dẫn đến vụ kiện của ông Bragg. Theo phiên bản câu chuyện của bên công tố, trong cuộc bầu cử năm 2016, ông Trump đã chỉ thị một trong những luật sư của mình, ông Michael Cohen, trả cho nữ diễn viên phim người lớn Stormy Daniels 130,000 USD với ý định ngăn bà này nói về mối quan hệ được cho là ngoại tình giữa bà và ông Trump vào năm 2006. Sau đó, ông Trump được cho là đã hoàn trả cho ông Cohen thông qua chi phiếu hàng tháng và ghi lại khoản thanh toán đó là chi phí pháp lý trong Trump Organization.

Văn phòng của ông Bragg cho biết trong một tuyên bố: “Mỗi tấm chi phiếu đều được Trump Organization giải quyết và được ngụy trang một cách bất hợp pháp dưới dạng một khoản thanh toán cho các dịch vụ pháp lý chi trả theo một thỏa thuận trả trước vốn không hề tồn tại.”

Bản thân một cáo buộc làm sai lệch hồ sơ kinh doanh thường là một hành vi phạm tội nhẹ với thời hiệu là hai năm. Thời hiệu đó có thể đã hết vì ông Trump bị cáo buộc đã thanh toán cho bà Daniels vào năm 2016, tức là bảy năm về trước tính từ thời điểm hiện tại.

Để khắc phục giới hạn thời hiệu này đối với cáo buộc chống lại ông Trump, thì ông Bragg phải chứng minh được rằng cáo buộc làm sai lệch hồ sơ kinh doanh được thực hiện để che giấu một tội danh khác, mà tội danh này là nguyên nhân dẫn đến cáo buộc phụ.

Mặc dù cáo buộc phụ đó không được xác định trong bản tường trình sự việc và bản cáo trạng này, nhưng trong một tuyên bố hôm thứ Ba, ông Bragg nói rằng ông Trump đã phạm tội làm sai lệch hồ sơ kinh doanh với ý định “che giấu cử tri Mỹ về thông tin gây tổn hại và hoạt động bất hợp pháp trước và sau cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.”

Hai phần này kết hợp cùng nhau thường sẽ nâng một tội nhẹ lên thành một trọng tội, có thời hiệu là 5 năm.

Một điều khoản trong luật của New York quy định rằng thời hiệu bị tạm dừng nếu bị đơn “liên tục” ở ngoài tiểu bang, mà việc này có thể sẽ kéo dài thời hiệu năm năm đó cho đến thời điểm hiện tại, nhưng tình tiết này có thể sẽ được tranh cãi tại tòa án.

Theo bản cáo trạng mà văn phòng của ông Bragg công bố hôm thứ Ba, một cáo buộc khác có thể ảnh hưởng đến vụ kiện này là liệu việc diễn giải sai khoản thanh toán cho bà Daniels theo cáo buộc có phải được thực hiện “vì các mục đích thuế” hay không.

‘Chưa bao giờ có trong lịch sử nước Mỹ’

Theo ông Dershowitz, bản chất của thỏa thuận không tiết lộ mà ông Cohen đã ký với bà Daniels hồi năm 2016, theo lời nhận tội của ông Cohen, cho thấy bản cáo trạng của ông Bragg dựa trên một giả định đầy sơ hở một cách căn bản.

“Bản cáo trạng đó dựa trên giả định sau: để ông Trump không bị truy tố sau khi trả tiền để bịt miệng một cách hợp pháp, ông ấy phải đưa ra các hình thức hữu hiệu công khai rằng chính ông ấy đã trả tiền để giữ bí mật, cụ thể là, việc ông ấy bị buộc tội đã ngoại tình với một cựu ngôi sao khiêu dâm,” ông Dershowitz giải thích.

Ông Dershowitz nêu ra rằng điều này sẽ loại bỏ mục đích ban đầu của thỏa thuận đó, lưu ý rằng khoản thanh toán này “có khả năng là hợp pháp.”

“Vì vậy, toàn bộ bản cáo trạng này dựa trên một sự ngụy biện rõ ràng. Không có chỗ nào vững chắc trong đó. Quý vị không thể tạo ra sự vững chắc nhiều điểm yếu, đúng vậy, có 34 điểm xấu, và 34 điểm xấu không tạo ra được một điểm tốt nào,” ông Dershowitz nói.

Khoản tiền bịt miệng này có phải là khoản đóng góp của chiến dịch tranh cử không?

Cựu Chủ tịch Ủy ban Bầu cử Liên bang Bradley Smith đã nhắc lại quan điểm trên của ông Dershowitz. Ông Smith nói rằng khoản tiền bịt miệng này không được phân loại là một khoản đóng góp của chiến dịch tranh cử và do đó không thể được sử dụng để chứng minh cho một vi phạm tài chính chiến dịch tranh cử.

Lúc nào đó trong vài tháng tới ông Bragg sẽ đưa ra cáo buộc phụ đó, và một cáo buộc khả dĩ là một hành vi vi phạm tài chính chiến dịch tranh cử liên bang.

Theo ông Smith, lý luận của vị công tố viên này là, nếu như mục đích của một khoản chi tiêu cho chiến dịch tranh cử là để gây ảnh hưởng đến một cuộc bầu cử, thì khoản chi tiêu đó phải được ghi lại là chi phí chiến dịch tranh cử; do đó, theo lý luận này, lẽ ra ông Trump nên ghi lại khoản thanh toán đó là một khoản chi phí chiến dịch tranh cử, thay vì là chi phí pháp lý trong Trump Organization.

Ông Smith nói rằng lý luận đó có một vấn đề.

“Vấn đề với lý luận đó là ở chỗ, pháp quy… đã được hiểu là yêu cầu không có một ý định chủ quan… mà lại là một phép thử khách quan theo đó loại trừ những thứ mà một người có thể trả tiền nếu họ không tranh cử,” ông Smith cho biết.

Nói cách khác, ông Smith đang nói rằng việc ông Trump muốn gây ảnh hưởng đến cuộc bầu cử năm 2016 hay không là không quan trọng, mà câu hỏi quan trọng hơn là liệu mục đích của khoản “tiền bịt miệng” có thể được xem xét một cách hợp lý chỉ là một khoản chi phí để che giấu quá khứ đáng xấu hổ hay không.

“Chẳng hạn, như tôi đã nói, nếu quý vị quyết định sẽ ra tranh cử, và quý vị đã trả tiền cho một luật sư chuyên về ly hôn để cố gắng niêm phong hồ sơ ly hôn lộn xộn của mình… thì quý vị có thể làm điều đó vì mục đích để quý vị tranh cử, nhưng theo luật điều đó không được xem là vì mục đích tranh cử. Đó không phải là một khoản chi tiêu cho chiến dịch tranh cử,” ông Smith cho biết.

“Và quý vị không chỉ không bắt buộc phải thanh toán bằng quỹ chiến dịch tranh cử mà việc thanh toán khoản đó bằng quỹ chiến dịch tranh cử còn là bất hợp pháp,” chuyên gia này nói thêm. “Kỳ thực, quý vị không có âm mưu che đậy một tội danh khác. Quý vị chỉ có một ý đồ che đậy một tình huống đáng xấu hổ mà thôi.”

Một vụ kiện tương tự đã thất bại

Ông John Malcolm, phó chủ tịch Viện Chính phủ Hiến Pháp thuộc Quỹ Di Sản, nhấn mạnh rằng Bộ Tư pháp (DOJ) đã huỷ bỏ một vụ kiện tương tự ở một tiểu bang khác.

Ông John Edwards, cựu thượng nghị sĩ North Carolina và là cựu ứng cử viên phó tổng thống, đã bị chính phủ liên bang buộc tội vi phạm tài chính chiến dịch tranh cử liên bang vì bị cáo buộc đã trả tiền cho một người phụ nữ mà ông Edwards đang có dan díu ngoại tình.

“Ông ấy bị buộc tội rằng các khoản thanh toán này đến từ những người bạn của ông ấy, và đó là những khoản đóng góp bất hợp pháp cho chiến dịch tranh cử,” ông Malcolm cho biết.

“Lập luận của ông ấy là: đây là những khoản thanh toán của những người bạn thân rất giàu có của tôi, và họ trả khoản tiền này không phải vì tôi đang tranh cử cho bất kỳ chức vụ nào mà tôi đang tranh cử. Họ đã trả số tiền này vì tôi muốn giấu thông tin này với vợ tôi, người đang bị ung thư vào thời điểm đó.”

Vụ án của ông Edwards đã được đưa ra xét xử, và ông được tuyên trắng án về một trong các cáo buộc đó. Bồi thẩm đoàn không thể đưa ra một phán quyết nào về năm tội danh còn lại, và Bộ Tư pháp đã hủy bỏ vụ kiện này.

Ông Malcolm cho rằng lời biện hộ đó có thể được áp dụng cho trường hợp của ông Trump.

Ông Malcolm nói, “Những gì ông Trump có thể nói là… tôi không muốn làm xấu mặt gia đình mình. Vì vậy, tôi đã trả tiền cho họ để họ đừng kể chuyện của họ ra. Tôi sẽ trả tiền cho những người phụ nữ này cho dù tôi có đang tranh cử tổng thống hay không.”

“Vì vậy, nếu ông ấy có thể chứng minh rằng, một là, ông ấy cho rằng đây là các dịch vụ pháp lý, hoặc hai là, ông ấy đã trả những khoản tiền này từ quỹ cá nhân, và ông ấy sẽ thực hiện các khoản thanh toán này bất kể ông ấy có tranh cử hay không, thì những khoản tiền này sẽ không phải là các khoản đóng góp bất hợp pháp cho chiến dịch tranh cử.”

Tội danh còn lại là gì?

Các chuyên gia đồng tình rằng một yếu tố quan trọng của cáo buộc này, cáo buộc phụ mà ông Bragg sử dụng để nâng vụ án từ khinh tội lên thành trọng tội đã không được tiết lộ trong bản cáo trạng truy tố một cựu tổng thống đã làm dấy lên một số nghi vấn pháp lý.

Theo luật sư xét xử John O’Connor, vấn đề này là “phần yếu nhất của vụ án này.”

“Đầu tiên, không có tội danh nào được xác định trong bản cáo trạng. Thứ hai, công tố viên đã nêu tên một vài tội danh tiềm năng, mà có thể được giấu giếm do việc nhập liệu sai lệch,” ông O’Connor nói. “Nhưng đó là một tội danh bị buộc tội một cách không thỏa đáng. Quý vị không thể có những tội danh thay thế.”

“Nói cách khác, ông ấy sẽ nói, ‘Vâng, có một số điều mà ông ấy có thể đã và đang che đậy.’ Vậy thì, việc đó được biết đến như là một bản cáo trạng trùng lặp,” ông O’Connor lập luận.

“Quý vị không thể nói, ‘bị cáo phạm một tội danh vì lý do A, B hoặc C, hãy chọn đi,’ bởi vì một số bồi thẩm viên có thể nhận thấy bị cáo phạm tội vì lý do A, một số thì nhận thấy vì lý do B, có người thì nhận thấy vì lý do C, mà không có sự nhất quán.”

Ông Mike Davis, chủ tịch kiêm nhà sáng lập Article III Project, một tổ chức pháp lý bất vụ lợi, nói trong một cuộc phỏng vấn rằng sơ hở thứ hai trong vấn đề đó là thiếu sự cụ thể trong bản cáo trạng này. Ông cho rằng sự mập mờ này đã vi phạm quyền hiến định của bị cáo.

“Ông Bragg đã đưa ra bản cáo trạng đầu tiên truy tố một cựu tổng thống và thậm chí đã không viện dẫn cơ sở pháp lý nào cho việc xâm phạm của mình,” ông Davis, từng làm thư ký dưới thời Thẩm phán Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ Neil Gorsuch, cho biết. “Điều đó nên bị bác bỏ, nghĩa là theo Tu chính án thứ 14 của Hiến Pháp Hoa Kỳ của chúng ta, người dân Mỹ có quyền tuân theo quy thức pháp lý và quy thức pháp lý bao gồm cả thông báo công bằng về các cáo buộc đối với quý vị để quý vị có thể tự bảo vệ mình trước tòa.”

“Ngày hôm qua, ông Alvin Bragg đã đứng trước các máy quay của đài truyền hình và khoe khoang rằng ông ấy không cần đưa cơ sở pháp lý vào bản cáo trạng của mình,” ông Davis nói. “Và điều đó rõ ràng là một hành vi vi phạm Tu chính án thứ 14 của Hiến Pháp Hoa Kỳ, bất kể các thẩm phán và công tố viên Đảng Dân Chủ ở New York nghĩ gì.”

Can thiệp bầu cử?

Mặc dù hiện tại vẫn chưa rõ ông Trump đang che giấu hành vi phạm tội gì, nhưng các công tố viên đã phát tín hiệu tại phiên điều trần và cuộc họp báo ngay sau đó rằng cáo buộc này có thể liên quan đến một ý đồ phá hoại tính liêm chính của cuộc bầu cử năm 2016.

“Bị cáo, ông Donald J. Trump, đã làm sai lệch hồ sơ kinh doanh ở New York để che giấu một âm mưu bất hợp pháp nhằm làm suy yếu tính liêm chính của cuộc bầu cử tổng thống năm 2016,” một trong những công tố viên của văn phòng Biện lý quận, ông Chris Conroy, nói tại phiên điều trần.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, các công tố viên này sẽ gặp khó khăn trong việc đưa ra cáo buộc nếu ông Bragg tiếp cận vụ kiện với bối cảnh là ông Trump có ý định thực hiện hành động can thiệp bầu cử.

“Đây là những loại tội danh mà mọi người, thông thường, nếu họ bị kết án, thậm chí không có cơ sở để kết án thì chỉ là một khinh tội. Họ thường bị phạt 25 USD hoặc tầm khoảng đó,” ông Dershowitz nói. Chuyên gia này mô tả việc truy tố ông Trump, một cựu tổng thống và có khả năng là tổng thống trong tương lai, là hành vi can thiệp bầu cử.

Nhắc lại một lần nữa, mặc dù không rõ như đã viết ông Trump đang che giấu hành vi phạm tội gì, nhưng các công tố viên đã báo hiệu tại phiên điều trần và cuộc họp báo ngay sau đó rằng cáo buộc này có thể liên quan đến ý đồ phá hoại tính liêm chính của cuộc bầu cử năm 2016.

“Bị cáo, ông Donald J. Trump, đã làm sai lệch hồ sơ kinh doanh ở New York để che giấu một âm mưu bất hợp pháp nhằm làm suy yếu tính liêm chính của cuộc bầu cử tổng thống năm 2016,” một trong những công tố viên của văn phòng Biện lý Quận, ông Chris Conroy, nói tại phiên điều trần.

Ông Dershowitz mô tả việc ông Bragg truy tố ông Trump là có động cơ chính trị, cho rằng ông Trump có khả năng sẽ tranh cử đối đầu với Tổng thống Joe Biden vào năm 2024 và đó là “vụ kiện yếu nhất” mà ông từng chứng kiến trong thâm niên 60 năm hành nghề luật hình sự của mình.

“Điều này rất nguy hiểm có nghĩa là các biện lý quận có thể truy tố những kẻ thù chính trị của chính họ,” ông Dershowitz nói trong một cuộc phỏng vấn hồi tuần trước (27/03-02/04), lưu ý rằng ông đã dự đoán kết quả này trong cuốn sách “Get Trump” (Bắt Lấy Ông Trump) của mình, trong đó mô tả một hệ thống tư pháp hai tầng, nhắm vào ông Trump.

“Vụ truy tố này thực sự đe dọa đến pháp quyền của toàn bộ người dân Mỹ: hôm nay, đó là ông Trump; ngày mai, đó có thể là một thành viên Đảng Dân Chủ; ngày mốt, đó có thể là ông chú Charlie của quý vị, hoặc cháu gái, hoặc cháu trai của quý vị,” ông Dershowitz nói thêm.

“Trong 60 năm hành nghề, đây là trường hợp lạm dụng quyền công tố tồi tệ nhất mà tôi từng chứng kiến,” vị học giả này bày tỏ. “Những gì thực sự chưa từng có tiền lệ không phải là bản cáo trạng truy tố một cựu tổng thống, mà là bản cáo trạng truy tố một tổng thống tiềm năng trong tương lai đang tranh cử đối đầu với người đứng đầu đảng của người đã truy tố ông ấy.”

Gary Bai _ Cẩm An