BM: Tại sao quan hệ Trung cộng-Thụy Điển xấu đi quá nhanh?

Chương trình trào phúng Swedish News vừa làm về chủ đề khách du lịch Trung cộng

Xung đột ngoại giao giữa Trung cộng và Thụy Điển là điều không ai có thể lường trước được.

Nhưng mọi chuyện đang có vẻ xuống dốc không phanh chỉ trong vài tuần trở lại đây.

Mọi chuyện bắt đầu từ đâu?

Tất cả bắt đầu với một video gây sốt vào đầu tháng Chín, cho thấy cảnh một số khách du lịch Trung cộng đã bị cảnh sát Thụy Điển đuổi ra khỏi một khách sạn ở Stockholm.

Một người đàn ông Trung cộng và bố mẹ ông bị cáo buộc đến khách sạn lúc nửa đêm, nhiều tiếng trước giờ lấy phòng.

Họ yêu cầu ở lại tiền sảnh khách sạn nhưng bị từ chối, và cuối cùng bị cảnh sát buộc phải rời đi.

Trong video, người đàn ông Trung cộng la hét bằng tiếng Anh: "Đây là giết [người]. Đây là giết [người]" trong khi bà mẹ than khóc bằng tiếng Trung cộng, nói "hãy cứu giúp," trong khi các nhân viên cảnh sát đứng nhìn xung quanh.

Video này nhanh chóng lan truyền trên mạng xã hội Trung cộng, và có tới hàng triệu lượt xem và hàng ngàn các bình luận khác nhau.

Một số người chỉ trích cảnh sát Thụy Điển đã hành xử quá khắc nghiệt, trong khi những người khác cho rằng gia đình này đã "kịch tính hóa" sự việc một cách không cần thiết.

Nhiều truyền thông nhà nước Trung cộng, bao gồm Beijing TV, đã phát sóng video này.

Và khi video đang lan truyền chóng mặt trên mạng xã hội, đại sứ quán Trung cộng ở Thụy Điển đã yêu cầu chính phủ nước sở tại xin lỗi, nói rằng các hành động của cảnh sát "vi phạm nhân quyền cơ bản của công dân Trung cộng".

Tuy nhiên, một người quản lý khách sạn nói với tờ báo Thụy Điển Aftonbladet rằng gia đình này đã đặt phòng khách sạn sai ngày, và khi được thông báo điều này thì cả ba người "từ chối rời đi".

Chuyện chỉ có thể thôi sao?

Không, mọi thứ sau đó trở nên tồi tệ hơn.

Hôm 21/9, Svenska Nyheter, một chương trình truyền hình trào phúng được phát sóng trên đài truyền hình quốc gia Thụy Điển SVT, đã có một phần chương trình mỉa mai, châm chọc về khách du lịch Trung cộng.

Chương trình chiếu lại video khoảnh khắc các ba du khách Trung cộng kia bị khiêng ra khỏi khách sạn và kèm theo một đoạn hài kịch được lồng tiếng Quan Thoại về những điều khách du lịch Trung cộng "Nên và Không nên làm".

Trong đoạn hài kịch, người dẫn chương trình nói khách du lịch không nên vừa ăn uống vừa "ỉa đái bên ngoài các địa danh tham quan lịch sử".

Một hình ảnh trong đoạn hài kịch của show Swedish News đăng trên trang video trực tuyến Youku của Trung cộng, về những điều khách du lịch TQ nên và không nên làm.

"Nếu bạn thấy một người đi dạo trên phố với chú chó của họ, điều này không có nghĩa họ mang theo bữa trưa của họ đâu," đoạn hài kịch nhắn nhủ.

Video cũng cho rằng người Trung cộng phân biệt chủng tộc, nhưng Thụy Điển thì chào đón người da đen, người Ả Rập, người Do Thái và "thậm chí cả người đồng tính luyến ái".

"Bởi vì ở Thụy Điển, chúng tôi tin vào các nguyên tắc của giá trị nhân quyền. Mặc dù những nguyên tắc này không áp dụng cho người Trung cộng," người dẫn chương trình nói.

Video kết thúc với người dẫn chương trình nói rằng Thụy Điển sẵn lòng chào đón du khách Trung cộng, nhưng họ sẽ "ăn một trận đòn" nếu cư xử không phù hợp.

Video này lan truyền rộng rãi trên Youku, một trang video trực truyến giống như Youtube ở Trung cộng.

Trung cộng phản ứng như thế nào?

Rất nhiều người Trung cộng đã phản ứng giận dữ trên Sina Weibo.

Những dòng hashtag #SwedishTVShowInsultsChinesePeople (Chương trình Thụy Điển lăng mạ người Trung cộng) có tới hơn 34 triệu theo dõi.

"Điều này không thể tha thứ. Tôi thừa nhận khách du lịch Trung cộng cư xử xấu hổ, nhưng họ không nên sỉ nhục toàn bộ Trung cộng như thế này. Họ nên xin lỗi," một người bình luận viết.

"Họ cố tình phụ đề đoạn hài kịch bằng tiếng Trung cộng ... rõ ràng là họ muốn chúng ta biết họ đang sỉ nhục chúng ta," một người khác viết.

"Một cách để phản đối Thụy Điển là hãy tẩy chay họ đi. Không đi du lịch ở đó, tẩy chay IKEA, H&M và Volvo," một người dùng khác bình luận và quan điểm này cũng được nhiều người chia sẻ.

Chính phủ Trung cộng cũng tức giận không kém.

"[Chương trình này] cho một sự sỉ nhục và sự tấn công ác ý vào Trung cộng và người dân Trung cộng," phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Cảnh Sảng nói. "Chúng tôi mạnh mẽ lên án [nó]."

Ông nói thêm rằng Bộ Ngoại giao và Đại sứ quán Trung cộng tại Thụy Điển đã có những động thái "phản đối mạnh mẽ" với Stockholm.

Giám đốc giải trí đài SVT Thomas Hall nói rằng mục đích của chương trình là "bình luận về các vấn đề hiện tại bằng cách sử dụng sự châm biếm và hài hước".

Ông Hall nêu rõ quan điểm này trong một tuyên bố rằng đoạn hài kịch đăng trên Youku là để "thu thập phản ứng của Trung cộng", và nói thêm rằng "đây là một sai lầm, vì toàn bộ thông điệp và mục đích của chúng tôi bị [hiểu lầm] ... chúng tôi nhận ra rằng đây có thể là một sự xúc phạm, chúng tôi thật sự xin lỗi."

Việc Trung cộng giam giữ Quế Mẫn Hải (phải) vẫn đang là một vấn đề đang bàn thảo giữa hai nước.

Vậy chẳng lẽ mối quan hệ của Trung cộng và Thụy Điển lại có thể rạn nứt chỉ vì vài khách du lịch và một show hài hước hay sao?

Không hẳn. Đây là chỉ là dấu hiệu cho thấy rõ hơn nền tảng mối quan hệ đã có nhiều vấn đề từ trước, tiềm tàng bấy lâu nay.

Đức Đạt Lai Lạt Ma - nhà lãnh đạo tinh thần Tây Tạng mà Bắc Kinh coi là mối đe dọa ly khai - đã đến Thụy Điển hồi đầu tháng này.

Tuy nhiên, truyền thông nhà nước Trung cộng cho rằng căng thẳng hiện tại không liên quan đến Đức Đạt Lai Lạt Ma.

Nhưng còn Quế Mẫn Hải, một công dân và nhà xuất bản sách người Thụy Điển có trụ sở tại Hồng Kông, bị chính quyền Trung cộng bắt giữ hồi tháng Một khi ông đang trên đường đến Bắc Kinh từ tỉnh Ningbo, miền đông Trung cộng.

Khi đó ông đang đi cùng hai nhà ngoại giao Thụy Điển và được cho là đang trên đường đến gặp một bác sĩ chuyên khoa Thụy Điển.

Tuy nhiên, truyền thông nhà nước Trung cộng cáo buộc Thụy Điển đã tìm cách bí mật đưa ông ta ra khỏi Trung cộng.

Theo Viking Bohman, một nhà phân tích tại Viện Quan hệ Quốc tế Thụy Điển, "lời giải thích hợp lý nhất" cho sự cố trong mối quan hệ Trung cộng-Thụy Điển là Quế Mẫn Hải.

"Tôi nghĩ là chừng nào Quế Mẫn Hải vẫn bị giam cầm ở Trung cộng, thì đây sẽ là vấn đề căng thẳng lớn. Nếu các lời kêu gọi trả tự do cho Quế Mẫn Hải ngày càng gia tăng ở Thụy Điển, và nếu Trung cộng không mảy may nhún nhường thì mối quan hệ rất có thể trở nên tệ hơn."