BM: Để đối phó với cơn đau đầu do say rượu bí tỉ

Cơn vật vờ đau đầu sau khi say xỉn sẽ luôn xuất hiện, có vẻ là vậy.

Mấy năm trước, một mảnh giấy cói của người Ai cập được giải mã, trong đó tiết lộ rằng từ hồi 1.900 năm trước, người ta đã nghĩ về cách điều trị hậu quả sau khi uống quá nhiều rượu - mà lời khuyên trong giấy đó viết rằng hãy đeo một chiếc vòng cổ làm từ cây dương xỉ.

Nhiều mẹo điều trị khác trong dân gian gồm có ăn sáng với cá trích muối, chim hoàng yến chiên (theo kiểu của người La Mã), mơ muối, và món Prairie Oyster, một món uống gồm có trứng sống, nước cà chua, sốt cay và một số gia vị khác.

Bất kỳ món nào có thể chữa cơn đau đầu như búa bổ, buồn nôn, cơn mệt mỏi và sự chếnh choáng mất định hướng khi bị vật vờ sau say đều đã được người ta đem ra thử.

Tuy nhiên, có rất ít món tỏ ra hiệu nghiệm, ngoại trừ liều thuốc thời gian. Một trong những khó khăn để tìm ra cách chữa trị cơn vật vờ sau khi say là hiểu chính xác cơn vật vờ đó là gì, khi xem xét nó ở góc độ sinh học tế bào, thì đến nay vẫn chưa ai biết rõ.

Cái hay là các triệu chứng của cơn vật vờ không xuất hiện cho đến khi cồn đã rời khỏi máu của ta.

Điều này cho thấy quy trình chuyển hóa xảy ra khi cơ thể ta bẻ gãy các phân tử cồn trong người.

Chất ethanol được xử lý qua enzyme ở gan để chuyển thành acetaldehyde, sau đó tiếp tục bị bẻ gãy thành chất acetate, sau đó sẽ chuyển hóa thành axit béo và nước.

Một số nhà khoa học cho rằng chính acetaldehyde có thể là nguyên nhân gây ra các triệu chứng vật vờ sau say, nhất là bởi có những bằng chứng cho thấy tình trạng say xỉn xảy ra nhanh chóng ở những người có biến đổi trong cơ thể khiến các enzyme không bẻ gãy hợp chất này.

Nhưng một số nghiên cứu lại cho rằng nồng độ acetaldehyde không tương quan tới mức độ nghiêm trọng của cơn say xỉn quá độ.

Ngoài thời gian và uống nhiều nước, có rất ít bằng chứng cho thấy cách nào khác giúp cơ thể hồi phục sau khi quá xỉn

Những người khác thì nghi rằng chuyện say xỉn không phải chỉ do bản thân chất cồn hay các thành phần mà nó chuyển hoá thành, mà còn do cả các thành phần khác đi cùng với chúng - các nhân tố khiến thức uống có màu sắc và hương vị, đôi khi được gọi là các chất đồng vị.

Có hàng loạt các phân tử hợp thành được sinh ra trong quá trình lên men thành rượu whiskey chẳng hạn, mà chúng có thể liên quan đến cảm giác của bạn sau khi uống quá nhiều.

Các loại rượu sẫm màu có nhiều các hợp chất này và có vẻ dễ gây say hơn so với các loại rượu trong. Một nghiên cứu năm 2009 cho thấy những người uống bourbon cảm thấy khó chịu hơn rất nhiều so với những người uống vodka.

Nhưng ở mỗi người khác nhau thì mức độ tác động của rượu sẽ là khác nhau, từ yếu tố sinh học cơ bản cho tới lượng rượu uống vào, cho tới tốc độ uống - chưa kể đến còn cả vấn đề tuổi tác nữa.

Không phải mọi nghiên cứu đều tính toán cẩn thận đến mọi yếu tố trên.

Trong thực tế, các triệu chứng của cơn vật vờ sau say xỉn có lẽ không phải do một tế bào đơn thuần hay một nhóm tế bào nào, mà có thể là tổng hợp của nhiều yếu tố.

Uống bia rượu có thể gây ra sự chuyển đổi trong quá trình điều tiết hormone khiến chúng ta đi tiểu nhiều hơn, do đó bị mất nước nhiều hơn trong ngày hôm sau, khiến gây thêm chứng nhức đầu.

Nhiều người sau khi uống thường sẽ không có được giấc ngủ trọn vẹn qua đêm và cồn sẽ làm giảm chất lượng giấc ngủ.

Cảm giác mệt mỏi và lờ đờ có thể một phần do ngủ quá ít hay ngủ không ngon gây ra.

Trứng là lựa chọn phổ biết giúp giải rượu, nhưng có vẻ chúng không có nhiều hiệu quả lắm

Một số nhà nghiên cứu đã đưa ra ý kiến rằng cơn đau đầu và sự suy giảm nhận thức do cơn vật vờ sau say gây ra có thể là vì hệ thống miễn dịch được kích hoạt theo cách nào đó, do nồng độ một số hợp chất gây kích thích tăng cao.

"Có nhiều lý thuyết về cơn vật vờ sau say theo đó nói đó là do hệ miễn dịch phản ứng với lượng thức uống có cồn mà ta tiêu thụ," Joris C Verster, giáo sư tại Đại học Utrecht, người nghiên cứu về sinh lý học của cơn mệt mỏi sau say xỉn, nói. "Nghiên cứu đang trong quá trình xem xét những nguyên tố truyền tin miễn dịch như cytokines."

Trên internet có rất nhiều gợi ý với ý tốt khuyên ta nên ăn gì để giảm cơn đau.

Đôi khi chuối được truyền miệng là thứ hiệu nghiệm, dựa trên ý tưởng chuối có thể thay thế phần dưỡng chất bị mất khi uống rượu bia như chất kali.

Tuy nhiên, vấn đề ở đây là việc thiếu dưỡng chất có vẻ không phải là nguyên nhân gây ra triệu chứng vật vờ, và bạn hẳn là không bị thiếu dưỡng chất chỉ vì một đêm uống hết mình.

Các loại thực phẩm nhiều dầu mỡ, chất béo - như bữa sáng kiểu Anh - đôi khi được cho là cách giã rượu hữu hiệu.

Thế nhưng ý này có vẻ như lại là cách hiểu hơi lẫn lộn với lời khuyên nên ăn nhiều trước khi uống, vì như thế khả năng tiêu thụ cồn sẽ chậm lại. Không có bằng chứng nào cho thấy bữa sáng này có thể giúp gì sau cơn say.

Một số người đề nghị nên ăn trứng, với lý giải là trứng có chứa một loại axit amin có thể bẻ gãy hợp chất acetaldehyde. Thế nhưng cũng không có bằng chứng vững chắc nào cho thấy ăn axit amin (trùng hợp là chất này cũng có trong nhiều loại thức ăn khác) có thể giúp bớt những triệu chứng trên.

Vậy nên việc xử lý các triệu chứng sau say xỉn bằng cách nghỉ ngơi, uống nhiều nước và thuốc aspirin có vẻ sẽ vẫn là cách điều trị tốt nhất trong một thời gian dài nữa.

Ăn một bữa tương đối rồi hẵng uống, và uống chậm rãi, sẽ giúp cho hàm lượng cồn và các hợp chất khác trong gan và phần còn lại của cơ thể có thể xử lý một lượng kiểm soát được trong suốt buổi đi uống.

Nhưng cách tốt nhất để tránh bị vật vờ sau say xỉn là không uống tới mức quá chén.

Veronique Greenwood

***

Nước giải say rượu ở Thổ Nhĩ Kỳ

Các kiểu say xỉn

Cách giải say rượu của New Orleans

Rượu trước bia sau là mau say xỉn?

Tại sao rượu vang đỏ lại làm say tồi tệ?