BM: Những điểm trong ngân sách năm 2024 của TT Biden

Hôm 09/03, chính phủ Tổng thống (TT) Biden đã công bố đề xướng ngân sách trị giá 6.8 ngàn tỷ USD cho năm 2024. Dưới đây là những điểm chính từ đề xướng này.

Đáng chú ý nhất là ngân sách được đề xướng này sẽ làm tăng nợ quốc gia lên gần 51 ngàn tỷ USD trong 10 năm tới, đặt gánh nặng lên cho những người nộp thuế ở Mỹ với hơn 1.3 ngàn tỷ USD tiền lãi thường niên vào năm 2033. Kế hoạch này cũng sẽ tăng chi tiêu của chính phủ lên 8% vào năm 2024 và gần 2 ngàn tỷ USD trong thập niên tới.

Theo ngân sách được đề xướng nêu trên, Đạo luật Cắt giảm Thuế và Việc làm dưới thời chính phủ cựu TT Trump sẽ được chấm dứt hiệu lực, loại bỏ khoản khấu trừ tiêu chuẩn 7,000 USD cho những người khai thuế độc thân và 14,000 USD cho những người khai thuế đã kết hôn. Trong khi đề xướng này tuyên bố rằng “những ai kiếm được dưới 400,000 USD mỗi năm sẽ không phải trả nhiều tiền hơn cho các loại thuế mới,” thì dữ liệu do IRS đã công bố cho thấy rằng không chỉ tất cả các nhóm thu nhập đã được hưởng lợi đáng kể từ việc cắt giảm thuế thời ông Trump, [hay] những người hưởng lợi lớn nhất không phải là những người thuộc nhóm 0.01% những người giàu có hàng đầu, mà cả những người dân mỹ thuộc giai tầng lao động và có thu nhập trung bình.

Những người dân Mỹ có tổng thu nhập được điều chỉnh từ 15,000 đến 50,000 USD đã bắt đầu được giảm thuế với mức trung bình 16%-26% khi các đợt cắt giảm thuế dưới thời ông Trump có hiệu lực lần đầu tiên vào năm 2018. Những người có tổng thu nhập được điều chỉnh từ 50,000 đến 100,000 USD đã được giảm thuế với mức 15%–17%. Những người có tổng thu nhập được điều chỉnh từ 100,000 đến 500,000 USD đã được giảm thuế với mức 11%–13%.

Các khoản thuế mới

Sau khi chính sách cắt giảm thuế của thời chính phủ TT Trump hết hạn, đề xướng ngân sách của chính phủ TT Biden sẽ bổ sung gần 4.7 ngàn tỷ USD thuế mới nhắm mục tiêu cụ thể đến các cá nhân, tập đoàn, và doanh nghiệp nhỏ thành công của Mỹ, cùng với các khoản nợ, lãi, và thuế được tính trở lại vào thu nhập của người Mỹ.

Những người thuộc nhóm 0.01% người giàu nhất nước Mỹ được áp mức thuế tối thiểu là 25%. Những doanh nghiệp nhỏ chịu thuế phụ thu đối với thu nhập ròng tăng từ 3.8% lên 5%, ngoài thuế thu nhập tiểu bang và liên bang, và mức thuế này gần gấp đôi mức thuế hiện hành đối với lãi vốn. Đề xướng này cũng sẽ giới hạn các khoản đóng góp vào các tài khoản hưu trí cá nhân đối với người đóng thuế có thu nhập trên 400,000 USD.

Ngân sách đề xướng của TT Biden cũng sẽ cho gia hạn thêm ba năm đối với Tín Thuế Trẻ em theo Đạo luật Giải cứu Hoa Kỳ đến năm 2025 và mở rộng khả năng hoàn lại vĩnh viễn Tín Thuế Trẻ em. Về căn bản, các khoản tín thuế này sẽ lấy đi khoảng 900 tỷ USD trong tổng [doanh thu] thuế 4.7 ngàn tỷ USD, khiến số thu thuế ròng tăng thêm chỉ còn lại khoảng 3.8 ngàn tỷ USD.

Để bảo đảm rằng các tập đoàn “đóng góp công bằng phần của họ,” ngân sách của ông Biden kêu gọi tăng thuế thu nhập doanh nghiệp từ 21% lên 28%. Những thay đổi chính bao gồm thuế suất cận biên cao hơn đối với thu nhập của công ty, cá nhân, và thu nhập từ lãi vốn; một mức thuế tối thiểu mới đối với các cá nhân có giá trị tài sản ròng cao.

Công bằng chủng tộc và công bằng môi trường

Đề xướng ngân sách của TT Biden còn tập trung nhiều vào các sáng kiến “bình đẳng chủng tộc,” chi tiêu “công bằng về môi trường,” và các chương trình mang lại lợi ích cho cộng đồng LGBT.

Đề xướng này kêu gọi một khoản chi 1.8 tỷ USD cho Cơ quan Bảo vệ Môi trường nhằm hướng tới “việc thúc đẩy bình đẳng chủng tộc và bảo đảm công bằng môi trường”, đồng thời cũng kêu gọi “hơn 3 tỷ USD để thúc đẩy công bằng và bình đẳng giới trên toàn cầu.”

Theo Tờ Thông tin, ngân sách năm 2024 này bao gồm 59 tỷ USD trong “tài trợ bắt buộc và ưu đãi thuế nhằm tăng nguồn cung cấp nhà ở giá rẻ, trong đó dành cho các gia đình có thu nhập cực thấp.”

Một khoản tài trợ bắt buộc trị giá 10 tỷ USD khác sẽ được chi để “khuyến khích các khu vực tiểu bang, địa phương, và khu vực lãnh thổ có cải thiện trong việc loại bỏ các rào cản đối với việc phát triển nhà ở giá rẻ.” Một khoản tài trợ bắt buộc bổ sung trị giá 10 tỷ USD sẽ được chuyển đến “chương trình Trợ giúp Tiền nhà trả trước cho Thế hệ Thứ nhất để giúp giải quyết được khoảng cách giàu nghèo và quyền sở hữu nhà theo sắc tộc và chủng tộc — làm cho quyền sở hữu nhà trở nên dễ dàng tiếp cận hơn đối với những người Mỹ đã bị loại khỏi việc gây dựng của cải thế hệ vốn có thể đi kèm với việc sở hữu một ngôi nhà.”

Đề xướng này cũng bao gồm 471 triệu USD “để giảm tỷ lệ tử vong và bệnh tật sản khoa; mở rộng các sáng kiến về sức khỏe sản khoa ở các cộng đồng nông thôn,” và để “thực hiện đào tạo về thành kiến ngầm (thành kiến vô thức) cho các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe.” Đề xướng này còn nói rằng “Hoa Kỳ có tỷ lệ tử vong sản khoa cao nhất trong số các quốc gia phát triển, và tỷ lệ này cao một cách bất tương xứng đối với nữ giới gốc Phi Châu, nữ giới Mỹ Bản địa, và nữ giới Bản địa Alaska.”

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) cho biết Tổ chức Y tế Thế giới định nghĩa một “ca tử vong sản khoa” là “trường hợp một phụ nữ tử vong khi đang mang thai hoặc trong vòng 42 ngày sau khi kết thúc thai kỳ, bất kể thời gian mang thai hay vị trí của bào thai, do bất kỳ nguyên nhân nào có liên quan đến hoặc bị làm trầm trọng thêm do việc mang thai hoặc dưỡng thai, mà không phải do các nguyên nhân ngẫu nhiên hoặc tình cờ.”

Một báo cáo không được đề cập do CDC công bố hồi tháng 11/2022 cho thấy đa phần các ca phá thai ở Hoa Kỳ xảy ra ở nữ giới chưa kết hôn (86%), nữ giới ở độ tuổi 20 (57%), nữ giới gốc Phi Châu (39%), và các kết quả của một nghiên cứu do Thư viện Y khoa Quốc gia thực hiện cho thấy “phá thai hợp pháp là nguyên nhân gốc rễ của sự chênh lệch tỷ lệ tử vong sản khoa theo sắc tộc và chủng tộc được ghi nhận” ở Hoa Kỳ và rằng “tỷ lệ tử vong do phá thai hợp pháp được thực hiện ở tuần thứ 18 của thai kỳ cao hơn gấp đôi so với tỷ lệ tử vong ở phụ nữ sinh thường.”

Ngân sách trên đề xướng đầu tư gần 1.8 tỷ USD vào nhiều chương trình với Cơ quan Bảo vệ Môi trường “vốn sẽ trợ giúp bảo đảm công bằng môi trường cho các cộng đồng chịu gánh nặng ô nhiễm độc hại và biến đổi khí hậu.” Đề xướng này không giải thích về cách xác định các cộng đồng này là như thế nào.

Chăm sóc khẳng định giới, an ninh biên giới, và Ukraine

Theo đề xướng tài khóa dài 169 trang này, chính phủ TT Biden “vẫn kiên định với cam kết đầu tư vào các cơ hội cho phụ nữ và trẻ em gái, đồng thời trợ giúp nhu cầu của các cộng đồng bị thiệt thòi, bao gồm cộng đồng Đồng tính nữ, Đồng tính nam, Song tính, Chuyển giới, Đồng tính luyến ái, và Lưỡng tính.”

Một tờ Thông tin khác phác thảo cách ngân sách của ông Biden sẽ cung cấp 121 tỷ USD tài trợ chăm sóc y tế tùy ý bằng cách mở rộng chăm sóc sức khỏe, phúc lợi và dịch vụ cho quân đội. Mặc dù tờ thông tin này giải thích cách mà ngân sách này sẽ đầu tư 139 triệu USD vào các chương trình nghiên cứu của Bộ Cựu chiến binh (VA) để tăng khả năng tiếp cận với dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần có chất lượng và 559 triệu USD khác để thúc đẩy hơn nữa các sáng kiến ngăn chặn cựu chiến binh tự sát của chính phủ, nhưng không đề cập đến cách chi tiêu 137.9 tỷ USD tùy ý đó vì VA sẽ hướng tới việc “cung cấp dịch vụ chăm sóc khẳng định giới tính cho các cựu chiến binh của Quốc gia,” như được nêu trong phiên bản dài 132 trang.

Ngân sách này cũng bao gồm 6 tỷ USD khác để trợ giúp Ukraine và liên minh của Hoa Kỳ với NATO và các đồng minh Âu Châu khác. Riêng hơn 750 triệu USD trong số đó sẽ được chuyển đến Ukraine.

Ngân sách này kêu gọi bổ sung thêm 350 nhân viên biên giới mới đồng thời cắt giảm 600 triệu USD từ Bộ An ninh Nội địa khi cuộc khủng hoảng ở biên giới phía nam tiếp tục gây tổn hại tài chính cho đất nước và cướp đi sinh mạng của người Mỹ cũng như những người nhập cư bất hợp pháp.

Trong khi đưa ra những nhận xét về đề xướng ngân sách mới của mình từ Viện Giao dịch Hoàn thiện ở Philadelphia, Pennsylvania, TT Biden đã chia sẻ một câu chuyện gia đình khác.

“Cha tôi từng nói,” ông Biden kể. “Ai đó đến gặp cha tôi [và] nói, ‘Để tôi nói cho ông biết tôi xem trọng điều gì, Joey.’ Và ông nói — cha tôi sẽ nói, ‘Không cần, không cần đâu, hãy cho tôi xem túi tiền của ông. Tôi sẽ cho ông biết ông xem trọng những gì.’”

Patricia Tolson _ Vân Du

***