BM: Số lượng việc làm bị mất tại Hoa Kỳ trong một tháng do AI

Theo một báo cáo gần đây, gần 4,000 việc làm của người Mỹ đã bị mất hồi tháng trước sau khi sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI), trong bối cảnh các doanh nghiệp ngày càng cân nhắc khai triển AI trong các hoạt động thông thường của mình.

Theo một báo cáo sa thải tháng 05/2023 của công ty tư vấn việc làm Challenger, Grey & Christmas, các chủ doanh nghiệp tại Hoa Kỳ đã thông báo cắt giảm 80,089 việc làm trong tháng Năm, trong đó 3,900 việc làm bị cắt giảm là do trí tuệ nhân tạo. 4.86% tổng số việc làm bị cắt giảm trong tháng trước có nguyên nhân là do AI. Đây là lần đầu tiên AI được công ty nhân sự này đề cập đến như một lý do sa thải. Báo cáo này được đưa ra vào thời điểm các công ty đang ngày càng khám phá tiềm năng của việc sử dụng AI ở các cấp độ khác nhau trong tổ chức của mình.

Một cuộc khảo sát mùa Xuân năm 2023 của Challenger cho thấy 11.76% các công ty đang “xem xét” việc sử dụng AI như ChatGPT trong hoạt động nhân sự của họ.

Khi các công ty được hỏi họ dự định sử dụng AI như thế nào, thì việc sử dụng công nghệ này như một công cụ giúp nhân viên làm việc hiệu quả hơn đã chiếm vị trí đầu tiên. Thay thế một số nhiệm vụ của nhân viên và hợp lý hóa các hoạt động đứng ở vị trí thứ hai. Sử dụng AI để nâng cao trải nghiệm của nhân viên và khách hàng được xếp hạng thứ ba và thứ tư.

Một số công ty lớn đã bắt đầu cân nhắc thay thế nhân viên bằng AI. Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với Bloomberg, giám đốc điều hành của IBM, ông Arvind Krishna, cho biết việc tuyển dụng các vị trí trong bộ phận hành chính như bộ phận nhân sự sẽ chậm lại hoặc bị ngừng hẳn.

Bộ phận không tiếp xúc trực tiếp với khách hàng này chiếm khoảng 26,000 nhân viên tại IBM. Ông nói: “Tôi có thể dễ dàng nhận thấy 30% trong số đó sẽ bị AI thay thế và tự động hóa trong khoảng thời gian 5 năm.” Điều này có thể dẫn đến khoảng 7,800 việc làm tại IBM bị cắt giảm.

Mất việc làm

Một báo cáo hôm 05/04 của các nhà kinh tế của Goldman Sachs đã tính toán rằng những tiến triển trong công nghệ AI cuối cùng có thể kích hoạt những thay đổi trong quy trình công việc vốn có thể “khiến tương đương 300 triệu việc làm toàn thời gian được tự động hóa”.

Sau khi phân tích các loại nhiệm vụ khác nhau từ hơn 900 nghề nghiệp khác nhau, các nhà kinh tế ước tính rằng khoảng 2/3 nghề nghiệp ở Hoa Kỳ sẽ được tự động hóa AI ở “mức độ nhất định”. Ngoài ra, họ dự báo rằng khoảng từ một phần tư đến một nửa khối lượng công việc trong các ngành nghề được tự động hóa này đều có thể được AI đảm nhận.

Các nhà kinh tế này viết rằng: “Mặc dù có sự không chắc chắn đáng kể về tiềm năng của AI tạo sinh (là một loại trí tuệ nhân tạo tập trung vào việc tạo ra nội dung/dữ liệu mới dựa trên dữ liệu hiện có), nhưng khả năng tạo ra nội dung rất giống với sản phẩm do con người tạo ra, và phá vỡ các rào cản giao tiếp giữa con người và máy móc phản ánh một bước tiến quan trọng với tiềm năng tác động to lớn lên nền kinh tế vĩ mô.”

Một cuộc khảo sát với 1,000 nhà lãnh đạo doanh nghiệp Hoa Kỳ hồi tháng Hai do Resumebuilder.com thực hiện cho thấy 49% công ty đã sử dụng ChatGPT trong khi 30% có kế hoạch làm như vậy. Ngoài ra, 48% cho biết họ đang sử dụng ChatGPT để thay thế nhân viên, trong khi 93% mong đợi việc sử dụng chatbot AI của họ sẽ mở rộng.

Những nghề bị ảnh hưởng

Theo báo cáo hôm 04/04 của Challenger, Grey & Christmas, ít nhất 4.8 triệu việc làm ở Mỹ có thể bị ChatGPT thay thế. Con số này là dự đoán do ChatGPT đưa ra sau khi Challenger đặt câu hỏi với chatbot AI này về chủ đề AI sẽ loại bỏ việc làm của con người.

ChatGPT ước tính rằng nó có thể thay thế các đại diện dịch vụ khách hàng, một công việc tuyển dụng 2.9 triệu người ở Hoa Kỳ; nhân viên nhập dữ liệu, tuyển dụng 1.4 triệu người; và những người viết quảng cáo, vốn tuyển dụng 347,000 người. Người viết tài liệu kỹ thuật, cũng như biên dịch viên và phiên dịch viên, là những công việc khác trong số 5 công việc mà AI cho biết có thể thay thế.

Chatbot này cũng tuyên bố rằng nó có thể tạo ra việc làm trong các lĩnh vực như khoa học máy tính, khoa học dữ liệu, học máy, người máy và tự động hóa, toán học và thống kê, cũng như kinh doanh.

Một bài nghiên cứu hôm 27/03 ước tính rằng AI có thể tác động nhiều nhất đến các công việc được trả lương cao. So với những công việc được trả lương thấp, những công việc được trả lương cao có tỷ lệ nhiệm vụ bị ảnh hưởng do AI tăng gấp đôi.

Những công việc yêu cầu bằng cử nhân trở lên cũng bị AI ảnh hưởng nhiều hơn so với những công việc chỉ cần bằng cao đẳng trở xuống.

Trò chuyện trong một chương trình của Fox hôm 18/05, người chủ trì chương trình truyền hình Mike Rowe đã nhấn mạnh vấn đề này, nói rằng AI đang “đến” để thực hiện công việc của các nhân viên cổ cồn trắng.

“Mọi người từng nói rằng robot sẽ tiêu diệt nhân sự tay nghề cao. Vâng, không thực sự như vậy. Tôi chưa thấy bất kỳ robot sửa ống nước nào. Tôi chưa thấy bất kỳ robot thợ điện nào. Và tôi không nghĩ rằng chúng ta sẽ thấy bất kỳ trí thông minh nhân tạo nào trong các ngành nghề lao động chuyên môn cao ở mức độ đó. Quý vị không thể ngăn cản việc này. Tất cả những gì quý vị có thể làm là quyết định hoàn toàn hoảng sợ hay không,” ông nói.

Ông Rowe cũng nói rằng mọi người có thể bị đẩy vào những công việc có tay nghề cao như hàn mặc dù có sự kỳ thị xung quanh những công việc này.

“Quỹ của tôi đã đào tạo gần 1700 người trong các ngành nghề lao động chuyên môn cao. Nhiều người trong số họ là thợ hàn, [và] nhiều người trong số họ kiếm được hơn sáu con số. Không ai tin điều đó. Không ai nói về điều đó bởi vì sự kỳ thị rõ ràng đến mức, ‘Ồ, con tôi cuối cùng sẽ trở thành một thợ hàn. Đó là bởi vì anh ấy hoặc cô ấy không có kỹ năng cần thiết để làm công việc khác tại đây.’ Điều đó thật vô lý.”

Naveen Athrappully _ Ngọc Mai

***