BM: Bí quyết nói chuyện thu hút đám đông

Có người cố gắng cả đời để tạo dựng tên tuổi cho mình. Riêng Taylor Mali thì chỉ cần một bài nói chuyện trong một cuộc thi thơ ở Chicago hồi năm 2000.

Trong bài diễn thuyết này, Mali, lúc đó là một giáo viên trung học ở New York, nói với khán giả ông đã phản ứng như thế nào trước một bình luận mang tính tấn công giáo viên của một vị luật sư. “Những ai có khả năng thì làm việc còn những ai không có khả năng thì đi dạy học,” vị luật sư này nói trước khi hỏi

Mali

ông kiếm được bao nhiêu tiền.

Đầy sự phẫn nộ

“Ông biết tôi kiếm được bao nhiêu không?,”

Mali

trả lời trong bài diễn văn mà về sau đã được đưa lên mạng xã hội YouTube. “Tôi khiến cho bọn trẻ học hành chăm chỉ hơn chúng nghĩ rằng chúng có thể. Tôi có thể khiến cho việc đạt điểm C+ giống như được trao Huân chương Danh dự của Quốc hội và tôi có thể làm cho việc đạt điểm A- đem lại cảm giác như bị cái tát vào mặt.”

Sau đó ông tiếp tục nói rằng dạy học là một sự nghiệp cao cả chứ không phải là một nghề nghiệp được đánh giá theo mức lương. Bài diễn văn đầy nhiệt huyết của ông giờ đây đã được xem hơn sáu triệu lượt.

“Tôi cảm thấy sôi sục trong lòng, và cảm thấy sức mạnh của điều đó,” Mali nhớ lại từ tư gia của ông ở New York. “Lúc đó lòng tôi tràn đầy phẫn nộ một cách chính đáng, và điều này luôn có ích khi bạn thuyết trình.”

Bài diễn văn của Mali là ví dụ điển hình về cách thuyết trình như thế nào cho hay, ngay cả trong kinh doanh. Hãy tưởng tượng cách thức thể hiện để bài thuyết trình, hay phần chào hàng của bạn có thể truyền đạt được một mức độ cảm xúc, hoặc gắn với lời thôi thúc hành động, hoặc có lối dẫn dắt thuyết phục.

Các nhà quản lý thường dùng các trang PowerPoint để thuyết trình trong các buổi họp với nhân viên như một phần công việc hàng ngày. Ấy vậy mà chẳng có mấy công ty đào tạo cách đứng nói trước đám đông. Kết quả là gì? Một cách trình bày khô khốc mang tính phân tích, ông Jill Avery, giảng viên cao cấp tại Trường Kinh doanh Harvard, nói.

Có thể học được

Đáng mừng là thuyết trình là kỹ năng có thể học được. “Có những người tin rằng họ là người giỏi thuyết trình, hoặc ngược lại,” Avery nói. “Tuy nhiên, đây là kỹ năng mà bạn có thể hoàn thiện dần cùng với thời gian.”

Quá trình này bắt đầu với việc tránh lỗi lầm thông thường là tự vấn: “Mình sẽ nói những gì?”. Thay vào đó, hãy sắp xếp những gì bạn muốn nói xung quanh câu hỏi: “Khán giả muốn nghe những gì?”

Trong một buổi họp công ty mà bạn bắt buộc phải thông báo tin xấu, hãy suy xét các nhân viên của bạn muốn nghe điều gì để giữ được nhuệ khí, chứ không phải chỉ những gì mà các cấp lãnh đạo cao hơn muốn bạn nói.

Sau đó, hãy xoạn mỗi bài diễn văn như một câu chuyện: có phần mở đầu, dẫn chuyện, lập luận, phản bác và kết luận. Nó phải giống như một hành trình mà bạn cần dẫn dắt khán giả đi vào chứ không phải chỉ đơn thuần nêu lên các sự kiện và các con số, Avery nói.

Để minh họa, Avery sử dụng một cảnh trong show truyền hình Mỹ có tên gọi Mad Men. Trong đó, ông Don Draper, một nhân vật cấp cao trong ngành công nghiệp quảng cáo thuyết trình với nhà sản xuất máy ảnh Kodak.

Draper muốn Kodak thuê công ty của ông làm dịch vụ quảng cáo, do đó ông đã chia sẻ những hình ảnh đám cưới của ông và con cái ông đang chơi trong công viên. Hiệu quả về mặt cảm xúc đã giúp ông giành được hợp đồng.

Ví dụ trên không chỉ là một câu chuyện minh họa thú vị về một buổi trình bày cuốn hút và có sức thuyết phục. Những người thuyết trình thường xuyên lạm dụng các đồ thị và slide của PowerPoint, thế nhưng đó lại là những thứ tạo nên một bài diễn văn tồi, Avery nói.

Thay vào đó, trước hết hãy tạo ra một bài diễn văn có sức mạnh đã rồi hẵng suy nghĩ xem các ứng dụng công nghệ có thể hỗ trợ bạn đến đâu trong việc truyền đạt những gì bạn muốn nói.

Dùng công nghệ hỗ trợ

“Những nhà hùng biện vĩ đại trong lịch sử đều không có PowerPoints,” Avery phân tích.

Một sai lầm lớn đối với những người quản lý là sử dụng những slide đã từng được dùng rồi trong những bài thuyết trình trước những cấp quản lý cao hơn.

Một số nhân viên cấp thấp đã tạo ra những slide về doanh số gần đây nhất và giờ đây bạn dùng những slide đó cho bài thuyết trình của mình. Đó là cách nói chuyện thiếu lửa, thiếu đam mê.

Thay vào đó, hãy dùng công nghệ để hỗ trợ cho bài thuyết trình, Avery nói, và đừng bao giờ viết y chang những gì bạn sẽ nói vào các slide. Chỉ đưa thêm những hình ảnh giúp nhấn mạnh những điểm mà bạn muốn trình bày.

Sau đó, hãy tập luyện trước ai đó mà bạn tin tưởng, ông Tor Haugnes, giảng viên tại Trường Kinh doanh BI Norwegian Business School ở Oslo, Na Uy nói. Hãy thử thuyết trình trước ai đó mà bạn biết rằng sẽ đưa ra những nhận xét trung thực và mang tính xây dựng.

Sai lầm lúc đầu

Và bạn gần như chắc chắn sẽ phạm sai lầm gì đó lúc đầu. “Nếu bạn thuyết trình thì sẽ có những lúc bạn gây khó chịu cho khán giả,” Haugnes nói. Haugnes thừa nhận rằng ông thường xoay một cây bút chì trong tay khi diễn thuyết. Sau cùng một đồng nghiệp nói với ông ấy rằng điều đó gây phân tâm cho khán giả.

“Nói chuyện trước công chúng là điều mà người ta sợ còn hơn cả cái chết và đó thật sự là một khởi đầu tốt bởi vì bạn biết rằng ai cũng sẽ có cảm giác như bạn,” Haugnes nói.

Sau bài diễn văn về nghề giáo, Mali đã bỏ công việc dạy học và giờ đây trở thành một diễn giả. Ông thường xuyên xuất hiện trên những tít báo đưa tin về các sự kiện cho các giáo viên. Các giáo viên thường yêu cầu ông nói lại bài nói chuyện đã khiến ông nổi tiếng và mỗi lần như thế ông đều cố gắng tìm cho mình cảm xúc phẫn nộ chính đáng.

“Một phần của một bài diễn văn thu hút là tìm ra cảm xúc cho nó,” Mali nói. “Khán giả của bạn xứng đáng được thấy màn trình diễn mới mẻ nhất của bạn.”

Eric Barton