BM: Blogger Mẹ Nấm nói về cuộc gặp với EU

Cây viết Mẹ Nấm kể lại nội dung cuộc gặp với đại diện châu Âu về Tuyên bố 258 kêu gọi xóa bỏ điều cùng tên trong Luật Hình sự.

Blogger này, tên thật là Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, cùng bốn cây viết khác đã gặp đại diện Phái đoàn Liên hiệp châu Âu ở Hà Nội hôm 10/9.

Cuộc gặp diễn ra một ngày trước khi EU và Việt Nam có đối thoại thường niên về nhân quyền.

Blogger Mẹ Nấm nói đại diện EU tuyên bố sẽ yêu cầu Việt Nam có mục tiêu cụ thể cho lộ trình cải thiện nhân quyền

Blogger Mẹ Nấm nói họ đã chuyển thông điệp đòi Việt Nam "chấm dứt tình trạng bắt giữ tùy tiện những người sử dụng mạng xã hội và người viết blog bằng Điều 258, Bộ Luật Hình sự."

Theo cây viết này, bà Veronique Arnault, Giám đốc phụ trách nhân quyền và dân chủ của Cơ quan Hành động Đối ngoại châu Âu (EEAS), vốn tới Hà Nội để dự đối thoại thường niên, đã nói với các blogger rằng châu Âu sẽ "yêu cầu Việt Nam phải có mục tiêu cụ thể" trong lộ trình vào Ủy ban Nhân quyền Liên Hiệp Quốc mà Hà Nội đang muốn làm thành viên.

Trả lời Nguyễn Hùng của BBC khi vừa đặt chân tới Nha Trang từ Hà Nội hôm 11/9, blogger Mẹ Nấm nói an ninh mặc thường phục đã theo dõi nhóm blogger gặp EU tại Hà Nội và cô cũng đã nhận được tin nhắn 'mời đi uống cà phê' của an ninh tại Nha Trang.

Điều 258

Điều 258 của Bộ Luật hình sự về 'tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân' có hai điều:

1. Người nào lợi dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tín ngưỡng, tôn giáo, tự do hội họp, lập hội và các quyền tự do dân chủ khác xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm.

2. Phạm tội trong trường hợp nghiêm trọng thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm.

Một số luật sư đã chỉ ra những điểm không hợp lý của điều luật này.

Hồi tháng Sáu, Luật sư Hà Huy Sơn viết trên trang BVN:

"Thứ nhất: quy định không rõ ràng, nó dễ bị áp dụng sai do vô ý và lạm dụng do cố ý. Nội dung không thể hiểu bằng một cách duy nhất, rõ ràng theo định lượng, mà việc hiểu điều luật này chủ yếu là do cảm tính vì nó không có khuôn khổ giằng buộc.

"Thứ hai: Việc áp dụng điều 258 trong thực tế, các cơ quan tiến hành tố tụng thường vi phạm nguyên tắc bắt buộc của Bộ luật tố tụng hình sự là phải chứng minh hậu quả do tội phạm gây ra cho đối tượng bị hại là nhà nước, tổ chức, công dân. Chính vì nội dung không rõ ràng của điều luật nên các cơ quan điều tra có tài thánh cũng không định lượng được thiệt hại do tội phạm gây ra và rồi đến Viện Kiểm sát và Tòa án cũng phải lờ đi vi phạm nghiêm trọng đó của cơ quan điều tra.

"Thứ ba: Cho đến nay nhiều quyền tự do dân chủ của công dân đã được quy định trong Hiến pháp năm 1992 nhưng đến nay đã hơn hai mươi năm chưa được luật hóa. Điều đó có nghĩa nhiều quyền tự do dân chủ của công dân chưa có quy định như thế nào là cấm vậy thì làm sao nói là lợi dụng? Trong khi nguyên tắc chung của pháp luật là: “Công dân được làm những gì nhà nước không cấm, nhà nước chỉ được làm những gì pháp luật cho phép”. Thực trạng này thì ai là người đang vi phạm pháp chế của một nhà nước pháp quyền?

"Thứ tư: Về nội dung ngữ nghĩa của điều luật “Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân” thể hiện sự mâu thuẫn. Đã là quyền của công dân thì đương nhiên công dân được phép được sử dụng trong mọi giới hạn không gian, thời gian của pháp luật và nhà nước có nghĩa vụ phải đảm bảo các quyền ấy. Là quyền thì không thể là tội, là tội thì không thể là quyền. Không thể vừa là quyền lại vừa là tội. Đây chính là sự lập lờ, không rõ của điều 258. Ủy ban Thường vụ Quốc hội theo pháp luật quy định có chức năng giải thích luật phải có văn bản hướng dẫn điều 258.

Hà Nội ‘thừa nhận sự tồn tại’ của Mạng lưới Blogger Việt Nam?

Blogger Mẹ Nấm nói bà 'là trường hợp cụ thể nhất về việc bị vi phạm quyền tự do ngôn luận'.

Gần hai tháng sau khi các blogger tại Việt Nam ra ‘Tuyên bố 258’, văn bản còn được biết tới với tên gọi ‘Tuyên bố của mạng lưới blogger Việt Nam’ này đã được chuyển tới nhiều cơ quan ngoại giao và tổ chức quốc tế uy tín trong bối cảnh một số tờ báo trong nước chỉ trích việc làm này. VOA Việt Ngữ đã hỏi chuyện blogger Mẹ Nấm, một trong những người tham gia phong trào, về những kết quả đạt được cũng như những dự định của mạng lưới trong tương lai. Trước hết, blogger Mẹ Nấm nói về cuộc gặp mới nhất với các đại diện phái đoàn Liên hiệp châu Âu tại Việt Nam hôm 10/9, ngay trước thềm đối thoại nhân quyền EU – Việt Nam:

Blogger Mẹ Nấm: Trong cuộc gặp với các đại diện của Liên hiệp châu Âu, Mạng lưới blogger Việt Nam trao Tuyên bố 258 cùng với bản kết luận điều tra trường hợp Đinh Nhật Uy đã được dịch sang tiếng Anh và một số báo cáo khác do các thành viên trong mạng lưới dịch ra tiếng Anh để nói với Hội đồng Nhân quyền của châu Âu rằng chúng tôi ở đây để nói một sự thật khác.

Ngoài những bản báo cáo nhân quyền tốt đẹp mà Việt Nam đưa ra cho quốc tế thì có một sự thật khác mà mọi người phải lắng nghe, đó là tình trạng bắt giữ tùy tiện những người sử dụng blog và mạng xã hội để nói lên tiếng nói của mình.

VOA: Các giới chức châu Âu đã phản hồi ra sao, thưa bà?

Blogger Mẹ Nấm: Các đại diện họ lắng nghe rất chăm chú và bà giám đốc đại diện cho khối nhân quyền châu Âu đã phát biểu rất rõ ràng rằng là với sự xuất hiện của các bạn thì ngày mai, trong buổi nghị trình chính thức với phía Việt Nam, chúng tôi sẽ yêu cầu phía Việt Nam phải có những cam kết cụ thể, rõ ràng trong tiến trình vào Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc 2014 của mình. Tôi nghĩ đó là một cái thành công nho nhỏ của tất cả những người đang đấu tranh cho quyền tự do ngôn luận ở Việt Nam.

VOA: Theo bà, lý do vì sao mà các đại sứ quán hay các tổ chức quốc tế có uy tín trên thế giới lại muốn gặp các blogger Việt Nam?

Blogger Mẹ Nấm: Thực sự hôm qua trong buổi tiếp xúc, họ nói rất là rõ ràng rằng trong các bản báo cáo nhân quyền từ năm 2009 của Việt Nam và đặc biệt là trong các tuyên bố chung mới đây của khối ASEAN thì tình trạng nhân quyền và các nỗ lực cải thiện đó họ không có nhìn thấy nó được cải thiện, nhất là quyền tự do ngôn luận trên Internet. Vì vậy, khi mà có những cuộc gặp như thế này với giới blogger thì họ cảm thấy rằng là họ cần được chia sẻ nhiều hơn và blogger Việt Nam cần phải lên tiếng vì thế giới họ cần biết nhiều hơn nữa.

VOA: Thưa bà, trong khi các tổ chức quốc tế muốn lắng nghe ý kiến của blogger Việt Nam, thì một số tờ báo do nhà nước quản lý nói rằng, xin trích, “một số người nhân danh "mạng lưới blogger Việt Nam" đã phát tán bản "tuyên bố" đề cập một cách tiêu cực về nhân quyền ở Việt Nam”. Bà có suy nghĩ gì về điều đó?

Blogger Mẹ Nấm: Thực sự thì tôi nói rất rõ ràng rằng tôi không cần phải lấy ví dụ nào về một trường hợp bị vi phạm nhân quyền nào hết bởi vì chính tôi là trường hợp cụ thể nhất về việc bị vi phạm quyền tự do ngôn luận. Tôi hoàn toàn tự tin và tự chịu trách nhiệm về những gì mình phát biểu. Tất cả các thành viên trong Mạng lưới blogger tôi nghĩ rằng mỗi người đều có một câu chuyện nhỏ về cái việc bị vi phạm quyền tự do ngôn luận của mình để kể với thế giới, cho nên những bài báo và những tài liệu đưa ra bên phía nhà nước chúng tôi sẵn sàng đối thoại và sẵn sàng chứng minh rằng là chúng tôi những con người có thật, những con người bị vi phạm quyền tự do ngôn luận, có thật chứ không phải là không.

Hôm qua, trong buổi gặp gỡ với Liên minh châu Âu, họ cũng nói rõ ràng, họ thừa nhận rằng quyền tự do ngôn luận ở Mỹ thì khác với quyền tự do ngôn luận ở châu Âu. Nhưng ở châu Âu có những điều luật cụ thể, rất rõ ràng để cấm người ta, răn đe người ta không vi phạm để khỏi bị phạt. Còn ở Việt Nam thì những điều luật mơ hồ giống như điều 258, điều 79 hay 88, rất dễ dàng khép tội người ta. Bên cạnh đó còn chưa kể đến một số nghị định, thông tư, và việc quản lý nữa. Nó có những cái bẫy về mặt luật pháp dành cho những người sử dụng mạng xã hội để nói lên ý kiến của mình. Đó là những vấn đề mà bên phía Hội đồng Nhân quyền họ quan tâm.

VOA: Công việc sắp tới của bà cũng như những người thuộc mạng lưới blogger Việt Nam sẽ như thế nào sau khi báo chí Việt Nam đã lên tiếng công kích và một số blogger đã phải lên gặp chính quyền vì ủng hộ Tuyên bố 258?

Blogger Mẹ Nấm: Thực sự là tôi cảm thấy nếu mà họ im lặng thì chứng tỏ rằng là những nỗ lực của chúng tôi không có kết quả gì hết. Nhưng nếu họ đã lên tiếng thì chứng tỏ họ thừa nhận có sự xuất hiện và sự tồn tại của mạng lưới blogger Việt Nam. Tôi nghĩ đó là một tín hiệu hoàn toàn đáng mừng cho tất cả các anh chị em trong mạng lưới.

Hơn nữa, như là tôi được biết thì sáng hôm nay, có một phong trào của một số blogger mà tôi không biết mặt, các blogger ẩn danh, kêu gọi ký tên vào cái bản phản bác Tuyên bố 258. Cá nhân tôi là một thành viên trong mạng lưới thì tôi nói rất rõ ràng rằng là tôi công khai mời blogger Võ Khánh Linh ra đối thoại trực tiếp với tôi về việc phản bác. Tôi đang để ngỏ lời mời trên Facebook của tôi. Tôi nghĩ rằng là các bạn bè của tôi cũng sẽ ủng hộ vì thực sự đã đến lúc chúng ta không núp sau một cái tên hay cũng không núp sau một cái blog để mà dùng những luận điệu xấu xa để bôi nhọ nhau hoặc là chụp lên đầu nhau những cái mũ rất là kinh khủng.

Nếu mà chúng tôi đã dám can đảm và chúng tôi đã đưa cả tên tuổi, hình ảnh và can đảm đi gặp những người khác để nói về tình trạng tự do ngôn luận thì tại sao các bạn phản bác chúng tôi các bạn lại không dám ra mặt?

VOA: Bà có hy vọng mình sẽ có cơ hội để đối thoại với những người chỉ trích bản thân bà cũng như các thành viên khác của Mạng lưới blogger Việt Nam không?

Blogger Mẹ Nấm: Thật ra tôi không hy vọng nhiều lắm vì những cái blog đó đã xuất hiện từ năm 2009 hay 2010 gì đó. Họ thường đăng những thông tin bôi nhọ về đời tư của những người mà được người khác gọi là các nhà đấu tranh dân chủ. Họ đánh phá từ rất lâu và tôi không có cơ hội được biết mặt mũi, tên tuổi của những người đó.

Tôi thì tôi nghĩ thế này, khi anh kêu gọi cái gì thì anh phải là người có trách nhiệm với lời kêu gọi của mình. Tôi hy vọng rằng blogger Võ Khánh Linh hãy can đảm bước ra đối thoại với tôi – một người đang bị phản bác.