BM: Hoa Kỳ có lịch sử lâu đời về hoạt động quân sự ở nước ngoài

Tuesday, September 3, 2013

Hoa Kỳ có lịch sử lâu đời về hoạt động quân sự ở nước ngoài

Binh sĩ Mỹ chờ nhận lệnh trước khi đi tuần phòng ở Baghdad 14/8/07

Nếu Hoa Kỳ mở các cuộc tấn công phi đạn vào Syria để trả đũa cho việc nước này bị nghi đã sử dụng khí độc sarin nhắm vào phe nổi dậy chống chính phủ, thì đây sẽ chỉ là một hoạt động nằm trong một loạt dài các hoạt động quân sự của Hoa Kỳ ở nước ngoài. Ðiều khác thường là Tổng thống Obama đang mưu tìm sự chấp thuận của Quốc hội trước khi thực hiện cuộc tấn công.

Tổng thống Obama và các nhà lập pháp hàng đầu của 2 đảng thảo luận về vấn đề

Syria

, 3/9/13

Các vị tổng thống trước đây đã xin Quốc Hội tuyên chiến sau khi đất nước bị tấn công trực tiếp, chẳng hạn như từ phía Nhật Bản vào đầu cuộc Thế chiến thứ hai.

Nhưng thông thường hơn, các vị Tổng thống Mỹ đã tự ý hành động, sử dụng quyền hạn của mình trong tư cách tổng tư lệnh quân đội hợp hiến. Trong tư cách đó, họ đã hành động mà không cần sự phê chuẩn của Quốc hội để gửi quân ra nước ngoài, mở các cuộc oanh kích hay phái nhân viên quân đội Hoa Kỳ đến làm việc với các đồng minh quốc tế.

Tính ra thì Hoa Kỳ đã tham gia hơn 50 hành động quân sự đáng kể trong nửa thế kỷ vừa qua – trung bình là một hành động trong hơn 1 năm - kể từ cuộc chiến quan trọng ở Việt Nam, Iraq và Afghanistan, cho đến các vụ xâm nhập nhỏ hơn ở các nước xa xôi như Kuwait, Bosnia, Pakistan, Libya, Grenada, Haiti và Panama.

Tổng số đó không kể các hoạt động giới hạn hơn của Hoa Kỳ, tỷ như các vụ tấn công bằng máy bay không người lái mà Hoa Kỳ đang tiến hành chống lại các phần tử nổi dậy Taliban ở Trung Ðông.

Trong lịch sử 237 năm, Hoa Kỳ vẫn thường điều quân đến các nước khác. Lịch sử ghi nhận Hoa Kỳ đã chiến thắng trong hai cuộc chiến tranh thế giơí, nhưng các cuộc viễn chinh của Hoa Kỳ không phải lúc nào cũng đạt được thành quả tốt.

Lực lượng Hoa Kỳ chiến đấu dưới lá cờ Liên Hiệp Quốc ở Triều Tiên vào đầu thập niên 1950 đã để lại một bán đảo chia cắt giữa miền Bắc Cộng sản và miền Nam dân chủ, một hậu quả căng thẳng còn kéo dài tới ngày nay.

Tại Việt

Nam

, Hoa Kỳ đã rút các binh sĩ cuối cùng vào năm 1975 sau hơn 1 thập niên can dự quân sự, để cho một chính phủ cộng sản lên nắm quyền kiểm soát.

Lịch sử còn chưa đưa ra một phán quyết về các cuộc chiến tranh của Hoa Kỳ trong thế kỷ này tại

Iraq

và

Afghanistan

Quân đội Hoa Kỳ đã lật đổ Tổng thống Saddam Hussein trong cuộc Chiến tranh Iraq từ 2003 đến 2011, nhưng lực lượng đồng minh chưa hề phát hiện các vũ khí có sức tàn sát hàng loạt mà họ cho là ông ta đang dung dưỡng. Hoa Kỳ và lực lượng đồng minh vẫn còn giao tranh với phe nổi dậy ở Afghanistan, nhưng ông Obama dự định triệt thoái nhân viên quân sự vào cuối năm 2014 ngay cả trong lúc nước này vẫn còn rối loạn.

Các cuộc khảo cứu khác nhau cho thấy chi phí quân sự và an ninh của Hoa Kỳ vượt trội so với các nước khác, nhưng đã dao động trong nhiều thập niện tuỳ thuộc vào các ưu tiên của từng vị tổng thống và mức độ giao tranh của Hoa Kỳ ở nước ngoài.

Chi phí quốc phòng tăng trong thời Chiến tranh Việt Nam, dưới thời Tổng thống Ronald Reagan vào thập niên 1980 và trong thập niên vừa qua vào lúc Hoa Kỳ khởi xướng cuộc chiến toàn cầu chống khủng bố sau các vụ tấn công của al-Qaida vào Hoa Kỳ khiến gần 3 ngàn người thiệt mạng.

Vào những thời điểm khác, chi phí quốc phòng của Hoa Kỳ đã bị hạn chế.

Sau đây là một số hoạt động quan sự đáng kể của Hoa Kỳ từ thập niên 1060:

Nguồn lực quân sự Hoa Kỳ có thể sử dụng ở

Syria

, 2/9/2013

1961 đến 1975-- Cuộc chiến Việt Nam, một cuộc xung đột đưa đến hơn 58 ngàn cái chết ngoài chiến trường và khiến phe cộng sản lên nắm quyền kiểm soát đất nước.

1961 -- Một cuộc tiến chiếm Cuba do Cơ quan Tình báo Trung ương lãnh đạo đã không lật đổ được Fidel Castro. Ông này cai trị đất nước trong nhiều thập niên, và người em là Raul Castro đã lên thay thế vào năm 2008.

1973 -- Một cuộc đảo chính được CIA hậu thuẫn lật đổ tổng thống dân cử theo chủ nghĩa Mác ở Chile, là ông Salvador Allende.

1980 -- Một cuộc tấn công biệt kích của Hoa Kỳ bên trong Iran đã không giải cứu đươc 52 con tin Mỹ đang bị Tehran cầm giữ, mặc dầu sau đó họ đã được phóng thích khi ông Reagan lên làm tổng thống vào đầu năm 1981.

1981 đến 1990 – CIA chỉ huy các cuộc xâm nhập ở Nicaragua trong một mưu toan bất thành phá hoại chính phủ Sandino.

1990 đến 1991 – Hoa Kỳ đối đầu với Iraq sau khi xâm lăng Kuwait trong một cuộc chiến về dầu khí. Quân đội Mỹ buộc Iraq triệt thoái sau một cuộc bộ chiến ngắn.

1992 đến 1995 – Quân đội Hoa Kỳ tham gia lực lượng NATO chiến đấu ở vùng Balkans một cuộc chiến kéo dài đưa đến sự tan rã của nước Nam Tư cũ và các vụ đối đầu sắc tộc lan rộng.

2001 – Hoa Kỳ khai chiến ở Afghanistan để chống lại các phần tử nổi dậy Hồi giáo đáp lại các vụ tấn công của al-Qaida vào Hoa Kỳ ngày 11 tháng 9 trong năm đó.