Phong trào 4B bắt đầu ở Hàn Quốc như một cuộc biểu tình phản đối tình trạng kỳ thị phụ nữ "lan rộng" ở quốc gia này và lan sang Hoa Kỳ sau khi Donald Trump đắc cử tổng thống vào tháng 11 năm 2024 đã làm dấy lên "nỗi lo sợ về tương lai của quyền phụ nữ" của phụ nữ Hoa Kỳ, Youngmi Kim, một giảng viên nghiên cứu về Hàn Quốc tại Đại học Edinburgh, cho biết trong một bài báo trên The Conversation.
Phong trào 4B là gì?
Phong trào này dựa trên bốn nguyên tắc bắt đầu bằng chữ B trong tiếng Hàn: bihon (không kết hôn), bichulsan (không sinh con), biyeonae (không hẹn hò) và bisex (không quan hệ tình dục). Theo Forbes, bằng cách “từ chối mọi động lực trong mối quan hệ có thể gây hại cho họ”, những người theo chủ nghĩa nữ quyền coi việc áp dụng 4B là “điều cần thiết để bảo vệ và sinh tồn” và hy vọng điều này sẽ tạo ra “sự thay đổi lâu dài trong cách đối xử với phụ nữ trên toàn thế giới”.
Phong trào 4B bắt đầu như thế nào?
Phong trào này bắt đầu ở Hàn Quốc vào giữa những năm 2010, xuất phát từ các phong trào nữ quyền trực tuyến trước đó, bao gồm phong trào "Escape the Corset" kêu gọi phụ nữ giải phóng bản thân khỏi sự áp bức và phong trào #MeToo của Hàn Quốc.
Phụ nữ ở Hàn Quốc được kỳ vọng sẽ "phục tùng cha mình và tuân thủ các tiêu chuẩn sắc đẹp cứng nhắc". Theo quan điểm của những người theo chủ nghĩa 4B, văn hóa Hàn Quốc "vô vọng vì chế độ gia trưởng", thường "hoàn toàn kỳ thị phụ nữ", theo The Cut.
Nhưng phong trào này cũng bắt nguồn từ "sự chuyển đổi kinh tế nhanh chóng" của Hàn Quốc và những thách thức mà nó đặt ra cho những người trẻ tuổi trong những năm 2000, học giả về lịch sử giới và phụ nữ Ming Gao cho biết trong một bài viết trên The Conversation. Sự bất ổn kinh tế đó "kèm theo sự bất bình đẳng giới có hệ thống", với việc Hàn Quốc liên tục có khoảng cách lương theo giới tính tồi tệ nhất trong OECD.
Phụ nữ kiếm được ít hơn nam giới 31%, gần gấp ba lần mức trung bình 12,1% ở các quốc gia tương đương. Tỷ lệ bạo lực do bạn tình gây ra được phát hiện là 41,5% trong một cuộc khảo sát năm 2016, so với mức trung bình toàn cầu là 30%. "Trong bối cảnh này, những con đường sống truyền thống - kết hôn, sinh con và làm nội trợ - đã trở nên kém hấp dẫn hơn".
Tỷ lệ sinh của Hàn Quốc - một trong những quốc gia có tỷ lệ sinh thấp nhất thế giới - cũng đóng một vai trò. Vào năm 2016, chính phủ đã công bố một bản đồ sinh màu hồng "hình dung số lượng phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ ở mỗi quận", điều này "gây phẫn nộ". Phụ nữ tuyên bố: "Phụ nữ không phải là cỗ máy sinh con".
Một khía cạnh đáng chú ý của phong trào 4B là nhiều thành viên của phong trào này tham gia một cách ẩn danh, tờ The Standard của London cho biết. Những người theo phong trào này cho biết đó là "một cách sống cho phép họ tẩy chay một hệ thống khuyến khích bất bình đẳng giới".
Nó lan rộng đến mức nào?
Cộng đồng 4B đã "cung cấp nơi ẩn náu cho phụ nữ Hàn Quốc", nhưng "không rõ nó lan rộng hay phổ biến đến mức nào", xét đến "bản chất trực tuyến và ngoại tuyến linh hoạt, và sự phát triển của nó qua nhiều năm", theo The Cut.
Modern Diplomacy cho biết phong trào này "không được tổ chức hoặc tập trung". Nó "không có người lãnh đạo, không có trang web chính thức và không có trụ sở thực tế". Nhưng điều rõ ràng là, mặc dù chính phủ đã đầu tư hơn 200 tỷ đô la (164 tỷ bảng Anh) trong 16 năm qua để hỗ trợ "các thể chế gia trưởng truyền thống" và chống lại tỷ lệ sinh thấp và cuộc khủng hoảng nhân khẩu học sắp xảy ra của đất nước, phụ nữ Hàn Quốc "ngày càng xa rời hôn nhân hoặc nghĩa vụ làm mẹ".
Giống như bất kỳ phong trào xã hội nào, 4B cũng có "những rạn nứt và chia rẽ nội bộ", theo The Cut. Các thành viên đang bất đồng quan điểm về việc liệu phụ nữ 4B có thể kết bạn với đàn ông hay với những phụ nữ vẫn muốn hẹn hò với đàn ông hay không. Một số người cho rằng đồng tính nữ là điều cần thiết và có lo ngại về việc phong trào này loại trừ phụ nữ chuyển giới.
Liệu 4B có “cất cánh” ở Hoa Kỳ không?
Phong trào 4B "bắt đầu như một cuộc biểu tình, nhưng đã biến thành một cuộc thức tỉnh toàn cầu" sau khi bị truyền thông phương Tây "làm cho giật gân", Isha Sharma cho biết trên tờ USA Today.
Theo Politico, "có vẻ quá cực đoan để có thể lan rộng ở Hoa Kỳ" nhưng nó cho thấy phụ nữ "cảm thấy dễ bị tổn thương hơn" sau khi Trump tái đắc cử. Nếu phong trào này thực sự được đón nhận, nó có thể, giống như ở Hàn Quốc, khiến phụ nữ "cân nhắc lại việc hẹn hò với đàn ông vì nghi ngờ và thiếu tin tưởng", tỷ lệ sinh thấp hơn và cả hai giới đều thể hiện "sự cô đơn sâu sắc".
Nó cũng có thể bị lợi dụng, với các chính trị gia "nghiêng về chính trị phân chia giới tính" vì "lợi ích của riêng họ". Và phụ nữ "có thể chống lại nhau" trong một cuộc tranh chấp về mục tiêu của phong trào. Tuy nhiên, hiện tại, "phong trào này dường như đang trên đà phát triển".
Theo Katharine Moon, một giáo sư khoa học chính trị Hoa Kỳ tại Cao đẳng Wellesley, sự khác biệt giữa một phong trào 4B tiềm năng ở Hoa Kỳ và những gì đã tồn tại ở Hàn Quốc là "tính trung tâm của hôn nhân", theo tờ The New York Times. Ở Hàn Quốc, việc không kết hôn có thể "khiến phụ nữ trở thành những kẻ bị xã hội ruồng bỏ" hoặc không được xã hội công nhận là người trưởng thành. Điều này khiến việc từ chối kết hôn trở thành một "tuyên bố cấp tiến" hơn đối với phụ nữ Hàn Quốc so với phụ nữ Mỹ.
Ở Hoa Kỳ, sự gia tăng mối quan tâm là "phương tiện tạm thời để thu hút sự chú ý đến tình trạng bấp bênh của phụ nữ", thay vì "cam kết hoàn toàn" với cuộc sống không có đàn ông. Ở Hàn Quốc, "đó là một cách sống".
Nó cũng đang khai thác một phong trào độc thân đang phát triển trên toàn thế giới. Tại Hoa Kỳ, xu hướng "boysober" đã khiến những phụ nữ trẻ tránh xa việc hẹn hò, theo The Guardian. Trên toàn cầu, "nhiều nghiên cứu cho thấy ngày càng có nhiều người trẻ dường như - khá vui vẻ - từ chối quan hệ tình dục".
Richard Windor
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.