Đài Loan giả định cuộc xâm lược của Trung cộng ra sao?

Một máy bay chiến đấu Trung cộng bị rơi ngoài khơi bờ biển Đài Loan, khiến các tàu chiến Trung cộng phải phong tỏa hòn đảo để "tìm kiếm cứu nạn".

Binh sĩ Đài Loan đồn trú trên đảo Đại Đảm, một mỏm đá chỉ cách bờ biển Trung cộng vài cây số, bắt đầu biến mất một cách bí ẩn.

Rồi một đêm nọ, một chiếc thuyền đánh cá cập bến Đại Đảm. Một quả pháo hiệu bay lên bầu trời đen kịt - và soi rõ những người lính Trung cộng rời khỏi thuyền và đổ bộ lên bãi biển.

Đây là kịch bản chính trong Zero Day Attack, một chương trình truyền hình mới của Đài Loan về một cuộc xâm lược giả định của Trung cộng. Bắc Kinh từ lâu đã coi Đài Loan tự trị là một phần lãnh thổ của mình, thề sẽ "thống nhất" với hòn đảo này một ngày nào đó và không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực.

Chương trình này, phát sóng tập đầu tiên vào cuối tuần qua, được chính phủ Đài Loan tài trợ một phần, với hy vọng nâng cao nhận thức về mối đe dọa mà Trung cộng gây ra.

Tuy nhiên, chương trình cũng phát sóng vào thời điểm Đài Loan chia rẽ sâu sắc và vấp phải sự chỉ trích vì gây hoang mang.

Zero Day Attack tập trung vào cách các bộ phận người dân khác nhau của xã hội Đài Loan vật lộn với cuộc xâm lược, từ tổng thống đến người dân nông thôn.

Loạt phim dài tập này đưa ra một số kịch bản về cách một cuộc xâm lược có thể diễn ra do các chuyên gia quốc phòng tư vấn cho đội ngũ sản xuất

Những kịch bản này đưa ra các tình huống như gián đoạn đường dây liên lạc của Đài Loan; các chiến dịch thông tin sai lệch của Trung cộng; những người thuộc "đạo quân thứ năm" (như cảm tình viên, nội gián) của Trung cộng kích động bất ổn; các quan chức quân sự trở thành cộng tác viên mưu toan chống lại Đài Loan.

Giám đốc sản xuất Trịnh Tâm Mị nói rằng bà muốn thực hiện loạt phim này để "cảnh báo người dân Đài Loan rằng chiến tranh thực sự sắp xảy ra", dẫn chứng việc Trung cộng ngày càng gia tăng việc sử dụng "các chiến dịch thông tin sai lệch và chiến tranh vùng xám để gây hỗn loạn xã hội và khiến chúng tôi nhầm lẫn về bản sắc của mình".

Thông điệp của Zero Day Attack phản ánh luận điệu của chính phủ do Đảng Dân chủ Tiến bộ (DPP) cầm quyền lãnh đạo và Tổng thống Lại Thanh Đức, người đã cảnh báo về mối đe dọa từ Trung cộng và tăng cường quốc phòng cho hòn đảo.

Bộ Văn hóa Đài Loan đã tài trợ một phần cho Zero Day Attack còn quân đội hỗ trợ quay phim và sản xuất. Chunghwa Telecoms, công ty viễn thông lớn nhất Đài Loan mà chính phủ có nắm giữ cổ phần, cũng chung tay đóng góp.

Trong số các nhà đầu tư tư nhân khác có tỷ phú Tào Hưng Thành, một người nổi tiếng ủng hộ nền độc lập của Đài Loan và đã tài trợ cho các nỗ lực phòng thủ dân sự.

Bà Trịnh nói rằng chưa bao giờ chính quyền tìm cách gây ảnh hưởng đến chương trình. Bà cũng cho hay mình không phải là thành viên của DPP hay bất kỳ đảng phái chính trị nào.

Nhưng ngay cả khi chưa có tập phim nào được phát sóng, Zero Day Attack đã trở thành một chủ đề chính trị gây tranh cãi do chủ đề nhạy cảm.

'Bán xoài sấy'

Đoạn giới thiệu dài 17 phút được nhóm sản xuất đăng tải trực tuyến vào năm ngoái đã nhanh chóng thu hút hàng trăm ngàn lượt xem và bình luận.

Trong khi một số khen ngợi thông điệp của bộ phim, những người khác lại chỉ trích vì gieo rắc lo lắng và bất hòa với Trung cộng.

Theo công ty sản xuất, cuộc tranh luận này đã trở nên gay gắt hơn với buổi ra mắt phim - khi trở thành chương trình được xem nhiều nhất trên một số nền tảng vào thứ Bảy.

Trong những ngày gần đây, Vương Hồng Vi, một nhà lập pháp nổi tiếng thuộc phe đối lập Quốc dân đảng, đã chỉ trích Zero Day Attack là "bán xoài sấy", một cách nói giảm nói tránh của Đài Loan, có nghĩa là khơi dậy nỗi sợ hãi không cần thiết về sự hủy diệt đất nước.

Đề cập đến việc chính phủ tài trợ cho bộ phim, bà Vương cho biết Đảng Dân tiến đang "sử dụng bộ máy nhà nước để đạt được các mục tiêu chính trị của mình".

Một bài bình luận của ông Vương Côn Nghĩa thuộc Hội Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế Đài Loan đã cáo buộc bộ phim thúc đẩy nền độc lập của Đài Loan "để Đài Loan trở thành một nơi không bao giờ biết đến hòa bình".

Ông nói thêm rằng đó là bằng chứng cho thấy chính phủ của ông Lại "một lần nữa sử dụng mọi hình thức để chơi 'lá bài chống Cộng' và khuấy động nỗi lo chiến tranh".

Đảng Dân tiến và ông Lại thường bị những người chỉ trích, bao gồm cả phe đối lập và Trung cộng, cáo buộc là thúc đẩy độc lập cho Đài Loan. Bất kỳ tuyên bố chính thức nào như vậy đều bị Bắc Kinh coi là một hành động chiến tranh.

Mặc dù trước đây ông Lại tự nhận mình là một "người thực dụng vì nền độc lập của Đài Loan", ông cũng khẳng định Đài Loan không cần phải chính thức tuyên bố độc lập vì đây đã là một quốc gia có chủ quyền.

Zero Day Attack cũng nhận được nhiều đánh giá tích cực. Một bài viết do đài truyền hình công cộng PTS đăng tải cho hay chương trình "thể hiện những lo lắng và bất an của người Đài Loan từ nhiều phe phái chính trị khác nhau một cách rất thực tế và hợp lý".

"Đây là một bộ phim đáng xem", một người bình luận trên trang Facebook của Zero Day Attack. "Người dân Đài Loan có thể đồng cảm vì nó phản ánh tình hình hiện tại của chúng tôi, Đảng Cộng sản Trung cộng phải bị đẩy lùi khi các chiến thuật của họ đã bị phơi bày."

Một số người khen ngợi tập đầu tiên của bộ phim, trong đó miêu tả cuộc xâm lược diễn ra trong im lặng giữa một cuộc bầu cử tổng thống đầy rẫy bạo lực và đấu đá chính trị.

Họ bất ngờ vì tập phim đó phản ánh một cách kỳ lạ không khí chính trị đầy chia rẽ hiện nay ở Đài Loan.

Tháng trước, hòn đảo này đã tổ chức một cuộc bỏ phiếu bãi nhiệm gây tranh cãi đối với các nhà lập pháp của Quốc dân Đảng bị cáo buộc quá thân thiện với Trung cộng, nhưng đã thất bại. Một cuộc bỏ phiếu khác sẽ diễn ra vào cuối tháng này.

Điều này đã làm dấy lên những câu hỏi về thời điểm ra mắt của bộ phim và liệu có nhằm mục đích gây ảnh hưởng đến các cuộc bỏ phiếu bãi nhiệm hay không. Bà Trịnh đã nói rằng quá trình sản xuất phim đã bắt đầu từ rất lâu trước khi phong trào bãi nhiệm diễn ra.

Cuộc thảo luận xoay quanh chương trình truyền hình đi sâu vào trọng tâm của một trong những câu hỏi mang tính sống còn nhất của Đài Loan: mối đe dọa xâm lược của Trung cộng có thật đến mức nào?

Đài Loan đã có chính phủ riêng kể từ khi Nội chiến Trung cộng kết thúc vào năm 1949. Trong những thập kỷ tiếp theo, hòn đảo này đã chứng kiến mối quan hệ phần lớn hòa bình và quan hệ kinh tế chặt chẽ hơn với Trung cộng.

Các cuộc thăm dò cho thấy hầu hết người Đài Loan không tin Bắc Kinh sẽ tấn công ngay lập tức, và ưa chuộng "nguyên trạng" trong mối quan hệ giữa Đài Loan và Trung cộng, nghĩa là không thống nhất với Bắc Kinh nhưng cũng như không chính thức tuyên bố độc lập.

Nhưng câu hỏi về một cuộc xâm lược của Trung cộng đã trở nên gay gắt và mang tính chính trị hơn trong những năm gần đây.

Chiến tranh vùng xám của Trung cộng đã gia tăng, làm dấy lên lo ngại rằng máy bay chiến đấu và tàu chiến Trung cộng liên tục xâm nhập không phận và vùng biển của Đài Loan có thể gây ra xung đột.

Năm nay, Mỹ đã cảnh báo rằng Trung cộng là "mối đe dọa sắp xảy ra" đối với Đài Loan. Các quan chức Mỹ đã nhiều lần tuyên bố rằng Chủ tịch Trung cộng Tập Cận Bình đang xây dựng quân đội để có thể xâm lược Đài Loan vào năm 2027.

Bắc Kinh chưa bao giờ xác nhận thời điểm đó. Nhưng đó là một lời cảnh báo mà ông Lại xem xét nghiêm túc.

Ông đã cam kết tăng chi tiêu quân sự cho Đài Loan, chính phủ của ông đã tiến hành cải cách quân đội, và tháng trước, hòn đảo này đã tổ chức cuộc tập trận Hán Quang lớn nhất và dài nhất từ trước đến nay nhằm phòng thủ trước một cuộc tấn công tiềm tàng từ Trung cộng.

Ông Lại nhấn mạnh rằng những nỗ lực này nhằm bảo vệ Đài Loan chứ không phải nhằm mục đích gây chiến. Tuy nhiên, các đối thủ chính trị của ông cho rằng ông đang gây hấn với Bắc Kinh - nơi lâu nay vẫn chỉ trích ông Lại là một "kẻ ly khai" và rằng ông đang dẫn dắt Đài Loan đến một cuộc xung đột lớn hơn với Trung cộng.

Bắc Kinh đã nhiều lần nhấn mạnh rằng họ mong muốn "thống nhất hòa bình" với Đài Loan. Họ bác bỏ mọi lời bàn tán về một cuộc xâm lược của Trung cộng, coi đó là cái cớ do những người ủng hộ Đài Loan độc lập tạo ra để thu hút sự ủng hộ.

Zero Day Attack được coi là một trong những hành động khiêu khích như vậy. Tuần trước, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung cộng Trương Hiểu Cương đã cáo buộc chính phủ đảng Dân tiến (DPP) lợi dụng chương trình truyền hình này để "gieo rắc lo ngại và cố gắng kích động chiến tranh".

Ông Trương nói rằng Zero Day Attack đang đẩy Đài Loan vào biển lửa chiến tranh và sử dụng người dân Đài Loan làm bia đỡ đạn cho "độc lập của Đài Loan".

Tuy nhiên, bà Trịnh khẳng định chương trình của bà "không nói xấu Trung cộng hay mô tả họ là xấu xa".

"Chúng tôi đang nói về chiến tranh, về cách người dân Đài Loan đấu tranh và phản ứng. Và đó là bởi vì nỗi kinh hoàng của chiến tranh chưa bao giờ chấm dứt trên toàn thế giới."

 

Tessa Wong