Lệnh cấm binh sĩ Mỹ chuyển giới

Sau 17 năm phục vụ trong Lục quân Hoa Kỳ, Thiếu tá Kara Corcoran, 39 tuổi, sắp sửa tốt nghiệp một chương trình lãnh đạo quân sự danh giá.

Nhưng mọi chuyện đột nhiên không còn đơn giản như vậy.

Hai ngày trước lễ tốt nghiệp, bà Kara được thông báo rằng bà phải tuân thủ các quy định dành cho nam giới, đồng nghĩa với việc phải mặc quân phục nam và cắt mái tóc dài màu vàng mà bà đã nuôi kể từ khi thông báo với quân đội rằng mình là phụ nữ vào năm 2018.

Chỉ thị này đến từ Lầu Năm Góc và được truyền xuống qua chuỗi chỉ huy tại căn cứ Fort Leavenworth ở bang Kansas.

"Không có gì ở tôi là đàn ông cả, nhưng quân đội sẽ buộc tôi tuân thủ quy định dành cho nam giới chỉ để tôi có thể bước lên sân khấu [nhận bằng tốt nghiệp] cùng đồng đội," cô nói trong những giờ trước buổi lễ.

"Tôi không tự nguyện cắt tóc. Tôi cắt vì tôi buộc phải làm."

Bà Kara là một trong số hàng ngàn người chuyển giới chịu ảnh hưởng từ lệnh cấm do Tổng thống Trump công bố vào tháng Một nhằm ngăn cản họ đảm nhiệm bất kỳ vị trí nào trong quân đội Mỹ.

Lệnh cấm trong nhiệm kỳ đầu của ông chủ yếu nhắm tới tân binh và vẫn cho phép một số ngoại lệ, đặc biệt là với những người đang tại ngũ.

Tuy nhiên, chính sách năm 2025 gần như không có ngoại lệ.

Theo số liệu chính thức, có khoảng 4.200 binh sĩ chuyển giới trong các lực lượng vũ trang Mỹ, nhưng một số ước tính khác cho thấy con số thực tế lên tới khoảng 10.000 người.

Chính sách mới quy định rằng tiền sử hoặc chẩn đoán bức bối giới – tình trạng một người cảm thấy bản dạng giới của mình khác với giới tính được ghi nhận khi sinh ra – bị coi là "không phù hợp với các tiêu chuẩn cao về thể chất và tinh thần cần thiết cho việc phục vụ trong quân đội".

Một sắc lệnh hành pháp đã nêu rõ lập trường của Tổng thống Trump rằng "các lực lượng vũ trang đã bị hệ tư tưởng giới cấp tiến làm ảnh hưởng", và rằng chính sách này sẽ đảm bảo rằng nhân sự của quân đội "không mắc các bệnh lý hoặc khiếm khuyết về thể chất có khả năng khiến họ phải nghỉ quá nhiều để điều trị hoặc nằm viện".

Sắc lệnh này cũng nêu rằng "việc một người đàn ông tự nhận mình là phụ nữ, và yêu cầu người khác công nhận điều không đúng đó, không phù hợp với tinh thần khiêm tốn và sự quên mình mà một quân nhân cần có".

Một cuộc khảo sát của Gallup vào tháng 2/2025 cho thấy 58% người dân Mỹ "ủng hộ việc cho phép nam và nữ chuyển giới công khai được phục vụ trong quân đội Mỹ", tuy nhiên mức ủng hộ đã giảm so với 71% vào năm 2019 và 66% vào năm 2021.

Các nhà phê bình đã gọi lệnh cấm này là phân biệt đối xử, và nhiều sĩ quan chuyển giới đang phục vụ và các tổ chức nhân quyền đã đệ đơn kiện.

Kể từ tháng Hai, BBC đã theo dõi cuộc sống của Thiếu tá Kara Corcoran và sĩ quan Hải quân Rae Timberlake, hàm Trung úy, trong lúc họ phải điều chỉnh và đối mặt với những bất định trong sự nghiệp quân ngũ.

Họ đã chia sẻ suy nghĩ và cảm xúc với tư cách cá nhân, không đại diện cho quân đội Mỹ hay các đồng nghiệp khác.

Sự nghiệp bất định

Bà Kara đã dành phần lớn cuộc đời trưởng thành của mình trong quân đội Mỹ.

Bà từng được điều động tới tham chiến ở Afghanistan với vai trò trung đội trưởng và sau đó là đại đội trưởng. Khi ấy, Kara chưa chuyển giới, và vẫn sống với tư cách một người đàn ông.

Kể từ đó, Kara cho biết bà đã thay đổi tên và giới tính một cách hợp pháp, đồng thời sử dụng đại từ nhân xưng dành cho nữ.

Trước năm 2016, người chuyển giới từng bị cấm đảm nhiệm mọi vị trí trong quân đội.

Tuy nhiên, trong suốt thập kỷ qua, chính sách của Mỹ đã liên tục thay đổi theo từng chính quyền.

2016: Chính quyền Obama dỡ bỏ lệnh cấm người chuyển giới phục vụ trong quân đội, cho phép họ tiếp cận các nguồn tài trợ từ quân đội để thực hiện các liệu pháp liên quan đến giới tính.

2017: Ông Trump công bố lệnh cấm người chuyển giới phục vụ, viện dẫn chi phí y tế và nguy cơ gián đoạn công việc.

2021: Tổng thống Biden ký sắc lệnh khôi phục quyền được phục vụ trong quân đội của người chuyển giới.

2025: Ông Trump công bố lệnh cấm mới, yêu cầu tiến hành quy trình cho những người được chẩn đoán bức bối giới thôi phục vụ trong các căn cứ quân sự.

Bà Kara đã kết hôn với một người phụ nữ và có con, nhưng mối quan hệ này đã tan vỡ khi bà vật lộn với bản dạng giới của mình.

Năm 2018, bà Kara công khai là một phụ nữ chuyển giới và bắt đầu quá trình điều trị bằng hormone cũng như phẫu thuật.

Bà cho biết mình đã được các chỉ huy ủng hộ, những người khi đó vẫn tuân theo hướng dẫn cũ, bất chấp lệnh cấm của ông Trump vào năm 2017.

Kara nói rằng việc chuyển giới đã giúp bà phục vụ tốt hơn.

"Nó khiến tôi chú tâm hơn, kiên cường hơn," bà nói. "Người ta hay lầm tưởng rằng chuyển giới là một gánh nặng. Với tôi, điều đó hoàn toàn ngược lại."

Với việc chính sách mới nhất của ông Trump đã có hiệu lực, Thiếu tá Kara được thông báo rằng trừ khi bà tự nguyện rời khỏi quân ngũ, bà có thể bị buộc phải xuất ngũ trái với ý muốn của mình thông qua một quy trình gọi là cho xuất ngũ không tự nguyện.

Việc cho xuất ngũ không tự nguyện xảy ra khi một người bị sa thải và họ không tự lựa chọn rời đi. Điều này có thể xảy tới với bất kỳ quân nhân nào, không chỉ những người đang nắm giữ vai trò chiến đấu.

Ngoài việc mất việc, những người này còn có thể mất các chế độ phúc lợi, như lương hưu, chăm sóc y tế và trợ cấp thương tật.

Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết nếu một người bị buộc xuất ngũ, họ có thể chỉ nhận được một nửa số tiền so với việc tự nguyện rời đi – mức chênh lệch có thể lên tới hàng chục ngàn đô la Mỹ.

Dù vậy, Thiếu tá Kara Corcoran nói rằng bà không muốn bỏ cuộc.

"Tôi sẽ không tự nguyện rời khỏi quân ngũ," bà nói.

"Tôi sẽ trải qua quy trình xuất ngũ không tự nguyện và xem nó trông ra sao, và họ muốn tôi và các quân nhân khác khốn khổ thế nào."

'Câu nói ngu ngốc nhất trong lịch sử quân đội'

Những người khác, như cựu đặc nhiệm Hải quân Hoa Kỳ, Carl Higbie, lại ủng hộ lệnh cấm của ông Trump.

Ông Carl hiện là một người dẫn chương trình truyền hình trên kênh Newsmax.

Ông tin rằng người chuyển giới không đủ điều kiện để phục vụ trong quân đội Hoa Kỳ, lập luận rằng chứng bức bối giới có thể cần chăm sóc y tế và hỗ trợ liên tục, điều có thể gây ảnh hưởng đến khả năng nhận điều động nhiệm vụ.

"Mọi người không thể dùng Ritalin thuốc điều trị ADHD – rối loạn tăng động giảm chú ý hoặc một số loại thuốc kê đơn nhất định mà vẫn đạt yêu cầu dành cho quân nhân trong chiến đấu.

"Vậy tại sao lại được sử dụng liệu pháp hormone, thứ mà chúng ta biết đôi khi tác động đến cảm xúc?" ông đặt vấn đề.

Khi được hỏi liệu ông có nghĩ rằng những người là phụ nữ khi sinh ra, những người có thể đang dùng các loại thuốc chứa hormone khác, chẳng hạn như thuốc điều trị mãn kinh, có đủ điều kiện để phục vụ trong lực lượng vũ trang hay không, ông nói: "Tôi nghĩ có những lúc chúng ta nên quan tâm đến việc tiêu diệt kẻ xấu hơn là đảm bảo rằng chúng ta có chỉ tiêu giới tính trong một chiến dịch chiến đấu."

Lệnh cấm quân nhân chuyển giới là một phần trong sự thay đổi rộng hơn trong chính sách quân đội Mỹ.

Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth, người được ông Trump bổ nhiệm và là cựu sĩ quan quân đội, đã loại bỏ các chương trình đa dạng, công bằng và hòa nhập (DEI).

"Tôi nghĩ câu nói ngớ ngẩn nhất trong lịch sử quân đội là 'tính đa dạng của chúng ta là sức mạnh của chúng ta'," ông Hegseth nói tại một sự kiện ở Lầu Năm Góc vào tháng Hai.

Tới tháng Tư, ông đăng trên X rằng ông "tự hào đã chấm dứt" chương trình Phụ nữ, Hòa bình và An ninh (WPS), một sáng kiến nhằm mời thêm nhiều phụ nữ và trẻ em gái tham gia vào việc giải quyết xung đột.

Ông gọi đó là sự sao nhãng khỏi nhiệm vụ cốt lõi là "chiến đấu".

Gia đình trên bờ vực thay đổi

Nhiều người đã thấy trước sự thay đổi chính sách này. Vào rạng sáng ngày 6/11/2024, khi ông Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2024, Trung úy Rae Timberlake đã đưa ra một quyết định.

Là một sĩ quan hải quân phi nhị nguyên giới (non-binary), Rae gia nhập Hải quân Hoa Kỳ năm 17 tuổi và đã phục vụ trên tàu sân bay năng lượng hạt nhân USS Nimitz và ở Trung Đông.

Rae thuộc nhóm người chuyển giới vì, mặc dù được đăng ký giới tính nữ khi sinh, Rae xác định bản thân không phải nam hay nữ và sử dụng đại từ nhân xưng "they/them" (họ/chúng).

Rae cho biết việc mình công khai là người phi nhị nguyên giới vào năm 2020 và chuyển đổi giới tính đã giúp Rae làm rõ danh tính của mình.

"Khoảnh khắc tôi nghe thấy từ 'phi nhị nguyên giới', tôi biết nó phù hợp với mình," Rae nói.

Nhưng với chiến thắng của Trump vào năm 2024, Rae cảm thấy sự nghiệp của mình đang dần biến mất theo thời gian.

Rae đã yêu cầu được thuyên chuyển từ căn cứ ở Bờ Tây đến một căn cứ gần gia đình ở phía đông hơn, nơi Rae có thể nhận sự hỗ trợ từ gia đình.

Rae, cùng vợ và con gái đã chuyển đi giữa học kỳ của bé, vì lường trước rằng việc bị buộc phải rời khỏi Hải quân có thể sắp xảy ra.

Rae nói: "Đó là động thái an toàn nhất cho chúng tôi, đề phòng trường hợp tôi bị buộc phải rời ngũ."

Rae nói thêm rằng họ không ngạc nhiên trước sắc lệnh hành pháp ông Trump ban hành vào tháng Một, hay bản ghi nhớ Bộ Quốc phòng công bố một tháng sau đó.

Bản ghi nhớ quy định rằng các căn cứ quân sự phải xác định những quân nhân được chẩn đoán mắc hoặc có biểu hiện mắc chứng bức bối giới.

Thời hạn cuối cùng để tự nguyện trình diện cuối cùng đã được ấn định là ngày 6/6 cho quân nhân tại ngũ và ngày 7/7 cho lực lượng dự bị và Vệ binh Quốc gia.

Vào tháng Năm, Bộ Quốc phòng cho biết 1.000 quân nhân đã tự nhận mình là người chuyển giới, nhưng không có bản cập nhật nào về con số này kể từ đó.

Quân đội có 30 ngày kể từ hạn chót để bắt đầu thủ tục buộc cho xuất ngũ không tự nguyện.

Bản ghi nhớ bao gồm một điều khoản cho phép các trường hợp được xem xét miễn trừ dựa trên từng trường hợp cụ thể.

Có một vài điều kiện, bao gồm việc người đó "chưa bao giờ cố gắng chuyển đổi sang bất kỳ giới tính nào khác ngoài giới tính khi sinh".

Khi bản ghi nhớ được công bố, Rae đã nhận một vị trí mới ở Maryland, và gia đình Rae đang dần thích nghi với ngôi nhà mới của họ.

Vợ của Rae là Lindsay chia sẻ: "Thật đau đớn khi phải chứng kiến Rae mất đi sự nghiệp. Chúng tôi đang ở trong trạng thái sinh tồn. Chúng tôi chưa có thời gian để gắn kết mối quan hệ gia đình. Chúng tôi cứ tiếp tục đưa ra những lựa chọn khó khăn."

Đối với Rae, cái giá phải trả về mặt cảm xúc là rất lớn. Rae đã quyết định muốn tự kiểm soát tương lai nhiều hơn nên đã yêu cầu nghỉ hưu khỏi Hải quân, và tin rằng hành động này đồng nghĩa với việc tự nguyện đăng ký xuất ngũ tự nguyện.

Đơn xin chưa được chấp nhận, nhưng Rae tin rằng nó sẽ được thông qua.

Rae dự kiến tác động tài chính sẽ rất lớn. Rae nói rằng nếu không hoàn thành 20 năm phục vụ, Rae có thể sẽ mất quyền hưởng lương hưu quân đội.

Rae ước tính khoản tiền lương hưu trong suốt thời gian nghỉ hưu của mình có thể lên tới khoảng 2,5 triệu USD.

Cuộc chiến pháp lý‎ và chính trị

Trong khi Bộ Quốc phòng nói rằng lệnh cấm sẽ giúp duy trì các tiêu chuẩn y tế và tính sẵn sàng chiến đấu của quân đội, những người phản đối lại lập luận rằng chính sách này nhằm vào một nhóm người dễ bị tổn thương một cách không công bằng.

Ba vụ kiện đã được đệ trình để thách thức tính hợp pháp của lệnh cấm này.

Trong một phán quyết nổi bật, một thẩm phán liên bang đã tạm thời chặn lệnh cấm, với lý do lo ngại về tính hợp hiến và cho rằng nó phân biệt đối xử dựa trên bản dạng giới.

Tuy nhiên, vào tháng Tư, Tòa án Tối cao đã dỡ bỏ lệnh cấm này, cho phép chính sách nói trên tiếp tục được thực hiện trong khi các vụ kiện vẫn đang diễn ra.

Cuộc đấu tranh qua lại về mặt pháp lý đã khiến các quân nhân chuyển giới bị rơi vào tình trạng "treo".

Rae nhận thấy việc tìm việc trong ngạch dân sự rất khó khăn.

"Tôi đã nộp đơn vào một vị trí mà có hơn 800 người nộp đơn chỉ trong một ngày," Rae kể và cho biết thêm rằng cuộc sống dân sự sẽ ít đảm bảo hơn so với cuộc sống Hải quân.

"Ngoài kia thật cạnh tranh và đáng sợ."

Nhưng Rae nói rằng trong chương tiếp theo của cuộc đời mình là về việc không còn cảm thấy "bị đe dọa vì con người thật của mình".

Nhìn về phía trước

Bà Kara đã không tự nguyện trình diện trước hạn chót 6/6, vì vậy bà đang chờ xem liệu quân đội có ghi tên mình vào danh sách cho xuất ngũ hay không.

Với thời hạn 30 ngày, việc đó sẽ xảy ra trước ngày 6/7. Từ đó, bà sẽ chờ xem điều gì sẽ diễn ra.

Bộ Quốc phòng Mỹ lần này đã từ chối đưa ra tuyên bố, nhưng trích dẫn các tuyên bố trước đó, nói rằng họ cam kết đối xử với tất cả các quân nhân mà bị chính sách này ảnh hưởng một cách tôn trọng và có phẩm giá.

Một quan chức quốc phòng Mỹ cho biết "mức đánh giá quá trình phục vụ sẽ là đáng trân trọng, ngoại trừ trường hợp hồ sơ của quân nhân có căn cứ để đánh giá thấp hơn."

Hiện tại, bà Kara vẫn phục vụ tại căn cứ tại Fort Leavenworth nhưng đã chuẩn bị tinh thần tiếp nhận yêu cầu rời không báo trước nếu phải làm vậy.

Bà đã biến xe ô tô của mình thành một ngôi nhà di động với một cục sạc dự phòng lớn, thiết bị nấu ăn và một tấm nệm gấp.

"Trên nóc, tôi có một thùng nước tám gallon (hơn 30 lít). Tôi đổ đầy nước vào, bơm bằng máy nén khí, và tôi có thể tắm giữa thiên nhiên hoang dã. Ít nhất thì tôi cũng có một nơi để sống."

Khi tốt nghiệp chương trình lãnh đạo với bằng xuất sắc, sau khi tuân thủ các tiêu chuẩn về quân phục và ngoại hình dành cho nam giới, bà nói rằng điều đó "có ý nghĩa rất lớn, nhưng cách tôi phải làm điều đó giống như việc đang xóa bỏ danh tính của chính mình".

"Vấn đề ở đây là những người đã cống hiến cả cuộc đời mình để phục vụ quân đội giờ đây lại được thông báo rằng họ không còn phù hợp nữa, không phải vì hiệu suất công việc, mà vì chính con người họ."

 

Megha Mohan _ Yousef Eldin & Sophie Eastaugh