Thái Lan - Campuchia đấu súng ở biên giới

Quân đội Thái Lan và Campuchia đã đụng độ trên vùng biên giới, ít nhất hai binh sĩ Thái Lan bị thương.

Trong diễn biến mới nhất, Lục quân Vùng 2 Thái Lan thông báo đã điều động tiêm kích F-16 đến vùng tranh chấp biên giới.

Trước đó, sáng sớm 24/7, một cuộc đụng độ vũ trang giữa Thái Lan và Campuchia đã nổ ra tại khu vực tranh chấp dọc biên giới.

Trong một thông cáo phát đi ngay sau đó, Quân đội Thái Lan cho biết phía Campuchia đã nổ súng trước tại một khu vực gần đền Ta Muen Thom đang tranh chấp.

Đền Ta Muen Thom nằm trên vùng biên giới giữa tỉnh Surin của Thái Lan và tỉnh Oddar Meanchey ở miền bắc Campuchia.

Bộ Quốc phòng Thái Lan nói Campuchia đã điều động một máy bay không người lái giám sát trước khi điều quân đến khu vực này cùng với vũ khí hạng nặng, theo Reuters.

Một phát ngôn viên của Quân đội Thái Lan cho biết có hai binh sĩ nước này bị thương và Campuchia đã sử dụng nhiều loại vũ khí, bao gồm cả súng phóng rocket.

Trong khi đó, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Campuchia cho biết đã có một cuộc xâm nhập vô cớ của quân đội Thái Lan và do đó, lực lượng Campuchia phải đáp trả để tự vệ.

Cuộc đụng độ bằng súng vào sáng 24/7 ở vùng biên giới đã nổ ra sau gần hai tháng căng thẳng kể từ vụ đọ súng khiến một lính Campuchia thiệt mạng vào ngày 28/5.

Từ đụng độ ở biên giới, hai nước đã dần sa vào một cuộc đối đầu toàn diện, từ việc đóng cửa khẩu, ngừng giao thương, tới việc Campuchia đưa vấn đề ra Tòa án Công lý Quốc tế, Thái Lan triệu hồi đại sứ, trục xuất ngoại giao đoàn.

Chiều 23/7, Thủ tướng tạm quyền Phumtham Wechayachai công bố Thái Lan đã triệu hồi đại sứ từ Campuchia về nước.

Cùng lúc, họ cũng tuyên bố trục xuất ngoại giao đoàn của Campuchia.

Diễn biến này xảy ra sau khi có thêm một lính Thái Lan bị thương nặng, mất chân phải, do vấp mìn tại khu vực tranh chấp Huai Bon nằm giữa tỉnh Ubon Ratchathani của Thái Lan và Preah Vihear của Campuchia.

Về phía quân đội, Thái Lan đã tái kích hoạt kế hoạch khẩn cấp Chakrapong Phuwanart, vốn đã được triển khai trong cuộc xung đột biên giới với Campuchia tại khu vực đền Preah Vihear hồi năm 2011.

Quân đội Thái Lan tuyên bố gì?

Từ tổng hành dinh Bộ Tư lệnh Lục quân Hoàng gia Thái Lan, Đại tá Ritcha Suksuwanon, phó phát ngôn Quân đội Thái Lan, cho biết rằng vào lúc 7 giờ 35 sáng 24/7, đơn vị đặc nhiệm Thái Lan đóng quân tại khu vực đã báo cáo rằng đã nghe thấy tiếng thiết bị bay không người lái (UAV), được cho là từ phía Campuchia, bay lượn gần khu vực phía trước đền Ta Muen Thom.

Mặc dù UAV không thể nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng tiếng động phát ra giúp xác nhận sự hiện diện của thiết bị này.

Ngay sau đó, binh sĩ Campuchia đã tiến sát hàng rào kẽm gai gần căn cứ tiền tiêu của Thái Lan, đồng thời đưa vũ khí vào vị trí sẵn sàng chiến đấu.

Sáu binh sĩ Campuchia được trang bị đầy đủ, trong đó có một người mang theo súng phóng rocket (RPG), đã tiến gần khu vực ranh giới. Đáp lại, lực lượng Thái Lan đã cố gắng giảm căng thẳng bằng cách lên tiếng cảnh báo, đồng thời duy trì tình trạng giám sát biên giới ở mức cao nhất.

Bất chấp nỗ lực tránh xung đột, vào khoảng 8 giờ 20 sáng, binh sĩ Campuchia đã nổ súng từ vị trí cách căn cứ Thái Lan khoảng 200 mét về phía đông, đối diện trực tiếp với ngôi đền. Binh sĩ Thái Lan đã đáp trả lại cuộc tấn công, vẫn theo thông tin từ Đại tá Ritcha Suksuwanon.

Quân đội Hoàng gia Thái Lan hiện đang theo dõi sát diễn biến tình hình và sẽ cung cấp thông tin cập nhật khi có thêm chi tiết mới.

Theo báo The Nation của Thái Lan, vào ngày 23/7, Trung tướng Boonsin Padklang, Tư lệnh Lục quân Vùng 2, đã ký ban hành lệnh đóng cửa các cửa khẩu biên giới giữa Thái Lan và Campuchia, đồng thời tạm ngừng mọi hoạt động du lịch tại các khu vực thuộc quyền quản lý của đơn vị này, sau các vụ nổ mìn gần đây tại khu vực biên giới Thái Lan – Campuchia.

Ông Boosin đã viện dẫn mệnh lệnh ngày 23/6 của Lục quân Vùng 2 nhằm tăng cường kiểm soát biên giới tại các tỉnh Surin, Sisaket và Buriram.

Sau khi lệnh ngày 23/6 có hiệu lực, một loạt vụ nổ mìn gần khu vực biên giới ở các khu vực Chong Bok và Chong An Ma, tỉnh Ubon Ratchathani đã xảy ra.

Lục quân Vùng 2 đã thực hiện các biện pháp sau để đảm bảo an ninh:

Tạm dừng toàn bộ hoạt động lưu thông của phương tiện qua biên giới;

Tạm ngưng mọi hoạt động di chuyển của người dân, bao gồm cả du khách trong nước và quốc tế, và dừng mọi hình thức buôn bán;

Cấm du khách đến tham quan các ngôi đền Ta Muen và Ta Kwai trong thời gian nâng cấp hệ thống an ninh.

Theo tờ báo Thái Lan, những biện pháp này nhằm bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Thái Lan, bảo vệ tính mạng và tài sản của công dân Thái, cũng như ngăn chặn các sự việc tương tự tái diễn.

Lệnh đóng cửa chính thức có hiệu lực từ ngày 24/7/2025.

Ông Hun Sen nói gì?

Chủ tịch Thượng viện Hun Sen vào sáng 24/7 đã kêu gọi người dân Campuchia giữ bình tĩnh và tiếp tục sinh hoạt như bình thường, sau vụ đấu súng mới nhất gần đền Ta Moan Thom, dọc theo biên giới phía tây bắc Campuchia.

Trong một bài đăng trên Facebook sáng ngày 24/7, ông Hun Sen khẳng định quân đội Thái Lan đã xâm nhập lãnh thổ Campuchia và bắt đầu chặn đường vào đền từ tối qua 23/7, trước khi binh sĩ Thái Lan nổ súng tấn công binh sĩ Campuchia vào sáng sớm 24/7.

"Quân đội Campuchia không còn lựa chọn nào khác ngoài việc đáp trả và phản công," ông Hun Sen tuyên bố, khẳng định quyền bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của Campuchia.

Trong khi xác nhận rằng các cuộc đụng độ quân sự đang diễn ra ở một số khu vực thuộc các tỉnh Oddar Meanchey và Preah Vihear, ông Hun Sen nhấn mạnh rằng phần còn lại của đất nước vẫn yên bình và không bị ảnh hưởng. Ông kêu gọi toàn thể người dân Campuchia không hoảng loạn hay phản ứng thái quá.

"Chúng tôi kêu gọi tất cả công dân Campuchia không hoảng sợ, không tích trữ gạo hay hàng hóa và không tăng giá các mặt hàng thiết yếu," ông Hun Sen viết. "Hãy tiếp tục các hoạt động thường nhật trong mọi lĩnh vực và khu vực, ngoại trừ các vùng biên giới nơi đang diễn ra giao tranh."

Các diễn biến chính

Thái Lan và Campuchia có đường biên giới trên bộ chung dài khoảng 800km, trong đó có nhiều khu vực hai bên có tuyên bố chủ quyền chồng lấn và chưa được cắm mốc.

Vào năm 2008, căng thẳng đã dâng lên xung quanh khu vực đền Preah Vihear giữa tỉnh Sisaket (Thái Lan) và tỉnh Preah Vihear (Campuchia). Xung đột đã nổ ra và kéo dài tới năm 2011, với mỗi bên thiệt mạng khoảng 20 người, phần lớn là binh sĩ, bên cạnh đó còn có một số thường dân. Hàng chục ngàn người dân đã phải sơ tán.

Các diễn biến mới đây:

Tháng 2/2025

·         13/2: Binh sĩ và người dân Campuchia biểu tình tại khu vực đền Ta Muean Thom, hát quốc ca, tuyên bố chủ quyền.

·         28/2: Tại Chong An Ma (tỉnh Ubon Ratchathani, Thái Lan), binh sĩ Campuchia bị Thái Lan cáo buộc phóng hỏa một cái chòi của Thái Lan, xâm nhập sâu 150m vào lãnh thổ Thái Lan và đào công sự.

Tháng 5/2025

·         28/5: Xảy ra đấu súng tại Chong Bok, một binh sĩ Campuchia thiệt mạng.

·         29/5: Thủ tướng Hun Manet tuyên bố Campuchia không mong muốn xung đột với Thái Lan, nhưng sẽ dùng vũ lực nếu chủ quyền bị xâm phạm. Campuchia tăng quân và vũ khí hạng nặng ở khu vực biên giới. Tổng Tư lệnh Lục quân hai nước gặp gỡ, hội đàm và thống nhất rút quân khỏi nơi đụng độ.

Tháng 6/2025

·         1/6: Campuchia muốn đưa vấn đề tranh chấp biên giới ra Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ). Thái Lan không đồng ý, khẳng định vẫn ưu tiên cơ chế đàm phán song phương và Ủy ban Biên giới chung (JBC) để giải quyết tranh chấp. Thái Lan đặt quân đội vùng biên giới vào trạng thái sẵn sàng chiến đấu.

·         2/6: Quốc hội Campuchia thông qua đề xuất của Chủ tịch Thượng viện Hun Sen đưa bốn khu vực tranh chấp ra ICJ. Biên phòng Campuchia bắn hạ một thiết bị bay không người lái ở tỉnh Preah Vihear, gần biên giới Thái Lan.

·         4/6: Thủ tướng Hun Manet tuyên bố sẽ nộp đơn lên ICJ dù Thái Lan có đồng ý hay không. Chính phủ Thái Lan tái khẳng định sẽ giải quyết tranh chấp bằng đối thoại song phương.

·         5/6: Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Quốc phòng Thái Lan Phumtham Wechayachai sang Phnom Penh đàm phán với người đồng cấp Campuchia. Thái Lan kêu gọi Campuchia giảm leo thang và quay lại cơ chế song phương JBC.

·         6–7/6: Thái Lan tuyên bố sẵn sàng triển khai một "chiến dịch cấp cao". Hai bên tăng cường lực lượng tại biên giới. Tại Bangkok, hàng trăm người biểu tình trước Đại sứ quán Campuchia. Thái Lan đóng cửa một số cửa khẩu và giới hạn giờ hoạt động tại các cửa khẩu chính. Bộ trưởng Phumtham triệu tập cuộc họp khẩn Hội đồng An ninh Quốc gia (NSC).

·         8/6: Thái Lan và Campuchia đạt thỏa thuận rút quân về vị trí ban đầu.

·         11/6: Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra đến thăm khu vực tranh chấp biên giới với Campuchia và chủ trì cuộc họp an ninh. Ông Hun Sen kêu gọi góp tiền cho quân đội để "kháng chiến chống sự xâm lược của Thái Lan".

·         14/6: Họp Ủy ban Biên giới chung Thái Lan – Campuchia (JBC).

·         15/6: Thủ tướng Hun Manet chính thức công bố việc đệ đơn khiếu nại lên ICJ.

·         17/6: Campuchia đóng toàn bộ các cửa khẩu biên giới với Thái Lan.

·         18/6: Chủ tịch Thượng viện Hun Sen tung băng ghi âm cuộc trò chuyện riêng với Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra.

·         19/6: Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra xin lỗi người dân Thái Lan.

·         21/6 và 28/6: Người dân Thái Lan biểu tình yêu cầu Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra từ chức.

Tháng 7/2025:

·         1/7: Tòa án Hiến pháp Thái Lan đình chỉ chức vụ thủ tướng của bà Paetongtarn Shinawatra sau vụ bê bối điện thoại với ông Hun Sen.

·         10/7: Cựu Thủ tướng Thái Lan Thaksin Shinawatra, cha bà Paetongtarn, tuyên bố cắt đứt quan hệ với Hun Sen.

·         14/7: Chủ tịch Thượng viện Hun Sen nói ông Thaksin Shinawatra có "hành vi phản quốc" khi tiết lộ tài liệu nhạy cảm của Thái Lan.

·         16/7: Hai binh sĩ Thái Lan giẫm trúng mìn tại khu vực biên giới chưa phân định với Campuchia. Quân đội Thái Lan cho biết đây là mìn PMN-2 do Nga sản xuất, mới được đặt gần đây. Phía Campuchia nói đó là mìn sót lại từ các cuộc chiến tranh trước đây.

·         23/7: Một vụ nổ mìn xảy ra khiến năm binh sĩ Thái Lan bị thương, trong đó một người bị mất một chân. Thái Lan hạ cấp quan hệ với Campuchia, triệu hồi đại sứ về nước và trục xuất ngoại giao đoàn Campuchia.

·         24/7: Thái Lan đóng cửa biên giới. Hai bên nổ súng giao tranh, ít nhất 2 lính Thái Lan bị thương. Bên này cáo buộc bên kia nổ súng trước.