Friday, September 5, 2025

Sinh nghề tử nghiệp

Seth Macfarlane Film GIF by A Million Ways To Die In The West

Mỗi nghề lại có nét đặc thù riêng, có những khó khăn riêng, nghề nào cũng có cái được cái mất, an toàn và nguy hiểm. Dù thích hay không thích cái nghề đó thì cũng phải cố gắng chấp nhận khi vướng vào duyên nghiệp hoặc đam mê. Người ta thường gọi đó là "sinh nghề tử nghiệp".

Vậy thực chất "sinh nghề tử nghiệp" nghĩa là gì?

Nghề chính là nghiệp. Nghiệp đẩy người vào làm công việc nào đó, gắn bó với nó suốt cuộc đời cho đến tận cuối đời, có thể theo ý muốn của bản thân hoặc không. Sinh nghề tử nghiệp là câu nói được nhắc có liên quan mật thiết đến việc làm và việc định hướng nghề nghiệp của người lao động cho bản thân. Một thành ngữ ám chỉ công việc sẽ đi theo suốt cuộc đời vì cái "nghiệp" phải đeo bám với nó. Trong câu nói này người ta thấy xuất hiện hai từ trong danh từ "nghề nghiệp" bị tách nhau, mỗi từ lại mang nghĩa một ý nghĩa riêng mà khi phân tích nó gắn với hai động từ đối lập "sinh >< tử".

Sinh ở đây có nghĩa là được ban sự sống, được tồn tại trên cõi đời. Nghề ở đây chính là công việc hiện tại đang làm, đang theo đuổi hàng ngày để nhận được mức thu nhập vào cuối mỗi tháng đáp ứng nhu cầu sống.

Tử ở đây là cái chết, tức là mất đi sự sống mà theo Phật giáo là đi về cõi vĩnh hằng. Nghiệp ở đây không nhắc tới với ý nghĩa động từ mà nó là một danh từ trong "sự nghiệp", mang tính chất lâu dài, không dễ thay đổi bởi tác động từ một phía.

Có thể hiểu nôm na sinh nghề tử nghiệp là sống bằng nghề gì, sẽ chết cũng bằng chính nghề đó. Còn nếu tìm hiểu và ngẫm nghĩ sâu xa hơn, sinh nghề tử nghiệp không đơn giản chỉ là cái chết vì nghề nghiệp mà quan trọng hơn là cái chân chính trong nghề, là niềm đam mê, đó là lý do vì sao có người chấp nhận gắn bó với nghề dù biết là nguy hiểm, là khó khăn. Tuy nhiên không thể nhìn phiến diện theo một hướng bởi không ai cũng có cơ hội được làm điều mình thích, được thực hiện điều mình muốn mà còn bị tác động từ ngoại cảnh, người ta chọn gắn bó với nghề vì nhu cầu sống và tồn tại.

Tại sao người ta lại nói 'sinh nghề tử nghiệp'?

Sinh nghề tử nghiệp là câu nói thường hay nhắc đến liên quan tới việc làm và định hướng nghề nghiệp lao động cho bản thân, câu nói sinh nghề tử nghiệp nghe rất quen thuộc nhưng mấy ai hiểu rõ chính xác nghĩa câu nói sinh nghề tử nghiệp nghĩa là gì. Hôm nay, xin mời quý bạn đọc cùng trung tâm Phong Thủy tìm hiểu về chuyện sinh nghề tử nghiệp
Nếu tìm hiểu sâu hơn chúng ta sẽ thấy rằng: mọi người luôn cố gắng chọn cho mình một nghề nghiệp xứng đáng và dài lâu. Nhưng đa số chúng ta có những hoàn cảnh khắc nghiệt và ràng buộc khác nhau, vì vậy không phải ai cũng có duyên phước để theo đuổi và đạt được một cái nghề lý tưởng như ý nguyện.

Để hiểu rõ sinh nghề tử nghiệp là gì, trước hết cần hiểu từng chữ xuất hiện trên câu nói trên theo nghĩa chuẩn xác nhất.

Nghề tức là cái công việc hiện tại mà bạn đang hành nghề để kiếm tiền thu nhập mỗi tháng duy trì cuộc sống, nghề có nhiều ngành nghề mà theo đó bạn sẽ phải lựa chọn sao cho phù hợp với sở thích và nguyện vọng của bản thân. Thông thường người ta chọn nghề cũng dựa theo sinh tử của nghề, nói cách khác, nghề nhàn mà ít nguy hiểm hơn - đây gọi là sinh nghề từ nghiệp. Nghề có thể hôm nay bạn làm nghề này, ngày mai, năm sau hay 10 năm sau bạn làm nghề này... nhưng có thể thay đổi nghề khác.

Nghiệp tức là sự nghiệp, là cái nghề gắn bó lâu dài đi cùng sự nghệp, thông thường theo ý của mình nghĩa là sự nghiệp gắn bó lâu dài và là nghề tay phải...

Trên thực tế, nghề nào cũng có cái được, cái mất, an toàn, nguy hiểm, và cũng đều có được sự đền bù tương xứng riêng của nghề đó. Dù họ thích hay không thích cái nghề đó thì họ cũng đều phải cố gắng chấp nhận khi vướng vào phận duyên nghiệp hoặc đam mê. Tuy nhiên, họ vẫn có cơ hội và điều kiện để “sáng suốt” quyết định và lựa chọn cho mình một cái nghề khác phù hợp hơn, bền vững dài lâu hơn chứ không nhất thiết phải đi theo cái nghề nghiệp do duyên phận đưa đến.


Môi trường tạo ra bản tánh con người và nhu cầu nghề nghiệp. Những người sinh trưởng trong hoàn cảnh nghèo nàn, khó khăn và còn hạn chế nhiều điều kiện như: tài chánh, kiến thức, thầy tài, bạn giỏi, hỗ trợ xứng đáng,… thì điều kiện và phương tiện theo đuổi và thành đạt một nghề nghiệp như ta mong muốn lại càng thêm khó khăn hơn. Nhưng cũng may mắn cho những ai dù có nhiều hạn chế nhưng vẫn biết cách tự tạo cơ hội tối đa và tận dụng “nguồn tài nguyên” sẵn có của mình để có thể đạt được một nghề nghiệp xứng đáng mà không phải hối tiếc.

Dù con người có đầy đủ kiến thức và kỷ thuật cao trong nghề, nhưng họ vẫn cần phải đi kềm chung với lương tâm, cao thượng, và tư cách phục vụ chân chính. Nhiều năm qua, con người trong xã hội phải chịu đựng, chấp nhận tình trạng và lối hành nghề, buôn bán, và phục vụ bởi những dân hành nghề giả dối; họ đã bị biến chất trong nhiều năm qua, trở thành bon chen, tranh chấp, ích kỷ, nhỏ nhặc, trốn tránh, thầm kính, và thiếu mất đạo lý. Những người nầy là những nạn nhân, đã đương đầu và chụi đựng nhiều khổ lụy do chiến tranh và cướp đoạt tạo ra. “Mạnh sống, yếu chết”, mạnh ai nấy sống cho riêng mình; không để ý bất kể người nào khác chết trong xã hội. Nghề xấu được cho là nghề tốt; tôn trọng nghề dữ, khinh khi nghề lành; trắng đen lẫn lộn. Không những thế, những nghề đi ngược với luân lý và đạo thường lại được tán dương và khen thưởng, như những gì chúng ta đã chứng kiến trong xã hội thời nay.

Những bản tánh hiền hòa hoặc tài năng thầm kín nào khác thì lại bị kỳ thị, chê bai, xa lánh, và không được trọng dụng xứng đáng. Đồng thời còn bị xem là bản tánh rụt rè, thiệt thòi, và ngu dại. Những bản chất con người sống trung thật, minh triết, thánh thiện, và chất phát của thời xưa thanh bình hầu như hoàn toàn bị chìm vào quên lãng, hoàn toàn không còn nhận diện ra được mặc dù vẫn còn tồn tại trong cuộc sống của chúng ta. Cứ như vậy mà đa số con người thời nay cùng đề cao và chủ trương sống trong khéo léo che đậy, trong gian dối, đồng tình bon chen nịnh hót; mạnh dạn và trắng trợn thổi phòng lẫn nhau; hùa hạp bêu xấu và “dìm tài” những kẻ sống không bon chen, thánh thiện, và chân chính.

Sau khi nhìn lại quãng đường đời của mình, chúng ta sẽ có thêm vài khái niệm rõ ràng hơn về câu thành ngữ “sinh nghề tử nghiệp”. Không riêng gì cái chết vì nghề nghiệp, mà quan trọng hơn là cái chân chính trong nghề nghiệp; đó là nguyên do trong nghề đã tạo ra cái chết đáng tiết, ngoài ý muốn; cuộc sống bất an lành và nhiều tâm bệnh . trầm trọng. Sự kiện trong thiên nhiên cho thấy, những nghề được phát nguồn từ chốn “bần cùng” của chiến tranh sẽ sinh ra đạo tặc là những nghề chủ trương “lừa gạt, cướp đoạt, ích kỷ, bạo tàn, gấp rút, vội vàng, mạnh bạo, bon chen, hơn thua”. Rồi sau đó, lại phải chấp nhận rơi vào số mệnh “bạo phát, bạo tàn”; con người sớm phát thì phải sớm tàn như nhiều vị “anh hùng” đã chấp nhận số mạng “chết non” ngắn ngủi; hoặc rơi vào những tâm bệnh trầm trọng đau đớn của thời nay như: điên loạn, đồng tính, ung thư, v.v. Còn những nghề phát nguồn từ chốn “phú quý” nhân đạo, sẽ sinh ra lễ nghĩa, sẽ tiếp tục lâu dài trong cuộc sống yên lặng, bình an, và đắc thọ cả hai phần tâm hồn lẫn thể xác đúng như người xưa đã nói: “phú quý sinh lễ nghĩa, bần cùng sinh đạo tặc”.

Đây là hiện tượng siêu thầm kính, nghiêm ngặt, và nguy hiểm ẩn chìm sâu trong luật thiên nhiên, xã hội, cuộc sống, và tâm hồn của loài người. Đó là môi trường và hoàn cảnh chính yếu đã đưa đến những cái chết của những “nghề” giết cướp đoạt (tài sản, tâm hồn và tư tưởng), sai lầm, và không xứng đáng của dân gian. Tuệ quan thường dân không nhận ra nên không hiểu rỏ tại sao có những “nghề” hoặc hành vi đã đưa đến những cái chết trước tuổi, đáng tiếc, và ngoài ý muốn của những người nổi danh trong xã hội. Những người sống hành vi “bất lương” có thể đã có tài năng ẩn núp và qua mặt được mọi người trong xã hội; Nhưng trước toà án thiên liêng của đấng vô hình trong vũ trụ, đã luôn có những xử phạt xứng đáng cho những gì ngoài sức phán xét hạn hẹp của tòa án dân gian phán xét.

Sinh nghề tử nghiệp là gì? Nghề nghiệp - cái “nghiệp” của con người

Nghề nghiệp là yêu cầu thiết yếu của con người. Có nghề để thỏa mãn đam mê, để mưu sinh. Có người được theo nghề đúng sở thích, nhưng cũng có người bị nghề chọn, đó là cái “nghiệp” phải theo nghề. Nghiệp đẩy mình vào làm công việc đó. Mỗi nghề lại có đặc thù riêng, có khó khăn riêng, nghề nào cũng có cái được cái mất, an toàn và nguy hiểm. Dù thích hay không thích cái nghề đó thì cũng phải cố gắng chấp nhận khi vướng vào duyên nghiệp hoặc đam mê. Người ta thường gọi đó là “sinh nghề tử nghiệp”. Vậy thực chất “sinh nghề tử nghiệp là gì”? Có ai hiểu được ý nghĩa thực sự của nó và những câu chuyện đằng sau thành ngữ này?

Câu chuyện chưa kể về “sinh nghề tử nghiệp”

Một cách hiểu đơn giản sinh nghề tử nghiệp là sống bằng nghề nào, chết cũng bằng chính nghề đó thì có lẽ quá đơn giản để thấm nhưng mang một ý nghĩa sâu xa hơn sẽ thấy rằng con người ai cũng muốn chọn cho mình một nghề nghiệp xứng đáng để theo đuổi dài lâu nhưng hoàn cảnh sống đâu thể chiều lòng được tất cả mọi cá nhân. Nhịp sống bộn bề, xô bồ ngoài xã hội đôi khi khiến con người ta mất đi cái quyền được lựa chọn những cái mình muốn, làm những điều mình thích vì thế nếu muốn tiếp tục duy trì sự sống phải chấp nhận để cái “nghiệp” định hướng. Lúc này nghĩa của “nghiệp” không còn nằm trong “sự nghiệp” mà nó đã được chuyển cách hiểu sang một thiên hướng khác. Theo đó “nghiệp” chính là cái gì đó được ấn định cho con người trong suốt quá trình tồn tại, có thể là những điều tốt đẹp nhưng cũng có thể là cái xấu đeo bám ta suốt một đời. Một khi đã mặc số phận cho cái “nghiệp” định hướng tức là chấp nhận sống, gắn bó với nghề đó cả đời. Nghề nào cũng có cái được, cái mất, có an toàn và nguy hiểm, có nhàn hạ nhưng cũng có khó khăn, có nghề lương cao thì cũng có nghề lương thấp,… nhưng không phải là không có sự đền bù tương xứng. Không được lựa chọn mà đây là “bị” lựa chọn vì thế dù thích hay không vẫn phải từng ngày cố gắng theo nghề. Khi đã vướng vào phận duyên nghiệp thì khó mà từ bỏ.

Chấp nhận theo nghề vì nghiệp

Sinh ra ai cũng có sở thích, có ước mơ và có hy vọng đạt được những điều đó nhưng đâu phải cứ muốn là được, cứ thích là sở hữu. Câu chuyện chưa kể về “sinh nghề tử nghiệp” trên đây đã nhận ra rằng không phải ai cũng có may mắn làm những điều mình muốn. Xã hội có sự phân hóa giàu nghèo, con người sinh ra không có quyền chọn hoàn cảnh sống, những người sinh ra trong hoàn cảnh khó khăn, hạn chế về tài chính không có điều kiện được tiếp thu kiến thức chuyên môn thì dù có ước mơ, có mục tiêu phấn đấu thì việc theo đuổi nghề là rất khó khăn. Và thật may mắn cho những ai có được điều kiện thuận lợi để thực hiện ước mơ của mình.

Đặt câu hỏi với cô lao công làm việc ngoài đường, điều kiện không đảm bảo, thường xuyên phải chịu thay đổi đột ngột của thời tiết, khi là những trận mưa, có khi lại là cái nắng chói trang hay những đợt gió mùa buốt giá về sở thích nghề nghiệp. Liệu có mấy ai trả lời “cô ước mơ từ nhỏ trở thành lao công quét rác” không? Không phủ nhận đây là một nghề cao quý, đem lại môi trường sống xanh – sạch – đẹp cho con người, không có những người như cô, liệu ai sẽ là người chịu thực hiện công việc cao cả vì cộng đồng. Nhưng tính chất công việc vất vả, làm việc khi mọi người say giấc, khi người ta được sum họp bên gia đình sau những màn pháo hoa mãn nhãn,… Vì thế nếu để ước mơ thì đây chắc chắn là công việc không nằm trong suy nghĩ của họ. Chấp nhận làm việc vì cuộc sống mưu sinh, vì mức thu nhập hàng tháng để có cái ăn cái mặc, và cũng vì điều kiện học vấn không cho phép đòi hỏi một vị trí công việc cao hơn. Do đó chấp nhận theo nghề, lâu dần thành quen và trở nên gắn bó.

Người ta thường nói “cha mẹ sinh con, trời sinh tính” thế nhưng tính cách con người không phải là điều mặc định mà nó hoàn toàn có thể bị thay đổi nếu có tác động mạnh mẽ từ ngoại cảnh. Con người thường có xu thể chạy theo cái mới, cái lạ. Đáng để khuyến khích nếu những cái mới lạ có tác động tích cực tới con người nhưng trong xã hội ngày nay, cái tiêu cực lại tác động mạnh mẽ hơn nhiều mà nếu con người không có lòng kiên định, tính kỷ luật,… để vượt qua những cám dỗ đó rất dễ có bước đi sai lầm. Đó là cái nhìn ngoài lề, quay về chủ đề chính “chấp nhận theo nghề vì nghiệp”. Có thể ban đầu làm việc không phải vì đam mê, không phải vì niềm yêu thích nhưng vì bị chọn, bắt buộc phải làm việc, trong lâu dài thành thói quen và cũng có thể thành đam mê.

Không phải ngẫu nhiên mà Shark Đỗ Thị Kim Liên từ một nhà giáo được đào tạo tại Khoa Ngữ văn của Trường Đại học Sư Phạm Hà Nội II lại chuyển hướng sang kinh doanh thành công trở thành bà trùm trong lĩnh vực bảo hiểm. Dù được gia đình định hướng từ nhỏ theo nghề giáo nhưng sau khi tốt nghiệp đứng lớp giảng dạy học sinh cấp hai được 3 năm, cái nghiệp đã hướng bà theo một lối đi khác. Chia tay với nghề chuyên môn, bà vào Nam lập nghiệp để có được thành công như ngày hôm nay.

Nghề sinh ra ấn định nghiệp lên con người

Khi con người mất đi cái quyền được lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với bản thân, nhất là trong giai đoạn hiện nay, khi xã hội phát triển, kinh tế đời sống con người cũng không mấy khó khăn khi nhu cầu việc làm tăng cao tuy nhiên để cố chọn nghề theo chuyên môn thì tỷ lệ thất nghiệp không những không được giải quyết mà còn tăng lên đáng kể. Vì thế mà ngày nay trong vấn đề định hướng nghề nghiệp có nhận định rằng “nghề chọn người chứ người không được chọn nghề”. Tức là lựa chọn nghề nghiệp theo nhu cầu phát triển của xã hội, theo xu thế hiện tại và theo hướng phát triển của ngành nghề, lĩnh vực mới.

Có thể bạn thích làm giáo viên nhưng tỷ lệ giáo viên ra trường hiện nay không có việc làm khá cao, công việc dạy hợp đồng lại cho mức thu nhập hàng tháng không đủ để chi trả cho nhu cầu sống. Bạn có còn muốn chấp nhận theo học để thực hiện đam mê hay chọn đi theo định hướng mới?

Thời đại công nghệ 4.0 ngày một phát triển mạnh mẽ, ngành nghề được đánh gái có tiềm năng việc làm cao trong thời gian tới liên quan đến lĩnh vực điện tử như công nghệ thông tin với những công việc như lập trình viên, nhân viên thiết kế đồ họa, thiết kế web. Thương mại điện tử cũng là một ngành phát triển rạo rực trong kỷ nguyên mới này đáng cho vào danh sách ngành nghề tiềm năng. Và cuối cùng một nghề được “nghiệp” định hướng đi theo đó là Marketing - một từ bao quát của biết bao vị trí cho cơ hội việc làm cao. Là nhân viên sale marketing, chuyên viên Marketing, nhân viên chạy Facebook ads,Google ads,… Bên cạnh đó còn rất nhiều các vị trí trong một số lĩnh vực có tiềm năng phát triển khác như Logistics, quản trị nhân lực,.. Tất cả đều là những ngành nghề có tiềm năng việc làm cao trong tương lai.
Thông qua bài viết sinh nghề tử nghiệp là gì trên đây, hy vọng độc giả đã có cách hiểu đúng về thành ngữ này không chỉ với nghĩa đen mà cả nghĩa bóng. Qua đó có định hướng nghề nghiệp phù hợp theo nhu cầu phát triển của xã hội nhưng không có nghĩa khuyến khích mọi người từ bỏ đam mê.

 

Nguyễn Ánh Tuyết


No comments:

Post a Comment

Note: Only a member of this blog may post a comment.