Hậu trường của phi công oanh tạc cơ B-2

Trước khi ngồi vào buồng lái của máy bay ném bom tàng hình B-2 Spirit của Không quân Mỹ để thực hiện nhiệm vụ mà có thể kéo dài hơn 40 tiếng đồng hồ, các phi công phải trải qua nhiều tuần chuẩn bị, từ kế hoạch bay tới thực đơn ăn uống, theo Reuters.

Chiếc B-2, một "cánh bay" trị giá 2 tỷ USD do tập đoàn Northrop Grumman có trụ sở ở Mỹ chế tạo, đóng vai trò then chốt trong cuộc không kích nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran hôm 21/6 giờ Mỹ.

Máy bay này đòi hỏi sức bền phi thường từ hai phi công điều khiển.

Họ cần hiểu rõ chế độ dinh dưỡng ảnh hưởng đến sự tỉnh táo và hệ thống tiêu hóa như thế nào trong những chuyến bay xuyên lục địa có thể kéo dài gần hai ngày.

"Chúng tôi phải nghiên cứu về giấc ngủ, thậm chí còn trải qua huấn luyện dinh dưỡng để mỗi người trong chúng tôi hiểu rõ: cái gì giúp mình tỉnh táo, và cái gì giúp mình ngủ được," Trung tướng đã nghỉ hưu Steve Basham cho biết.

Các phi công được huấn luyện để nhận biết các loại thực phẩm - những món ăn làm chậm hay thúc đẩy quá trình tiêu hóa - vốn là điều rất quan trọng trên một chiếc máy bay chỉ có duy nhất một toilet hóa học.

Bữa ăn ưa thích của Basham là bánh mì kẹp thịt gà tây với bánh mì nguyên cám, không phô mai.

"Càng nhạt càng tốt," ông nói.

Với sải cánh dài 52,4 mét và thiết kế tàng hình, B-2 có thể bay 6.000 hải lý (hơn 11.000km) mà không cần tiếp nhiên liệu, tuy nhiên, hầu hết các nhiệm vụ đều phải tiếp nhiên liệu giữa không trung nhiều lần.

Quá trình này trở nên ngày càng khó khi phi công bắt đầu trở nên mệt mỏi.

Việc tiếp nhiên liệu được thực hiện "mù" do phi công không thể nhìn thấy cần tiếp nhiên liệu – thiết bị được nối từ máy bay chở dầu ở phía sau, cách họ khoảng 5 mét.

Thay vào đó, họ dựa vào các tín hiệu đèn từ máy bay tiếp nhiên liệu và những điểm tham chiếu ghi nhớ từ trước.

Vào ban đêm, đặc biệt là những đêm không trăng, nhiệm vụ này trở thành điều mà Basham gọi là "vốn dĩ nguy hiểm."

"Trước khi vào không phận mục tiêu, chất adrenaline giúp bạn tỉnh táo," ông nói. "Nhưng rồi adrenaline cũng hết. Bạn cố chợp mắt một chút, nhưng vẫn còn phải thực hiện một lần tiếp nhiên liệu cuối cùng."

Buồng lái của B-2 có một khoảng nhỏ phía sau ghế ngồi. Tại đó, phi công có thể nằm nghỉ trên giường gấp. Giữa các bữa ăn, một số phi công nhai hạt hướng dương để giữ tỉnh táo.

Dù sở hữu thiết kế tối tân - giúp giảm tín hiệu hồng ngoại, radar và âm thanh - sự hiệu quả của B-2 vẫn phụ thuộc vào con người.

Phi hành đoàn chỉ gồm hai phi công, ít hơn so với số người trên những dòng oanh tạc cơ cũ như B-1B hay B-52. Do đó, mỗi người phải gánh vác nhiều việc hơn.

Hệ thống điều khiển bay điện tử (fly-by-wire) của B-2, vốn dựa hoàn toàn vào tín hiệu từ máy tính, đã được cải tiến kể từ khi dòng máy bay này ra mắt vào năm 1989.

Phần mềm ban đầu phản ứng chậm hơn thao tác của phi công, khiến việc tiếp nhiên liệu trở nên phức tạp, theo ông Basham. Những cập nhật sau đó đã giúp cải thiện độ nhạy, nhưng việc bay sát máy bay khác ở độ cao lớn vẫn luôn là một thử thách.

Trong chiến dịch Allied Force năm 1999, B-2 đã thực hiện các chuyến bay khứ hồi kéo dài 31 giờ từ bang Missouri (Mỹ) đến Kosovo (một quốc gia ở Đông Nam châu Âu), đánh trúng 33% mục tiêu trong tám tuần đầu tiên, theo Không quân Mỹ.

Ở Iraq, máy bay này đã thả hơn 680 tấn bom trong 49 lần làm nhiệm vụ.

Không quân Mỹ dự kiến sẽ thay thế phi đội B-2 và B-1 bằng ít nhất 100 máy bay B-21 Raider trong những thập kỷ tới.

Chi phí vận hành của B-2 là khoảng 65.000 USD (khoảng 1,7 tỷ đồng) mỗi giờ bay, so với 60.000 USD (gần 1,6 tỷ đồng) của B-1, theo dữ liệu của Lầu Năm Góc.

"Các phi công của chúng tôi làm việc điều khiển B-2 trông có vẻ dễ, nhưng thực ra rất khó đấy," ông Basham nói.

Những nhiệm vụ phức tạp của B-2 "không thể thực hiện được nếu thiếu một lực lượng khổng lồ các chuyên viên lên kế hoạch trên toàn thế giới, và các kỹ thuật viên bảo dưỡng đảm bảo máy bay luôn sẵn sàng cho bạn."