Iron Dome _ David's Sling _ Arrow và THAAD là gì?

Tuy nhiên, trong các đợt oanh kích đáp trả lẫn nhau với Iran, vẫn có những tên lửa vượt qua được hệ thống phòng thủ, gây ra thương vong cho dân thường và phá hủy nhiều tòa nhà.

Trước đây, Israel từng hứng chịu các cuộc tấn công từ Iran, Hezbollah ở Lebanon, Hamas tại Gaza, cùng phiến quân Houthi ở Yemen – do đó, hệ thống phòng thủ của Israel cần có khả năng đánh chặn các tên lửa bay vào từ nhiều độ cao và khoảng cách khác nhau.

Vậy những hệ thống phòng thủ tiên tiến đó là gì và chúng hoạt động ra sao?

Iron Dome hoạt động như thế nào?

Iron Dome (Vòm Sắt) là hệ thống phòng thủ tên lửa nổi tiếng nhất của Israel.

Hệ thống này được thiết kế để đánh chặn các pháo phản lực tầm ngắn, đạn pháo và đạn cối trong khoảng cách từ 4km đến 70km tính từ bệ phóng.

Israel có nhiều tổ hợp Iron Dome trên khắp đất nước. Mỗi tổ hợp có 3–4 bệ phóng, mỗi bệ phóng có 20 tên lửa đánh chặn.

Iron Dome sử dụng radar để phát hiện, theo dõi các đạn phản lực bay tới và tính toán xem đạn nào có khả năng rơi xuống khu dân cư. Sau đó, hệ thống sẽ phóng tên lửa để đánh chặn các đạn phản lực của đối phương, còn những quả đạn khác được để tự rơi xuống khu đất trống.

Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) trước đây từng tuyên bố rằng Iron Dome có tỷ lệ tiêu diệt thành công lên tới 90% đối với các mục tiêu mà nó nhằm vào.

Mỗi tên lửa "Tamir" của hệ thống ước tính có giá khoảng 50.000 USD.

Iron Dome được phát triển sau "Cuộc chiến Mùa hè" năm 2006 giữa Israel và Hezbollah. Khi đó, nhóm vũ trang hoạt động tại Lebanon này đã bắn gần 4.000 đạn pháo phản lực các loại vào Israel, gây thiệt hại nghiêm trọng và khiến hàng chục thường dân thiệt mạng.

Do các công ty Rafael Advanced Defense Systems và Israel Aerospace Industries của Israel – cùng với sự hỗ trợ từ Mỹ – thiết kế, Iron Dome được triển khai lần đầu tiên vào năm 2011.

Hệ thống này được sử dụng trong thực chiến lần đầu cùng năm đó, khi đánh chặn thành công một quả đạn pháo phản lực bắn từ Gaza.

Kể từ tháng 10/2023, tên lửa của Iron Dome đã đánh chặn hàng chục ngàn đạn pháo phản lực do Hamas và các nhóm vũ trang khác bắn ra từ Gaza.

David's Sling hoạt động như thế nào?

David's Sling, còn được gọi là "Chiếc Đũa Thần" trong tiếng Do Thái, có thể đánh chặn tên lửa ở khoảng cách lên tới 300km.

Do Rafael Advanced Defense Systems của Israel và Raytheon của Mỹ hợp tác phát triển, hệ thống này bắt đầu hoạt động từ năm 2017.

Tên gọi David's Sling (Dây quăng đá của David) gợi nhớ đến món vũ khí mà chàng chăn cừu David đã dùng để chống lại gã khổng lồ Goliath.

Giống như Iron Dome, David's Sling chỉ nhằm vào các tên lửa đe dọa các khu vực đông dân cư.

Cả David's Sling và Iron Dome đều được thiết kế để đánh chặn máy bay, thiết bị bay không người lái và tên lửa hành trình (bên cạnh các loại đạn pháo phản lực như đã đề cập).

Mỗi tên lửa "Stunner" của David's Sling có giá khoảng 1 triệu USD.

Arrow 2 và Arrow 3 hoạt động như thế nào?

Arrow 2 được thiết kế để tiêu diệt các tên lửa đạn đạo tầm ngắn và tầm trung khi chúng bay qua tầng khí quyển cao (khoảng tầng trung lưu, trên tầng bình lưu), khoảng 50km tính từ bề mặt Trái Đất.

Công việc phát triển hệ thống này bắt đầu sau Chiến tranh Vùng Vịnh lần thứ nhất năm 1991, khi Iraq bắn hàng chục tên lửa Scud do Liên Xô sản xuất vào Israel. Hệ thống này chính thức được đưa vào hoạt động năm 2000.

Arrow 2 có thể phát hiện tên lửa từ khoảng cách 500km. Nó đánh chặn ở khoảng cách tương đối gần – tối đa 100km tính từ vị trí phóng.

Tên lửa của Arrow 2 bay với tốc độ gấp 9 lần tốc độ âm thanh và có thể khai hỏa cùng lúc tới 14 mục tiêu.

Arrow 2 được cho là đã được sử dụng trong chiến đấu lần đầu vào năm 2017, khi bắn hạ một tên lửa phòng không của Syria.

Arrow có nghĩa là Mũi tên.

Arrow 3 được triển khai lần đầu vào năm 2017, được thiết kế để đánh chặn các tên lửa đạn đạo tầm xa khi chúng bay ở đỉnh cung quỹ đạo, ngoài tầng khí quyển của Trái Đất. Hệ thống có tầm bắn lên tới 2.400km.

Arrow 3 lần đầu được sử dụng trong thực chiến vào năm 2023, khi đánh chặn một tên lửa đạn đạo mà phiến quân Houthi ở Yemen bắn vào thành phố ven biển Eilat ở miền nam Israel.

Hệ thống này do công ty quốc doanh Israel Aerospace Industries phát triển, với sự hỗ trợ từ công ty Boeing của Mỹ.

Hệ thống THAAD do Mỹ sản xuất hoạt động như thế nào?

Sau cuộc tấn công của Iran vào Israel tháng 10 năm 2024, Mỹ đã cung cấp cho Israel một tổ hợp THAAD (Terminal High Altitude Area Defense: Hệ thống phòng thủ tầm cao giai đoạn cuối).

Tên lửa THAAD được thiết kế hoạt động tương tự David's Sling, đánh chặn tên lửa đối phương ở giai đoạn cuối của hành trình, với tầm bắn từ 150km đến 200km.

Hệ thống có khả năng đánh chặn tên lửa đối phương cả trong và ngoài tầng khí quyển của Trái Đất.

Tổ hợp THAAD thường có sáu bệ phóng, mỗi bệ chứa tám tên lửa.

Quân đội Mỹ đã triển khai binh sĩ đến Israel để vận hành hệ thống THAAD.

Các lực lượng vũ trang Mỹ đã sử dụng THAAD từ năm 2015 và Mỹ cũng đã bán hệ thống này cho cả Ả Rập Xê Út và Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất.

 

Jeremy Howell