Cây long não
còn gọi là chương não, rã hương, may khao khinh (Lào).
Tên khoa học
Cinnamomum camphora L.Nees.Et eberm (Laurus camphora L).
Thuộc họ long
não Lauraceae.
Long não
(Camphora) là tinh thể không màu mùi thơm đặc biệt cất từ lá, gỗ hoặc rễ cây
long não. Có khi đóng thành bánh.
Mô
tả cây
Cây to cao
10-15m hay hơn tới 40-50m, đường kính cây có thể đạt tới 2m, cành thưa nhẵn, lá
mọc so le, hình bầu dục gân chính nổi rõ, hai bên có gân phụ nổi, tại gốc gân
phụ và gân chính có một hạch huyết nổi, bóng; cuống lá dài 2,5-3,5cm. Hoa nhỏ,
mọc thành chùy ở kẽ, ngắn hơn lá. Quả hình cầu, to bằng hạt tiêu, phía dưới có
cuống nhỏ hình chén.
Tất cả các bộ
phận của cây đều mang những tế bào chứa tinh dầu.
Tuy nhiên có
cây cho long não đặc biệt, có cây chỉ cho tinh dầu lỏng. Việc phân biệt hai cây
long não cho long não đặc và cây long não chỉ cho tinh dầu rất khó nếu chỉ căn
cứ vào hình thái thực vật. hạt của cùng một cây cho long não đặc, khi trồng lại
cho những cây long não đặc và những cây chỉ cho tinh dầu, giống như hạt của
cùng một cây đu đủ cái khi trồng có thể cho khi thì là cây đu đủ đực khi thì là
cây đu đủ cái.
Phân
bố, thu hái và chế biến
Cây long não
được trồng tại nhiều tỉnh ở miền Bắc nước ta như Hà Giang, Tuyên Quang, Vĩng
Phú, Phú Thọ, Cao Bằng, Lạng Sơn. Ngay tại nhiều đường phố Hà Nội cũng có trồng
để lấy bóng mát. Người ta cho rằng vốn dĩ cây này không có ở Việt Nam , vì không
thấy nó mọc ở rừng. Nhưng cây thấy mọc ở rừng và có mùi gần như long não thuộc
những loài như Cinnamomum parthenoxylon Neissn (rè hương - vù hương), C.
balansae H.Lee., C. ilicioides A. Chev., (gù hương), C. simondii H. Lec. V.v…
hiện nay ta đã bắt đầu khai thác long não ở các tỉnh Hà Giang, Tuyên Quang, Yên
Bái, Lào Cai.
Nhưng long não
mọc nhiều nhất tại Nhật Bản, Trung Quốc. Người ta cất gỗ, rễ, lá cây long não,
để lấy tinh dầu và tinh thể long não. Đôi khi dùng một ít gỗ hay lá, cành để
cho vào nồi nước xông chữa cảm cúm
Thành
phần hóa học
Long não thiên
nhiên, có tinh thể màu trắng, mùi thơm đặc biệt, vị nóng. Ở nhiệt độ thường,
long não thăng hoa được, ít tan trong các dung môi hữu cơ (cồn, ête, chorofoc),
quay phải = 430. Tính chất long não là một xeton.
Tinh dầu long
não cất phân đoạn sẽ được tinh dầu long não trắng (dùng chế xineola), tinh dầu
long não đỏ (chứa safrola, cacvacrola), tinh dầu long não xanh (chứa cadinen,
camphoren, azulen).
Công
dụng và liều dùng
Long não đặc
dùng ngoài làm thuốc sát trùng, tiêu ciêm, kích thích (dùng dưới dạng cồn hay
dầu 5-10%). Dùng trong dưới dạng thuốc tiêm để hồi tỉnh cơ tim, chữa trụy tim
hay suy nhược, hoặc dùng uống để chữa đau bụng, làm giảm lượng phân (uống mỗi
ngày 0,05-0,20g, tiêm da dưới dạng dung dịch dầu 10-20%).
Long não còn
dùng trong công nghiệp chế ngà voi nhân tạo, phim ảnh, chất cách điện.
Tinh dầu long não có thể dùng ngoài xoa bóp thay long não đặc, hoặc dùng
trong công nghiệp làm dung moi, hòa tan nhựa, sơn, chiết safrol, xineol, chế
thuốc trừ sâu
Dùng long não đuổi chuột - đơn giản và hiệu quả
Tôi vừa gặp
rắc rối như bạn - chuột chui vào buồng máy xe! Khỏi phải nói, vô cùng khó chịu
với mùi hôi (của chuột và phân chuột) và sợ nhất là nó cắn dây hay ống v.v...
Và cách đây vài tuần, tôi như 'vớ phải cọc' khi các bác
tài cùng chia sẻ kinh nghiệm... đuổi chuột!
Tôi thử vài
cách như máy đuổi chuột (phát âm cao tần), đánh bẫy, dùng thuốc diệt chuột vi
sinh... Nhưng một phương pháp tôi cho là hay nhất, đơn giản mà hiệu quả nhất mà
hiện tôi vẫn đang áp dụng là dùng Long Não! Cho long não vào một cái hộp nhựa,
mở nắp ra và để vào trong khoang máy rồi đậy nắp capo lại (sáng lấy hộp ra đậy
nắp cất đi để tối... dùng tiếp!). Quả nhiên chuột (và các lọai côn trùng khác)
không vào nữa - hoặc vào rối lại ra ngay vì không chịu được mùi long não! Thật
tuyệt, khi mở nắp capo ra cứ như mở... tủ quần áo - vừa thơm mà lại xua đuổi
được chuột.
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.