Cánh cửa nhập tịch Mỹ
có thể đóng lại với những ai có bất cứ mối quan hệ trực tiếp hay gián tiếp nào
với một đảng cộng sản trong vòng 10 năm. Nhưng vẫn có ngoại lệ.
Câu hỏi số 10 trên mẫu
đơn N-400 xin gia nhập quốc tịch (Form N-400 – Petition for naturalization) là
câu hỏi nhạy cảm với nhiều người đến từ Việt Nam hay Trung Cộng: “Quý vị có bao
giờ từng là thành viên hay có bất kỳ mối liên hệ (trực tiếp hay gián tiếp) với
a) đảng cộng sản, b) Bất kỳ đảng độc tài nào khác, và c) Một tổ chức khủng bố?”
Câu hỏi số 10 và
toàn bộ mẫu đơn N-400 sẽ được dùng để hỏi trực tiếp người nộp đơn trong buổi phỏng
vấn thi nhập quốc tịch, dưới sự tuyên thệ với tòa án và chịu trách nhiệm trước
pháp luật nếu khai man. Sau đó, nếu đơn xin nhập tịch được chấp thuận, trước ngày
lễ tuyên thệ, người nộp đơn còn phải trả lời 3 câu hỏi trên một lần nữa trong mẫu
đơn N-445, tại câu hỏi số 5, tái khẳng định trong thời gian chờ đợi từ ngày phỏng
vấn đến ngày tuyên thệ, họ không tham gia đảng cộng sản, bất kỳ đảng độc tài
nào khác, hay một tổ chức khủng bố.
Theo số liệu của Viện
Chích sách Nhập cư Hoa Kỳ (MPI), cho đến cuối năm 2012, nước này có đến 1.3 triệu
người Việt Nam nhập cư, chiếm hơn 0,4% tổng dân số. Đây cũng là cộng đồng nhập
cư lớn thứ 6 ở Mỹ, sau cộng đồng Mexico, Trung Cộng, Ấn Độ, Philippines và Cộng
hòa Dominican. Cộng đồng người Việt Nam nhập tịch gia tăng nhanh chóng từ 231
nghìn người năm 1980. Họ chủ yếu là những thuyền nhân Việt Nam vượt biên sau
năm 1975, sau khi định cư tại Mỹ, họ đón người thân sang theo diện đoàn tụ gia
đình. Một bộ phận đáng kể và ngày càng lớn hơn là các du học sinh ở lại sau khi
học xong, người lao động có tay nghề và nhà đầu tư. Cần lưu ý đây là số liệu
người Việt Nam nhập tịch, không tính người Mỹ gốc Việt được sinh ra ở Mỹ.
Mẫu đơn nhập tịch
khiến cho cộng đồng người Việt Nam ở Mỹ tin rằng có một luật bất thành văn
trong thủ tục nhập quốc tịch Mỹ, đó là đảng viên đảng cộng sản hay những ai có
một mối liên hệ với đảng cộng sản sẽ không được cho phép trở thành công dân Mỹ.
Gần 40 năm qua, hầu như chưa có ai đặt ra câu hỏi là nước Mỹ thật sự có cấm đảng
viên đảng cộng sản trở thành công dân nước họ thông qua thủ tục gia nhập quốc tịch
hay không, và nếu có thì dựa vào điều luật nào của Luật Di trú Mỹ? Tin đồn về
việc một số đảng viên và con cái của đảng viên đảng cộng sản sang Mỹ sinh sống
và định cư càng khiến điều này trở thành mối quan tâm của cả người Việt Nam
trong nước lẫn nước ngoài.
Tiêu chí nào để một
thường trú nhân có thể gia nhập quốc tịch Mỹ?
Để trả lời câu hỏi
trên, chúng ta nên tìm hiểu vấn đề về tiêu chí dành cho một người thường trú
nhân ở Mỹ được nhập tịch trở thành công dân.
Đòi hỏi trước tiên
và có thể nói là duy nhất chính là người đó phải cho cơ quan di trú và chính phủ
Mỹ nhận thấy họ đã từng (trong quá trình sinh sống như một người thường trú
nhân ở Mỹ) và sẽ tiếp tục là một người gắn kết với các nguyên tắc giá trị của
Hiến pháp Mỹ và đã hoàn toàn hòa nhập vào trật tự xã hội cũng như phúc lợi của
Mỹ, theo Chương 316 (a) của Đạo luật Di trú và Quốc tịch (International and Nationality
Act (INA) 316(a). See 8 CFR 316.11.).
Nhà đầu tư TQ mua
khá nhiều bất động sản tại Hoa Kỳ.
Theo phán quyết của
án lệnh In re Shanin, 278 F.739 (D.C. Mass. 1922), sự “gắn kết” ở đây có nghĩa
là người nào muốn trở thành công dân Mỹ, họ bắt buộc phải là một người tích cực
ủng hộ Hiến pháp nước này.
Sự gắn kết đó bao gồm
cả sự hiểu biết, tâm thức cũng như sự tình nguyện gắn bó với những nguyên tắc
giá trị của Hiến pháp. Bất kỳ người nào có thái độ thù địch với cơ cấu tổ chức
chính quyền Mỹ hoặc không tin vào những nguyên tắc giá trị của Hiến pháp đều
không đủ điều kiện để nhập quốc tịch chiếu theo phán quyết của án lệ Allan v.
United States, 115 F.2d 804 (9th Cir. 1940).
Sở dĩ luật di trú
đòi hỏi người thi nhập quốc tịch phải chứng minh họ đã và sẽ gắn kết với các nguyên
tắc giá trị của Hiến pháp là bởi vì Hiến pháp (bao gồm các Tu chính án) được
xem là đại diện cho “sự tối cao của luật pháp Mỹ” (Supreme law of the land). Một
người xin nhập quốc tịch Mỹ phải chứng minh được họ hoàn toàn tin tưởng và tuyệt
đối trung thành với nước Mỹ qua việc đồng ý ủng hộ và sẵn sàng bảo vệ những
nguyên tắc giá trị của Hiến pháp bằng cách cho thấy họ chấp nhận những giá trị
dân chủ và tinh thần tuân thủ pháp luật. Điều này sẽ được thể hiện qua hành động
đọc lời thề trung thành tuyệt đối với nước Mỹ (Oath of Allegiance) trong ngày lễ
tuyên thệ gia nhập quốc tịch.
Do đó, việc một người
đã từng là đảng viên của đảng cộng sản hay có một sự liên hệ (gián tiếp hoặc trực
tiếp) với nó đều có thể bị xem là không gắn kết được với các nguyên tắc giá trị
của Hiến pháp Mỹ nếu họ xin gia nhập quốc tịch. (INA Chương 313 và 316. 8 CFR
316).
Ngoài ra, việc một
người là đảng viên đảng cộng sản hay những đảng phái độc tài khác, hay tham gia
những tổ chức khủng bố cũng có thể là cơ sở để nghi ngờ tư cách đạo đức, động
cơ họ xin lưu trú tại nước Mỹ, và cũng là có thể đủ để chính phủ Mỹ tiến hành
thủ tục trục xuất đối với họ.
Theo Bộ An ninh Nội
địa và Cơ Quan Di trú và Nhập tịch Mỹ (U.S. Immigration and Naturalization
Service – Department of Homeland Security) một người nếu là đảng viên đảng cộng
sản hay có liên hệ với đảng cộng sản trong vòng 10 năm trước ngày nộp đơn và
cho đến ngày tuyên thệ gia nhập quốc tịch thì sẽ không được nhập quốc tịch Mỹ.
Tuy nhiên điều luật
này có thể được miễn trừ nếu người xin nhập quốc tịch chứng minh được, bao gồm
những điều sau đây nhưng không phải nhất thiết là tất cả: (1) việc họ tham gia
đảng cộng sản hay mối liên hệ với nó là việc không tự nguyện, (2) khi tham gia
họ không có sự nhận thức về mục đích của tổ chức của đảng cộng sản và khi có nhận
thức về điều đó họ đã chấm dứt quan hệ với tổ chức, (3) họ đã chấm dứt quan hệ
với đảng cộng sản trước năm 16 tuổi, (4) họ tham gia đảng cộng sản vì đó là sự
bắt buộc phải chấp hành theo quy trình pháp luật, (5) họ tham gia đảng cộng sản
vì những nhu cầu thiết yếu cho cuộc sống như để có được việc làm, được phân phối
thực phẩm và những nhu yếu phẩm khác, và (6) họ đã không còn là đảng viên đảng
cộng sản trên 10 năm.
Từ đó có thể kết luận
là Đạo luật về di trú Mỹ cho phép những người đã từng là đảng viên đảng cộng sản
gia nhập quốc tịch Mỹ nếu họ chứng minh được họ thuộc trong 6 diện miễn trừ nêu
trên.
Quốc tịch Mỹ có thể bị tước
bỏ
Hoa Kỳ mới có chính
sách linh hoạt hơn cho sinh viên Trung Cộng.
Ngoài ra, nếu một
người sau khi nhập tịch và trở thành công dân Mỹ, mà lại tham gia đảng cộng sản,
các đảng phái độc tài khác, các tổ chức khủng bố hay các tổ chức chống lại Mỹ,
Hiến pháp Mỹ, và người dân Mỹ, chính phủ có thể khởi kiện người đó ra hệ thống
tòa di trú (Immigration court system) và đề nghị tòa tước bỏ quyền công dân qua
hệ thống tòa án di trú.
Những người khai man
trong đơn xin gia nhập quốc tịch Mỹ liên quan đến những vấn đề này cũng có thể
bị kiện tước bỏ quyền công dân Mỹ.
Cần lưu ý là việc
tham gia đảng cộng sản không mặc nhiên khiến cho một công dân nhập cư mất quốc
tịch Mỹ, bởi đảng cộng sản được tự do thành lập và hoạt động tại đất nước này.
Đơn kiện tước bỏ quyền
công dân và quốc tịch sẽ được tống đạt đến người bị kiện và họ sẽ được quyền phản
bác đơn kiện cũng như phía chính phủ Mỹ phải chứng minh được lý do tước quốc tịch
tại tòa với những bằng chứng rõ ràng, chắc chắn và thuyết phục (clear,
unequivocal and convincing). Đây là một chuẩn mực về bằng chứng rất cao, chỉ đứng
sau chuẩn mực “nghi ngờ hợp lý” (beyond a reasonable doubt) của những vụ án
hình sự ở Mỹ. Nghĩa vụ phải chứng minh là trách nhiệm của phía chính phủ. Và,
chính phủ phải chứng minh được các bằng chứng đưa ra cho thấy bị cáo không có
“sự gắn bó” với Hiến pháp Mỹ khi tham gia các tổ chức nêu trên.
Án lệ nổi tiếng
Schneiderman v. United States 320 U.S.118 (1943), một phán quyết của Tối cao
Pháp viện Hoa Kỳ, chính là ví dụ đơn cử cho chuẩn mực về những hồ sơ đề nghị tước
quyền công dân sau khi nhập tịch vì lý do đảng phái chính trị. Người kháng án
Schneiderman là di dân gốc Nga, đã đến Mỹ năm 3 tuổi vào khoảng thời gian
1907-1908. Năm 1922, Schneiderman tham gia Liên đoàn Công nhân Trẻ của thành phố
Los Angeles. Năm 1924, Schneiderman nộp đơn gia nhập quốc tịch Mỹ và năm 1925
anh ta tham gia Đảng Công nhân, là tiền thân của đảng Cộng sản Hoa Kỳ.
Schneiderman trở thành công dân Mỹ năm 1930. Cũng từ năm1930, Schneiderman bắt
đầu giữ những vị trí lãnh đạo của đảng Cộng sản Hoa Kỳ và vào năm 1939, chính
phủ Mỹ bắt đầu khởi kiện đòi tước bỏ quyền công dân của Schneiderman. Tại phiên
tòa xét xử, tư cách công dân Mỹ của Schneiderman đã bị tước bỏ và thu hồi quốc
tịch đối với anh.
Tối cao Pháp Viện
Hoa Kỳ, sau đó, đã chấp nhận đơn kháng án của Schneiderman vì phán quyết về quyền
công dân và quốc tịch Mỹ của anh sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến cuộc sống của
Schneiderman khi anh có thể bị trục xuất khỏi đất nước mà anh đã sinh sống từ
năm ba tuổi. Phán quyết của Tối cao Pháp viện đã lật lại bản án của
Schneiderman cũng như hủy bỏ quyết định tước quốc tịch của phiên xử trước. Như
lời của thẩm phán Murphy, người viết quyết định chính thức của vụ án: phía
chính phủ đã không thể chứng minh là những mối liên hệ với đảng Cộng sản Hoa Kỳ
của Schneiderman khiến cho anh trở thành người không có sự “gắn kết” với những
nguyên tắc giá trị của Hiến pháp Mỹ cũng như Schneiderman đã không có bất kỳ
hành động gì chống lại Hiến pháp và người dân Mỹ trong thời gian giữ những chức
vụ của đảng Cộng sản Hoa Kỳ.
Do đó, việc một người
đang là hay đã từng là đảng viên đảng cộng sản không nhất thiết là lý do từ chối
việc gia nhập quốc tịch hay là bằng chứng để tước quốc tịch của công dân Mỹ. Quốc
tịch Mỹ là sự cam kết giữa chính phủ Mỹ và những cá nhân tin tưởng vào những
nguyên tắc giá trị mà Hiến pháp đại diện, được thể hiện qua lời thề quyết tâm bảo
vệ trước nhất và trên hết sự tự do, dân chủ cũng như những quyền con người nằm
trong văn bản pháp luật tối cao đó trong ngày tuyên thệ gia nhập quốc tịch.
Vi Katerina Tran
*****
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.