Vingroup kiện ông Lê Trung Khoa: bản phán quyết làm dậy sóng dư luận

Sau phiên xử công khai của tòa án ở Berlin, Đức, hôm 4/11, điều đáng ngạc nhiên là bị đơn Lê Trung Khoa tuyên bố thắng kiện, trong khi nhiều tờ báo tại Việt Nam ban đầu lại cho rằng công ty VinFast tại Đức và tỷ phú giàu nhất Việt Nam Phạm Nhật Vượng mới là bên chiến thắng.

Trong vụ kiện này, nguyên đơn là ông Vượng và công ty VinFast Germany GmbH yêu cầu tòa án buộc ông Lê Trung Khoa, chủ biên trang thoibao.de, phải chấm dứt các hành vi, bài viết mà họ cho là "phỉ báng, vu khống", chẳng hạn như việc ông này nói rằng Vingroup là "tập đoàn mafia", "khủng bố", "đặt bom" trụ sở thoibao.de hay "VinFast đưa hối lộ".

Theo phán quyết của Tòa án dân sự thuộc Tòa khu vực Vùng II (Berlin, Cộng hòa liên bang Đức), ông Khoa bị cấm lặp lại phát ngôn "Vingroup/VinFast đưa hối lộ".

Nếu vi phạm, ông Khoa sẽ bị phạt 250.000 euro (khoảng 7,6 tỷ đồng) cho mỗi lần hoặc bị phạt tù từ 6 tháng đến 2 năm.

Tuy nhiên, tòa án ở Berlin cho rằng những phát biểu còn lại được đánh giá là "biểu đạt quan điểm/ý kiến", và được phép [theo quyền tự do ngôn luận] dù không có chứng cứ.

Sau phán quyết của tòa, nhiều trang báo Việt Nam ban đầu đồng loạt đưa tin ông Phạm Nhật Vượng đã "thắng kiện" vào hôm 5/11, dù sau đó đã nhanh chóng thay đổi nhan đề.

Trong khi đó, ông Lê Trung Khoa tuyên bố mình mới là bên thắng kiện.

Từ Đức, ông Lê Trung Khoa nói với BBC News Tiếng Việt rằng ông "hài lòng" với phán quyết của tòa, cho rằng đây là "một phán quyết rất công bằng và văn minh đối với tôi".

Vingroup cho hay đây chỉ là sự khởi đầu của một chuỗi vụ kiện mà họ sẽ thực hiện đối với ông Lê Trung Khoa, và họ sẽ "kháng cáo lên tòa cấp cao và kiên quyết theo đuổi đến cùng" vụ việc.

Những diễn biến trái chiều này đã thu hút sự chú ý của dư luận và nhiều bình luận trên mạng xã hội thảo luận bên nào "thắng", bên nào "thua".

Ông Lê Trung Khoa cho rằng mình đã "thắng kiện" và công khai tuyên bố quan điểm này.

"Với 3 cáo buộc chính mà ông Phạm Nhật Vượng và công ty VinFast Germany GmbH đã kiện tôi, tòa án Berlin xem xét và bác bỏ 2 cáo buộc chính. Tôi chỉ phải chấp nhận một cáo buộc có tầm quan trọng ít hơn", ông Khoa nói với BBC.

"Phán quyết này cũng đưa ra mức phí tổn tiền tòa, luật sư... mà tôi chỉ phải trả khoảng 20%, còn lại 80% ông Phạm Nhật Vượng và VinFast Germany GmbH phải trả. Đặc biệt đây là phiên tòa xử nguyên đơn xin lệnh cấm khẩn cấp đăng tin đối với tôi đã không thành công, nên tôi cho rằng mình đã 'thắng kiện' và tiếp tục đăng tin về ông Vượng cùng công ty VinFast khi họ có những diễn biến đáng quan tâm", chủ biên trang thoibao.de nói thêm.

Về phía Vingroup, đại diện tập đoàn phản hồi yêu cầu bình luận của BBC rằng phiên toà khẩn cấp ngày 4/11/2025 chỉ là "bước khởi đầu trong chuỗi vụ kiện chúng tôi tiến hành đối với ông Lê Trung Khoa, tờ thoibao.de và các đương sự liên quan".

"Việc tòa án Đức có thẩm quyền đã thụ lý và xét xử vụ kiện này là bước tiến quan trọng trong quá trình bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của chúng tôi trước các hành vi vu khống, đưa tin sai sự thật tại nước ngoài. Tòa đã chấp thuận một phần yêu cầu của chúng tôi, cấm ông Lê Trung Khoa tiếp tục vu khống 'Vingroup/VinFast đưa hối lộ', nếu tái phạm sẽ bị phạt 250.000 EUR cho mỗi lần hoặc phạt tù 6 tháng đến 2 năm", Vingroup thông báo trong một email gửi cho BBC.

Theo Vingroup, mặc dù tòa "tạm thời chưa chấp nhận" các yêu cầu khác của tập đoàn, như cấm các phát ngôn gọi Vingroup là "mafia" hay "đặt bom" trụ sở thoibao.de, nhưng "ông Lê Trung Khoa không đưa ra được bất kỳ bằng chứng nào chứng minh những phát ngôn sai lệch này".

Tập đoàn tư nhân lớn nhất Việt Nam tuyên bố việc tòa án Berlin "mới chấp nhận một phần yêu cầu" của họ "không đồng nghĩa các phát ngôn vô căn cứ của ông Khoa là đúng"; và cho biết sẽ "kháng cáo lên tòa cấp cao và kiên quyết theo đuổi đến cùng".

Ngoài ra, Vingroup cũng cho biết sẽ tiếp tục các vụ kiện khác nhằm buộc ông Lê Trung Khoa chấm dứt mọi hành vi, phát ngôn mà họ cho là "vu khống, bịa đặt" về Vingroup, VinFast và cá nhân ông Phạm Nhật Vượng, đồng thời chịu trách nhiệm pháp lý về các vi phạm của mình.

Dư luận trái chiều

Phiên xử ở Berlin đánh dấu phiên tòa đầu tiên trong động thái kiện 68 chủ tài khoản trên khắp thế giới mà Vingroup công bố hồi tháng Chín, vốn gây xôn xao dư luận.

Trên truyền thông Việt Nam, các tờ báo đưa tin chủ yếu về nội dung nhấn mạnh chuyện ông Khoa "có phỉ báng, vu khống", hoặc "sẽ bị phạt tù đến 2 năm nếu tiếp tục vu khống".

Tờ báo Lao Động, vào chiều 5/11 có bài viết tựa đề "Thắng kiện Lê Trung Khoa, Vingroup không chỉ bảo vệ uy tín cho riêng mình".

Tuy nhiên, đến tối cùng ngày, tựa đề này đã được sửa thành "Kiện Lê Trung Khoa, Vingroup không chỉ bảo vệ uy tín cho riêng mình", đục bỏ chữ "thắng kiện".

Trong khi đó, tờ Berliner Zeitung của Đức khi đưa tin về sự kiện này đã so sánh việc Vingroup kiện các nhà báo như một cuộc đấu giữa gã khổng lồ Goliath và cậu bé chăn cừu David.

Cũng trong hôm 5/11, một bài viết trên trang Asia Times của tác giả Nguyễn Ngọc Như Quỳnh (blogger Mẹ Nấm) đánh giá rằng việc các thẩm phán Đức bác bỏ hầu hết các khiếu nại phỉ báng của Vingroup, khiến tập đoàn Việt Nam này "phải chịu một thất bại mang tính biểu tượng và pháp lý".

Theo bài viết này, phán quyết của tòa Berlin tạo ra một tiền đề pháp lý và đạo đức cho các nhà báo tiếng Việt lưu vong, những người "từ lâu đã phải đối mặt với sự quấy rối và đe dọa gỡ bài từ mạng lưới các công ty luật nước ngoài của Vingroup".

Trên mạng xã hội, một trong những vấn đề được tranh luận rộng rãi khác xung quanh phán quyết của tòa án Berlin là mức án phí hai bên phải trả.

Theo phán quyết, phía nguyên đơn chịu 7/8 án phí và bị đơn phải trả 1/8 án phí. Ngoài ra, nguyên đơn phải trả 7/8 thù lao cho luật sư của ông Lê Trung Khoa, và 3/ 4 thù lao cho luật sư của VinFast tại Đức và ông Phạm Nhật Vượng.

Phía bị đơn chỉ phải trả phần còn lại, tương ứng với 1/8 và 1/4.

Ông Lê Trung Khoa tiết lộ rằng vụ kiện này phía ông Phạm Nhật Vượng và công ty VinFast Germany GmbH đã đặt trị giá 30.000 euro, nên tiền án phí, luật sư... sẽ được căn cứ theo tỷ lệ tương ứng mà pháp luật quy định.

"Nếu tôi phải trả 20% mức phí này thì sẽ ra con số cụ thể. Tuy nhiên tôi đợi tòa án gửi bản phán quyết bằng văn bản về nhà sau ít ngày tới, rồi mới căn cứ vào đó để có con số cuối cùng", ông Khoa nói.

Chủ biên của tờ báo Việt ngữ tại Đức cũng nói rằng khoản phí đó đối với ông "là một con số đáng quan tâm", đồng thời gửi lời cảm ơn với những cá nhân và tổ chức "đã ủng hộ và tài trợ cho tôi phần lớn số tiền án phí này".

Trong khi đó, đại diện Vingroup nói với BBC rằng họ hoàn toàn tuân thủ quy định của luật pháp nước sở tại.

Tiếp theo là gì?

Bên cạnh việc "kháng cáo lên tòa cấp cao và kiên quyết theo đuổi đến cùng" trong vụ kiện với ông Lê Trung Khoa, đại diện Vingroup nói với BBC rằng cùng lúc, tập đoàn này vẫn đang xúc tiến việc khởi kiện các cá nhân, tổ chức "đưa tin sai sự thật" khác ở trong và ngoài nước.

"Đến thời điểm này, các tài khoản như Hoàng Dũng, Phuong Ngo, Phil Dong…đều đã nhận được lệnh triệu tập từ toà án tại các nước sở tại. Các đơn kiện cá nhân trong nước cũng đã được tòa thụ lý và đang tiến hành thủ tục tố tụng", tuyên bố của Vingroup cho hay.

Theo đại diện Vingroup, tập đoàn này "tin rằng các vụ kiện chống phỉ báng như thế này là rất cần thiết và sẽ quyết đi tới cùng", nhằm mục đích bảo vệ quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp cũng như "vì tôn nghiêm của pháp luật ở mọi quốc gia".

Trong khi đó, ông Lê Trung Khoa cho biết phán quyết hôm 4/11 "rất quan trọng" với ông, lập luận rằng đây là một khẳng định sự khác biệt rất rõ ràng của nhà nước pháp quyền với tam quyền phân lập tại Đức với nền tư pháp Việt Nam.

Ông Khoa cũng tuyên bố vấn tiếp tục đưa tin về ông Phạm Nhật Vượng hay công ty VinFast "sâu và rộng hơn nữa", "cùng các chứng cứ có thể kiểm chứng để người dân Việt Nam trong và ngoài nước cũng như quốc tế biết rõ hơn về họ".

Ông cũng nhấn mạnh rằng vụ kiện được xét xử ở tòa án Berlin hôm 04/11 "không liên quan đến tập đoàn Vingroup" ở Việt Nam, vì 2 nguyên đơn - pháp nhân - đứng ra kiện ông là đích thân ông Phạm Nhật Vượng và công ty VinFast Germany GmbH ở Đức.

"Mặc dù sau phiên tòa, họ đã tuyên bố trên báo chí tại Việt Nam rằng: 'Tỷ phú Phạm Nhật Vượng thắng kiện tại Đức', nhưng nếu thời gian tới họ lại đi kháng cáo lên tòa cấp trên nữa thì rất mâu thuẫn, bởi vì đã 'thắng kiện' thì đi kháng cáo làm gì?"

Chủ biên thoibao.de cũng khẳng định ông "sẵn sàng đến tòa thêm một hay nhiều lần nữa để mọi việc được sáng tỏ".

Ông Lê Trung Khoa là ai?

Ông Lê Trung Khoa sinh năm 1971, mang quốc tịch Đức từ năm 2024, cho biết đang được Sở Cảnh sát Hình sự bang [Berlin] bảo vệ từ tháng 8/2018, sau khi cảnh sát nhận được thông tin ông này bị đe dọa giết.

Ông Khoa là người sáng lập và chủ biên của thoibao.de, một tờ báo hải ngoại bằng tiếng Việt. Dù bị chặn ở Việt Nam, theo thông tin từ kênh đo lường và phân tích dữ liệu Similar Web, trong tháng 9/2025, trang này có hơn 150.000 lượt truy cập, với gần 75% người dùng đến từ Việt Nam.

Ngoài những thông tin về các tập đoàn kinh tế lớn như Vingroup, trang này cũng thường xuyên đưa tin tức về chuyện tham nhũng và tranh giành quyền lực trong Đảng Cộng sản Việt Nam.

Tính đến thời điểm viết bài, trang này hiện có 1,3 triệu người theo dõi trên Facebook, trong khi tài khoản cá nhân của ông Lê Trung Khoa thu hút hơn 450.000 người theo dõi - tăng đáng kể so với 280.000 người vào tháng 9, thời điểm Vingroup tuyên bố khởi kiện.