Trong cuộc tranh biện tổng thống đầu tiên vào năm 2024, Tổng thống Joe Biden và cựu Tổng thống Donald Trump đã tranh biện gay gắt về thành tích trong nhiệm kỳ tổng thống của mình và đưa ra những tầm nhìn rất khác nhau về quá khứ và tương lai.
Hôm 27/06, hai ứng cử viên đối đầu trong vòng 90 phút, ngắt quãng bằng hai đoạn quảng cáo ngắn, trong một trường quay truyền hình kín ở Atlanta.
Hai người điều tiết Jake Tapper và Dana Bash của CNN đã điều hành cuộc tranh biện theo các thể lệ nghiêm ngặt mà cả hai chiến dịch tranh cử đều đã đồng ý. Không có khán giả trực tiếp, không sử dụng máy nhắc chữ, ghi chú, hoặc không có nhân viên nào được phép vào trường quay. Các thể lệ bao gồm cả giới hạn thời gian nghiêm ngặt cho mỗi câu trả lời và phản biện, điều mà hai ứng cử viên hầu như đều tuân thủ.
Tổng thống Biden bước vào trường quay trước, đứng ở bục phía bên phải khán giả, theo sau là cựu Tổng thống Trump, đứng trên chiếc bục giống như vậy cách đó 8 feet (khoảng 2.5m). Các ứng viên nhìn nhau nhưng không bắt tay.
So với các cuộc tranh biện tổng thống những năm trước, cách sắp đặt này mang lại khả năng thể hiện hạn chế hơn cho cả hai ứng cử viên. Mặc dù có một số cuộc công kích cá nhân và tranh cãi nhỏ, hai nhà tranh biện chủ yếu nói về các vấn đề chính sách, mỗi người đều ca ngợi những thành tích của mình trong khi chê bai thành tích của đối thủ.
Tổng thống Biden cho rằng ông thừa hưởng một đất nước hỗn loạn khi cựu tổng thống mãn nhiệm. Cựu Tổng thống Trump cho rằng nền kinh tế, biên giới, và trật tự thế giới đều còn nguyên vẹn dưới sự quản lý của ông nhưng đã tan rã dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Biden.
Cựu tổng thống chỉ trích mạnh mẽ đối thủ của mình về tình trạng biên giới phía Nam, ràng buộc gần như mọi vấn đề từ tội phạm đến An sinh Xã hội cho đến vấn đề nhập cư bất hợp pháp. Tổng thống Biden nhấn mạnh vào các vấn đề đối ngoại và phá thai trong khi cố gắng miêu tả quan điểm của cựu tổng thống là cực đoan và nguy hiểm.
Vấn đề biên giới
Trong khi Tổng thống Biden nói rằng sắc lệnh mới của ông đã khiến số người vượt biên trái phép giảm hơn 40%, thì cựu Tổng thống Trump phản bác tuyên bố đó và chỉ trích tổng thống đương nhiệm của Đảng Dân Chủ về chính sách “biên giới mở” của ông, đồng thời cho rằng một số vụ sát nhân gần đây do những người nhập cư bất hợp pháp gây ra là do chính sách này.
Đáp lại, Tổng thống Biden cho rằng sự gia tăng nhập cư là lý do khiến Mỹ có nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới.
Vấn đề phá thai
Khi được hỏi liệu ông có cấm thuốc mifepristone, loại thuốc thường được sử dụng để phá thai hay không, thì cựu Tổng thống Trump trả lời là không.
Cựu tổng thống nói: “Tối cao Pháp viện vừa phê chuẩn dự luật phá thai và tôi đồng ý với quyết định của họ về việc làm như vậy và tôi sẽ không ngăn chặn điều đó.” Ông nói thêm rằng việc lật ngược phán quyết vụ Roe kiện Wade đã trả lại vấn đề hạn chế quyền tiếp cận dịch vụ phá thai cho các tiểu bang, điều mà ông tin rằng nên như vậy.
Tổng thống Biden cực lực không đồng tình, cho rằng điều đó tương đương với quan điểm mỗi tiểu bang nên tự đưa ra quyết định về quyền công dân của mình.
Tổng thống nói: “Chúng ta đang ở trong tình trạng mà trong sáu tuần, quý vị thậm chí không biết mình có thai hay không, nhưng quý vị không thể gặp bác sĩ để được khám và để bác sĩ quyết định xem tình huống của quý vị là như thế nào.”
“Không có chính trị gia nào [nên] đưa ra quyết định đó, nên để một bác sĩ đưa ra những quyết định đó,” Tổng thống Biden nói thêm. “Và nếu tôi đắc cử, tôi sẽ khôi phục phán quyết vụ Roe kiện Wade.”
Vấn đề Ukraine
Cựu Tổng thống Trump lặp lại tuyên bố rằng ông sẽ chấm dứt ngay lập tức cuộc chiến ở Ukraine nếu đắc cử. Cựu tổng thống nói: “Với tư cách là Tổng thống đắc cử, trước khi tôi nhậm chức vào ngày 20/01, tôi sẽ dàn xếp cuộc chiến đó.”
“Tổng thống Biden hiện đã trao 200 tỷ USD hoặc hơn cho Ukraine,” cựu Tổng thống Trump nói. “Tôi chỉ nói số tiền chúng ta đang chi cho cuộc chiến này! Và chúng ta không nên chi tiêu số tiền đó. Đáng lẽ chuyện đó không nên bao giờ xảy ra.”
Tổng thống Biden phản bác khi cho rằng nhà lãnh đạo Nga có ý định tái lập đế chế Xô Viết và sẽ không hài lòng với chiến thắng cục bộ ở Ukraine. Tổng thống nói: “Không có cuộc chiến tranh lớn nào ở châu Âu có thể được ngăn chặn chỉ ở châu Âu.”
Những câu hỏi hóc búa
Cả hai ứng cử viên đều phải đối mặt với những câu hỏi hóc búa liên quan đến sự phù hợp của họ cho vị trí tổng thống. Khi được hỏi về tuổi tác và khả năng giải quyết những khó khăn khắc nghiệt của nhiệm kỳ tổng thống ở độ tuổi 80, Tổng thống Biden nêu lên thành tích của mình. “Hãy nhìn những gì tôi đã làm. Hãy nhìn xem, tôi đã xoay chuyển được tình huống khủng khiếp mà ông ấy đã bỏ lại cho tôi,” ông nói tiếp, ca ngợi thành tích tạo công ăn việc làm của mình, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất.
Khi được hỏi về vai trò của ông trong ngày 06/01, cựu Tổng thống Trump nói rằng ông đã yêu cầu những người ủng hộ cư xử “theo cách ôn hòa và thể hiện tình yêu đất nước” vào ngày hôm đó, đồng thời nói thêm rằng Chủ tịch Hạ viện đương thời Nancy Pelosi sau đó đã phải chịu trách nhiệm về tình trạng thiếu an ninh tại Tòa nhà Quốc hội.
Sau khi được hỏi lần thứ ba liệu ông có chấp nhận kết quả của cuộc bầu cử sắp tới hay không, ông Trump nói: “Nếu đó là một cuộc bầu cử công bằng, hợp pháp, và tốt đẹp, thì tôi chắc chắn sẽ chấp nhận.”
Khả năng thể hiện
Theo một số nhà phân tích, mặc dù cả hai người đều đưa ra quan điểm mạnh mẽ về chính sách, nhưng cựu Tổng thống Trump đã thể hiện mình là ứng cử viên mạnh mẽ hơn trong khi đối thủ của ông thỉnh thoảng bị vấp lời và có lúc dường như mất tập trung suy nghĩ.
Ông Jimmy Lee thuộc tổ chức thăm dò Susquehanna nói: “Tôi nghĩ [những cử tri chưa quyết định] có lẽ đã rời khỏi cuộc tranh biện này khi nhìn thấy một ứng cử viên có khả năng lãnh đạo mạnh mẽ hơn một người thực sự nói năng không rõ ràng.”
Ông Matthew Wilson, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Southern Methodist, cho biết cựu tổng thống đã giành chiến thắng trong đêm qua không phải là nhờ vào khả năng thể hiện của chính ông mà nhờ vào sự thể hiện kém cỏi của đối thủ.
“Ông Trump vẫn chính là ông Trump. Ông ấy không tốt hơn cũng không tệ hơn như ông ấy vẫn vậy,” ông Wilson nói. “Nhưng sự thể hiện của ông Biden tệ đến mức về cơ bản, ông Trump đã mặc nhiên thắng cuộc tranh biện.”
Sau cuộc tranh biện, Phó Tổng thống Kamala Harris thừa nhận rằng tổng thống đã có “khởi đầu chậm chạp.”
Bà nói trong một cuộc phỏng vấn với CNN: “Có một khởi đầu chậm chạp, nhưng có một kết thúc mạnh mẽ.”
Chiến dịch tranh cử của tổng thống cho biết Tổng thống Biden đang bị cảm lạnh, điều này khiến ông có vẻ cáu kỉnh trong suốt cuộc tranh biện. Bản thân tổng thống đã nói với các phóng viên sau cuộc tranh biện rằng “Tôi nghĩ chúng tôi đã làm tốt.”
Khi được hỏi về màn thể hiện của tổng thống, Dân biểu Robert Garcia (Dân Chủ-California) nhấn mạnh rằng nội dung phần diễn thuyết của Tổng thống Biden, chứ không phải phong cách của ông, quan trọng hơn.
Ông Garcia nói với các phóng viên: “Hãy nhìn xem, cuối cùng thì, ông ấy đã đưa ra thông điệp vào tối nay, và ông ấy đã thành thật.”
Ông nói thêm: “Tổng thống đã làm những gì ông ấy cần làm tối nay, đó là trung thực với người dân Mỹ và mạnh mẽ bảo vệ thành tích của mình.”
Theo ông Christopher Bruce, giám đốc chính sách và vận động tại Liên minh Tự do Dân sự Hoa Kỳ (ACLU) ở Georgia, mặc dù màn thể hiện của Tổng thống Biden “không thực sự tạo nên niềm tin”, nhưng ông đã làm tốt ở một số điểm trong cuộc tranh biện.
“Có những lúc Tổng thống Joe Biden có những câu châm biếm rất hay và đã trở lại. Nhưng có những lúc ông ấy không đạt phong độ tốt nhất,” ông nói.
Cựu Tổng thống Trump dẫn trước trung bình 1.5% trong các cuộc thăm dò toàn quốc do Real Clear Politics công bố hôm 27/06, mặc dù cuộc thăm dò gần đây nhất của The New York Times/Siena College cho thấy kết quả dẫn trước 4 điểm.
Theo ông Lee, cuộc tranh biện có thể không thay đổi kết quả đó một cách đáng kể.
“Tôi nghĩ màn thể hiện của ông Trump đủ mạnh để giúp ông ấy duy trì được tầm vóc của mình trong cuộc thăm dò,” ông Lee nói. “Tôi không nghi ngờ rằng chúng ta sẽ thấy cuộc thăm dò cho thấy ông Biden giành được ưu thế. Tôi nghĩ cuộc thăm dò sẽ trì trệ hoặc cho thấy ông Trump tiếp tục dẫn đầu.”
Lawrence Wilson & Emel Akan _ Ngọc Mai
