Một phân tích gộp trên Nutrients (Tập san Dinh dưỡng) vào tháng 5/2024 đã khám phá mối liên hệ giữa một số loại thực phẩm và mụn trứng cá. Bằng chứng cho thấy một số thành phần trong bữa ăn có thể dẫn đến mụn trứng cá. Phân tích cho thấy sữa, đồ chiên, rượu, gluten, trứng, bắp, món ngọt và nước ngọt đều có thể góp phần phát triển và làm mụn trứng cá nặng hơn.
Hiểu được mối liên hệ giữa cách ăn uống và sức khỏe làn da có thể giúp bạn đưa ra những lựa chọn sáng suốt góp phần mang lại làn da tươi sáng, khỏe mạnh.
Mối liên hệ giữa cách ăn uống và sức khỏe làn da
Tình trạng da có thể liên quan đến sức khỏe đường ruột. Một tổng quan trên Microorganisms (Tập san Vi sinh vật) năm 2022 đã xem xét một lượng lớn nghiên cứu về chủ đề này và khám phá mối liên hệ giữa hệ vi sinh đường ruột và làn da, được gọi là trục ruột-da. Mặc dù khá phức tạp nhưng bằng chứng ủng hộ mối quan hệ “hai chiều” giữa hai hệ thống này, đặc biệt là với mụn trứng cá.
Cơ chế chính xác vẫn chưa rõ, nhưng tổng quan đã kết luận rằng những thực phẩm làm tăng tính thấm của ruột có thể là yếu tố gây ra mụn trứng cá. Một tổng quan khác vào năm 2022 cho thấy “mụn trứng cá có thể liên quan đến tình trạng đường tiêu hóa và hệ vi sinh đường ruột.”
Tăng tính thấm của ruột, thường được gọi là “rò rỉ ruột,” là tình trạng niêm mạc ruột non bị tổn thương, dẫn đến các mảnh thức ăn không thể tiêu hóa, chất độc và vi khuẩn rò rỉ vào máu. Ruột tăng tính thấm có thể gây ra phản ứng tự miễn dịch và dẫn đến các triệu chứng khác nhau, bao gồm nhạy cảm với thức ăn, mệt mỏi, đầy hơi, các vấn đề về tiêu hóa và đau khớp.
Rò rỉ ruột có thể gây viêm khắp cơ thể, bao gồm cả da. Viêm thường liên quan đến nhiều bệnh về da khác nhau, bao gồm mụn trứng cá, bệnh chàm và vảy nến. Ngoài ra, theo một bài viết của bác sĩ trị liệu tự nhiên Joseph Pizzorno, dòng vi khuẩn và chất độc xâm nhập vào máu có thể cản trở quá trình thải độc của cơ thể, góp phần gây ra các vấn đề về da.
Nguyên nhân gây ra mụn trứng cá?
Mụn trứng cá là tình trạng da xảy ra khi nang lông bị tắc nghẽn do dầu và tế bào da chết. Sự tích tụ này có thể hình thành mụn nhọt, mụn đầu đen hoặc mụn đầu trắng.
Mụn trứng cá thường xuất hiện ở mặt, cổ, ngực và lưng. Mặc dù nguyên nhân là do nhiều yếu tố, bao gồm thay đổi nội tiết tố, di truyền, tuổi tác và một số loại thuốc, nhưng thói quen ăn uống thường bị bỏ qua. Các lựa chọn điều trị mụn trứng cá thông thường bao gồm kem bôi và thuốc uống, nhưng cách đơn giản và toàn diện hơn nhiều là điều chỉnh tủ đựng thức ăn và tủ lạnh của bạn.
Các loại thực phẩm có thể làm trầm trọng thêm mụn trứng cá và các vấn đề về da khác.
Mối liên hệ giữa cách ăn uống và sức khỏe làn da là một lĩnh vực mới và cần nhiều nghiên cứu hơn trước khi có thể đưa ra bất kỳ kết luận chắc chắn nào. Tuy nhiên, một tổng quan gần đây trên Nutrients (Tập san Dinh dưỡng) đã phân tích các ấn phẩm hiện có và xác định một số loại thực phẩm chính góp phần gây mụn trứng cá dựa trên bằng chứng:
1_ Chocolate
Chocolate được cho là kẻ chủ mưu. Tổng quan lưu ý rằng trong một nghiên cứu trên 25 người đàn ông bị mụn trứng cá, 99% chocolate đen làm các triệu chứng mụn trứng cá nặng hơn. Do cỡ mẫu nghiên cứu nhỏ, cần khảo sát thêm để đưa ra kết luận về chocolate đen.
Ngoài ra, cần loại bỏ đường và các chất phụ gia từ sữa có trong hầu hết các sản phẩm chocolate vì đây có thể là tác nhân tiềm ẩn. Tiến sĩ Hannah Kopelman, bác sĩ chuyên khoa da tại New York: “Chính đường và sữa trong nhiều sản phẩm chocolate có thể làm mụn trứng cá nặng hơn.”
2_ Chất béo
Acid béo bão hòa và chất béo chuyển hóa có thể là tác nhân tiềm ẩn gây ra mụn trứng cá. Những thành phần này thường được tìm thấy ở các mặt hàng thực phẩm phổ biến trong khẩu phần ăn tiêu chuẩn của người Mỹ, như thức ăn nhanh, khoai tây chiên và pizza. Ăn nhiều acid palmitic – một loại acid béo bão hòa thường có trong dầu cọ, dầu hạt bông, bơ ca cao và mỡ heo – làm tăng sản xuất bã nhờn và hình thành mụn đầu đen.
3_ Đường
Đồ ngọt, đặc biệt là những món có chỉ số đường huyết cao, như nước ngọt có thể làm tăng nồng độ insulin. Nồng độ insulin tăng cao có thể kích thích sản xuất dầu trên da và gây ra mụn trứng cá. Một nghiên cứu trên BMC Dermatology (Tập san Chuyên khoa da của Trung tâm Y sinh Anh Quốc) năm 2012 kết luận rằng ăn nhiều thực phẩm có chỉ số đường huyết cao góp phần gây ra mụn trứng cá.
Theo Tiến sĩ Kopelman, “quá nhiều đường và thực phẩm chế biến sẵn có thể dẫn đến viêm mạn tính, glycat hóa (hiện tượng các phân tử đường gắn với các protein như collagen, làm cho da kém đàn hồi) và mất cân bằng nội tiết tố, dẫn đến tăng sản xuất dầu và nổi mụn.”
Một bài tổng quan năm 2023 trên Biomedicine & Pharmacotherapy (Tập san Y sinh & Dược lý) đã xác định mối liên hệ giữa mụn trứng cá và hội chứng chuyển hóa (nhiều rối loạn bao gồm kháng insulin và béo phì).
4_ Sữa và các sản phẩm từ sữa
Sữa cũng là thủ phạm gây ra mụn trứng cá.
Tiến sĩ Kopelman cho biết, “Các chế phẩm sữa như sữa và phô mai, đặc biệt là những sản phẩm dồi dào chất béo và đã qua chế biến, có liên quan đến các vấn đề về da như mụn trứng cá do các hormone tồn tại trong những sản phẩm này.”
Người ta tin rằng các hormone và phân tử hoạt tính sinh học trong sữa có thể ảnh hưởng đến tình trạng viêm da và sản xuất dầu, gây ra mụn trứng cá.
“Sữa có thể tương tác với các hormone của cơ thể và có khả năng làm tăng sản xuất dầu và tắc nghẽn lỗ chân lông,” Tiến sĩ Kopelman cho biết, “ngay cả những lựa chọn ít chất béo hơn như sữa 1% hoặc 2% cũng có thể góp phần gây ra mụn trứng cá, trong đó sữa gầy đôi khi còn gặp nhiều vấn đề hơn do nồng độ hormone cao hơn.”
Các mối liên hệ khác giữa cách ăn uống với sức khỏe làn da
Uống rượu có thể làm tăng nồng độ testosterone và làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến viêm và vi khuẩn phát triển, dẫn đến mụn trứng cá. Ngoài ra, ăn bắp mỗi ngày, một yếu tố gây dị ứng phổ biến, cũng có thể góp phần gây ra mụn trứng cá. Nghiên cứu trên Nutrients (Tập san Dinh dưỡng) cũng cho thấy những người bị mụn trứng cá có xu hướng tiêu thụ nhiều muối và món ăn nhẹ có vị mặn.
Hơn nữa, người ta thường đề nghị những người có vấn đề về da không ăn gluten, vì các bệnh như vảy nến, viêm da dị ứng và bệnh bạch biến đã được chứng minh là cải thiện khi loại bỏ gluten.
Một món khác là trứng có thể khiến mụn trứng cá nặng hơn ở một số người. Một nghiên cứu năm 2022 đã tìm thấy mối liên hệ giữa dị ứng trứng và mụn trứng cá, cho thấy trứng có thể là nguyên nhân gây mụn trứng cá trong một số trường hợp nhất định.
Ăn uống để làm đẹp da
Giảm đường và ăn các món có chỉ số đường huyết thấp (GI) có thể ngăn chặn sự hình thành mụn trứng cá, giảm số lượng tổn thương và giảm mức độ nghiêm trọng của mụn trứng cá.
Nghiên cứu trên American Journal of Clinical Nutrition (Tập san Dinh dưỡng Lâm sàng Hoa Kỳ) năm 2007 cũng đưa ra kết luận tương tự rằng mụn trứng cá có liên quan đến sự thay đổi độ nhạy insulin. Một thử nghiệm đối chứng năm 2012 cho thấy cách ăn uống ít đường huyết đã cải thiện mụn trứng cá sau 10 tuần.
Bảo đảm bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cũng là điều rất quan trọng để có làn da sáng mịn.
Để cho da khỏe hơn, nên ăn nhiều trái cây và rau củ chứa chất chống oxy hóa, acid béo omega-3 từ các nguồn như cá béo và quả óc chó, và chế phẩm sinh học từ thực phẩm như sữa chua (ưu tiên các loại ít đường) và rau lên men.
Một nghiên cứu trên JAMA Dermatology (Tập san Chuyên khoa Da của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ) năm 2018 cho thấy cách ăn chống viêm chứa rất nhiều acid béo không bão hòa đa, acid béo omega-3, folate, vitamin A, D và E có thể làm giảm nhẹ bệnh vẩy nến.
Ngoài ra, một số nghiên cứu cho thấy nồng độ kẽm trong huyết thanh thấp hơn có liên quan đến các trường hợp mụn trứng cá nặng hơn. Hàu, thịt bò và hạt bí ngô đều là nguồn cung cấp kẽm tốt. Lượng vitamin C cao có liên quan đến việc giảm nếp nhăn. Bổ sung acid linoleic, một loại acid béo thiết yếu có trong các loại quả hạch và hạt, giúp giảm tình trạng khô da.
Tiến sĩ Kopelman cho biết, “Các vitamin và chất khoáng, bao gồm vitamin C từ trái cây họ cam quýt, vitamin E từ các loại quả hạch và hạt, kẽm từ thịt và các loại đậu, cũng rất quan trọng đối với sức khỏe làn da.”
Jennifer Sweenie _ Phương Vy
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.