Sự thất thủ mà sẽ ảnh hưởng đến cả Ukraine và Nga

Ukraine có thể phải đối mặt với tổn thất lớn nhất trong nhiều tháng qua, nếu thành phố trọng điểm miền đông Pokrovsk rơi vào tay quân Nga.

Cuộc chiến giành vị trí chiến lược này trên tuyến đường bộ và đường sắt huyết mạch ở vùng Donetsk đã diễn ra hơn một năm nay.

Nếu Tổng thống Nga Vladimir Putin có thể giành chiến thắng ở đó, sau ba năm 10 tháng kể từ khi bắt đầu cuộc chiến toàn diện, ông sẽ tiến gần hơn một bước đến mục tiêu kiểm soát toàn bộ khu vực công nghiệp miền đông Ukraine - Donbass, bao gồm cả các khu vực lân cận Donetsk và Luhansk.

Pokrovsk sắp sụp đổ ra sao?

Có rất nhiều lời khẳng định và phản biện, nên rất khó để nói rõ. Nhưng chúng ta biết rằng Nga đã tập trung hàng chục ngàn lính trong khu vực và hàng trăm binh sĩ của họ đã xâm nhập thành phố trong vài tuần qua, dần dần chiếm giữ các tòa nhà và đường phố, đồng thời áp đảo các vị trí của quân đội Ukraine.

Hôm 5/11, Kyiv phủ nhận việc lực lượng của mình trong và xung quanh thành phố đã bị bao vây, đồng thời khẳng định họ vẫn đang "tích cực phản kháng" và ngăn chặn quân đội Nga.

Một trung đoàn Ukraine cho hay họ đã dọn sạch tòa nhà hội đồng thành phố và đăng tải video có cờ Ukraine.

Tuy nhiên, các bản đồ tình báo nguồn mở cho thấy quân đội Moscow có thể đang chiếm đóng các khu vực rộng lớn ở Pokrovsk.

Lập trường chính thức của Ukraine là họ đang tự bảo vệ trước Nga, còn các quân nhân được một phóng viên chiến trường của trang web Hromadske của Ukraine phỏng vấn cho hay quân đội Ukraine thực tế bị áp đảo về số lượng và hơn 1.000 binh sĩ có nguy cơ bị bao vây.

Về phần mình, Nga khẳng định họ tiếp tục tiến về phía bắc và ngăn chặn các nỗ lực của Ukraine nhằm phá vỡ vòng vây. Bộ Quốc phòng Nga nói các đơn vị Ukraine đã bị kẹt trong "vạc dầu", mặc dù một số nhà bình luận cho rằng tình hình không phải vậy.

Lý do Nga muốn chiếm thành phố này

Quân đội Nga đã nhắm đến Pokrovsk kể từ khi chiếm được thành phố Avdiivka ở miền đông Ukraine vào tháng 2/2024.

Việc chiếm được thành phố này đã tước đi của Ukraine một thành trì quân sự quan trọng ở khu vực Donetsk, nhưng kể từ đó, Nga đã mất 21 tháng để tiến khoảng 40km về phía tây bắc.

Việc chiếm được Pokrovsk sẽ đưa ông Vladimir Putin tiến gần hơn một bước đến mục tiêu chiếm đóng toàn bộ Donbas, ngay cả khi bước tiến của Nga trong năm nay cực kỳ chậm chạp.

Nếu Pokrovsk thất thủ, việc bảo vệ thành phố vệ tinh Myrnohrad sẽ gần như không thể duy trì được và quân đội Nga khi đó sẽ có thể chuyển trọng tâm sang trận chiến giành Kostyantynivka ở phía đông bắc và các thành phố còn lại được gọi là "vành đai pháo đài" gồm Druzhkivka, Kramatorsk và Slovyansk.

Tuy nhiên, Ukraine vẫn còn các tuyến phòng thủ để rút lui và có thể thiết lập lại hệ thống phòng thủ, theo nhà phân tích Michael Kofman của Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế.

"Lực lượng Nga thiếu động lực và cách họ chiến đấu sẽ không tạo ra được động lực đó," ông viết trên X.

"Sự xâm nhập tạo ra một cuộc tấn công chậm rãi nhưng không thể tạo ra những đột phá đáng kể về mặt hoạt động."

Điều gì khiến Pokrovsk trở nên quan trọng với Ukraine?

Pokrovsk phần lớn đang bị bỏ hoang, nhưng thành phố đã đóng một vai trò chiến lược quan trọng đối với quân đội Ukraine trong cuộc xâm lược toàn diện.

Trước chiến tranh, dân số nơi đây khoảng 60.000 người và thành phố này nằm gần mỏ than cốc duy nhất của Ukraine, một nguồn nguyên liệu thiết yếu cho ngành công nghiệp thép. Tuy nhiên, kể từ đầu năm, khi thị trấn bắt đầu được sơ tán, nơi đây đã không còn hoạt động sản xuất than.

Quan trọng nhất, Pokrovsk là một nút giao thông đường bộ và đường sắt quan trọng ở phía đông, và việc mất thành phố này có thể mở đường cho lực lượng Nga tiến vào khu vực Dnipropetrovsk ở trung tâm hơn.

Quân Nga hiện áp sát tuyến đường chính đến Pavlohrad và Dnipro. Về phía tây nam, họ đã tiến gần biên giới Donetsk với Dnipropetrovsk. Một con đường lớn khác dẫn đến Zaporizhzhia, thủ phủ của một khu vực đang giao tranh khác mà Nga tuyên bố chủ quyền.

Liệu sự thất thủ của Pokrovsk có thay đổi cuộc chiến?

Ông Putin được cho là đã yêu cầu bàn giao toàn bộ Donetsk như một điều kiện để chấm dứt chiến tranh.

Nhưng ngay cả khi Pokrovsk thất thủ, điều đó không có nghĩa là phần còn lại của Donetsk cũng sẽ thất thủ.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky từ lâu đã khẳng định rằng quân đội Nga sẽ phải tiếp tục chiến đấu thêm vài năm nữa nếu muốn có cơ hội chiếm đóng hoàn toàn toàn bộ Donbas.

Ông không đơn độc. Viện Nghiên cứu Chiến tranh (Mỹ) tin rằng Nga không có phương tiện nào để "nhanh chóng bao vây hoặc xuyên thủng vành đai pháo đài" và nhận định điều này có thể sẽ mất vài năm.

Nhưng việc mất Pokrovsk sẽ là một đòn giáng mạnh vào tinh thần của Ukraine vào đầu mùa đông với các cuộc tấn công của Nga vào nguồn cung cấp điện. Điều này cũng sẽ gây ra tổn thất đáng kể về nhân lực, tài nguyên và thiết bị vốn đã được dùng để bảo vệ thành phố.

Sự thất thủ cũng có thể ảnh hưởng đến nỗ lực của Tổng thống Mỹ Donald Trump trong việc chấm dứt chiến tranh, đồng thời nâng cao vị thế đàm phán của Moscow, chứng minh với ông Trump rằng Nga không phải là "hổ giấy" như ông đã nói hồi đầu mùa thu.

Mặc dù ông đã hủy bỏ nỗ lực tổ chức thượng đỉnh với ông Putin vì thất vọng rằng nhà lãnh đạo Nga sẽ không đồng ý ngừng bắn, các quan chức Nga vẫn chưa từ bỏ hy vọng về một thỏa thuận.

Tổng thống Putin có thể hy vọng rằng một thành công của Nga sẽ thuyết phục ông Trump đồng ý với các yêu cầu của mình, ngay cả khi Ukraine và các đồng minh châu Âu bác bỏ chúng.

 

Laura Gozzi  &  Paul Kirby