Chuyện tình cảm của chim cánh cụt

Đôi chim cánh cụt vua này dành khoảng 14 tháng để ấp trứng và nuôi con của mình. Con trống và con mái thay phiên nhau tìm thức ăn, thế nên việc gắn bó bền chặt với nhau rất quan trọng. Các nhà sinh học muốn tìm hiểu xem những chú chim cánh cụt làm thế nào để chọn ra ‘người bạn tình’ của mình, làm thế nào để con trống nhận ra con mái, vì trông chúng giống nhau như đúc.

Giáo sư Stephen Dobson làm việc tại Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia ở Montpellier, Pháp, vừa đùa vừa nói về công trình nghiên cứu khoa học của mình: “Tôi đang cố tìm hiểu xem yếu tố nào tạo ra một con chim cánh cụt quyến rũ.” Nghiên cứu của ông về loài chim này tại đảo Kerguelen cho thấy các chú chim cánh cụt thường vất vả lắm mới phát hiện ra một con khác giới với mình.

Giáo sư Dobson còn phát hiện ra rằng các con chim cánh cụt trống ở vùng đảo thuộc Nam Ấn Độ Dương thường phải cạnh tranh khốc liệt để giành được một con mái. Giáo sư và nhóm nghiên cứu của ông còn để ý rằng trong mùa giao phối, từng bộ ba con chim cánh cụt sẽ cùng nhau ‘diễu hành’. Phân tích nhiễm sắc thể cho thấy các bộ ba này thường gồm hai con trống đang theo đuổi một con mái.

Sau khi chim cánh cụt đã tìm thấy bạn tình của mình, chúng sẽ nhanh chóng biểu lộ điều này qua điệu múa thân mật bằng cách cọ cổ vào nhau, giống như cử chỉ ôm cổ bá vai cầu kỳ. Thông thường, hai con trống sẽ cùng nhau múa điệu này, nhưng khi một con đã tìm được con mái của mình thì con trống kia sẽ bỏ đi.

Nhóm nghiên cứu của Giáo sư Dobson còn bao gồm các nhà nghiên cứu khác từ Trung tâm Sinh thái tiến hóa và chức năng tại Montepellier, Pháp. Họ đã phát hiện ra chòm lông vàng vùng cổ tai của chim cánh cụt giữ vai trò quan trọng trong việc tạo ra sức hấp dẫn cho chúng.

Các nhà nghiên cứu đã đo độ sáng và kích cỡ của chòm lông vàng quanh vùng cổ tai của chim cánh cụt để xem chúng ảnh hưởng như thế nào lên tính quyến rũ của chim. Họ đã sử dụng thuốc màu đen để nhuộm lên vùng lông này nhằm giảm kích cỡ của nó.

Những con trống có chòm lông vàng bị giảm do thuốc màu nhuộm dường như không thành công mấy trong việc tìm con mái. Những con cánh cụt mái xem chừng cũng chọn con trống có chòm lông vàng lớn hơn.

Các nhà khoa học hy vọng sẽ vén mở được bức màn bí ẩn về cách các chú chim cánh cụt này chọn ra ‘bạn tình’ thích hợp để cùng nhau hợp tác trong việc ấp trứng, và chăm sóc con cái. Họ cũng mong sẽ phát hiện thêm về việc thay đổi khí hậu ảnh hưởng như thế nào lên hành vi tự nhiên của chim cánh cụt.

BBC