''Giáo
sư Cù Trọng Xoay'', một diễn viên hài truyền hình, tên thật là Đinh Tiến Dũng,
từng tốt nghiệp ngành Cây trồng, cựu Chủ tịch Hội sinh viên khoa Nông học,
Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội, vừa 'chế lại' bản 'Hà Nội những công trình'
của cố nhạc sĩ Quốc Trường.
"Nhạc
phẩm" này được đưa lên mạng khoảng một ngày trước khi UBND Thành phố Hà
Nội yêu cầu dừng việc chặt hạ thay thế cây xanh do áp lực được xem là từ người
dân lẫn truyền thông trong nước.
Bản
được chế này có đoạn:
"Những
con đường giờ nắng rát mặt, Khắp phố phường hàng cây mới chặt, Gió xuân về,
cuộn bay lá xanh, Gốc cây vết nhựa còn tươi.
"Nhớ
những bóng mát trưa hè, Bao năm qua ta đi về, Nay ta cưa cây đi rồi, Chắc sẽ
nhớ mãi khôn nguôi, Hà Nội rồi sẽ trơ bê tông, Như bị vặt lông.
"Có
gỗ rồi, chẳng lo gỗ lậu, Mỗi chim trời là mất chỗ đậu, Những con người đang ra
sức cưa, Nhân danh xây dựng Thủ đô."
*****
Lỗi
điều hành đô thị trong vụ chặt cây xanh
Chiến
dịch chặt cây xanh ồ ạt ở Hà Nội mới bị lãnh đạo thành phố quyết định đình lại
là một 'tổn thất' với thủ đô, vừa thể hiện 'lỗi chính' của cơ quan chịu trách
nhiệm tham mưu cho lãnh đạo thành phố về quy hoạch cảnh quan, cây xanh đô thị
của Hà Nội, theo ý kiến trong giới kiến trúc sư từ Hà Nội.
Hà
Nội đã đình chỉ chiến dịch chặt hạ cây xanh đô thị đang làm nóng dư luận.
Các
nhà quản lý cần rút kinh nghiệm không để việc thiết kế ý tưởng đặt vào tay một
cơ quan thực thi, chẳng hạn như Sở Xây dựng, trong khi đến lượt mình, Sở này
lại giao việc thực thi quy hoạch về cây xanh cho một công ty 'kinh doanh'
chuyên quan tâm tới triển khai số lượng trồng cây xanh mới, vẫn theo các ý kiến.
Trao
đổi với BBC hôm 20/3/2015, kiến trúc sư Nguyễn Trực Luyện, nguyên Chủ tịch Hội
Kiến trúc sư Việt Nam,
nói:
"Đây
là một sự tổn hại rất đáng tiếc và Hà Nội phải rút kinh nghiệm việc này...
"Việc
ấy đã phải đình lại rồi và đấy phải coi là một bài học cho tất cả...
"Chủ
tịch Thành phố để xảy ra việc như thế cũng là việc đáng tiếc."
Khi
được hỏi nếu đây là một quyết định chưa hợp lý, dẫn đến tổn thất cho không gian
xanh của Hà Nội, thì việc xử lý hậu quả cần tiến hành ra sao, ông Nguyễn Trực
Luyện nói thêm:
"Tất
nhiên cây mà trồng vào mà nó còn bé thì làm sao mà nó có thể to và nó có bóng
mát như cây lớn được.
"Cho
nên cái chính là cũng phải vài ba chục năm nữa thì may ra mới có hiệu quả tương
đương được.
"Thế
còn bây giờ đương nhiên nó không thể nào thay thế cho cái cũ được," ông
Luyện nêu quan điểm.
Lỗi
chính ở ai?
Phản
ứng của người dân thể hiện trên các thông điệp trên một thân cây ở đường phố Hà
Nội.
Cũng
hôm thứ Sáu, một kiến trúc sư khác nói với BBC về điều mà ông cho là có 'lỗi
chính' thuộc về khâu tham mưu, tư vấn cho thiết kế ý tưởng, điều hành quy hoạch
cho lãnh đạo Hà Nội và đặt vấn đề cơ quan nào phải chịu trách nhiệm trong chiến
dịch 'chặt cây xanh' hàng loạt và quy mô lớn cấp tập, nhưng bất thành vừa rồi.
Kiến
trúc sư Nguyễn Thúc Hoàng, nguyên Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam, nói:
"Hiện
nay chức năng của Kiến trúc sư trưởng là Sở Kiến trúc & Quy hoạch, đứng về
góc độ Sở Kiến trúc & Quy hoạch, đó là cái cũng có trách nhiệm trong vấn đề
này.
"Bởi
vì riêng về chuyện cây xanh đô thị, nó cũng quan trọng không khác gì kiến trúc,
vì nó là một trong các thành phần hỗ trợ cho kiến trúc đô thị.
"Mà
trong quy hoạch cũng có những cái ấn định về vấn đề này, cho nên Sở Kiến trúc
& Quy hoạch phải chịu trách nhiệm chính về vấn đề này
"Khi
giải quyết chuyện đầu tư thế nào, thiết kế thế nào, trồng cái gì, Sở đó phải có
chỉ đạo, giúp cho Thành phố chỉ đạo việc đó.
"Chứ
còn Sở Xây dựng chỉ làm nhiệm vụ thực thi, chứ Sở Xây dựng không chịu trách
nhiệm về ý tưởng.
"Ý
tưởng cây xanh, môi trường đô thị v.v... nằm trong kiến trúc quy hoạch,
"Cho
nên không có Kiến trúc sư trưởng, nhưng vai trò của Kiến trúc sư trưởng nằm
trong Sở Kiến trúc & Quy hoạch hiện nay," ông Nguyễn Thúc Hoàng nói
với BBC.
Bài
học thời Pháp
Kiến
trúc sư Nguyễn Trực Luyện nói với BBC về việc Hà Nội có thể vẫn phải học hỏi
các nhà quy hoạch cảnh quan của Pháp khi thiết kế cảnh quan, cây xanh cho thành
phố dù ở thời thuộc Đông Dương trong quá khứ.
Cựu
Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam
nói:
"Người
Pháp người ta trồng, thì cũng trồng tùy theo từng tuyến phố, và chọn từng loại
cây một. Chủ yếu nhất với họ, cây bóng mát là chủ yếu.
"Ngày
xưa khi họ sang, họ thấy xứ của mình nóng thì họ chọn cây có tán rộng để che
nắng.
"Tôi
thấy họ làm rất hợp lý, nhờ thế nó tạo cho Hà Nội có dáng rất đặc biệt, mà
người ta vẫn khen Hà Nội là cây xanh tốt.
"Nói
thực là sau này mình cũng không giữ được như người Pháp nữa, bởi vì người Pháp
người ta trồng trong những phố nội đô, về sau mình phát triển ra ngoại ô, ngoại
vi nhiều hơn, cây cũng không trồng theo đúng từng cây phố có loại cây riêng mà
nó cũng có hỗn tạp...
"Cây
xanh có vai trò rất lớn, nó làm cho khí hậu mát mẻ đi, nó cung cấp ốc xi cho
con người.
"Cho
nên cây xanh rất quan trọng đối với đời sống đô thị. Đã nói đến đô thị tức là
nói đến toàn bê-tông, nhựa đường, nó tản nhiệt nhiều lắm.
"Cho
nên phải dùng cây xanh để giảm bớt bức xạ nhiệt đi nhiều," ông Luyện nhân
dịp này nói về tác dụng của cây xanh ở đô thị.
Chặt
cây, lấp hồ
Chính
quyền Hà Nội nói nhiều cây lớn phải chặt vì rễ nông, có thể gây ra tai nạn cho
người dân.
Hôm
thứ Sáu, kiến trúc sư Nguyễn Thúc Hoàng nêu quan điểm cho rằng Việt Nam cần
'rút kinh nghiệm' để tránh lặp lại vụ chặt cây mới đây, cũng như việc đã từng
xảy ra vài năm gần đây, khi thành phố để xảy ra việc 'san lấp, ao hồ', thu hẹp
diện tích mặt nước đô thị lấy chỗ cho xây dựng mặt bằng gây bất lợi cho môi
sinh.
Nguyên
Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam nói:
"Trước
đây mình bị một khuyết điểm khá lớn đó là lấp các hồ ao trong thành phố để mà
lấy đất xây nhà cửa, các dự án.
"Cái
đấy làm cho thành phố giảm mặt nước rất nhiều, cho nên là nhiệt độ không khí
cũng tăng lên.
"Còn
trong mấy năm vừa qua, một số khu đô thị mới, một số hồ cũ đã được giữ lại và
bắt đầu cũng hoàn thiện cho tốt hơn.
"Tôi
cho cái đó thành phố làm là tốt, còn bây giờ cũng không lấp ao hồ nữa. Chỉ có
cái là hiện nay làm thế nào để giữ được mực nước vệ sinh là cái quan trọng.
"Thứ
hai mức nước ở trong các hồ đó cũng phải đảm bảo thì nó mới giữ được độ sạch
mặt nước, thì nó mới đảm bảo vi khí hậu được tốt."
Về
vấn đề cây xanh ở Hà Nội, kiến trúc sư Thúc Hoàng nhân dịp này nêu thêm một vấn
đề:
"Đứng
ở góc độ thẩm mỹ, hiện nay cây cối ở đô thị... chưa thấy một ý tưởng gì rõ
ràng, phố nào cây gì, để cho mang cái như một cái nhận biết để cho nó có đặc
thù, chứ không phải phố nào cũng trồng cây giống nhau hoặc là cứ mỗi phố trồng
'lung tung' như hiện nay.
"Hiện
nay, về ý tưởng trồng cây xanh ở Hà Nội, hoặc nói chung các thành phố khác lại
càng chưa rõ,
"Trong
kiến trúc, chúng tôi rất thích ý tưởng về vấn đề cây xanh, chứ không phải là cứ
trồng theo kiểu bạ đâu trồng đấy mà chỉ đạt được bóng mát hoặc vấn đề là rễ rồi
thì là khỏi đổ thế thôi.
"Chỉ
mới quan tâm đến việc đó thì chưa đủ, mà phải quan tâm đến vấn đề thẩm mỹ nữa,
mà đồng thời có những nhận biết về đô thị.
"Thí
dụ như có những phố hoa sữa, rồi phố hoa phượng, rồi phố cây sấu... thì các phố
có những cái đặc thù, ngày xưa đẹp nhất thời Pháp là phố Lò Đúc, các cây rất
đẹp," cựu Phó Chủ tịch Hội kiến trúc sư Việt Nam nói thêm với BBC.
