Venezuela trang bị súng cho dân

"Chúng ta phải là một quốc gia có khả năng bảo vệ từng tấc đất lãnh thổ của mình để không ai có thể gây hấn với chúng ta," ông Chávez đã nói vào thời điểm đó.

16 năm sau, Perales, 68 tuổi, đang cùng hàng ngàn thành viên dân quân khác chuẩn bị cho một cuộc tấn công tiềm tàng của Mỹ.

Lực lượng hỗn hợp này, chủ yếu gồm những người cao tuổi, đã được triệu tập sau khi các tàu hải quân Mỹ được triển khai ở Nam Caribe trong các hoạt động mà các quan chức Mỹ khẳng định là chống ma túy.

Quân đội Mỹ đã phá hủy ít nhất ba chiếc thuyền mà họ cho là chở ma túy từ Venezuela đến nước mình, khiến ít nhất 17 người trên thuyền thiệt mạng.

Bộ trưởng Quốc phòng Venezuela Vladimir Padrino nói các cuộc tấn công và việc triển khai hải quân của Mỹ đồng nghĩa với một "cuộc chiến tranh không có tuyên bố" của Mỹ nhắm vào Venezuela và Tổng thống Nicolás Maduro đã nhanh chóng triệu tập lực lượng dân quân vào nhiệm vụ.

Ông Perales đã chuẩn bị sẵn quân phục và giày, sẵn sàng bảo vệ "pháo đài" của mình - khu phố Caracas nơi ông sinh sống.

Ông sống tại 23 de Enero, một khu vực ở thủ đô vốn là thành trì của chủ nghĩa Chavismo - hệ tư tưởng cánh tả do cố Tổng thống Chávez sáng lập và được người kế nhiệm do ông lựa chọn, Nicolás Maduro, tiếp thu.

Là một người trung thành ủng hộ chính phủ, ông nói rằng mình "sẵn sàng phục vụ bất cứ khi nào họ gọi".

"Chúng tôi phải bảo vệ tổ quốc," ông nói, lặp lại những bài phát biểu của Tổng thống Maduro sau vụ tấn công vào các con tàu.

Mặc dù các chuyên gia đã nói rằng việc triển khai lực lượng hải quân Mỹ ở Nam Caribe là quy mô lớn, nhưng họ cũng khẳng định rằng quy mô này chưa đủ lớn để tuyên bố đây là một phần của một cuộc xâm lược đã được lên kế hoạch từ trước.

Tuy nhiên, không có nghi ngờ gì về mối quan hệ giữa Venezuela và Mỹ - vốn đã căng thẳng từ lâu - xấu đi kể từ khi ông Donald Trump trở lại nắm quyền.

Mỹ nằm trong số nhiều quốc gia không công nhận việc Maduro tái đắc cử vào tháng 7/2024, chỉ ra bằng chứng do phe đối lập Venezuela thu thập được với sự giúp đỡ của các nhà quan sát độc lập cho thấy đối thủ của ông, Edmundo González, đã giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử.

Ngay sau khi nhậm chức lần thứ hai, ông Trump đã tuyên bố băng đảng tội phạm Venezuela, Tren de Aragua, là một nhóm khủng bố, và ông đã sử dụng điều này làm cớ để trục xuất người di cư Venezuela khỏi Mỹ và triển khai hoạt động quân sự gần đây ở Caribe.

Chính quyền Trump cũng cáo buộc ông Maduro liên kết với các băng đảng ma túy và gần đây đã tăng gấp đôi phần thưởng cho thông tin giúp bắt giữ ông Maduro lên 50 triệu đô la.

Ông Maduro đã kịch liệt bác bỏ cáo buộc của Washington và bảo vệ hành động của chính phủ mình chống lại nạn buôn bán ma túy.

Nhưng chính phủ Maduro cũng đã hợp tác với chính quyền Trump bằng cách tiếp nhận lại những người di cư Venezuela bị trục xuất khỏi Mỹ, những người mà các quan chức Mỹ cáo buộc là thành viên băng đảng.

Sau vụ tấn công tàu đầu tiên, ông Maduro cũng đã gửi một lá thư cho người đồng cấp Mỹ đề nghị một cuộc họp - một cách tiếp cận đã bị Nhà Trắng bác bỏ.

Nhưng diễn ngôn trong nước của ông vẫn mang tính hiếu chiến.

Ông Maduro đã ra lệnh cho quân đội Venezuela - Lực lượng Vũ trang Quốc gia Bolivar (FANB) - huấn luyện các lực lượng dân quân địa phương như lực lượng mà ông Edith Perales là thành viên.

Các nhóm này chủ yếu bao gồm các tình nguyện viên từ các cộng đồng nghèo và các nhân viên khu vực công đã báo cáo rằng họ cũng bị gây áp lực phải tham gia.

Trước đây, lực lượng dân quân chủ yếu được sử dụng để tăng số lượng tại các cuộc mít tinh và diễu hành chính trị.

Thành viên của họ thường lớn tuổi hơn nhiều so với những người gia nhập các nhóm đáng sợ hơn là "colectivos" - các băng nhóm ủng hộ chính phủ cực đoan, thường bị cáo buộc vi phạm nhân quyền và được sử dụng để giải tán các cuộc biểu tình chống chính phủ.

Dường như lo lắng trước những gì họ coi là mối đe dọa từ Mỹ, chính phủ Maduro hiện đang huấn luyện lực lượng dân quân.

Vào một buổi chiều thứ Bảy, binh sĩ dàn hàng ngang tại khu Petare của Caracas để thực hiện mệnh lệnh của ông Maduro rằng "mang doanh trại đến với nhân dân".

Nhiệm vụ của các binh sĩ là dạy người dân địa phương cách sử dụng vũ khí để đối phó với "kẻ thù".

Khí tài huấn luyện bao gồm xe tăng, súng trường do Nga sản xuất - chưa lên đạn - và các áp phích hướng dẫn.

Một binh sĩ đang hướng dẫn một nhóm nhỏ qua loa phóng thanh.

"Điều quan trọng là phải làm quen với vũ khí; chúng ta nhắm vào mục tiêu và bắn trúng."

Mọi người trong khu phố, kể cả phụ nữ và trẻ em, đều đang lắng nghe.

Hầu hết các tình nguyện viên tham gia bài huấn luyện đều không có kinh nghiệm chiến đấu vũ trang, nhưng bù lại họ có sự nhiệt tình.

"Nếu phải hy sinh mạng sống trong chiến đấu, tôi cũng sẽ làm," Francisco Ojeda, một cư dân địa phương tham gia, chia sẻ với BBC News Mundo.

Người đàn ông 69 tuổi lao mình xuống mặt đường nhựa nóng như thiêu đốt và giữ tư thế chiến đấu, tay nắm chặt khẩu súng trường AK-103. Một người lính chỉnh lại tư thế cho ông.

"Ngay cả mèo cũng sẽ ra đây bắn súng, để bảo vệ tổ quốc," ông nói.

Sự háo hức của ông cũng tương tự như Glady Rodriguez, một phụ nữ 67 tuổi mới gia nhập lực lượng dân quân. "Chúng tôi sẽ không cho phép bất kỳ chính phủ Mỹ nào đến xâm lược," bà nói.

Người phụ nữ nội trợ có tên Yarelis Jaimes, 38 tuổi, thì hơi do dự.

"Đây là lần đầu tiên tôi cầm một khẩu súng như vậy," cô cho hay. "Tôi hơi lo lắng, nhưng tôi biết mình có thể làm được."

Nhưng trong khi người dân ở Petare đang học cách sử dụng súng trường, bên ngoài các thành trì của chính quyền Maduro, cuộc sống vẫn diễn ra bình thường, dường như ít ai nghĩ đến khả năng bị xâm lược.

Ngay cả khi chỉ cách nơi Francisco Ojeda đang đứng trên con phố bụi bặm vài mét, người dân vẫn thản nhiên làm việc thường nhật. Những người bán hàng rong bày biện hàng hóa, trong khi những người khác mua sắm cuối tuần mà không hề liếc nhìn các thành viên dân quân đang tập trận.

Benigno Alarcón, một nhà phân tích chính trị tại Đại học Công giáo Andrés Bello, cho hay kế hoạch của ông Maduro đối với lực lượng dân quân không phải là để họ tham gia chiến đấu mà là đóng vai trò như một "lá chắn sống".

Giáo sư Alarcón lập luận rằng bằng cách huy động dân thường, chính phủ Maduro muốn tăng tổn thất về người mà bất kỳ hành động quân sự tiềm tàng nào của Mỹ có thể gây ra bằng cách làm tăng khả năng thương vong của con người.

Theo Giáo sư Alarcón, do đó, việc dân quân không được huấn luyện bài bản hay thậm chí không được trang bị vũ khí cũng không quan trọng.

Ông Maduro tuyên bố rằng hơn 8,2 triệu thường dân đang tham gia lực lượng dân quân và dự bị, nhưng con số này đã bị nhiều bên nghi ngờ.

Ông Perales, người đã hoạt động trong lực lượng dân quân hàng thập kỷ, coi vai trò của mình là "người bảo vệ" con phố, khu phố nơi ông sống, những gì ông biết.

Mặc dù đã tham gia các cuộc tập trận trước đây, nhưng ông đã từ chối tham gia các cuộc tập trận gần đây hơn do tuổi tác và sức khỏe.

Nhưng nếu xung đột xảy ra, ông nói rằng ông đã sẵn sàng: "Chúng tôi phải bảo vệ lãnh thổ. Việc tôi mặc quân phục nghĩa là tôi có trách nhiệm."

 

Nicole Kolster