BM: "Cha mẹ xin lỗi con"

Sunday, August 28, 2011

"Cha mẹ xin lỗi con"

Lời đề trên bia mộ một hài nhi vô danh đã được đạo diễn chọn đặt tên cho bộ phim.

Bộ phim tài liệu của nhà đạo diễn và biên kịch Phan Huyền Thư, với tựa đề "Cha mẹ xin lỗi con", sẽ được chiếu trên kênh truyền hình BBC World vào hai ngày thứ Bảy và Chủ nhật tuần này.

Đây là một trong ba bộ phim tài liệu của Việt Nam được kênh BBC chọn trong loạt chương trình My Country - Đất nước tôi - một series giới thiệu phim tài liệu của rất nhiều nước trên thế giới.

Bộ phim kể về việc làm của một người thợ xây công giáo bình dị, ông Tống Phước Phúc, người đã nhiều năm nhận các thai nhi nạo hút từ các bệnh viện hay bị vứt trong các thùng rác, vệ đường, đem về chôn chất tại nghĩa trang hài nhi do ông lập ra ở đảo Hoàng Đỏ, Nha Trang, mà cho tới nay đã lên tới khoảng 9000 ngôi mộ.

Ông cũng nhận nuôi những trẻ em bị bỏ rơi và giúp những phụ nữ trẻ có thai ngoài ý muốn, và sẽ không có khả năng nuôi con, nuôi dưỡng các thai nhi này đợi ngày sinh nở và nhận nuôi những trẻ em đó với lời hứa họ có thể quay lại nhận con bất cứ khi có đủ điều kiện.

Với cái tên "Cha mẹ xin lỗi con" - lời đề trên một bia mộ tại nghĩa trang hài nhi - bộ phim đã dùng câu chuyện của một nhân vật cụ thể với những hành động cụ thể để nêu ra một số vấn đề khá nhạy cảm tại Việt Nam, đó là tình trạng nạo phá thai, mà Việt Nam là một trong những nước có tỉ lệ nạo phá thai cao nhất thế giới, kế hoạch hóa gia đình, và giáo dục giới tính vị thành niên v.v.

Việc duy trì nghĩa trang này không phải đã không gặp một số khó khăn nhưng cũng đã nhận được sự hỗ trợ của rất nhiều người, đặc biệt là của các tăng ni, phật tử và những người theo đạo Thiên Chúa giáo từ khắp nơi đến nghĩa trang này làm lễ .

Các vấn đề nhạy cảm

Nhà biên kịch và đạo diễn Phan Huyền Thư, trong cuộc phỏng vấn với BBC Việt Ngữ, cho biết đã phải rất khó khăn mới thuyết phục được ông Phước và những người trong nhóm Thiện nguyện Bảo vệ sự sống cho đi theo và làm phim.

Hàng ngàn ngôi mộ hài nhi được chôn cất tại đảo Hoàng Đỏ, Nha Trang

Nhưng nhờ đó, đạo diễn Phan Huyền Thư nói thêm, đã được chứng kiến "sự gặp gỡ nhân ái giữa Thiên chúa giáo và Phật giáo khi cùng đứng ra bảo vệ quyền con người và giá trị nhân bản, bất chấp các chủ trương, đường lối chưa thực sự sát với thực tế về việc thực hiện kế hoạch hóa gia đình và giáo dục giới tính vị thành niên tại Việt Nam".

Việt Nam hiện vẫn áp dụng chính sách kế hoạch hóa gia đình, với quy định mỗi gia đình chỉ có hai con và áp dụng các biện pháp hành chính với những người sinh con thứ ba trở lên.

Ngày nay với kỹ thuật siêu âm xác định giới tính ngày một phổ biến, tình trạng nạo hút thai nhi nữ cũng gia tăng, dẫn tới tình trạng chênh lệch giới tính đáng quan ngại, với tỉ lệ cứ 100 trẻ em nữ thì có 110.6 trẻ em nam ra đời, so với mức trung bình trên thế giới là 105 nam.

Quỹ dân số Liên Hiệp Quốc đã cảnh báo tình trạng mất cân bằng giới tính này có thể dẫn tới một số vấn đề xã hội trong những năm tới và hồi tháng Năm năm 2009, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đã nói tình trạng này có thể khiến chừng 3 triệu đàn ông Việt Nam khó tìm được vợ vào năm 2030.

Việt Nam đã cấm việc phá thai vì lý do lựa chọn giới tính từ năm 2003 trong một nỗ lực để giải quyết tình trạng mất cân đối này, tuy nhiên tình trạng này vẫn chưa chấm dứt.

Ngoài ra bộ phim còn động chạm tới một đề tài vẫn còn khá nhạy cảm tại Việt Nam đó là giáo dục tuyên truyền phòng tránh thai trong thanh thiếu niên với quan niệm của nhiều bậc cha mẹ vẫn phản đối quan hệ tình dục trước hôn nhân.

"Cha mẹ xin lỗi con", Hãng phim Tài kiệu và Khoa học Trung Ương, đã đoạt giải Cánh diều Bạc cho phim tài liệu hồi tháng 3 năm 2009 và Cánh diều vàng dành cho Đạo diễn xuất sắc nhất.

Phim cũng đã được chiếu tại 25 trường đại học ở Đông Bắc Mỹ, trong đó có nhiều trường danh tiếng như Harvard, Pensylvania, Yale, Princeston, Cornell, New York.

Đạo diễn Phan Huyền Thư cho biết rất tiếc là phim chưa được phát hành rộng rãi trên các kênh truyền thông trong nước nhưng tác giả vẫn hy vọng sẽ được chiếu ở các rạp chiếu phim công cộng trước giờ chiếu phim truyện để có thể đến được đông đảo giới trẻ tại Việt Nam.

Lo ngại mất cân bằng giới tính tại VN

Truyền thống thích con trai hơn con gái khiến tỉ lệ giới tính khi sinh mất cân đối tại Việt Nam

Tỉ lệ giới tính khi sinh đang ngày càng mất cân bằng tại Việt Nam, với số trẻ em nam nhiều hơn trẻ em nữ ra đời, theo phúc trình mới của Quỹ Dân số Liên Hiệp Quốc (UNFPA).

Cứ 100 trẻ em nữ thì 110.6 trẻ em nam ra đời, so với tỉ lệ thông thường là 105.

Tình hình đặc biệt đáng lo vì mức độ gia tăng này diễn ra trong thời gian ngắn, chỉ có 5 năm, Quỹ dân số LHQ cho biết và họ cảnh báo rằng sự mất cân bẳng đó sẽ dẫn tới một số vấn đề xã hội trong những năm tới.

Hồi tháng Năm năm 2009, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đã cảnh báo tình trạng mất cân bằng giới tính tại Việt Nam có thể khiến khoảng 3 triệu nam giới khó tìm được vợ vào năm 2030.

Tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh này có thể khiến dẫn tới một số vấn đề xã hội trong những năm tới như buôn người vì không có đủ cô dâu trong độ tuổi lấy chồng, hay phụ nữ kết hôn sớm và thậm chí bỏ học giữa chừng, và thậm chí gia tăng mại dâm.

Lựa chọn giới tính

Ông Bruce Campbell, Đại diện UNFPA tại Việt Nam, cho biết những nước châu Á khác cũng có vấn đề về mất cân đối giới tình nhưng là trong một thời gian dài hơn rất nhiều.

"Hơn 30 năm, tỉ lệ sinh giới khi sinh của Trung Quốc lên mức 130 (nam so với 100 nữ) và Nam Hàn là 116, và những con số này đang giảm xuống," ông nói.

"Việt Nam đi từ mức bình thường là 105 lên 110.6 trong vòng 5 năm qua."

"Trên thế giới, ở các nước hiện tượng mất cân đối tỉ lệ giới tính khi sinh gia tăng chọn lựa giới tính trẻ sơ sinh thường có ba nguyên nhân chính. Một là thích có con trai. Đây là một khía cạnh rất cơ bản của văn hóa và xã hội ở nhiều nước. Thứ nhì là sức ép về sinh sản, làm sao để có gia đình ít con hơn, nhất là tại châu Á, và thứ ba là việc có luật và khoa học kỹ thuật để có thể lựa chọn con trai," ông Campbell giải thích.

"Và tại Việt Nam là sự kết hợp của cả ba yếu tố đó."

Giải pháp

Tuy nhiên theo Phó giáo sư Tiến sĩ Trần Văn Chiến, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục dân số Việt Nam, thuộc Bộ Y Tế, thì nguyên nhân sâu xa và gốc rễ vẫn là truyền thống đã hàng ngàn đời nay của người Việt, vốn thích con trai hơn con gái.

"Và để thay đổi điều đó phải không thể ngày một ngày hai mà thực hiện được," ông Trần Văn Chiến nói.

Ông Chiến cũng cho biết Tổng cục dân số đã có tư vấn cho chính phủ trong vấn đề này đồng thời học hỏi kinh nghiệm từ các nước khác trong vùng như Trung Quốc, Ấn Độ, v.v. và thực hiện các hoạt động nâng cao nhận thức của người dân, kiểm soát chặt chẽ hơn việc lạm dụng kỹ thuật y học trong việc chuẩn đoán giới tính thai nhi để giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh.

Để giải quyết vấn đề vốn xuất phát từ nguyên nhân gốc rễ nói trên, ông Chiến cho biết Việt Nam thực hiện các chính sách nâng cao vai trò của phụ nữ, với các chính sách đặc thù cho trẻ em gái từ khi mới sinh ra đến khi đến trường đi học, cũng như về sau này trong chính sách công ăn việc làm v.v.

Ông Chiến khẳng định nếu không có hành động sớm để giải quyết tình trạng này, tỉ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh tại Việt Nam sẽ còn tăng cao hơn trong những năm tới, với sự khác biệt lớn giữa nông thôn và thành thị, mà tỉ lệ hiện đang là 130 trẻ sơ sinh nam so với 100 nữ tại vùng nông thôn, so với tỉ lệ trung bình toàn quốc là 110.6 theo con số của LHQ nêu ra.

Hà Mi_BBC

Những Mảnh Đời Bất Hạnh