Người ta ước tính rằng gần một nửa số người trưởng thành ở Mỹ bị chứng cao huyết áp.
Cao huyết áp có thể dễ điều trị nhưng khó nhận thấy, trừ khi bạn phát hiện ra nó.
Tôi nhớ tôi đã nhận được một cuộc gọi thật kỳ lạ và tôi sẽ không bao giờ quên nó. Lúc đó, tôi đang gặp bệnh nhân và bị y tá của tôi cắt ngang.
“Phòng cấp cứu muốn nói chuyện với bác sĩ, là một ca cấp cứu.”
Tôi ra khỏi phòng bệnh và nghe điện thoại. Tôi nghe thấy giọng bác sĩ trực cấp cứu mà tôi biết, bắt đầu lẩm bẩm về Tiến sĩ Dantzler và “mã hóa.” Tôi đã rất bối rối và nói rằng Tiến sĩ Dantzler nghỉ làm hôm nay, vậy tôi có thể giúp gì? Anh lắp bắp, còn tôi thẫn thờ và và phải ngồi bệt xuống.
Anh ấy nói với tôi rằng người bạn của tôi là Tiến sĩ Dantzler, là người đang viết mã, ngưng tim vì một cơn nhồi máu cơ tim diện rộng. Tiến sĩ Greg Dantzler, 49 tuổi, đã qua đời ngày hôm đó. Ông là một người đàn ông được yêu mến, được tôn trọng, sùng đạo và dường như luôn có sức khỏe tốt. Giờ đây, ông đã qua đời vì một kẻ giết người thầm lặng: cao huyết áp.
Đó là sự việc hơn 20 năm trước. Và tôi vẫn nhớ ông ấy mỗi ngày.
Người ta ước tính rằng khoảng 47.3% người Mỹ trưởng thành bị cao huyết áp. Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, đã có 868,000 người chết vì bệnh tim mạch (CVD) trong năm 2017. CVD là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn thế giới. Tăng huyết áp chiếm khoảng 11% tổng số bệnh tim mạch.
Huyết áp cao có thể gây hại cho cơ thể bạn trong nhiều năm trước khi biểu hiện ra triệu chứng bất thường mà bạn có thể nhận thấy. Trong nhiều trường hợp, căn bệnh này khiến bạn kinh ngạc như trường hợp người bạn của tôi.
Có nhiều yếu tố nguy cơ dẫn đến huyết áp cao, chẳng hạn như tuổi tác, béo phì hoặc thừa cân. Mặc dù lối sống ít vận động khiến bạn có nhiều nguy cơ mắc bệnh, nhưng đôi khi nó đồng tồn tại cùng với tình trạng thừa cân. Tiền sử gia đình là một yếu tố nguy cơ cao. Nếu bố hoặc mẹ của bạn bị huyết áp cao, bạn cũng có nguy cơ cao mắc bệnh. Di truyền trong gia tộc cũng có thể là một yếu tố. Một bài báo trong hội nghị chuyên đề được công bố trên Tạp chí Khoa học Y khoa Hoa Kỳ cho thấy người Mỹ gốc Phi thường có huyết áp cao hơn, có liên quan đến tỷ lệ đột quỵ, bệnh thận và suy tim cao hơn. Tiến sĩ Dantlzer tình cờ là người da đen.
Cô KM, một người mẹ của hai cô con gái tuổi teen và là bệnh nhân mới, được bạn bè của cô ấy giới thiệu cho tôi. Cô ấy bị chứng đau nửa đầu, và cô nghĩ là chứng đau nửa đầu do kinh nguyệt gây ra. Cô ấy 45 tuổi, thừa cân và đang phàn nàn về những cơn đau đầu ngày càng trầm trọng trong vài tháng qua. Cô ấy chỉ uống một số thực phẩm bổ sung không kê đơn.
Chỉ số huyết áp ban đầu của cô ấy được đo khi cô ấy đến là 185/110mmHg. Cô cố gắng nói với tôi rằng huyết áp của cô ấy cao vì cô ấy đã chờ đợi hơn một giờ để gặp tôi và cô ấy rất lo lắng khi đi khám. Tôi hỏi lần cuối cùng cô ấy gặp bác sĩ là khi nào, và cô ấy trả lời bằng một giọng trầm, “Có lẽ cách đây 5 đến 7 năm.”
Tôi đo lại huyết áp cô ấy và kết quả là 195/125mmHg. Điều này đã không đi theo hướng tôi mong đợi. Chỉ số huyết áp bình thường là khoảng 120/80mmHg. Có một hiện tượng được gọi là “tăng huyết áp áo choàng trắng”, là hiện tượng tăng huyết áp tạm thời được kích hoạt khi bệnh nhân đến các cơ sở lâm sàng như bệnh viện.
Nhưng đây không phải là điều đó. Lúc này cô KM có vẻ không thích tôi. Tôi giải thích rằng những gì cô ấy gọi là chứng đau nửa đầu do kinh nguyệt không phải là chứng đau nửa đầu thực sự do kinh nguyệt, vì cô ấy bị đau đầu mọi lúc và không chỉ vào kỳ kinh nguyệt. Tôi muốn đưa cô ấy đến phòng cấp cứu. Chúng tôi đo huyết áp nhiều lần nữa, tất cả đều rất cao. Lúc đó đã là chiều muộn và dù sao thì tôi cũng không thể đưa cô ấy vào để gặp bất cứ ai vào cuối ngày.
Có một số loại thuốc kê đơn và không kê đơn có thể làm tăng huyết áp lên mức bất thường, chẳng hạn như thuốc uống tránh thai, sử dụng NSAID (Motrin, Advil, v.v.) mãn tính, steroid, thuốc giảm cân, cũng như thuốc thông mũi. Thỉnh thoảng huyết áp tăng cao thường không gây nguy hiểm, trừ khi nó đạt đến mức như KM.
Tôi đã cho cô KM nằm xuống và nghỉ ngơi trong năm phút. Huyết áp của cô ấy vẫn tăng ở mức 195/120mmHg.
Tôi nghĩ rằng tôi đã có một ngày tồi tệ, nhưng cô KM lại có một ngày tồi tệ hơn. Tôi nói với cô ấy rằng cô ấy phải nhập cấp cứu. Cô ấy đã gần đến mức đột quỵ. Cô thực sự không còn lựa chọn nào khác. Chồng cô đã đi cùng cô và họ lái xe thẳng đến bệnh viện. Đến đó, huyết áp của cô ấy thậm chí còn cao hơn, huyết áp tâm thu lên đến 200mmHg. Điện tâm đồ (EKG) của cô tại bệnh viện cho thấy những thay đổi phù hợp với tình trạng thiếu máu cơ tim. Cô ấy đang lên cơn đau tim.
Không phải tất cả các trường hợp tăng huyết áp đều giống như bác sĩ Dantzler hay cô KM. Hầu hết đều tinh tế hơn nhiều. Nhiều lần tôi thông báo cho bệnh nhân rằng huyết áp của họ đã tăng nhẹ. Tôi bảo họ mua một máy đo huyết áp dễ sử dụng từ cửa hàng thuốc gần nhà. Tôi yêu cầu họ ghi lại kết quả đo huyết áp của họ hai lần một ngày, trong hai tuần. Tôi khuyến cáo họ không nên đo huyết áp khi xem tin tức, nói chuyện chính trị, hoặc tranh cãi với vợ hoặc chồng của họ.
Cô KM cuối cùng lại may mắn. Cơn đau tim được chẩn đoán ở mức độ nhẹ và cô bắt đầu sử dụng thuốc điều trị huyết áp và thuốc có tác dụng rất nhanh. Cơn đau đầu của cô đã được giải quyết. Cô ấy thật may mắn vì đã nhận được cảnh báo kịp thời và vẫn chưa muộn để cải thiện sức khỏe của mình.
Huyết cao thực sự là một kẻ giết người thầm lặng. Thật dễ dàng để kiểm tra huyết áp và cũng dễ dàng để điều chỉnh huyết áp lại đối với hầu hết mọi người. Đừng ngại đi kiểm tra sức khỏe và quan trọng nhất là đừng ngại lắng nghe những gì bạn đang được chỉ dẫn. Giải pháp tốt nhất là tìm kiếm cân bằng ngay trong cuộc sống với việc tập thể dục, ăn uống điều độ và không ngại làm những gì bạn phải làm để có sức khỏe tốt hơn. Tôi biết, nói dễ hơn làm.
Vài tháng sau chuyến thăm của KM, cô ấy gửi cho tôi một tấm áp phích phim hoạt hình của Maxine, trong đó có cảnh Maxine đang ngồi trên bàn khám và nói: “Bác sĩ lo lắng về bệnh cao huyết áp của tôi. Tôi đã nói với bác sĩ lần sau đừng để tôi ngồi trong phòng chờ hai tiếng đồng hồ.”
Thật không công bằng, cô chỉ đợi tôi một giờ!
Tiến sĩ BS Peter Weiss _ Thiên Thiên
***
Thượng mã phong và cao máu
Nhức nhối con tim
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.