Mùa hè, bà con mình
tại hải ngoại thường có thói quen hay tổ chức nướng thịt ngoài trời, ngoài sân
để ăn nhậu vui vẻ với gia đình hoặc với bạn bè. Tây Mỹ gọi là tiệc Barbecue hay
BBQ.
Ngộ độc thực phẩm đôi khi cũng có thể xảy ra sau buổi tiệc. Nhẹ thì ói mửa, đau bụng, bị tào tháo rượt, còn nặng thì tiêu chảy có máu, có thể kéo theo suy thận sau đó và nếu trị không kịp và không đúng cách thì sẽ thiệt mạng sau đó.
Ngộ độc thực phẩm đôi khi cũng có thể xảy ra sau buổi tiệc. Nhẹ thì ói mửa, đau bụng, bị tào tháo rượt, còn nặng thì tiêu chảy có máu, có thể kéo theo suy thận sau đó và nếu trị không kịp và không đúng cách thì sẽ thiệt mạng sau đó.
Khoa học gọi đây là bệnh Hamburger.
Thủ phạm: vi khuẩn
E.coli 0157:H7
Có hằng trăm chủng E.coli thuộc hệ vi sinh đường tiêu hóa của người và các loài động vật. Chúng sống hài hòa một cách tự nhiên trong ruột. Đôi khi chúng cũng có ích cho sức khỏe của chúng ta, như giúp vào việc tổng hợp vitamin K và vitamin B complex….
Bên cạnh các chủng hiền thì cũng có một số ít chủng dữ có khả năng gây bệnh rất mạnh mà tiêu biểu nhất là E.coli 0157:H7.
CDC. Escherichia coli 0157:H7
http://www.cdc.gov/nczved/divisions/dfbmd/diseases/ecolio157h7/index.html
Thông thường vi khuẩn E.coli trong phân bò chỉ nhiễm ở mặt ngoài của khối thịt mà thôi. Trong lúc xay thịt, vi khuẩn sẽ bị trộn vào bên trong, vì lẽ nầy mà thịt xay, thịt bầm hay thịt hamburger là những loại thịt dễ bị nhiễm khuẩn E.coli 0157:H7 nhất so với các coupes thịt khác.
Có hằng trăm chủng E.coli thuộc hệ vi sinh đường tiêu hóa của người và các loài động vật. Chúng sống hài hòa một cách tự nhiên trong ruột. Đôi khi chúng cũng có ích cho sức khỏe của chúng ta, như giúp vào việc tổng hợp vitamin K và vitamin B complex….
Bên cạnh các chủng hiền thì cũng có một số ít chủng dữ có khả năng gây bệnh rất mạnh mà tiêu biểu nhất là E.coli 0157:H7.
CDC. Escherichia coli 0157:H7
http://www.cdc.gov/nczved/divisions/dfbmd/diseases/ecolio157h7/index.html
Thông thường vi khuẩn E.coli trong phân bò chỉ nhiễm ở mặt ngoài của khối thịt mà thôi. Trong lúc xay thịt, vi khuẩn sẽ bị trộn vào bên trong, vì lẽ nầy mà thịt xay, thịt bầm hay thịt hamburger là những loại thịt dễ bị nhiễm khuẩn E.coli 0157:H7 nhất so với các coupes thịt khác.
Mùa hè mọi người hay tổ chức picnic nướng thịt ngoài trời, bệnh ngộ độc thực phẩm cũng thường xảy ra vào thời điểm nầy, cho nên người ta gọi là hội chứng barbecue (barbecue syndrome) hay bệnh hamburger.
Trong thực tế, vi khuẩnn E.coli 0157:H7 cũng có thể được tìm thấy ở bất luận thức ăn thức uống nào đã bị nhiễm phân.
Vi khuẩn E.coli 0157:H7 có thể thấy trong thịt salami, rau cải, giá sống, bánh ngọt, trái cây (ở ngoài vỏ), sữa tươi không được hấp tiệt trùng, nước robinet không được khử trùng bằng chlorine hoặc không được đun sôi, nước trái cây tươi không hấp khử trùng (pasteurized) trước khi bán ra, và lẽ đương nhiên cũng tìm thấy trong nước sông rạch ao hồ bị ô nhiễm bởi phân súc vật v.v.
Vi khuẩn E. coli gây
ra triệu chứng gì?
BCCDC.Hamburger disease
http://www.bccdc.ca/dis-cond/a-z/h/HamburgerDisease/overview/default.htm
Những triệu chứng thường thấy là tiêu chảy thật lỏng, đôi khi có máu nếu bị nặng, ói mửa, đau bụng quặn thắt và sốt nóng chút ít hoặc không có sốt gì cả. Triệu chứng thường xuất hiện sau khi ăn hay uống 1-2 ngày.
Đa số bệnh nhân sẽ bình phục trong thời gian 5-10 ngày. Từ 3% đến 5% trường hợp, bệnh có thể gây biến chứng sau vài ba tuần lễ, và thường hay xảy ra ở trẻ em từ 1 đến 10 tuổi, các cụ cao tuổi và người nào có hệ miễn dịch đã suy yếu sẵn.
BCCDC.Hamburger disease
http://www.bccdc.ca/dis-cond/a-z/h/HamburgerDisease/overview/default.htm
Những triệu chứng thường thấy là tiêu chảy thật lỏng, đôi khi có máu nếu bị nặng, ói mửa, đau bụng quặn thắt và sốt nóng chút ít hoặc không có sốt gì cả. Triệu chứng thường xuất hiện sau khi ăn hay uống 1-2 ngày.
Đa số bệnh nhân sẽ bình phục trong thời gian 5-10 ngày. Từ 3% đến 5% trường hợp, bệnh có thể gây biến chứng sau vài ba tuần lễ, và thường hay xảy ra ở trẻ em từ 1 đến 10 tuổi, các cụ cao tuổi và người nào có hệ miễn dịch đã suy yếu sẵn.
Độc tố verotoxin của vi khuẩn E.coli 0157:H7 làm dung huyết (hemolysis), hủy hoại niêm mạc ruột gây ra tiêu chảy có máu và gây suy thận cấp tính (acute renal failure). Trường hợp nầy, khoa học gọi là hội chứng dung huyết và suy thận (Hemolytic-Uremic Syndrome hay HUS).
Bệnh nhân sẽ cảm thấy bị bồn chồn mệt mỏi, da tái mét, thiếu máu, sưng phù nề quanh mắt và ở cổ chân, cũng như lượng nước tiểu bài tiết bị suy giảm đi rất nhiều.
Không nên uống các thuốc trị tiêu chảy, thí dụ như loại loperamide (Imodium)…Thuốc kháng sinh không những tỏ ra vô hiệu quả mà lại còn có khuynh hướng làm biến chứng suy thận dễ bộc phát ra.
“Antibiotics and anti-diarrheal drugs should not be used to treat this infection, unless your doctor prescribes them, since taking antibiotics may increase the risk of HUS” BCCDC
Hội chứng HUS rất nguy hiểm, và cần phải được chữa trị khẩn cấp tại bệnh viện bằng cách tiếp dịch truyền, tiếp huyết và lọc thận (renal dialysis).
Bệnh hamburger là nguyên nhân thường nhất của tình trạng suy thận ở trẻ em. Mặc dù được chữa trị tích cực nhưng tử số thường cũng khá cao, từ 3% đến 5%, và có lối 30% bệnh nhân phải chịu lọc thận suốt đời.
Ngoài biến chứng suy thận ra, khoảng 8% bệnh nhân có thể bị các biến chứng khác xảy ra trong một thời gian lâu dài thí dụ như huyết áp tăng cao, kinh phong (epilepsy), tai biến mạch máu não, mù lòa và bại liệt, vân vân.
Ở trẻ em, dù đã hết bệnh, nhưng vi khuẩn E.coli 0157:H7 vẫn có thể còn được tiếp tục được thải ra ngoài trong 1-2 tuần lễ, vì thế các triệu chứng trên cũng có thể xuất hiện sau khi hết tiên chảy.
Ds Nguyễn Ngọc Lan
Làm cách nào để ngừa
bệnh hamburger?
* trước hết là giữ vệ sinh tối đa thí dụ như rửa tay kỹ trước và sau khi làm bếp, cũng như sau khi đi toilette (để tránh lây nhiễm cho người khác, nếu mình đang bị tiêu chảy);
* rửa kỹ dụng cụ nhà bếp với nước savon, dùng thớt riêng biệt cho thịt và cho rau cải tươi…
* không ăn thịt còn sống hoặc nướng không đủ chín (chính giữa miếng thịt không được còn màu hồng hồng);
* thịt bầm, thịt xay, hamburger chỉ ăn khi thật chín;
* trữ lạnh hay đông lạnh thịt thà và thức ăn khi mua về hoặc chưa dùng đến;
* thức ăn đã được nấu chín rồi không nên để ở bên ngoài hơn 2 giờ đồng hồ mà nên cất vào trong tủ lạnh;
* muốn làm tan đá thịt đông thì phải giữ nó trong ngăn lạnh để cho đá từ từ tan đi hay có thể làm tan đá trong lò vi ba microwave hoặc dưới vòi nước ấm, nhưng phải đem nấu thịt ngay sau đó, không nên để thịt qua đêm trên lavabo cho tan đá…
* thịt đã được ướp rồi, không nên để bên ngoài mà phải cất trong tủ lạnh nếu muốn chờ cho thịt thấm;
* tránh đừng để thịt tươi hay nước thịt tiếp xúc trực tiếp với rau cải hoặc trái cây;
* muốn giữ lạnh một thức ăn, thì phải giữ ở nhiệt độ từ *4 độ C trở xuống, còn muốn giữ nóng thì phải từ *60 độ C trở lên...Khoảng cách từ *4oC đến *60oC là vùng nguy hiểm vì vi khuẩn có thể tăng trưởng và phát triển dễ dàng;
* sau cùng là nên uống nước đã vô chai sẵn hay nước đun sôi hoặc các loại nước có ghi chữ pasteurized, không nên uống nước ở robinet.
* trước hết là giữ vệ sinh tối đa thí dụ như rửa tay kỹ trước và sau khi làm bếp, cũng như sau khi đi toilette (để tránh lây nhiễm cho người khác, nếu mình đang bị tiêu chảy);
* rửa kỹ dụng cụ nhà bếp với nước savon, dùng thớt riêng biệt cho thịt và cho rau cải tươi…
* không ăn thịt còn sống hoặc nướng không đủ chín (chính giữa miếng thịt không được còn màu hồng hồng);
* thịt bầm, thịt xay, hamburger chỉ ăn khi thật chín;
* trữ lạnh hay đông lạnh thịt thà và thức ăn khi mua về hoặc chưa dùng đến;
* thức ăn đã được nấu chín rồi không nên để ở bên ngoài hơn 2 giờ đồng hồ mà nên cất vào trong tủ lạnh;
* muốn làm tan đá thịt đông thì phải giữ nó trong ngăn lạnh để cho đá từ từ tan đi hay có thể làm tan đá trong lò vi ba microwave hoặc dưới vòi nước ấm, nhưng phải đem nấu thịt ngay sau đó, không nên để thịt qua đêm trên lavabo cho tan đá…
* thịt đã được ướp rồi, không nên để bên ngoài mà phải cất trong tủ lạnh nếu muốn chờ cho thịt thấm;
* tránh đừng để thịt tươi hay nước thịt tiếp xúc trực tiếp với rau cải hoặc trái cây;
* muốn giữ lạnh một thức ăn, thì phải giữ ở nhiệt độ từ *4 độ C trở xuống, còn muốn giữ nóng thì phải từ *60 độ C trở lên...Khoảng cách từ *4oC đến *60oC là vùng nguy hiểm vì vi khuẩn có thể tăng trưởng và phát triển dễ dàng;
* sau cùng là nên uống nước đã vô chai sẵn hay nước đun sôi hoặc các loại nước có ghi chữ pasteurized, không nên uống nước ở robinet.
Ăn thịt nướng thường
xuyên cũng không tốt
National Cancer Institute,USA. Heterocyclic Amines in cooked meats
http://www.cancer.gov/cancertopics/factsheet/Risk/heterocyclic-amines.
Cách nấu nướng cũng có thể là nguyên nhân gây cancer.
Nhiệt độ càng cao, nướng càng lâu và thịt càng chín thì càng tạo ra nhiều chất gây cancer.
Có hai loại chất được tạo ra lúc nướng: chất amines hétérocycliques AHC và chất hydrocarbures aromatiques polycycliques HAP.
AHC được tạo ra lúc thịt (thịt đỏ cũng như thịt trắng) phải chịu đựng một nhiệt độ quá cao.
HAP xuất hiện lúc nước thịt hay mỡ chảy ra, bốc khói tạo chất benzopyrène bám vào thịt. Đây là trường hợp thường thấy lúc nướng thịt trên lửa hoặc chiên trong chảo.
Nhiệt độ cao cũng có thể chuyển nitrite, có trong bacon hay hot dog hoặc trong thịt ướp, ra thành nitrosamine là một chất gây ra cancer.
National Cancer Institute,USA. Heterocyclic Amines in cooked meats
http://www.cancer.gov/cancertopics/factsheet/Risk/heterocyclic-amines.
Cách nấu nướng cũng có thể là nguyên nhân gây cancer.
Nhiệt độ càng cao, nướng càng lâu và thịt càng chín thì càng tạo ra nhiều chất gây cancer.
Có hai loại chất được tạo ra lúc nướng: chất amines hétérocycliques AHC và chất hydrocarbures aromatiques polycycliques HAP.
AHC được tạo ra lúc thịt (thịt đỏ cũng như thịt trắng) phải chịu đựng một nhiệt độ quá cao.
HAP xuất hiện lúc nước thịt hay mỡ chảy ra, bốc khói tạo chất benzopyrène bám vào thịt. Đây là trường hợp thường thấy lúc nướng thịt trên lửa hoặc chiên trong chảo.
Nhiệt độ cao cũng có thể chuyển nitrite, có trong bacon hay hot dog hoặc trong thịt ướp, ra thành nitrosamine là một chất gây ra cancer.
Làm bậy một miếng đi
ông xã
What are
heterocyclic aromatic amines?
Heterocyclic aromatic amines (HAAs) form when meat, poultry and seafood are cooked at a high temperature. Frying, broiling, and grilling produce the largest amounts of HAAs (also sometimes abbreviated as HCAs for heterocyclic amines) and polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs).
Some studies suggest there may be a cancer risk related to eating food cooked by high-heat cooking techniques. Based on present research findings, eating moderate amounts of grilled meats like fish, meat, and poultry cooked -- without charring or burning -- to a safe temperature does not pose a problem.
To prevent charring, remove visible fat that can cause a flare-up. Precook meat in the microwave immediately before placing it on the grill to release some of the juices that can drop on coals. Cook food in the center of the grill and move coals to the side to prevent fat and juices from dripping on them. Cut charred (burned) portions off the meat.
Heterocyclic aromatic amines (HAAs) form when meat, poultry and seafood are cooked at a high temperature. Frying, broiling, and grilling produce the largest amounts of HAAs (also sometimes abbreviated as HCAs for heterocyclic amines) and polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs).
Some studies suggest there may be a cancer risk related to eating food cooked by high-heat cooking techniques. Based on present research findings, eating moderate amounts of grilled meats like fish, meat, and poultry cooked -- without charring or burning -- to a safe temperature does not pose a problem.
To prevent charring, remove visible fat that can cause a flare-up. Precook meat in the microwave immediately before placing it on the grill to release some of the juices that can drop on coals. Cook food in the center of the grill and move coals to the side to prevent fat and juices from dripping on them. Cut charred (burned) portions off the meat.
Thường xuyên ăn thịt
nướng trên lửa dễ có nguy cơ bị cancer lắm đó!
Theo cơ quan Food and Nutrition Board của National Research Council Hoa Kỳ, thì
35% cancer bắt nguồn từ thói quen và cách ăn uống mà ra, như ăn quá nhiều dầu mỡ,
nhiều thịt đỏ (heo-bò-dê-cừu), ít chịu ăn rau cải và trái cây tươi và hơn nữa
trong tổng số trường hợp cancer vừa kể thì chỉ có 1% hay 2% gây nên bởi chất phụ
gia mà thôi.
Làm sao bây giờ?
Các nhà dinh dưỡng cũng như Canadian Cancer Society khuyên chúng ta nếu có thích nấu nướng thịt đỏ thì:
* lựa những thịt nhiều nạc, lóc bỏ bớt mỡ trước khi nướng;
* nướng những phần thịt nhỏ nhằm giảm thời gian trên lửa;
* ướp thịt trong môi trường acide, chẳng hạn như với chanh hoặc với giấm…
* bao thịt lại trong giấy nhôm trước khi đem nướng;
* nấu hoặc luộc sơ sơ miếng thịt trong trong nồi nước trước khi đem nướng thật sự trên lò barbecue;
* giảm bớt độ nóng lò barbecue và thường xuyên trở bề miếng thịt lúc nướng...
* ưu tiên cách nấu nướng với lửa nhỏ;
* trong một tuần, giới hạn tối đa ba miếng thịt 85gr (3 ounces) cho một người, mỗi miếng không lớn hơn kích thước một lá bài;
* nên lựa thịt biến chế không có bảo quản bằng nitrite…
* và nên ăn kèm theo nhiều rau quả thí dụ brocoli, cải bắp chou, hay các loại hạt hoặc các loại trái cây vì chúng có nhiều chất chống oxyt-hóa antioxydants…
Làm sao bây giờ?
Các nhà dinh dưỡng cũng như Canadian Cancer Society khuyên chúng ta nếu có thích nấu nướng thịt đỏ thì:
* lựa những thịt nhiều nạc, lóc bỏ bớt mỡ trước khi nướng;
* nướng những phần thịt nhỏ nhằm giảm thời gian trên lửa;
* ướp thịt trong môi trường acide, chẳng hạn như với chanh hoặc với giấm…
* bao thịt lại trong giấy nhôm trước khi đem nướng;
* nấu hoặc luộc sơ sơ miếng thịt trong trong nồi nước trước khi đem nướng thật sự trên lò barbecue;
* giảm bớt độ nóng lò barbecue và thường xuyên trở bề miếng thịt lúc nướng...
* ưu tiên cách nấu nướng với lửa nhỏ;
* trong một tuần, giới hạn tối đa ba miếng thịt 85gr (3 ounces) cho một người, mỗi miếng không lớn hơn kích thước một lá bài;
* nên lựa thịt biến chế không có bảo quản bằng nitrite…
* và nên ăn kèm theo nhiều rau quả thí dụ brocoli, cải bắp chou, hay các loại hạt hoặc các loại trái cây vì chúng có nhiều chất chống oxyt-hóa antioxydants…
Kết luận
Vi khuẩn E.coli 0157:H7 được chính thức xác định lần đầu tiên năm 1982 tại tiểu bang Michigan-Hoa Kỳ và từ đó đến nay không ngừng gieo…sóng gió khắp nơi trên thế giới.
Tuy thế, vào tháng giêng 2001 cũng có một tin khích lệ được giới khoa học tung ra. Đó là việc Hoa Kỳ vừa tìm ra mã số di truyền (genetic code) của E.coli 0157:H7.
Với khám phá mới nầy, người ta hy vọng sẽ tìm ra được phương pháp chẩn đoán, trị liệu cũng như phòng ngừa bằng vaccin bệnh hamburger…
E.coli 0157:H7 là mối quan tâm hàng đầu hiện nay của kỹ nghệ thịt tại Hoa Kỳ và Canada, nhưng đây cũng chưa hẳn là mối nguy cơ duy nhất.
Các vi khuẩn khác như Salmonella typhimurium, Campylobacter jejuni và Listeria monocytogenes cũng đang chực chờ đâu đó để quật ngã chúng ta.
Vào tháng 3 đến đầu tháng 5 năm 2010, một biến cố ngộ độc do vi khuẩn E. coli nhiễm từ cải Romaine lettuce đã xảy ra tại Michigan, New York, Tennessee và Pennsylvania Hoa Kỳ. Thủ phạm là một chủng E. coli mới: đó là E.coli 0145... Đây là một chủng loại hiếm thấy nên ít được các nhà khoa học quan tâm đến...
E. coli 0145 cũng gây bệnh tương tợ như E. coli 0157:H7 và biến cố trên đã làm cho vài chục người ngã bệnh.
Trong tháng 5/2011, Âu Châu chấn động vì bệnh ngộ độc thực phẩm do E.coli 0104, một chủng loại rất hiếm thấy.
Người ta nghi rằng nguồn lây nhiễm là từ dưa leo hữu cơ organic xuất phát từ vùng Almeria và Malaga, thuộc Tây Ban Nha và được nhập vào các quốc gia Âu Châu.
Tính đến 3/5/2011, Đức là quốc gia bị nặng nhất với trên 300 nguời bệnh và 11 tử vong. Ngoài ra, dịch bệnh cũng được thấy xuất hiện tại Thụy Điển, Đan Mạch, Đức, Anh Quốc, Hòa Lan, Pháp…
Cũng tương tự với vi khuẩn E.coli 0157:H7, độc tố verocytotoxin của chủng E.coli 0104 cũng tạo ra biến chứng nặng về máu, về thận và có thể về cả hệ thần kinh trung ương nữa.
Khoa học gọi chúng là verocytotoxin producing E.coli (VTEC)
Cuối cùng, ngày 13/6/2011 Gs Reinhard Burger, giám đốc Viện Pasteur Robert Koch Institute của Đức Quốc đã lên tiếng nhìn nhận thủ phạm E. coli 0104 đã làm thiệt mạng 35 người và 3256 người bệnh xuất phát từ giá sống (bean sprout) của Đức../.
Tài liệu tham khảo:
-Nguyễn Thượng Chánh. Thịt đỏ bên lửa hồng
http://vietbao.com/D1-22-2824-176795/
- Health Canada, Hamburger Disease/ Barbecue Syndrome
http://www.hc-sc.gc.ca/hl-vs/iyh-vsv/food-aliment/meat-viande-eng.php
- CDC, Escherichia coli O157:H7 and other Shiga toxin-producingEscherichia coli (STEC)
http://www.cdc.gov/nczved/divisions/dfbmd/diseases/ecolio157h7/
- C.S Wong et al, The Risk of the Hemolytic-Uremic Syndrome after Antibiotic Treatment of E.coli 0157: H7, New Engl. Journ. Of Medicine, vol342, no 26, June29, 2000
http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJM200006293422601#t=articleMethods
- E.coli strain sickens 14 in six states: CDC
http://www.reuters.com/article/2012/06/08/us-usa-health-ecoli-idUSBRE8571E920120608
Montreal, July 2012
Nguyễn Thượng Chánh,
DMV & Ds Nguyễn Ngọc Lan
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.