BM: Mụn cóc

Monday, May 29, 2017

Mụn cóc

"Thưa Bác sĩ,

Em bị mụn cóc đã lâu, lớp da trên bề mặt cứ dày lên và có màu xám xám xấu xí em đã cố cắt gỡ nó đi (và có bị chảy máu), nhưng nó vẫn mọc dày trở lại và to hơn.

Em đã tìm kiếm trên mạng các biện pháp dân gian như đắp chanh hay tỏi, nhưng nó vẫn không hết.

Em đến tiệm thuốc được bác sĩ nói là bị mụn cóc, và bán cho chai acid trichloracetic để thoa.

Hiện tại nó vẫn là lớp da dày, nhưng có sự thay đổi màu sắc từ xám sang trắng hơn và em thấy nó không có dấu hiệu hình thành vảy và rụng đi.

Vậy em vẫn tiếp tục thoa hay sao ạ? Và thật sự em rất ngại về nó khi đi ra ngoài. Mong bác sĩ tư vấn giúp em với ạ.”

Trần Tấn Tài

Mụn cóc (wart, verruca vulgaris)

Mụn cóc da (skin wart) thường xảy ra ở bàn tay, chung quanh móng tay, có khi dưới móng tay, mặt trên hình cong như vòm và sần sùi. Ở lòng bàn chân (plantar wart) lớp sừng có thể dày hơn nhiều, và có thể có những đốm đen là những mạch máu bị tắt nghẽn. Ở mặt, tay chân trẻ em và thanh niên, có thể xảy ra những mụn cóc nhỏ, mặt trên phẳng, không cộm lên hình vòm hay hình nón nhọn như các mụn có thông thường, và nổi lên từng nhóm, và ít đau, gọi là mụn cóc phẳng hay mụn cóc trẻ em (flat warts, juvenile warts). Bóp mụn cóc thì gây đau, cắt tỉa các lớp da dày sẽ thấy những chấm đen, là những mạch máu li ti trong mụn cóc.

Mụn cóc (wart, verruca vulgaris) và HPV (virus u nhú ở người)

Mụn cóc không phải do mủ da con cóc gây ra như một số người tưởng. Mụn cóc (wart) là một loại u ngoài da do siêu vi HPV (Human Papilloma Virus/(vi rút u nhú ở người) gây ra.

(HPV có hàng trăm type khác nhau; có type gây ra ung thư cổ tử cung (cervical cancer, vd: oncogenic HPV types 16, 18), có type gây bệnh phong tình “mồng gà hoa khế” (condyloma acuminata, genital warts, HPV types 6, 11) có khả năng biến thành ung thư. Hiện nay có thuốc chích ngừa dùng cho con trai và con gái gần tuổi dậy thì (từ 9 đến 26 tuổi) để ngừa các bệnh do HPV gây ra, do đó một cách gián tiếp ngừa đa số những bệnh ung thư cỗ tử cung do HPV gây ra ở phụ nữ.)

Mụn cóc thường do type 2 và type 4 gây ra, và không phải là ung thư (hiền, benign).Thường hay gặp ở người nhỏ tuổi, trên bàn tay, bàn chân, hoặc những nơi khác, những chỗ có nếp da xếp lại (skinfold). Siêu vi từ ngoài nhiễm vào cơ thể qua da ở những chỗ da nứt nẻ, hoặc từ mụn cóc này do máu lúc cắt tỉa cấy, vấy qua những vùng da lân cận, làm mụn cóc nhảy thành chùm. Do đó, khi đi tắm hồ tắm, cần mang dép che chở chân, tránh dùng khăn, dao cạo, dao cắt tỉa da móng của người khác có thể mang HPV.

Đa số mụn cóc tự nó sẽ khỏi trong vòng vài tháng tới hai năm. Tuy nhiên vì phiển toái, lo âu , đa số bệnh nhân muốn bác sĩ "thanh toán" mụn cóc sớm hơn.

Chữa trị mụn cóc da:

1. Dùng hơi lạnh 'đốt', huỷ mụn cóc (khí nitrogen ở thể lỏng rất lạnh, -320o Farenheit hay-196 độ Celcius]; cryotherapy with liquid nitrogen)

2. Dùng loại axit nhẹ 'đốt" (trichloro-acetic acid; salicylic acid trong thuốc "wart remover" (OTC), Occlusal HP (toa); cẩn thận nếu máu lưu thông kém, bị tiểu đường, hoặc dị ứng với aspirin)

3. Trichloro-acetic acid : Cần phải thoa thuốc nhiều lần, ví dụ mỗi tuần một lần, trong 6 tuần, có thể kết hợp với cắt tỉa cho mụn cóc nhỏ bớt. Tuỳ theo nồng độ acid , ví dụ trong một khảo cứu ở Iran, sau 6 tuần thì 46% có kết quả tốt với nồng độ 80%, trong lúc 12% kết quả tốt với 35% acid. (Pezeshkpour, 2012)

4. Keratolytic agents and occlusion. Làm tan chất sừng và dán bít lại. Riêng đối với mụn cóc lòng bàn chân, ở Mỹ có Mediplast (40% salicylic acid) là một loại thuốc dán, cắt cho vừa cở, dán để 5-6 ngày gở ra, cắt tỉa mụn cóc nhỏ bớt, rồi dán lại lần nữa. Có thể nhiều tuần hay tháng mới lấy ra hết.

5. Dùng dao điện nóng dể đốt huỷ mụn cóc

6. Phẫu thuật cắt bỏ mụn cóc (excision), nhất là trường hợp định bệnh không rõ rệt , cần gởi mẫu mô làm sinh thiết bệnh học.

7. Laser huỷ mụn có.

8. Tape occlusion: dùng duct tape. Cắt duct tape thành những miếng tròn nhỏ, lớn hơn mụn cóc một chút, dán trùm , bít kín các mụn cóc. Để yên 6 ngày, lột ra, ngâm mụn cóc trong nước cho mềm, dùng cây dủa móng tay sạch hoẵc đá xốp dùng để kỳ cọ da (emery board or pumice stone) tỉa mòn mụn cóc. Qua một đêm để hở, dán lại bằng duct tape thêm 6 ngày; cứ thế trong 2 tháng. Trong một khảo cứu, 85% các mụn cóc lành hẳn, so với kết quả 60 % những người dùng "đốt" lạnh (cryotherapy,"hàn liệu pháp")

9. Một số trường hợp, cimetidine (Tagamet), thuốc trị bệnh axit bao tử, có thể được dùng trị mụn cóc có kết quả. Cimetidine ảnh hưởng đến hệ miễn nhiễm của cơ thể.

Sau đây là một số bài thuốc dân gian cho mụn cóc đăng trong báo Reader's Digest Asia, xin kể ra đây với tính cách thông tin mà thôi:(http://www.rdasia.com/warts_and_verrucas)

· Đắp vỏ chuối (ruột vỏ chuối áp vào da) ban đêm trước khi di ngủ. Trong vỏ chuối có chất hoá học làm tan mụn cóc.

· Dùng vỏ chanh đắp lên mụn cóc; dầu trong vỏ chanh có khả năng làm bớt mụn cóc.

· Đâm trái đu đủ xanh cho chảy mủ, để mủ khô. Pha với nước lạnh, thoa lên mụn cóc, 2 lần ngày.Trong mủ đu đủ có chất giúp tiêu các mô trong mụn cóc.

· Ngâm trong nước 46 độ C (115o F) 15 phút mỗi ngày. Thêm 1/4 dấm + 3/4 nước càng tốt.

· Nhỏ vài giọt cây long tu (aloe vera gel) lên mụn cóc mỗi ngày (có lẽ nhờ malic acid trong cây long tu)

· Giã nát một lá ngò tây (basil) đắp lên mụn cóc dán băng keo mỗi ngày, làm 1 tuần.

Trên đây là một số tin tức về mụn cóc. Trường hợp vị thính giả hỏi, trước hết nếu nghi ngờ cần bác sĩ xem có phải đúng là mụn cóc hay không, hay là những u bướu hiếm hơn có thể gặp ngoài da. Nếu mụn lớn nhanh, đổi màu sắc, đau, chảy máu, lại cần gặp bác sĩ nhanh chóng.

Chúc bệnh nhân may mắn.

Bác sĩ Hồ Văn Hiền