Tôi đến với
Phong Trào Du Ca Việt Nam, Bắc Cali vào một chiều thứ Bảy 21 tháng 3, năm 2015.
Thính phòng Le Petit Trianon Theater ở San
Jose
Sau khi nhạc sĩ
Nguyễn Đức Quang tạ thế, Đoàn Du Ca San José, Bắc Cali được thành lập khoảng 4
năm gần đây do anh Trương Xuân Mẫn làm Trưởng Đoàn dìu dắt. Anh nguyên là cựu đoàn
phó của đoàn Du Ca Đà Nẵng vào năm 1970. Sau 41 năm, dòng máu du ca luân lưu
trong huyết quản anh vẫn tuôn chảy, thúc đẩy anh đứng ra gầy dựng lại một nhánh
nhỏ trong năm cành cây hoa trái Du Ca(huy hiệu Du Ca), đó là Đoàn Du Ca San José.
Đoàn gồm một số cựu Du Ca viên như luật Sư Nguyễn Tâm, nhạc sĩ Nguyên Nhu, MC Mây
Lan và một số đoàn viên mới trong đó có ca sĩ Đồng Thảo. Tất cả khoảng 20 người.
Đoàn họp mặt mỗi tháng 1 lần và có góp tiếng hát trong các sinh hoạt cộng đồng.
Đoàn cũng tổ chức các Ngày Truyền Thống Du Ca mỗi năm một lần.
“Im lặng là đồng loã” chính là chủ đề của buổi
sinh hoạt chiều nay.
Tôi tự hỏi “Tại
sao im lặng là đồng loã?”. Nhưng tiếng hát vang vang của đoàn du ca đã trả lời
câu hỏi trong đầu tôi.
"Khi
chúng ta quay lưng im hơi/Khi chúng ta không buông thành lời/Bọn mưu toan,
bọn gian ác quái vật lên ngôi/Khi chúng ta yên thân phận mình/Khi chúng ta
không ai thật tình/Là kéo dài một cuộc sống trăm ngàn điêu linh.”(Im lặng là đồng
loã/Nguyễn Đức Quang
Họ đứng đó, hát
những lời như tâm sự gởi trao, những câu tình tự dân tộc, dào dạt tình người
Có bài hát mới
sáng tác gần đây như bài “Trái tim Việt Nam
“Một buổi sáng
rất sớm, người anh tôi ra đi/Về bên kia sông, đi tìm ánh mặt trời/Một tiếng
khóc chới với, tìm đâu trong hư vô/.Người yêu Quê Hương, chờ mong sao anh đành
chia xa!”
Bài hát khiến
tôi rưng rưng. Đó những tiếng khóc của anh em du ca đưa tiễn người anh cả Nguyễn
Đức Quang về với mẹ với cha...Lời du ca vang xa, hẹn anh em tôi, Việt Nam
Họ đứng đó, những
người con Việt tha hương cùng hát, cùng trải những lời tâm huyết vào không
gian, cùng góp lửa cho những trái tim hãy còn bầu máu nóng trào dâng. Có bài đã
xưa lắm, từ những thập niên 60,70, mà nghe như mới viết cho Việt Nam đang trong
thời đại đất nước nhiễu nhương hiện nay như, “Đến với quê hương tôi”của Bùi
Công Thuấn, “Hát để nhớ đời” của Trần
Đình Quân.
Họ, người trên
sân khấu, người dưới sân khấu, kêu gọi nhau hát, tự động hát, cùng vỗ tay với
khuôn mặt hân hoan và nụ cười tươi nở. Họ hát những lời tha thiết như trăn, như
trở, như niềm uất ức đang bùng phát,
"Tuổi trẻ
chúng tôi đã bao nhiêu năm/ lần lượt đi trên dàn lửa thiêu... Sao chúng tôi
không có quyền lên tiếng nói/ tìm cuộc đời, đời đáng sống/ tìm về nguồn, nguồn
quê hương/ bao nghìn năm anh dũng. Sao chúng tôi phải gục đầu, phải gục đầu mà
hy sinh cho ngoại quyền/ mà hy sinh cho chủ nghĩa, cho danh từ rỗng không..
Tôi thấy nhói
lòng. Bài hát này Giang Châu viết từ năm 1972 cho tuổi trẻ hai miền Nam Bắc,
lúc ấy đang trong cảnh chinh chiến, tương tàn. Sau 43 năm, tuổi trẻ Việt Nam Nam
Tuy nhiên, ta
vẫn thấy những tuổi trẻ Việt Nam sáng suốt và bất khuất, không chịu im lặng, làm
ngơ trước những vi phạm lãnh thổ của Trung Cộng, cũng như chuyện Trung Cộng bắn
phá tàu đánh cá của người Việt Nam. Họ không gục đầu trước sự nhu nhược của nhà
cầm quyền Việt Nam, mà đứng lên thể hiện lòng yêu nước của mình như Việt Khang,
Lê thị Công Nhân, Đỗ thị Minh Hạnh, Nguyễn Phương Uyên, Đinh Nguyên Kha....
Có phải tiếng
lòng thao thức của những nhạc sĩ Du Ca như Nguyễn Đức Quang, Giang Châu ngày
nào, nay vẫn sáng chói sau nửa thế kỷ thăng trầm của đất nước Việt Nam
Họ đứng đó, hát
những bài mang lời tích cực, hăng hái, những quyết tâm phục vụ tha nhân, xây dựng
xã hội lành mạnh, bảo tồn tinh hoa văn hoá Việt Nam Nam do hai nhạc sĩ Nguyễn
Đức Quang và Đinh Gia Lập thành lập vào năm 1966
tại miền Nam Việt Nam
Tôi nhận thấy
một phần lớn các đoàn viên của phong trào Du Ca đều có xuất thân từ phong trào
Hướng Đạo Việt Nam
Mục đích của Hướng
Đạo là giáo dục bổ túc cho giáo dục gia đình và học đường. Giúp thanh thiếu
niên rèn luyện tính khí, tháo vát, để có thể thích nghi với mọi hoàn cảnh, chuẩn
bị để trở thành những công dân tốt, có trách nhiệm, biết trọng danh dự, hữu ích
cho xã hội.
Trong khi Du
ca là một đoàn thể hoạt động về văn hóa và văn nghệ phục vụ cộng đồng. Tôn chỉ
của họ là “Dùng tiếng nhạc lời ca qua những sinh hoạt cộng đồng, công tác xã hội
tạo môi trường lành mạnh và sáng tạo cho giới trẻ hoạt động. Mục đích đem những
những trái tim lại gần với nhau để cùng phục vụ cho quê hương Việt Nam
Kim chỉ nam của
hai phong trào đều là đào tạo những con người tốt có lòng nhân ái, biết trọng
danh dự, trách nhiệm, giúp đỡ tha nhân và xã hội. Cái khác là Du Ca hát nhiều hơn
vì Du là đi khắp nơi, ca là ca diễn. Du Ca là đi khắp nơi để ca diễn ( nói
chung là làm văn nghệ ) Nhằm mục đích phổ biến tinh thần cộng đồng. Chỉ cần một
cây đàn Guitar, những lời hát giản dị nhưng rất lành mạnh, tích cực và những
tâm hồn yêu cái đẹp, cái thiện là Du Ca có thể đi bất cứ nơi đâu và đi cả vào
lòng người. Có những bài hát của Hướng Đạo vẫn được hát bên Du Ca và ngược lại.
Nhớ lại ngày xưa,
như một con sâu hoá bướm Du Ca thoát thai từ Ban Trầm Ca sau thành Du Ca. Trong
bài viết của Nguyễn Đức Quang “Già Cơ” viết về Nguyễn Đức Quang “Du Ca”, ông có
kể lại đêm ra mắt Phong Trào Du Ca: “Hoàng kim Châu kể lại … Ngày 19 tháng
12 năm 1966 là ngày thành lập phong trào Du Ca. Đêm hôm đó tại giảng đường
Spellman, rất đông quan khách, giáo sư, sinh viên và một số đông đồng bào Đà Lạt
đã đến để nghe những sinh viên của trường hát với một bầu không khí vui khoẻ, đầy
ý thức và tình tự dân tộc. Trong cái lạnh cắt da của Giáng Sinh Đà Lạt,
những ánh đuốc bập bùng kéo dài từ cổng Viện vào đến giảng đường do những anh
sinh viên mặc đồ đen cầm đuốc soi đường. Ban tổ chức là một số anh chị em
tự nguyện của trường Chính Trị Kinh Doanh Khóa I như Trần văn Chang, Trần văn
Hùng, Trần phú Hữu, Nguyễn quang Tuyến, Trần trọng Thức, Đoàn công Chánh Phú Lộc,
Trần tiễn Tuấn, và các chị Trần khánh Tuyết, Hoàng lan Anh, Bùi ngọc Nga …
Ngoài các thành viên sáng lập phong trào, còn có sự hiện diện của các nhà thơ Đỗ
quý Toàn, Trần dạ Từ, Nhã Ca, Viên Linh, Tú Kếu và nhà báo Nguyễn ngu Ý cùng
các anh Hoàng ngọc Tuệ, Đỗ ngọc Yến, Hà tường Cát trong giới sinh hoạt thanh
niên đến dự … Ngoài sự yểm trợ tinh thần và vật chất của cha Viện Trưởng,
còn có sự yểm trợ rất đắc lực của anh Phương Thảo, Đào văn Hòa giám đốc cơ quan
USIS Đà Lạt. Bẩy thành viên sáng lập trình diễn ca nhạc, kịch ngắn, thơ.
Các nhà thơ Đỗ quý Toàn, Trần dạ Từ, Nhã Ca, Viên Linh, Tú Kếu đã diễn đọc những
bài thơ "rất nóng" của chính họ cùng với tiếng đàn dương cầm của
Thanh Thoại. Không khí ấm cúng, thân tình, chứa chan tình dân tộc qua các
bài ca cổ, dân ca ba miền, và các sắc tộc, các bài nhận thức ca … khiến cho
khán giả đa số là các anh chị em sinh viên nhận thấy rằng đang có một thứ văn
nghệ lành mạnh, ý thức, mời gọi, thúc giục rất hợp với tâm tình của thanh niên
lúc ấy. Anh chị em sinh viên đã nhiệt tình cổ võ khích lệ. Cũng từ
đêm hôm đó, những tiếng hát lời ca của sáu chàng trai Đà Lạt và các đoàn viên
Du Ca mỗi ngày một lan rộng khắp mọi miền đất nước và không một bạn trẻ nào vào
thời đó lại không một lần nghe đến hai tiếng Du Ca …"
Nhờ phong trào
du ca tập trung được nhiều nhạc sĩ tên tuổi cũng như nhiều nhạc sĩ trẻ nên nguồn
nhạc sáng tác rất dồi dào. Đó là những nhạc sĩ Nguyễn Đức Quang, Trầm Tử
Thiêng, Anh Việt Thu, Trần Tú, Nguyễn Quyết Thắng, Giang Châu, Nguyễn Hữu
Nghĩa, Trần Đình Quân, Lý Văn Chương, Nguyễn Thiện Cơ, Lê Quang Dũng, Nguyễn
Văn Phiên, Võ Thị Xuân Đào...
Sau đó Phong
trào Du ca ảnh hưởng sâu rộng vào quần chúng, qua các đoàn, toán ca diễn đây
đó, trong trường học, ngoài sân cỏ, trên sân khấu, trong các đoàn thể bạn Hướng
đạo, hay Thanh sinh công, Gia đình Phật tử trong khắp các tỉnh miền nam Việt
Nam. Con số Du Ca đoàn lên tới trên 34 như : Con Sáo Huế, Du Ca Áo Nâu, Du Ca
Lòng Mẹ, Du Ca Trùng Dương, Du Ca Vàm Cỏ Tây, Du ca Vàm Cỏ Ðông, Hồ Gươm, Sông
Hậu, Du Ca Vượt Sóng, Ca Ðoàn Trung Ương, Du Ca Áo Xanh, Du Ca Giao Chỉ, Du Ca
Ðà Nẵng, Du Ca Kiên Giang, Biên Hòa, Du Ca Muà Xuân, Du Ca Phù Sa, Ðồng Vọng
v..v…
Phong trào du
ca ra đời đúng lúc mọi người đang đòi hỏi một nền văn nghệ sống động, thức tỉnh
và mới lạ. Những loại nhạc phong trào du ca thường sử dụng là: Thanh niên ca,
Thiếu nhi ca, Sinh hoạt ca, Nhận thức ca, Sử ca, Dân ca.. Những tuyển tập Du Ca
đã phát hành như: Tuyển tập Duca 1, Duca 2, Duca 3, Những bài ca khai phá, Ta
đi trên dòng lịch sử, Những điều trông thấy, Những khuôn mặt Duca, Hát cho những
người sống sót, Anh hùng ca, Sinh hoạt ca.v.v..
Nhiều nhạc phẩm
trở nên quen thuộc như "Việt Nam Quê Hương Ngạo Nghễ", "Xin
Chọn Nơi Này Làm Quê Hương" của Nguyễn Đức Quang, "Hát Từ Tim, Hát Bằng
Hơi Thở", "Đứa Học Trò Trở Về" của Nguyễn Quyết Thắng, "Trở
Về Nguyên Thủy", "Anh Sẽ Về" của Nguyễn Hữu Nghĩa phổ thơ Khê
Kinh Kha
Sau nửa thế kỷ,
những con chim đầu đàn và khai phá phong trào Du Ca phần lớn đã lìa bầy như Trưởng
Nguyễn Ðức Quang, Nguyễn Quốc Văn, Nguyễn Tri Bình, Giang Châu, Huỳnh Trọng Ðạt,
Nguyễn Ðình Cường, Nguyễn Tất Nhiên, Lê Ðình Ðiểu, Nguyễn Ðức Dziên, Hồ Văn
Nuôi, Nguyễn Ðức Tấn, Trần Ðại Lộc, Trần Ðình Quân, Trầm Tử Thiêng, Lý Văn Chương,
Nguyễn Thanh Hùng, Ðỗ Ngọc Yến, Nguyễn Ngọc Thạch, Ngô Mạnh Thu.... Một số còn
lại vẫn còn hoạt động hay chỉ đóng vai trò cố vấn hay hỗ trợ như Hoàng Ngọc Tuệ,
Hà Tường Cát, Trương Xuân Mẫn, Nguyễn Quyết Thắng, Phan Huy Đạt, Tống Hoằng, Trần
Dạ Từ, Doãn Quốc Sỹ, Đỗ Quý Toàn..
Hiện nay,
Phong trào Du ca ở hải ngoại tuy ít hơn xưa nhưng vẫn còn hoạt động như, các
toán: Du Ca Về Nguồn Toronto Canada, Du Ca Đồng Vọng Canada, Du Ca Hamilton
Canada, Du Ca Úc Châu, Du Ca Mùa Xuân Nam Cali, Du Ca San José Bắc Cali, Du Ca
Hoà Lan, Du Ca Paris, Du Ca Paloma…
Phần lớn họ là
hậu bối, những Du Ca viên thuộc thế hệ sau, nhưng vẫn còn tinh thần và bầu nhiệt
huyết dưỡng nuôi. Các Trưởng Du Ca xưa đã khai phá khơi nguồn cho ngọn lửa Du
Ca cháy lên, Du Ca hậu bối là những người giữ lửa và bảo tồn ngọn lửa Du Ca vẫn
sáng. Họ nuôi lửa, rèn luyện bản thân, rèn luyện con cháu nương theo ngọn lửa
soi đường của Du Ca, quý tinh thần đồng đội, trọng trách nhiệm và danh dự, hoạt
động cộng đồng, phục vụ tha nhân. Họ có ước vọng bảo tồn tinh hoa văn hoá Việt Nam và xây dựng một xã hội Việt Nam
Trịnh Thanh Thủy
Tài liệu tham
khảo
Phong trào du
ca Việt Nam
http://www.ducavn.com/
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.