Nhưng những bóng đen đang dần tích tụ ở đây và khắp các không gian băng giá khác của Greenland.
Mặt nước phẳng lặng khi chúng tôi cập bến khu định cư hẻo lánh Kapisillit – với dân số khoảng 40 người – nơi một vài thợ săn đang chuẩn bị đi bắn hải cẩu.
Nhiệt độ đang là -16°C và với hiệu ứng gió lạnh, cảm giác thực tế như thể -27°C.
Gần bến cảng, tôi gặp ông Kaaleeraq Ringsted, 73 tuổi, một bậc cao niên trong nhà thờ địa phương và cũng là một ông cố. Ông đang phơi những miếng phi lê cá tuyết vừa bắt được từ vùng biển nhiều cá ngay trước cửa nhà.
Khi tôi hỏi về việc Tổng thống tân cử Trump mua hoặc xâm chiếm Greenland, ông ban đầu bật cười. Sau đó, giọng điệu của ông trở nên nghiêm túc hơn.
"Ông ta nói vậy là không thể chấp nhận được. Greenland không phải để bán."
Sau đó, ông kể cho tôi nghe về cách ông học câu cá và săn bắn ở đây cùng cha và ông nội, và cách ông muốn giữ gìn lối sống này cho con cháu mình.
Con thuyền vượt qua vịnh, len lỏi trên mặt biển đầy những mảnh băng vỡ. Hai con đại bàng đậu trên một tảng đá, chăm chú tìm cá trong làn nước trong veo.
Chúng tôi đang hướng đến trang trại của Angutimmarik Hansen, người nuôi cừu, săn hải cẩu, vịt trời và thỏ.
Tất cả thức ăn cho cừu trong mùa đông của ông đều phải nhập khẩu từ Đan Mạch, một lời nhắc nhở rõ ràng về việc khí hậu khắc nghiệt định hình các khả năng sống ở đây ra sao.
Ngay bên trong cửa nhà ông là một giá treo đầy súng săn. Thấy tôi nhìn, ông nói đùa: "Súng này để phòng khi có xâm lược."
Nhưng thái độ của ông đối với những lời lẽ hiếu chiến từ Mar-A-Lago còn lâu mới thoải mái.
"Trump quả là một gã ngốc trên thế giới này," ông nói. "Chúng tôi sẽ không bao giờ bán Greenland."
Trang trại nhỏ bé này cách Florida, nơi tổng thống đắc cử Mỹ vừa tổ chức buổi họp báo tai tiếng vào tuần trước, khoảng 4.828km.
"Nhưng Trump không phải là nước Mỹ. Chúng tôi có thể làm việc với người dân Mỹ," ông Hansen nói.
Hiệu ứng Trump càng trở nên ồn ào hơn với sự xuất hiện của Donald Trump Jr tại Greenland, ngay sau những tuyên bố của cha mình. Ông ta bay đến thủ đô Nuuk trên chiếc máy bay 757 của gia đình - Trump Force One - và lưu lại trong bốn giờ ba mươi ba phút, gặp gỡ một số người dân địa phương và chỉ đưa ra những nhận xét lịch sự.
"Thật tuyệt vời khi được gặp gỡ mọi người, và mọi người rất vui khi gặp chúng tôi," ông ta nói sau bữa trưa tại một khách sạn địa phương. "Cha tôi sẽ phải đến đây."
Sau đó, ông ta trở về vùng khí hậu ấm áp hơn ở Florida.
Trump Jr được doanh nhân địa phương Jorgen Boassen, người từng tham gia chiến dịch tranh cử cho tổng thống đắc cử, chào đón. Ông ta đã nói với truyền thông địa phương rằng ông ta là "người hâm mộ lớn nhất" của Trump và rằng "dĩ nhiên họ quan tâm đến đất nước của chúng ta, và họ được chào đón đến để xem đất nước của chúng ta như thế nào. Điều này cũng mở ra cơ hội thương mại và hợp tác."
Thành phố Nuuk là thủ đô nằm xa nhất về phía bắc của địa cầu. Nơi đây có một xã hội dân sự phát triển mạnh mẽ và một nền báo chí năng động. Và ở đây người ta cũng hài lòng cho rằng những bình luận của Trump đã đưa cuộc tranh luận về độc lập của Greenland lên tầm quốc tế.
Những người vận động như Kuno Fencker, một nghị sĩ trong liên minh cầm quyền và thành viên của Ủy ban Đối ngoại và An ninh của nghị viện địa phương, nói rằng cần phải có một Greenland không phải thuộc địa của ai.
Chúng tôi gặp nhau bên bến cảng, dưới bức tượng đồng của Hans Egede, nhà truyền giáo thế kỷ 18 được đánh giá là người đã mở đường cho công cuộc thuộc địa hóa.
"Donald Trump là một chính trị gia," ông Fencker nói.
"Ông ấy là một nhà kinh doanh cứng rắn, và chúng tôi biết giọng điệu của ông ấy, và những lời lẽ đó là điều chúng tôi đã nghe quen tai từ năm 2019. Đó chỉ là vấn đề nói chuyện với một người ngang hàng, một đồng minh, về cách chúng ta có thể giải quyết vấn đề ở Bắc Cực này cũng như trong NATO."
Ông Fencker đã đưa ra lập luận trung tâm của những người vận động cho độc lập.
"Điều cần thiết ở đây là Greenland với tư cách là một quốc gia có chủ quyền nên đàm phán trực tiếp với Mỹ, chứ không phải Đan Mạch làm điều đó thay chúng tôi."
Việc độc lập khỏi Đan Mạch có thể đi kèm với phí tổn tài chính đáng kể.
Greenland nhận được các khoản trợ cấp từ Copenhagen trị giá khoảng một phần năm GDP của đảo này mỗi năm. Ông Fencker gợi ý, như nhiều nhân vật lãnh đạo khác ở đây, rằng hòn đảo này sẽ đàm phán với Mỹ và Đan Mạch để nhận sự hỗ trợ.
"Chúng tôi không ngây thơ về điều này. Chúng tôi cần sự hỗ trợ về quốc phòng, an ninh và cả phát triển kinh tế. Chúng tôi muốn một nền kinh tế bền vững và tự cung tự cấp."
Biên tập viên Maasana Egede của tờ báo địa phương Sermitsiaq thừa nhận rằng ông lo lắng trước mối đe dọa ngầm về sức mạnh từ Donald Trump, nhưng muốn thấy thực tế sẽ ăn khớp như thế nào với những lời lẽ đó.
Đối với vấn đề độc lập, ông Egede cảm thấy thất vọng về những gì mà ông xem là một cuộc tranh luận phân cực trong truyền thông - cả địa phương và quốc tế.
"Chúng ta rất hay kể câu chuyện rằng đây phải là chuyện độc lập hay không độc lập. Nhưng có rất nhiều câu chuyện ở giữa, rằng người dân muốn độc lập, nhưng không phải với bất kỳ giá nào. Mức sống cần phải được duy trì. Thương mại phải được duy trì. Có những lối sống phải được duy trì."
Có một kỳ vọng rằng vào một thời điểm nào đó - không phải trong tương lai gần - sẽ có một cuộc bỏ phiếu ủng hộ độc lập và Đan Mạch sẽ chấp nhận kết quả.
Thủ tướng của hòn đảo này, ông Mute Egede, đã phát biểu trong một cuộc họp báo chung với Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen sau những bình luận mới nhất từ Donald Trump.
"Chúng tôi không muốn là người Đan Mạch, chúng tôi không muốn là người Mỹ, chúng tôi muốn là người Greenland," ông nói. Thủ tướng Đan Mạch cẩn thận để không làm mếch lòng ai, đặc biệt là Tổng thống Mỹ sắp tới.
"Cuộc tranh luận về độc lập của Greenland và những thông báo mới nhất từ Mỹ cho thấy sự quan tâm lớn đối với Greenland," bà Frederiksen nói. "Những sự kiện này đã khơi dậy nhiều suy nghĩ và cảm xúc của nhiều người ở Greenland và Đan Mạch."
Bà Frederiksen hiểu rõ những cảm xúc đang hiện hữu ở Greenland là sâu sắc nhường nào. Những ký ức về bất công và phân biệt chủng tộc vẫn còn tươi rói ở đây, nơi những người Inuit bản địa.
Những bê bối như chiến dịch đặt vòng tránh thai (IUD) cho hàng ngàn phụ nữ và con gái Inuit vào những năm 1960 và 1970 vẫn còn ám lên mối quan hệ giữa Greenland và Đan Mạch.
Không ai biết đích xác có bao nhiêu ca đặt vòng tránh thai đã được thực hiện mà không có sự đồng ý của những người liên quan, nhưng con số này là đáng kể. Mục đích là giảm dân số Greenland.
Maliina Abelsen là một cựu bộ trưởng tài chính của chính phủ Greenland, và hiện là cố vấn cho các công ty và tổ chức làm việc trên đảo. Bà cũng đã làm việc cho UNICEF Đan Mạch và các doanh nghiệp hàng đầu ở Greenland, như tập đoàn hải sản Royal Greenland.
Bà Abelsen tin rằng cần phải làm nhiều hơn nữa để giải quyết những bất công trong quá khứ.
"Tôi nghĩ nhiều người đang nói, có thể cả chính phủ và nhà nước Đan Mạch cũng đã nói, 'À, bạn biết đấy, điều này đã xảy ra trong quá khứ. Nó đã xảy ra từ nhiều năm trước. Làm sao chúng tôi có thể chịu trách nhiệm về điều đó? Giờ là lúc cần nhìn về phía trước.'
"Nhưng bạn không thể hướng về phía trước nếu bạn chưa được chữa lành, và nếu bạn chưa được thừa nhận những gì đã xảy ra với bạn. Đó là công việc mà chúng tôi phải làm cùng với Đan Mạch. Đây không phải điều mà Greenland có thể tự làm một mình."
Và mặc dù là người có ảnh hưởng lớn trong xã hội dân sự và kinh doanh, Maliina Abelsen nói rằng xét vấn đề phân biệt chủng tộc – chẳng hạn những trò đùa về người Inuit – thì bà "có thể nói thay cho hầu hết người Greenland, rằng tất cả chúng tôi đều đã trải qua điều đó trong đời."
Các vấn đề về quyền tự quyết và nhìn thẳng vào quá khứ gắn bó mật thiết với nhau.
Giờ đây, sự can thiệp của Donald Trump đã đẩy cả hai vấn đề này ra trước mắt thế giới.
Nhưng thông điệp chúng tôi nghe được - từ những khu định cư xa xôi trên vịnh đến thủ đô Nuuk - là số phận của Greenland phải được quyết định ngay tại đây, bởi những con người mà tiếng nói của họ từ rất lâu rồi đã bị bỏ qua.
Fergal Keane
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.