Việc từ thiện

1.

 Ừ, thì cứ cho là đang làm việc từ thiện đi.  Minh tự nhủ.  Nhưng không phải ai cũng dư thừa lòng trắc ẩn.  Minh lại ngụy biện để phản đối hành động mà chàng cho là đang làm chuyện “tào lao”.  Đã bao năm rồi Minh vất vả, bận rộn tất bật.  Quên cả những trường hợp bất thường như thế này có thể xẩy ra.  Cũng chẳng có giờ đâu để mà lọng bọng, càu nhàu như ngày hôm nay.  Công việc còn đăng đăng, đê đê, đành gác qua một bên để đánh xe đi mấy tiếng đồng hồ, để rước một con bé chẳng dây mơ rễ má gì với chàng đem về nuôi.  Ừ, nuôi thì đã sao chứ?  Thêm một người cũng chỉ thêm một đôi đũa với một cái bát thôi.  Bản chất rộng rãi, tốt bụng của Minh cãi lại.  Nhưng con bé này lại có liên hệ với người đàn bà lâu nay tạo ra bao gút mắc trong lòng mình.  Một tiếng nói khác trong Minh cự nự, chống trả. 

Đầu dây mối nhợ bắt nguồn từ một lá thư :

             Gửi anh Minh,
Mẹ em là bạn với ba anh lâu nay.  Trước khi mất mẹ trăng trối, buộc em phải tìm đến sống với các anh cho đến lớn.  Em không còn thân nhân cũng như sự chọn lựa nào khác nên đi theo tuyến đường mẹ vạch sẵn cho em.  Theo như vé máy bay và vé tàu mẹ chuẩn bị sẵn thì chiều thứ Sáu, khoảng bốn giờ  ngày 13 tháng này em sẽ gặp anh tại bến phà M.K...
               Đan Tâm

Như vậy là con bé chưa đến tuổi vị thành niên!  Nhưng lời lẽ trong thơ lại chững chạc ra vẻ.  Người đàn bà sắp xếp việc này trước khi chết thật là biết toan tính!  Bao nhiêu nỗi ẩn ức, bực bội mà Minh ráng đè nén, quên lãng lâu nay ùa về.

Ông Quang - cha của Minh và hai người con trai khác là Chánh và Đại - là người hiền lành, chỉ biết chăm chỉ làm ăn, lo cho vợ cho con.  Ông lập nên một trang trại chăn nuôi.  Tuy có vất vả, đầu tắt mặt tối, nhưng nhờ vào sự cần cù, nhẫn nại của hai ông bà, cùng với sự cố gắng học hỏi theo kỹ thuật mới mẻ của ông mà trang trại thành công với lợi tức thu nhập đáng kể.  Ông cho các con vào trường lớn, xa nhà để học lên cao.  Năm đó Minh vừa dỗ xong bằng bác sĩ thú y thì bà Quang bị tai nạn lưu thông qua đời.  Nỗi đau đớn vì mất mẹ chưa vơi thì đùng một cái ông Quang gọi các con về.  Ông giao lại cho Minh trọng trách trên vai: gánh vác trang trại và ráng lo cho hai em tiếp tục học cho xong đại học.  Còn ông - theo như lời ông giải thích - sẽ ôm một mớ vốn, đến một hải đảo nào đó kinh doanh về ngành khách sạn.  Ông trấn át mọi băn khoăn, lo lắng, thắc mắc của các con và còn dặn dò sẽ liên lạc thường xuyên qua email để biết tin tức nhau.  Hành trang ông thu xếp đem theo thật đơn sơ, trong đó có tấm ảnh gia đình vẫn thường treo trên vách nhà trong phòng ăn.  Ông cứ nhìn hình rồi nhìn vào mặt từng đứa con thật chăm chú như để khắc cốt từng đường nét, ghi tâm từng dáng vẻ thương yêu của chúng.  Rồi ông đi vòng quanh trong và ngoài nhà như không muốn xa rời tất cả những gì ông đã quyến luyến, quen thuộc.  Làm như ông đang mang tâm trạng của chiến sĩ Kinh Kha một đi không trở lại vậy!

Lúc đầu các con ông rất quan tâm, lo lắng và trông chờ tin tức của ông. Thỉnh thoảng ông gửi email về, bảo ông vẫn bình an, mọi việc đang tiến triển như ông dự tính.  Các con ông vẫn chưa biết ông đang ở đâu!

Đùng một cái, ông gửi tin về báo ông đã gặp được một người đàn bà cùng cảnh ngộ, rất hiểu biết và thông cảm với ông về mọi mặt, sẽ chia sẻ những bất hạnh cũng như đau buồn, thống khổ trong cuộc đời còn lại của ông.  Ông mong các con ông chấp nhận, yên tâm và đừng tiếp tục lo lắng cho ông nữa. Thoạt đầu các con ông rất tức giận ông và oán ghét người đàn bà này.  Họ cho rằng bà đã cố tình dụ dỗ, quyến rũ ông vì tiền.  Một ngày nào đó khi ông không còn một đồng xu dính túi thì bà sẽ bỏ rơi ông không thương tiếc. Thậm chí Minh còn gửi email khuyên ông nên cẩn thận, kẻo có ngày hối không kịp.  Ông gửi lại mấy hàng:

          Các con thân yêu,

Cái mà bố trân quý và sợ mất nhất trên đời này là các con, không phải tiền. Bây giờ cũng như sau này khi bố không còn nữa, bố mong rằng các con luôn coi trọng nhân nghĩa, biết quý chữ tình.
Mãi mãi các con là báu vật trong lòng bố.
Bố của các con

Anh em Minh đã khóc vì cảm động và hối hận vì sự kém suy nghĩ của mình. Đàng nào thì mẹ đã mất, bố đã có tuổi, không thể nào sống cô đơn, lẻ loi, thiếu người săn sóc, bậu bạn.  Tuy nhiên họ vẫn chưa có một chút hiểu biết gì về người bạn mới mẻ, một sớm một chiều của bố họ để mà an tâm hay có thiện cảm.  Những băn khoăn, ray rức cũng tạm gác lại vì Minh luôn bận tối tăm mặt mũi với bao công việc trong trang trại, việc yểm trợ cho Chánh và Đại còn đang theo đại học.

 Rồi... đùng một cái - cũng cái “đùng” oan nghiệt này - Minh nhận được email, do người đàn bà này dùng địa chỉ của ông Quang mà gửi:

          Gửi các anh Minh, Chánh và Đại,

Tôi hết sức đau buồn báo cho các anh một tin không may là bố các anh vừa qua đời.  Lý do vì hệ thống miễn nhiễm trong cơ thể xuống quá thấp, không đủ sức đề kháng lại vi trùng làm độc trong phổi.  Ông ra đi trong nhẹ nhàng, thanh thản. Trước khi mất ông dặn dò tôi thiêu xác ông, thả tro xuống biển rồi mới báo cho các anh tin buồn này.  Tôi đã làm đúng như di chúc của ông.
Lời nhắn gửi cuối cùng của ông là ông mãi mãi yêu thương và sẽ luôn ở bên cạnh các con.  Tôi gần gũi ông trong thời gian ngắn, nhưng đủ để có thể khẳng định rằng các anh thật may mắn đã có một người cha vô cùng vĩ đại.

Bạn của bố các anh,
Đan Hà

Anh em Minh đau đớn vô ngần, đầu óc quay cuồng với bao thắc mắc.  Tại sao bố đau ốm mà không báo cho con cái biết?  Không cho cơ hội để săn sóc?  Bịnh tật thế nào?  Tại sao không được chữa trị?… Bịnh sưng phổi thời buổi này đâu phải nan y?… Bố mất không được thấy mặt, thấy xác lần cuối, không được chôn cất cho trọn đạo... Tim gan như xé nát, lòng dạ xót xa với miền ân hận, hối tiếc.  Minh oán trách bà Đan Hà lòng dạ hẹp hòi không thông báo cho anh em chàng khi bố vừa lâm bịnh.  Minh gửi email cho bà mấy lần nêu lên thắc mắc của mình nhưng không có hồi đáp.  Minh nghĩ có lẽ bà Đan Hà tưởng lầm anh em chàng có ý muốn tranh chấp tiền bạc, tài sản của cha chàng nên bỏ qua.

Đau buồn, thương nhớ bố chưa nguôi ngoai thì nhận được thư của con gái bà Đan Hà báo mẹ vừa mất và tìm đến tá túc với anh em Minh.  Lúc đầu, Minh có chút oán trách người đàn bà này nên bàn với hai em định sẽ từ chối không nhận nuôi cô con gái, vịn lẽ nhà chỉ có anh em trai, thiếu người chăm sóc trẻ em.  Lần lựa rồi Minh cứ trì hoãn trả lời thư.  Cuối cùng chàng nghĩ con bé cũng mồ coi mồ cút như mình, lại còn nhỏ, cũng chẳng phải lỗi của nó, thôi thì tới đâu hay tới đó.

Xe chạy mới hơn một giờ thì bị bể bánh vì cáng nhằm đinh nhọn.  Khi tìm bánh dự trữ thì Minh mới nhớ trước khi đi chàng đã lấy bánh xe xuống để bơm hơi, sau đó hấp tấp vì thấy trễ giờ nên quên gắn trở lại.  Đúng là con nhỏ chọn ngày xui xẻo.  Thứ Sáu, mười ba!  Minh làu bàu trong miệng.  Chờ mãi mới có xe quá giang tới chỗ vá bánh rồi trở lại.  Trễ hơn hai tiếng đồng hồ.  Khi Minh đến gần bến đò thì thấy một đứa bé nhỏ thó, lối 13, 14 tuổi đứng lẻ loi bên vệ đường cách bờ sông một đỗi xa, đang nghiêng mình, kiễng chân ngó về hướng chàng đang tới như sốt ruột trông mong.  Phía sát bờ sông thấy một đám đông tụ tập, lao xao.  Cho chắc ăn, Minh tấp xe lại bên cô bé dò hỏi,

“Em là...?”

Chết chưa ! Mình chỉ đọc sơ qua lá thư có một lần, chỉ nhớ địa điểm và ngày giờ, quên mất tên.  Hình như là Đan... gì đó.  Chữ đầu giống tên mẹ. Minh chưa kịp nhớ ra thì cô bé nhanh nhảu:

“Dạ em là Đan Tâm.  Có phải anh là người đi rước em?”
“Phải.  Hành lý đâu?”

Minh trả lời nhát gừng và hỏi vì thấy con nhỏ chỉ ôm trên mình một cái hộp giống như hộp đựng thức ăn trưa của học trò nhưng trông chắc chắn hơn.

“Dạ em chỉ còn bấy nhiêu.”

Bây giờ Minh mới có dịp quan sát con bé.  Người nó gầy gò, mảnh khảnh. Tóc dài hơi luộm thuộm, cột ra sau ót.  Quần áo bèo nhèo.  Chắc là tại đi đường xa vất vả.  Mặt mày trông sáng sủa, mũi cao, mắt to và sáng lấp láy dưới hàng mi cong dài.  Khi hai hàng mi hạ thấp xuống thì trông nó thật mệt mỏi, như người kiệt sức vì thiếu ăn vậy.  Nhưng khi nó vươn cổ thon dài ra, nghiêng đầu, mắt ngó thẳng vào chàng như để dò hỏi thì đôi mắt to và sáng như hai cái đèn pha.  Con bé có nét lai pha trộn giữa hai dòng máu Á và Âu tạo nên những nét đặc biệt vừa ngổ ngáo, bạo dạn vừa hiền hòa, nhu mì.  Nước da nó ngả màu hung đỏ và mặn mòi vì rám nắng.  Trông đúng là dân ở đảo suốt ngày lặn lội trong nắng và nước mặn, Minh nhận xét.  Rồi trách bà mẹ sao mà tệ quá mức, đã biết sắp xếp trước chuyến đi cho con mà lại không sắm sửa hành trang coi cho được một tí.  Thôi thì, cứ mang nó về rồi tính sau, Minh quyết định.

“Lên xe đi!”  Minh ra lệnh.

Con bé nhảy phóc lên xe nhẹ nhàng như một con sóc.  Minh có cảm tưởng như nghe được tiếng thở phào, trút hết lo âu của nó.

2.

Suốt đoạn đường trở về Minh suy tính, xếp đặt mọi việc cho con bé.  Khi quay lại định hỏi nó điều gì thì thấy nó ngoẹo đầu qua một bên, ngủ như chưa từng được ngủ.  Minh chép miệng “tội nghiệp”.  Nhưng rồi lòng trắc ẩn thật mong manh vội thoáng qua và vuột mất khi chàng nghĩ đến mẹ nó.

Về đến nhà thì trời vừa tối.  Còn bao nhiêu việc đang chờ.  Minh chỉ kịp giao con bé lại cho bà Tám - một người bà con xa theo giúp việc cho mẹ chàng lâu nay - sau khi dặn dò bà chăm sóc giùm rồi bỏ đi.  Mãi đến khuya xong việc Minh mới trở về thì bà Tám và cả con bé đều đã ngủ hết.  Bao nhiêu thắc mắc cần hỏi con bé đành gác lại ngày mai.

Sáng sớm hôm sau, khi Minh xuống nhà ăn sáng, vẫn không thấy con bé đâu.  Hỏi bà Tám thì nghe bà bù lu bù loa kể lể:

“Cậu biết không, hôm qua gần như cả ngày con bé không được ăn uống gì hết.  Đến tối về tới thì nó lại mệt quá chỉ húp có mấy muỗng cháo thôi, rồi xin phép đi ngủ.  Con nhà ai mà thiệt tội nghiệp.  Để tôi lên coi nó ra sao.”

Bà Tám vừa dợm chân sắp bước đi thì nghe phía trước nhà có tiếng xe dừng lại rồi tiếng người nói xôn xao.  Minh và bà cùng bước ra xem việc gì.

Đậu trước hàng rào nhà chàng là một chiếc xe “van” vàng có dấu hiệu của đài truyền hình địa phương.  Bên kia đường là một chiếc “pick up” đỏ cũ và vài người đang đứng chỉ trỏ về phía cửa nhà chàng.  Hiếu kỳ Minh chạy ra cổng và gặp ngay một người đàn ông trung niên tay xách một chiếc valise khá lớn tiến lại và nói:

“Đúng là địa chỉ nhà ông gắn trên chiếc valise này rồi.  Hôm qua chúng tôi đã vớt được nó và có người biết đó là của cô gái đã cứu họ nên chúng tôi mang tới đây.”

Minh còn đang bối rối chưa biết việc gì xẩy ra thì một nữ nhân viên đài truyền hình nhào đến tự giới thiệu và xin được phỏng vấn Đan Tâm.  Theo họ nói, Đan Tâm là cô gái đã cứu một số người không biết lội hôm qua, lúc phà sắp bị chìm gần bờ sông.  Minh chưng hửng như người ở trên chín tầng mây vừa rơi xuống đất.  Hôm qua Minh cũng đến bến phà nhưng không hay biết gì cả.  Đan Tâm cũng không hở môi một tiếng.  Bây giờ hồi tưởng lại Minh thấy mình đúng là một người vô tâm, hững hờ.  Lúc chàng gặp nó, con bé đầu cổ, tóc tai bơ phờ, quần áo xốc xếch, không một gói hành trang trên mình ngoại trừ cái hộp giống như hộp đựng bánh kẹo.  Thế mà chàng chẳng thắc mắc, quan tâm tới.  Minh thấy hổ thẹn với lòng và tự trách mình vì nặng thành kiến với mẹ nó mà cư xử với nó một cách tệ bạc, lạnh nhạt, vô tình. Chàng ra hiệu cho bà Tám lên lầu gọi Đan Tâm xuống.

Con bé đi một cách chùng chình, lười biếng, có vẻ như miễn cưỡng không muốn đối diện với đám đông.  Bao nhiêu câu hỏi nêu lên đều không làm con bé bối rối.  Nhưng nó trả lời tránh né hết mọi câu hỏi có liên can đến cá nhân.  Cuối cùng nó kết thúc:

“Xin cám ơn lòng tốt của quý vị đã vớt và mang hành lý đến cho tôi. Chuyện xảy ra hôm qua bất cứ ai biết lội mà có mặt tại hiện trường đều sẽ làm như tôi thôi.  Xin quý vị hãy về nghỉ ngơi.”

Thấy con bé nài nỉ hoài mà mọi người vẫn còn đứng đó Minh phải lấn ra, đứng chắn trước mặt Đan Tâm và can thiệp:

“Thưa quý vị, em bé này vừa trải qua một ngày mệt nhọc và hoảng sợ hôm qua, hôm nay vẫn chưa phục sức.  Xin hãy cho em được nghỉ ngơi và hẹn sẽ hầu chuyện với quý vị trong một dịp khác gần đây.”

Vừa nói Minh vừa đẩy con bé về hướng bà Tám, bà hiểu ý nên kéo vội Đan Tâm vào trong hàng rào và đóng cổng lại rồi dẫn tuốt vào trong nhà.  Một lát sau đám đông tản mác hết.  Minh vào nhà dặn dò:

“Em ở nhà ngủ cho khỏe, chiều anh về sẽ hỏi chuyện em nhiều hơn.”

Chàng quay sang nhắc nhở bà Tám lo cơm nước cho Đan Tâm rồi đi.

Bữa cơm chiều mọi người cùng quây quần.  Chánh và Đại vừa về tới nhà như chúng dự tính từ mấy hôm trước: “để diện kiến cô em không cùng cha khác mẹ của mình”, chúng đùa.  Tắm rửa xong, Minh xuống phòng ăn thì thấy mọi người đầy đủ đang chờ mình chàng.  Không khí nghiêm trọng như một phiên tòa sắp sửa hỏi cung tội phạm.  Đan Tâm, trên mặt thoảng nét e ngại, lo lắng, được xếp ngồi đầu bàn, đối diện với Minh. Còn Chánh, Đại, mặt không dấu được sự háu hức, tò mò, và cả bà Tám, cùng chia ra ngồi hai bên.  Để phá bớt sự ngột ngạt, Minh đùa:

“Mọi người cùng ăn cơm đi chứ.  Nhà này trừ bà Tám ra, ai cũng ăn như hổ.  Đan Tâm phải ráng tập ăn cho nhanh may ra mới kịp no bụng trước khi thức ăn hết sạch đấy.”

Sự căng thẳng trong lúc chờ đợi không còn nữa mà nối tiếp là những tiếng cười rộn rã.  Rồi bao câu hỏi thắc mắc đang nung cháy trong lòng mọi người từ từ tuôn ra.

Đại khái là chiếc phà Đan Tâm đi hôm qua, khi tới gần bờ thì bị một tàu khác đụng phải và chìm từ từ.  Chờ mãi không thấy tàu tiếp cứu đến nên Đan Tâm và một số người biết lội đã nhảy xuống nước và lội vào bờ.  Có vài người cũng nhảy xuống nhưng mới bơi được một quãng ngắn thì đuối sức và kêu cầu cứu.  Đan Tâm lẹ làng nhảy xuống tiếp ứng và giúp họ tới bờ an toàn.  Lát sau tàu tiếp cứu tới kịp cũng vừa mang được một số người không biết lội vào bờ cùng với số hành lý chưa kịp chìm xuống đáy nước, trong đó có chiếc valise của Đan Tâm.

“Sao Đan Tâm dám nhảy xuống cứu người sắp chết đuối?  Nguy hiểm lắm đó.  Nhỡ họ kéo mình chìm theo họ...” 

Đại vừa hỏi vừa le lưỡi, rụt cổ, ra vẻ sợ hãi.

“Em biết làm sao cứu người mà vẫn được an toàn.”   Đan Tâm cười trả lời.
“Đan Tâm bơi lội giỏi lắm hả?”  Chánh chen vào.
“Dạ!” và thêm “mỗi năm em đều dạy lớp bơi lội hè cho trường học.”  

Đan Tâm thành thật cho mọi người biết.

Những câu hỏi và trả lời kéo dài suốt bữa ăn.  Cuối cùng thì mọi người được biết Đan Tâm vừa 16 tuổi.  Bố là một quân nhân đóng tại căn cứ quân sự Mỹ trên một đảo lớn ở Thái Bình Dương và mất khi con bé mới 13.

“Sao em nói tiếng Việt giỏi vậy?”  Đại thắc mắc hỏi.
“Trước kia em nói dở lắm.  Từ khi ba anh sang, bác ấy dạy em nói được nhiều và nói hay nữa.”
“Tại sao ba anh bịnh mà mẹ em không báo cho anh biết?” 

Minh vọt miệng hỏi khi vừa nghe Đan Tâm nhắc đến bố chàng.

 Đan Tâm lưỡng lự một lát rồi ngập ngừng hỏi:

“Không phải anh cũng đã biết rồi sao?”

Minh nghĩ có lẽ Đan Tâm không thể biết những ẩn khúc bên trong do mẹ nó làm nên không muốn đôi co, chàng hỏi tiếp

“Em có biết tại sao bố anh mất không?”
“Chuyện đó... anh là con anh phải biết nhiều hơn em chứ?”  Con bé mở to mắt nhìn Minh một cách ngạc nhiên rồi né tránh. 

Minh bị bắt bẻ nên bực mình, gay gắt hỏi lại:

“Vậy còn mẹ em?  Em có biết tại sao bà mất không?”

Con bé trố mắt nhìn sững chàng, như vừa bất mãn, vừa trách móc Minh đã hỏi một câu không đúng lúc.  Cặp mắt long lanh, mọng nước.  Nó đứng vụt dậy, và chạy lên lầu.  Đại, nhỏ nhất trong nhà, nhưng cũng lớn hơn Tâm Đan 3 tuổi, thấy vậy vội chạy theo.

Minh hơi hối hận vì sự vô lý của mình. Nhưng bao nhiêu ẩn ức trong lòng chưa giải tỏa.  Bao thắc mắc vẫn chưa có câu trả lời minh bạch làm cho chàng bỏ qua sự quá đáng này dễ dàng.  Vả lại Đại cũng đã chạy theo để an ủi con bé. Chắc không sao.  Minh tự nhủ.  Thời gian còn dài.  Cứ để từ từ rồi sẽ tìm cách gạn hỏi cặn kẽ hơn.

Rồi mọi chuyện cũng được tính toán đâu vào đấy.  Đan Tâm vào một trường  gần nhà để tiếp tục cho đến hết chương trình trung học.  Chánh và Đại gần gũi với con bé hơn và tận tình giúp đỡ mọi thứ mỗi khi có mặt ở nhà.  Thỉnh thoảng Minh cũng phụ chỉ bảo bài vở khó khăn cho Đan Tâm.  Không khí trong nhà vào dịp cuối tuần dường như ồn ào hơn, vui vẻ hơn.  Minh cũng quên dần những vướng mắc trong lòng.  Bà Tám là người hả hê nhất.  Bà không con cháu.  Đan Tâm lại thông minh, ngoan ngoãn, cộng thêm một chút lém lỉnh, liến thoắng làm cho ai gần gũi cũng vui vẻ và thương mến nàng, nên bà yêu quí Đan Tâm như con ruột.

Có nhiều món ăn anh em Minh rất thích, nhưng từ lúc mẹ mất thì trong nhà cũng ít khi được thưởng thức vì bà Tám không quen làm.  Bây giờ có Đan Tâm, họ được ăn thường xuyên hơn và ngon không thua kém gì mẹ Minh nấu.  Minh thắc mắc hỏi:

“Sao em biết nấu những món ăn này vậy?”
“Mẹ em dạy.  Vì ba anh nói mấy anh thích nên mẹ dạy em để làm cho mấy anh ăn.”

Anh em Minh cảm động vì sự quan tâm của bố trước khi mất và thầm cảm ơn một chút hảo tâm của bà Đan Hà.  Mái gia đình lạnh lẽo lâu nay kể từ ngày cha mẹ Minh qua đời giờ đã trở nên ấm cúng hơn.

Thời gian không lâu khi cuộc sống của Đan Tâm được sắp xếp yên nơi yên chỗ thì Minh nhận một phong thư chứa đầy đủ giấy tờ liên hệ tới Đan Tâm từ một luật sư gửi tới.  Trong đó có một Trust Fund dành cho Đan Tâm và Minh là người giám hộ.  Số tiền đủ cho Đan Tâm học hết đại học.  Minh cất hết giấy tờ vào tủ khóa lại.  Chàng nghĩ Đan Tâm có thể cần đến sau này.  Giờ thì chàng còn đủ khả năng nuôi cô bé cho đến xong đại học.

3.

Tháng năm vùn vụt trôi nhanh cùng với vật đổi sao dời.  Bến phà nối thành phố lớn với vùng đất Minh đang ở đã không còn nữa.  Một chiếc cầu kiên cố đã bắc ngang con sông vì sự canh tác và chăn nuôi phát triển nhanh nên nhu cầu giao thông đòi hỏi phải thích ứng.  Thấm thoát mới đó mà Đan Tâm đã vào Đại học được hai năm và chọn ngành y tá bốn năm.  Chánh và Đại đã ra trường.  Chúng đều có công ăn việc làm thích hợp với ngành nghề đã học, đang ở thành phố lớn và sống tự lập.  Chánh vừa lập gia đình chưa đầy một năm.  Đại cũng sắp sửa lo đám cưới.  Minh thở phào nhẹ gánh.  Nhưng rồi lại thấy buồn vì các em không ai muốn phụ chàng nối tiếp sự nghiệp của bố mẹ để lại.  Khi Minh đem việc này nói với hai em thì chúng đều cười và bảo chàng:

“Có thế anh Cả mới chịu tìm người phụ tá đắc lực cho mình chứ.  Anh đã lo cho tụi em xong rồi, bây giờ đến lượt tụi em lo lại cho anh đó.  Kỳ hạn cho anh trong vòng một năm mà không tự tìm vợ được thì tụi em sẽ đứng ra mai mối lo vợ cho anh đấy.”

Thật ra Minh không có ý nghĩ tìm vợ cho mình bao giờ.  Chàng mới bước sang hai mươi chín tuổi, lại mang trên mình trọng trách quá lớn lâu nay nên Minh cũng chẳng để tâm theo đuổi hay có liên hệ mật thiết với cô gái nào.  Khi vào đại học thì Đan Tâm chọn một trường ở thành phố lớn và ở lại trường, chỉ về nhà vào cuối tuần nào rỗi rảnh mà thôi.  Các em thì đi làm xa và ở luôn tại đó.  Lâu ngày rồi chàng cũng quen dần với cảnh nhà hiu quạnh.  Đôi khi Minh cũng cảm thấy cô đơn, lẻ loi nên chàng dồn nỗ lực, chú tâm nhiều hơn vào việc phát triển trang trại, tu bổ nhà cửa.  Công việc giao dịch làm ăn khiến chàng tới lui thành phố lớn - nơi có trường Đan Tâm đang học - thường xuyên hơn.  Mỗi lần có dịp chàng đều ghé thăm cô bé.  Đan Tâm mừng rỡ khi thấy Minh đến thăm và cùng góp ý kiến, bàn bạc với Minh một cách tương đắc trong việc làm ăn, sửa chữa nhà cửa, giải trí..v.. và Thét rồi trở thành một thói quen mà khi không gặp Đan Tâm thì Minh thấy như thiêu thiếu, nhơ nhớ và suy nghĩ bâng quơ. 

Nhiều lần trên đường lái xe một mình sau khi đi thăm Đan Tâm về, Minh thường chép miệng hỏi thầm: sang năm Đan Tâm sẽ được hai mươi mốt tuổi và mình cũng hết trách nhiệm giám hộ, rồi thì mọi sự sẽ thay đổi như thế nào?  Liệu Đan Tâm có tiếp tục giữ mối liên hệ gắn bó với gia đình chàng nữa không?  Có còn muốn trở về căn nhà mà cô bé bị bắt buộc phải sống chung trong lúc bơ vơ, không nơi nương tựa?  Ngược dòng thời gian để suy xét, Minh thấy mọi người trong gia đình chàng đều rất quý mến Đan Tâm.  Chánh và Đại luôn quan tâm, chăm sóc cho cô bé như em gái ruột.  Riêng Minh, tuy trong lòng rất thương cảm cho Đan Tâm vì đã phải trải qua nhiều bất hạnh quá sớm, rất muốn tìm mọi dịp để bù đắp phần nào nỗi đau buồn, thiếu thốn lớn lao này, nhưng dường như càng nghĩ Minh càng thấy mình vụng về, lúng túng và bất lực.  Chàng không biết mình phải bắt đầu như thế nào, phải làm sao cho vẹn toàn, thích hợp với vai trò của một người giám hộ.  Cuối cùng rồi thời gian trôi qua, mọi việc cũng tự rơi đâu vào đấy cùng với nỗi băn khoăn cứ lớn dần và vẫn còn vướng mắc trong lòng Minh.  Nghĩ đến tương lai sắp đến, Minh thấy bâng khuâng buồn và thoáng lo lắng hơn là vui vì sẽ được nhẹ gánh.  Rồi chàng tự nhủ: dù thế nào thì mình cũng phải lo cho Đan Tâm học hành tới nơi tới chốn đã.  Thôi, cứ chờ khi cô bé có gia thất xong xuôi rồi thì tới phiên mình cưới vợ cũng chưa muộn.  Và Minh hài lòng với chính mình vì lý do chánh đáng này.

Công việc sửa sang nhà cửa đòi hỏi nhiều công sức và ngày giờ hơn Minh tưởng.  Cuối cùng Minh cũng quyết định dọn vào phòng của bố mẹ mà chàng đã để trống lâu nay và Đan Tâm dọn sang phòng chàng cho rộng rãi hơn.  Đã mấy tuần qua Đan Tâm về cuối tuần để phụ giúp chàng phần nào.  Nhưng hôm nay vì bận thi cử nên chỉ có Minh vất vả và bận rộn di chuyển đồ đạc trong phòng Đan Tâm sang phòng chàng sau khi đã được sửa chữa và sơn phết mới mẻ.  Tuần tự  bàn ghế, tủ giường được dời đi.  Nhìn thấy ảnh chân dung của bà Đan Hà nằm trơ trọi, lạnh lẽo, không nhang đèn trên đầu tủ nhỏ, cạnh giường ngủ của Đan Tâm làm Minh cảm thấy chạnh lòng.  Thường khi Minh ít có dịp vào phòng của Đan Tâm.  Nếu cần thì chàng đứng ngay cửa ra vào, nói đôi ba câu cần thiết rồi quay ra.  Đến nay Minh mới có dịp nhìn thấy ảnh của mẹ Đan Tâm.  Mặt bà trông thật hiền từ, phúc hậu.  Cặp mắt đẹp và buồn.  Đan Tâm có nhiều nét duyên dáng giống mẹ.  Cầm khuôn ảnh lên, Minh loay hoay chưa biết để đâu, chàng nghĩ thật tội nghiệp, bà không được nhang khói thờ phụng như cha mẹ mình.  Đan Tâm không biết mà cũng không ai bày vẽ cho cô bé.  Dầu gì bà cũng là bạn của Bố mình sau khi mẹ đã qua đời thì đâu có lỗi gì với mẹ chứ.  Suy đi nghĩ lại cuối cùng Minh đem khuôn ảnh của bà Đan Hà để bên trái trên bàn thờ của bố mẹ, ảnh bố ở giữa và ảnh mẹ chàng để bên phải.  Minh đốt nén nhang và khấn vái:

“Xin bà thứ lỗi cho.  Dù sao thì bà cũng chỉ làm theo lời dặn dò của bố tôi thôi.  Lâu nay tôi cư xử với Đan Tâm không khác gì như với Chánh và Đại.  Mong bà chứng giám.  Bà sống khôn thác thiêng xin hãy phù hộ cho Đan Tâm luôn được bình yên.” 

Nhìn ngọn nến sáng rực lung linh Minh có cảm tưởng như hồn bà Đan Hà đâu đó đang nghe lời chàng cầu xin.

Dời ảnh bà Đan Hà lên bàn thờ và đốt nhang đèn xong Minh trở lại dọn nốt chiếc tủ còn lại.  Minh vừa khiêng chiếc tủ lên bỗng một ngăn kéo nặng bị trợt ra, rơi xuống đất.  Đồ vật bên trong đổ tung tóe ra sàn nhà, chiếc hộp thiếc năm xưa Đan Tâm ôm theo lúc mới tới văng ra xa, nắp mở toang cùng với giấy tờ, thư từ nằm rải rác trên mặt thảm.  Minh bực mình cho sự vụng về của mình nhưng cũng cố kiên nhẫn nhặt nhặn từng món để trở lại.  Đang ngạc nhiên vì thấy toàn là hóa đơn trả tiền cho bịnh viện bỗng mắt Minh đụng phải hàng chữ trên một phong bì trắng nằm ngay dưới tay chàng:

Gửi các con Minh, Chánh và Đại

Là nét chữ của bố!  Minh không nén được tò mò, thắc mắc: tại sao thư bố viết cho anh em chàng mà lại nằm trong chiếc hộp này lâu nay và chàng không hay biết gì cả?  Rồi mở ra xem:

Các con yêu quý,

Khi các con đọc được dòng chữ này thì bố đã không còn trên cõi đời này nữa.  Bố biết bố đã để lại cho các con một sự đau lòng lớn lao.  Nhưng thà thế còn hơn là để các con phải chứng kiến cảnh bố chết lần mòn trong đau đớn.

 Ngày bố biết mình bị ung thư gan đến giai đoạn cuối thì bố quyết định đi đến một hòn đảo xa xôi để rồi chết tại đó hầu tránh cho các con nỗi xót xa tột cùng này.  Không ngờ nơi đây bố gặp lại dì Đan Hà – xưa là bạn học của cả bố lẫn mẹ con – đang ở đây và cũng mắc phải chứng ung thư tử cung và hết cách chữa.  Dì Đan Hà và con gái là Đan Tâm ép bố về ở chung để họ tiện việc chăm sóc, đưa đón tới lui bịnh viện chữa trị.  Nhờ phương pháp hóa trị liệu mới mà bố kéo dài cuộc sống được hơn một năm.  Trong thời gian này, chi phí tốn kém rất nhiều, tiền bố mang theo đã cạn hết nhưng bố không muốn làm quấy động các con nên dì Hà đã lén bố bán nhà để dồn tiền vào việc chạy chữa hầu kéo dài thời gian sống cho cả hai người.  Bố biết bố đi rồi thì cũng sẽ tới phiên dì Hà!  Tội cho Đan Tâm đã chứng kiến cảnh chết chóc và trải qua nỗi đớn đau vô bờ vì mất người thân duy nhất trong lúc tuổi còn quá nhỏ và sẽ phải bơ vơ trên cõi đời này.

Bố viết thư này để lại cho các con để cầu mong các con hãy vì ân nghĩa của dì Hà và Đan Tâm đối với bố mà cho Đan Tâm một nơi nương tựa cho đến tuổi trưởng thành.  Bố tin tưởng và trông cậy vào lòng nhân nghĩa của các con.  Hãy luôn nhớ rằng vì thương yêu các con mà bố không muốn các con phải đớn đau, sầu khổ vì cái chết của bố.  Ai cũng một lần chết.  Các con hãy can đảm chấp nhận hiện trạng.

Muôn vàn yêu thương các con.

Minh lịm người trong nỗi đớn đau, xúc động tột cùng.  Dì Đan Hà nói đúng, bố thật là vĩ đại, đã cố tránh cho con cái nỗi thống khổ vô bờ bến khi phải bó tay nhìn người cha thân yêu của mình chết lần hồi trong tuyệt vọng.  Chàng gục đầu xuống bàn thờ để tạ tội bất hiếu với bố, để nhận lỗi và tạ ơn dì Hà – người đàn bà cao cả - đã có từ tâm mà lo lắng cho bố chàng đến giờ phút chót.  Lòng chàng tràn ngập niềm xót thương cho Đan Tâm đã phải trải qua nỗi đoạn trường một mình trong lúc tuổi còn nhỏ dại.  Rồi Minh càng tự trách mình nhiều hơn là đã không tìm hiểu để thông cảm, chia sẻ và bù đắp phần nào cho Đan Tâm trong những năm tháng qua.  Minh ngước khuôn mặt đang còn đầm đìa nước mắt nhìn ảnh bố, mẹ và dì Hà rồi thành khẩn hứa:  Con sẽ hết lòng bảo bọc và lo lắng cho Đan Tâm cho đến hơi thở cuối cùng.

4.

Minh có quá nhiều điều cần phải nói với Đan Tâm.  Chàng quyết định bỏ dở công việc và lái xe đi tìm gặp nàng dù trời đã nhá nhem tối.

Vừa mở của ra, nhìn thấy khuôn mặt nghiêm trọng của Minh, Đan Tâm giựt mình lo lắng hỏi:

“Có chuyện gì khẩn cấp hở anh?”
“Chuyện thường đối với em nhưng lại quan trọng đối với anh.” 

Vừa nói Minh vừa thò tay vào túi áo lấy ra phong thư của cha chàng đưa ra trước mặt Đan tâm và hỏi:

“Thư này Bố anh viết gửi cho anh em anh mà em định cất giấu cho đến bao giờ đây?”
“Ồ!”  Đan Tâm kêu lên ngạc nhiên rồi nín lặng.
“Em có biết là lâu nay anh thật mang nặng tội với Bố anh và Mẹ em không?  Anh luôn ở trong bóng tối mịt mù, suy đoán lệch lạc để rồi trách Bố, trách mẹ em đã tệ bạc trong khi đó chính mẹ em và em đã làm một việc cao cả mà anh em anh mang ơn suốt kiếp này cũng không đền đáp lại được.”

Minh ngồi gục đầu vào hai lòng bàn tay khổ sở, ăn năn.  Giữa lúc Đan Tâm chưa tìm ra lời để an ủi chàng thì Minh tiếp tục:

“Em biết không, khi rước em về nuôi, anh đã nhủ thầm và tự hào rằng mình đang làm một việc từ thiện.  Hóa ra người đã làm việc từ thiện thật sự, đã gia ơn vĩ đại cho gia đình anh lại chính là mẹ con em. Anh thật xấu hổ với lương tâm.  Lâu nay chắc là em cười nhạo trên sự ngây ngô của anh lắm hả?  Đan Tâm, sao em không cho anh biết sớm hơn?  Sao em không nói gì đi?”

“Anh dành nói nãy giờ, có cho em chen vào đâu.  Em thấy không cần thiết phải trao thơ này ra.”

“Nhưng anh cần nó.”

“Để làm gì?  Trả ơn cho mẹ con em à?  Từ lúc em mới vào gia đình anh cho tới bây giờ em luôn được đối đãi thật tử tế, cư xử thân thiết như người một nhà.  Đó là chân tình phát xuất tự lòng tốt, tự từ tâm của các anh rồi.  Tại sao em lại phải dùng thư đó để đòi hỏi thêm nữa chứ?  Vả lại...”  Đan Tâm bỏ lửng như ngại nói ra.

“Vả lại thế nào?  Lâu nay anh thật khổ sở vì thấy mình vụng về, đần độn, không biết làm sao để có thể lo lắng, bù đắp cho em như ý mong muốn của anh.  Anh chỉ sợ khi học xong rồi, đứng vững một mình được rồi em sẽ không bao giờ muốn quay lại nhìn mái gia đình đáng ghét này nữa cả.”

“Vả lại... em muốn được các anh quý mến, thương yêu em vì chính em chứ không phải vì ân nghĩa.  Bây giờ thì khác rồi!  Từ đây trở đi em không biết mình có còn nhận được tình cảm thuần túy như xưa không nữa!  Hay chỉ là hành động tử tế quá đáng bắt nguồn từ sự đền bù ơn sâu nghĩa nặng của các anh?  Chắc em không chịu đựng được không khí trong nhà như vậy đâu.”  Đan Tâm than vãn.

“Em nói gì lạ vậy?  Lâu nay anh vẫn ước muốn được bảo bọc, chăm sóc cho em suốt đời dù không có thư này.  Nghĩa là... nếu em bằng lòng... anh muốn nói...  nếu em cho phép.  Suỵt!  Không phải... Anh định nói trước sau gì cũng không một mảy may thay đổi... Em không hiểu đâu.  Anh sẽ nói lại chuyện này với em rõ hơn khi em được hai mươi mốt tuổi.  Bây giờ anh phải đi về đây.  Thi xong cho anh hay anh lên rước em về để tự sắp đặt căn phòng của em.” 

Minh lật đật bỏ ra về như chạy trốn.  Chàng lẩm bẩm:  mình đã nói gì vậy?  Hiện giờ mình vẫn còn là người giám hộ của Đan Tâm mà.  Không thể đi quá xa.  Minh đang tự dằn vặt mình vì những lời nói bất cẩn vừa rồi thì nghe tiếng Đan Tâm gọi giật ngược:

“Anh Minh!  Đừng quên lời anh đã nói hôm nay nha.  Em không đi đâu cả mà sẽ ở với anh suốt đời để anh chăm sóc, bảo bọc cho em đó.  Cứ tiếp tục công việc từ thiện này của anh đi.  Hãy nuôi em cho đến ngày em nhắm mắt.”  Đan Tâm nói với theo sau lưng Minh cùng với chuỗi cười giòn tan.

Minh cố gắng không ngoái đầu lại.  Chàng làm như không nghe thấy gì mà trong lòng như mở cờ.  Người chàng nhẹ tênh như có cánh và sắp bay bổng lên tận chín tầng mây.

Xe lên dốc cao.  Sương đêm tỏa khắp triền núi.  Minh nhìn thẳng về phía trước - nơi khung trời rực rỡ vừa ló dạng trong tâm tưởng chàng - rồi khẳng định: đường còn dài, nhưng mình sẽ vượt qua tất cả mọi khó khăn để tới đích.  Qua khỏi lớp sương mờ mờ này là sẽ tới nhà.  Và ngôi nhà trong đó có chàng, có Đan Tâm.

Cỏ Hoang
San Jose, Feb 16, 2012