Wednesday, September 1, 2021

Bão Ida _ Một trong các bão tấn công dữ dội kỷ lục vào Hoa Kỳ

 BM

Trong hai năm qua, các cơn bão đã dồn dập, ngày càng mạnh hơn, và đổ bộ vào Hoa Kỳ với tốc độ kỷ lục, và bão Ida sẽ có khả năng được ghi nhận là một trong những cơn bão hãi hùng nhất trong một chùm các cơn bão nguy hiểm.

 

Mặc dù không hoàn toàn lập kỷ lục, nhưng bão Ida là một trong số những cơn bão tăng cường mạnh và nhanh nhất trong hơn 150 năm ghi nhận kỷ lục về bão.

 

Nhà nghiên cứu bão Phil Klotzbach của Đại học Tiểu bang Colorado cho biết, khi cơn bão này đổ bộ vào Louisiana hôm Chủ nhật (29/08) là một cơn bão Cấp 4 với sức gió 150 dặm/giờ (241 km/h), bão Ida đã xếp thứ năm “cùng với một loạt các cơn bão khét tiếng khác,” về tốc độ gió cao nhất khi đổ bộ vào Hoa Kỳ.


BM


Cơn bão này xếp sau cơn bão Labor Day năm 1935, cơn bão Camille năm 1969, cơn bão Andrew năm 1992 và cơn bão Michael năm 2018. Có những lúc tốc độ gió đã thay đổi sau khi đánh giá mức độ thiệt hại được đưa ra với cả hai bão Andrew và Michael được nâng cấp lên bão Cấp 5 một thời gian dài sau khi đổ bộ vào đất liền.

 

Nhưng dấu ấn lịch sử thực sự cho cơn bão này là vị trí của nó đóng vai trò như một dấu chấm than trong cuộc tấn công dữ dội của những cơn bão gần đây.


BM

Một người đàn ông chụp ảnh những con sóng cao dọc theo bờ Hồ Pontchartrain khi Bão Ida đang tiến lại gần, ở New Orleans, Louisiana, hôm 29/08/2021.


Khi Ida đổ bộ, đây là cơn bão thứ 17 đổ bộ vào Hoa Kỳ trong hai năm qua, tức là cơn bão thứ sáu của năm 2021, ông Jeff Masters, cựu nhà khí tượng học săn bão của NOAA và là người sáng lập Weather Underground cho biết. Trong năm nay, các cơn bão Claudette, Danny, Elsa, Fred và Henri đã tấn công vào Hoa Kỳ, nhưng tất cả đều là bão nhiệt đới khi chúng đổ bộ vào đất liền.

 

Trong 71 năm qua, trung bình mỗi năm Hoa Kỳ chỉ có ba cơn bão đổ bộ vào đất liền. Ông Masters nói rằng tần suất năm nay chỉ kém một chút so với tần suất kỷ lục 11 lần đổ bộ vào Hoa Kỳ hồi năm ngoái (2020).


BM


Hôm Chủ nhật (29/08), cường độ gió 150 dặm/giờ (240 km/h) của bão Ida tiến thẳng vào Louisiana đã đánh dấu kỷ lục đầu tiên trong lịch sử [về] một tiểu bang có gió thổi từ 150 dặm/giờ trở lên trong hai năm liên tiếp. Năm ngoái (2020), cơn bão Laura đã đổ bộ vào Louisiana với sức gió 150 dặm/giờ, nhà khí tượng học Steve Bowen, người đứng đầu công ty tư vấn và bảo hiểm rủi ro Aon cho biết.

 

Bão Ida mạnh ngang với bão Laura, bão Charley năm 2004, và các cơn bão vào năm 1932, 1919, 1886, và 1856 đều đã đổ bộ vào Hoa Kỳ với sức gió 150 dặm/giờ.


BM

Người dân đi bộ qua những con phố ngập lụt gần Hồ Pontchartrain khi cơn bão Ida ập đến, ở New Orleans, Louisiana, hôm 29/08/2021.

 

Chỉ trong vòng 20 giờ, bão Ida đã nhanh chóng gia tăng cường độ từ 85 dặm/giờ (137 km/h) lên đến 150 dặm/giờ (240 km/h), mau chóng vượt qua ngưỡng chính thức cho một cơn bão tăng cường nhanh chóng đạt ít nhất 35 dặm/giờ (56 km/giờ) trong vòng 24 giờ. Thực ra bão Ida đã thực hiện sự gia tăng cường độ hai lần trong vòng đời ngắn ngủi của mình.


BM


Bằng cách nào đó, ông Masters miêu tả rằng bão Ida đã lập một kỷ lục. Bão Ida được ghi nhận ở tốc độ 85 dặm/giờ 26 giờ trước khi đổ bộ (tăng lên 100 dặm/giờ 23 giờ trước khi đổ bộ). Tính từ chỉ số 85 dặm/giờ, có nghĩa là cơn bão này đã tăng lên thêm 65 dặm/giờ (105 km/h) trong vòng 24 giờ trước khi đổ bộ, sánh ngang kỷ lục được thiết lập vào năm 2007 bởi bão Humberto về cường độ tăng nhanh nhất trong ngày trước khi đổ bộ vào đất liền.

 

Ngoài tốc độ gió, các nhà khí tượng học còn xếp hạng các cơn bão theo áp suất tại tâm, trong đó áp suất khí quyển càng thấp thì bão càng mạnh. Theo phép đo này, bão Ida khi đổ bộ không xếp hạng cao với mức áp suất là 930 milibar. Mức áp suất này xếp ngang với cơn bão mạnh thứ chín đổ bộ vào đất liền, thua xa cơn bão Labor Day năm 1935 với áp suất 892 mb và thậm chí là cả bão Katrina năm 2005, có tốc độ gió thấp hơn nhưng áp suất đạt 920 milibar.


BM


Nếu so sánh về áp suất milibar, trong vòng 24 giờ bão Ida đã giảm 56 mb, điều mà trước đó chỉ có chín cơn bão Đại Tây Dương khác đã đạt được và Ida là cơn bão duy nhất đạt được điều đó ngay trong ngày trước khi đổ bộ, nhà nghiên cứu khí tượng Sam Lillo của Đại học Colorado cho biết.

 

Hiện chưa thống kê được số người thiệt mạng và thiệt hại do cơn bão này gây ra. Năm cơn bão gây thiệt hại lớn nhất của Hoa Kỳ được ghi nhận, được điều chỉnh với mệnh giá đồng dollar 2021, là Katrina năm 2005 với mức thiệt hại 176.3 tỷ USD, Harvey năm 2017 ở mức 136.3 tỷ USD, năm 2017 là Maria ở mức 98.1 tỷ USD, Sandy năm 2012 ở mức 77.4 tỷ USD và Irma năm 2017 là 54.5 tỷ USD.

 

 

 

Seth Borenstein  _  Hạo Văn

No comments:

Post a Comment

Note: Only a member of this blog may post a comment.