Chính quyền Trump được cho là có kế hoạch sáp nhập USAID vào Bộ Ngoại giao Mỹ. Vào ngày 3/2, các nhân viên USAID được yêu cầu không đến trụ sở của cơ quan này tại Washington.
Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ - là tổ chức viện trợ chính của chính phủ Mỹ, chịu trách nhiệm phân phối hàng tỷ USD viện trợ trên khắp thế giới, bao gồm Việt Nam.
Ngoại trưởng Marco Rubio nói với các phóng viên rằng ông hiện là quyền lãnh đạo của cơ quan này.
Tổng thống Donald Trump và ông Elon Musk, một trong những cố vấn thân tín nhất của tổng thống, từng lên tiếng chỉ trích mạnh mẽ USAID.
Phát biểu với các phóng viên tại Nhà Trắng vào hôm 3/2, ông Trump cáo buộc USAID do "những kẻ cực tả điên rồ" điều hành và đang không phải chịu trách nhiệm cho "hành vi gian lận nghiêm trọng", nhưng không nêu thông tin chi tiết hay nhắc tên ai.
Hôm thứ Hai 3/2, các nhân viên của USAID được yêu cầu ở nhà. Tài khoản email của hàng trăm nhân viên đã bị khóa
USAID được thành lập vào năm 1961 dưới thời Tổng thống John F. Kennedy, hiện có khoảng 10.000 nhân viên và ngân sách lên tới gần 40 tỷ USD, chiếm phần lớn trong tổng số 68 tỷ USD ngân sách viện trợ nước ngoài của chính phủ Mỹ.
Ngoại trưởng Rubio đã gọi USAID là "một cơ quan vô cùng trì trệ", tuy nhiên khẳng định nhiều chức năng của tổ chức này "vẫn sẽ tiếp tục".
"Họ sẽ vẫn là một phần của chính sách đối ngoại Mỹ, nhưng phải phù hợp đường lối của chính sách đối ngoại," ông nói với các phóng viên tại El Salvador.
Thông báo được đưa ra sau khi ông Musk, người đứng đầu một cơ quan không chính thức có nhiệm vụ cắt giảm chi phí, tuyên bố rằng chính quyền có kế hoạch đóng cửa USAID.
Cuối tuần vừa rồi, hai quan chức an ninh cấp cao của USAID đã phải nghỉ phép và trang web của cơ quan này bị đóng cửa.
Ở bên ngoài trụ sở USAID, các nghị sĩ Dân chủ tuyên bố rằng những động thái này vi phạm pháp luật và việc đóng cửa cơ quan này sẽ gây hại đến an ninh quốc gia.
Hạ nghị sĩ Johnny Olszewski, cũng từ bang Maryland, dẫn thông tin nói rằng lính gác nhà tù ở Syria – những người chịu trách nhiệm giam giữ hàng ngàn tay súng của Nhà nước Hồi giáo (IS) - suýt chút nữa đã bỏ việc sau động thái đóng băng viện trợ của Mỹ diễn ra trước đó.
"Đây là thực tế, đây là vấn đề nguy hiểm và nghiêm trọng," ông nói.
Một số người khác cáo buộc rằng lợi ích kinh doanh đã thúc đẩy ông Musk.
Ông Musk được giao phụ trách một sáng kiến có tên Bộ Chính phủ Hiệu quả (Doge), một tổ chức không thuộc bất kỳ cơ quan chính phủ chính thức nào nhưng được ông Trump trao quyền rộng rãi với nhiệm vụ cắt giảm chi tiêu liên bang.
Tư cách pháp lý và thẩm quyền của Doge trong việc ra lệnh đóng cửa các chương trình của chính phủ vẫn chưa rõ ràng, nhưng tổ chức này đã trở thành đối tượng của nhiều vụ kiện tụng.
Cuối tuần vừa rồi, ông Musk đã đăng hàng chục thông điệp, trong đó có các cáo buộc nói rằng USAID đầy rẫy gian lận và tham nhũng.
Trong một buổi phát trực tiếp trên X vào sáng sớm hôm 3/2, ông Musk nói với những người theo dõi:
"Về cơ bản, anh phải hoàn toàn loại bỏ thứ này. Không thể tu sửa được nữa... Chúng tôi sẽ đóng cửa cơ quan này."
Cùng ngày, truyền thông Mỹ viện dẫn các nguồn tin ẩn danh từ Nhà Trắng cho biết ông Musk đã được giao một công việc không lương của một "viên chức nhà nước đặc biệt" bán thời gian, một vị trí có thể trao cho ông quyền kiểm soát nhiều quy tắc về công bố tài chính nhưng cũng gây ra xung đột lợi ích.
Tại Nhà Trắng, ông Trump lên tiếng bảo vệ cách ông Musk xử lý tình hình, nói rằng ông trùm công nghệ "chỉ có quyền cho những người mà ông ấy cho là không tốt nghỉ việc, nếu chúng tôi đồng ý, và chỉ khi chúng tôi đồng ý".
"Elon không thể và sẽ không làm bất cứ điều gì nếu không có sự chấp thuận của chúng tôi," ông nói.
Do trang web của USAID đã dừng hoạt động, nhiều trung tâm thông tin quan trọng, trong đó có hệ thống theo dõi nạn đói toàn cầu và dữ liệu viện trợ trong nhiều thập kỷ, đã không thể truy cập được.
Các quan chức hàng đầu đã bị cho nghỉ phép hoặc từ chức trong vài ngày qua sau những bất đồng với tổ chức Doge của ông Musk, trong đó có việc phản đối yêu cầu cho phép nhân viên của Doge được phép truy cập vào một khu vực có tính bảo mật cao để xem các thông tin mật, tờ Washington Post và CNN đưa tin vào cuối tuần vừa rồi.
"Không có tài liệu mật nào bị truy cập mà không tuân thủ theo đúng quy trình bảo mật," bà Katie Miller, phát ngôn viên của Doge, viết trên X.
Hệ quả là Giám đốc an ninh của USAID, ông John Vorhees, và phó Giám đốc An ninh, ông Brian McGill, đều đã bị cho tạm nghỉ phép có lương, CBS đưa tin.
Trong khi đó, Washington Post đưa tin rằng Chánh văn phòng USAID Matt Hopson, một chính trị gia có tiếng, cũng đã từ chức.
USAID ở Việt Nam
Theo Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam, USAID hợp tác với chính phủ Việt Nam, khu vực tư nhân, các trường đại học và tổ chức nghiên cứu, các tổ chức trong nước và quốc tế cũng như các bên liên quan khác ở nhiều lĩnh vực khác nhau.
Bắt đầu từ năm 1989, khởi đầu với việc giúp đỡ các nạn nhân chiến tranh, hợp tác giữa USAID với Việt Nam tăng dần lên, mở rộng ra nhiều lĩnh vực như biến đổi khí hậu, phát triển kinh tế, giáo dục đại học, y tế công và khắc phục hậu quả chiến tranh.
Một trong những hoạt động nổi bật là việc xử lý ô nhiễm dioxin.
Trong chuyến thăm Việt Nam vào đầu năm 2023, Tổng Giám đốc USAID Samantha Power đã công bố một khoản viện trợ trị giá 73 triệu USD để xử lý và làm sạch đất bị ô nhiễm tại sân bay Biên Hòa.
Dự án xử lý dioxin tại sân bay Biên Hòa khởi công từ tháng 12/2019, tổng kinh phí 390 triệu USD, sau nâng lên 450 triệu USD, dự kiến hoàn thành sau 10 năm. Chính quyền Mỹ ban đầu dự kiến sẽ đóng góp 300 triệu USD, nhưng đến giữa tháng 1/2025, Mỹ đã tăng nguồn vốn thực hiện dự án xử lý ô nhiễm dioxin khu vực sân bay Biên Hòa tăng lên 430 triệu USD.
Tổ chức này cũng công bố thực hiện dự án tăng cường năng lực cạnh tranh khu vực tư nhân Việt Nam (IPS-C) với thời gian đến năm 2025 và tổng giá trị ODA 36,3 triệu USD.
Trong 30 năm qua, thông qua USAID, Mỹ đã đóng góp hơn 155 triệu USD tiền ngân sách cho hoạt động hỗ trợ người khuyết tật ở Việt Nam. Cùng thời kỳ, USAID đã hỗ trợ hàng triệu người khuyết tật ở Việt Nam - chỉ tiếng riêng năm 2023 là hơn 26.000 người.
Trong 5 năm qua, thông qua USAID, Phái đoàn Ngoại giao Mỹ tại Việt Nam đã cung cấp 7,7 triệu USD hỗ trợ khẩn cấp và hỗ trợ sẵn sàng ứng phó thiên tai, trong đó bao gồm đáp ứng các nhu cầu do bão, lũ cũng như nâng cao năng lực cho các đội xung kích phòng, chống thiên tai trên cả nước, theo trang web của USAID.
USAID cũng có nhiều khoản tài trợ cho Việt Nam liên quan tới những dự án về an ninh lương thực, giáo dục, sức khoẻ, rác thải nhựa, nông nghiệp bền vững…
Ở thời điểm hiện tại, trang web của cơ quan này ở Việt Nam đã không thể truy cập được. Tài khoản Facebook của cơ quan này tại Việt Nam vẫn mở nhưng không cập nhật thông tin mới từ ngày 29/1.
Elon Musk nói USAID sẽ bị đóng cửa trong chiến dịch cắt giảm chi phí của chính phủ
Trụ sở của Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tại Washington
Tỷ phú Elon Musk, người đứng đầu chiến dịch thu hẹp chính phủ liên bang của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, vừa cập nhật thông tin về nỗ lực này vào sáng thứ Hai (3/2), cho biết công việc đang được tiến hành để đóng cửa cơ quan viện trợ nước ngoài của Hoa Kỳ - USAID.
Musk, cũng là CEO của Tesla và SpaceX, đã thảo luận về Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) trong một cuộc nói chuyện trên mạng xã hội vào thứ Hai trên X, công ty mà ông cũng sở hữu. Ông Trump đã giao cho ông Musk đứng đầu một hội đồng cắt giảm chi phí liên bang.
Cuộc trò chuyện, bao gồm cựu ứng cử viên tổng thống đảng Cộng hòa Vivek Ramaswamy và các Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Joni Ernst và Mike Lee, bắt đầu bằng việc ông Musk nói rằng họ đang nỗ lực đóng cửa Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID).
“Không thể sửa chữa được nữa”, ông Musk nói và cho biết thêm rằng Tổng thống Trump đồng ý rằng cơ quan này nên bị đóng cửa.
Hiện tại, hầu hết nhân viên của USAID được yêu cầu không đến trụ sở chính của cơ quan này tại Washington vào thứ Hai và làm việc từ xa, theo bản sao email gửi cho nhân viên mà Reuters xem được. "Hướng dẫn thêm sẽ sớm được đưa ra", thông báo nói thêm.
Sau đó trong ngày Chủ Nhật, ông Trump nói với các phóng viên rằng USAID "được điều hành bởi một nhóm những kẻ điên loạn cực đoan", đồng thời nói thêm: "Chúng tôi sẽ đuổi họ, rồi sau đó chúng tôi sẽ ra quyết định".
USAID là nhà tài trợ đơn lẻ lớn nhất thế giới. Trong năm tài chính 2023, Hoa Kỳ đã giải ngân 72 tỷ đô la viện trợ trên toàn thế giới cho mọi lĩnh vực, từ sức khỏe phụ nữ ở các vùng xung đột đến tiếp cận nước sạch, điều trị HIV/AIDS, an ninh năng lượng và công tác chống tham nhũng. Hoa Kỳ đã cung cấp 42% tổng số viện trợ nhân đạo do Liên Hiệp Quốc theo dõi vào năm 2024.
Tổng thống Trump đã ra lệnh đóng băng toàn cầu đối với hầu hết các khoản viện trợ nước ngoài của Hoa Kỳ như một phần trong chính sách “Nước Mỹ trên hết” của ông, chính sách này đã gây chấn động khắp thế giới. Bệnh viện dã chiến tại các trại tị nạn Thái Lan, việc rà phá bom mìn ở các vùng chiến sự và thuốc để điều trị hàng triệu người mắc các bệnh như HIV nằm trong số các chương trình có nguy cơ bị xóa bỏ.
Nói rộng hơn về việc cắt giảm chi tiêu và gian lận của Hoa Kỳ, Musk ước tính chính quyền Trump có thể cắt giảm 1 nghìn tỷ đô la từ thâm hụt ngân sách của Hoa Kỳ vào năm tới.
Ví dụ, ông khẳng định rằng “các đường dây lừa đảo nước ngoài chuyên nghiệp” đang đánh cắp số tiền lớn bằng cách ngụy trang để trở thành hoặc tạo ra công dân Mỹ kỹ thuật số giả mạo.
Cuộc trò chuyện trực tuyến diễn ra trong bối cảnh lo ngại về quyền truy cập của ông Musk vào hệ thống Kho bạc, lần đầu tiên được tờ New York Times đưa tin, hệ thống này gửi ra hơn 6 nghìn tỷ đô la mỗi năm để thanh toán thay mặt cho các cơ quan liên bang và chứa thông tin cá nhân của hàng triệu người Mỹ nhận thanh toán An sinh xã hội, hoàn thuế và các khoản tiền khác từ chính phủ.
Đảng viên Dân chủ Peter Welch, thành viên Ủy ban Tài chính Thượng viện, đã yêu cầu giải thích lý do tại sao Musk được trao quyền truy cập vào hệ thống thanh toán và những gì mà ông Welch nói bao gồm dữ liệu nhạy cảm của người nộp thuế.
Ông Musk có sự ủng hộ của ông Trump. Khi được hỏi vào Chủ Nhật rằng ông Musk có làm việc tốt không, ông Trump đồng ý. “Ông ấy là người cắt giảm chi phí rất nhiều. Đôi khi chúng ta không đồng ý với điều đó và chúng ta sẽ không đi được đến nơi ông ấy muốn. Nhưng tôi nghĩ ông ấy đang làm rất tốt. Ông ấy là một người thông minh. Rất thông minh. Và ông ấy rất muốn cắt giảm ngân sách liên bang của chúng ta”.
Nhóm của Musk đã được cấp quyền truy cập hoặc đã kiểm soát nhiều hệ thống của chính phủ.
Ông Musk đã hành động nhanh chóng để đưa các đồng minh vào cơ quan được gọi là Văn phòng Quản lý Nhân sự. Một nhóm bao gồm các nhân viên hiện tại và trước đây của ông Musk đã nắm quyền chỉ huy OPM vào ngày 20/1, ngày ông Trump nhậm chức, các nguồn tin cho biết thêm.
Kể từ khi nhậm chức cách đây 11 ngày, ông Trump đã bắt tay vào một cuộc cải tổ chính phủ lớn, sa thải và loại bỏ hàng trăm công chức trong những bước đầu tiên của ông hướng tới việc tinh giản bộ máy quan liêu và đưa thêm những người trung thành vào.
Reuters
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.