BM: Mỹ áp thuế quan mới, TC bị tổn hại tới đâu?

Thursday, April 5, 2018

Mỹ áp thuế quan mới, TC bị tổn hại tới đâu?

Tất cả đều nằm trong danh sách khoảng 1.300 sản phẩm Trung cộng mà Mỹ đang cân nhắc đánh thuế 25%.

Báo chí có thể không gây ra quá nhiều áp lực đối với Bắc Kinh.

Nhưng nhiều mặt hàng trong danh sách này thuộc các ngành công nghiệp như hàng không vũ trụ và kỹ thuật - lĩnh vực đổi mới mà Trung cộng muốn trở thành số một thế giới trong thập kỷ tới.

Lò nướng bánh, tivi màu độ phân giải cao, máy ép hoa quả và máy phóng tên lửa có điểm gì chung?

Và mức thuế dự kiến 25% có khả năng làm tổn hại Trung cộng.

Hoa Kỳ đã mua gần 75 tỷ USD máy móc và máy tính của Trung cộng trong năm 2017.

Con số này dự kiến sẽ tăng lên gần 80 tỷ USD vào năm 2018 và 2019. Đây là những mặt hàng chiếm phần lớn nhất hàng nhập khẩu của Trung cộng vào Mỹ. Và chúng nằm trong danh sách bị đánh thuế.

Ông Tony Nash, nhà nghiên cứu của Complete Intelligence, nói: "Mức thuế mới của Mỹ đã thực sự giảm xuống.

"Điều then chốt là nó nhắm đến nhiều mặt hàng giá trị gia tăng đang được Trung cộng giao dịch."

Mỹ lo ngại điều gì?

Quay trở lại những năm cuối thập niên 80, khi Trung cộng mở cửa dưới sự lãnh đạo của Đặng Tiểu Bình.

Những gì xảy ra tiếp theo là những thứ Trung cộng mơ ước đạt được, như Viện Nghiên cứu Kinh tế Quốc tế Petersen chỉ ra:

* GDP tăng trung bình 10% hàng năm biến Trung cộng trở thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới

* 800 triệu người thoát nghèo

* Tỷ lệ tử vong trẻ em dưới 5 tuổi giảm một nửa từ 2006 đến 2015.

Trong số những mức tăng trưởng này, có rất nhiều thứ bắt nguồn từ sự bùng nổ sản xuất những năm 1970 và 80.

Nhưng Hoa Kỳ cho rằng Trung cộng ép các công ty Mỹ muốn tiếp cận lao động giá rẻ phải liên kết với các công ty trong nước - điều này cho phép họ sao chép và ăn cắp ý tưởng của Mỹ một cách hiệu quả.

"Trung cộng rất hung hăng với những gì họ muốn", Martin Medeiros của Medeiros Law nói với tôi từ Mỹ.

"Đó là một chặng đường dài từ những năm 1980 nhưng Trung cộng không nghĩ về sở hữu trí tuệ giống như người Mỹ."

Tâm điểm của "trận đánh" này là Hoa Kỳ cảm thấy không công bằng, và cho rằng chính công nghệ của Mỹ đã tạo cho Trung cộng một lợi thế không công bằng trong cuộc chơi đổi mới toàn cầu.

Nhưng thực tế là Trung cộng đang dẫn đầu cuộc đua mà không cần sự cho phép của Mỹ.

Trong Kế hoạch Năm năm lần thứ 13 công bố năm 2016, Trung cộng tuyên bố tầm nhìn của nước này là trở thành một "quốc gia của những sáng chế" năm 2020, một "quốc gia đi đầu trong lĩnh vực sáng chế quốc tế" năm 2030, và một "siêu cường thế giới về khoa học và sáng chế công nghệ năm 2050".

Trung cộng đang chi nhiều tiền hơn cho nghiên cứu và phát triển, và đang đăng ký cấp hàng ngàn bằng sáng chế. Một số công ty Trung cộng đang là công ty hàng đầu thế giới về đổi mới, trí tuệ nhân tạo và tham gia nghiên cứu công nghệ mới.

Hoa Kỳ đang lo rằng các công ty Trung cộng sẽ qua mặt Mỹ để gây ảnh hưởng trong những lĩnh vực này.

Trung cộng có cần phải lo lắng?

Bà Deborah Elms từ Trung tâm Thương mại Châu Á tin rằng Trung cộng phải quan tâm đến những áp đặt thuế quan của Hoa Kỳ.

Bà cũng nói những áp thuế này sẽ tác động đến người dân và một số công ty Trung cộng có thể sẽ phá sản nếu mức thuế 25% được thực thi và nếu biện pháp "ăn miếng trả miếng" xảy ra.

Ở Trung cộng không có mạng lưới an sinh xã hội để chăm lo những người thất nghiệp.

Và ở một đất nước có hệ thống chính trị theo đó chính phủ được trông đợi là sẽ chăm lo cho người dân, thì tình trạng mất việc làm sẽ tác động xấu đến Đảng Cộng sản.

Liệu áp thuế của Mỹ sẽ thúc đẩy Trung cộng thay đổi?

Về ngắn hạn là không, ông Medeiros nói.

Mức thuế quan "có khả năng gây tổn hại cho Trung cộng do thiếu tiếp cận thị trường," nhưng sẽ không làm thay đổi nhiều luật sở hữu trí tuệ của Trung cộng mà ông thừa nhận là đã được cải thiện đáng kể trong những năm qua.

Về dài hạn, nó có thể sẽ thúc đẩy Bắc Kinh từ bỏ một số quy định, bao gồm những yêu cầu với các công ty nước ngoài muốn liên doanh và chuyển giao công nghệ.

Tuy vậy hãy bình tĩnh.

Với khẩu khí mạnh như hiện tại và thái độ "ăn miếng trả miếng" của cả hai bên, đây không chỉ là một cuộc chiến tranh thương mại.