Sau 20 tháng, 149 buổi biểu diễn, một bộ phim tài liệu, hàng triệu chiếc vòng tay được người hâm mộ trao đổi, Eras Tour của Taylor Swift đã kết thúc ở thành phố Vancouver, Canada vào ngày 8/12.
Không chỉ là các buổi trình diễn âm nhạc thông thường, Eras Tour là "cỗ xe văn hóa" mạnh mẽ băng qua 53 thành phố ở năm châu lục, thống trị tất cả hạng mục, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở nhiều quốc gia (và doanh số hàng thủ công), gây ra những cơn địa chấn nhỏ và phá vô số kỷ lục, trong đó có kỷ lục chuyến lưu diễn đạt doanh thu cao nhất mọi thời đại (hơn 2 tỷ USD, chưa kể tiền bán sản phẩm ăn theo).
Kể từ khi khởi động chuyến lưu diễn vào tháng 3/2023, Taylor Swift đã phát hành ba album, giành được giải Grammy Album của năm lần thứ tư - trước cô, chưa nghệ sỹ nào làm được điều đó - cũng như bắt đầu mối tình với ngôi sao NFL Travis Kelce, đưa anh này xuất hiện trong Eras Tour.
Taylor Swift nhận xét kết thúc chuyến lưu diễn "khép lại một chương kỳ diệu nhất đời tôi cho tới nay".
Quy mô và sự thống trị văn hóa tuyệt đối của Eras Tour, từ số lượng khán giả kỷ lục đến danh sách bài hát kéo dài 3,5 giờ, là không thể phủ nhận.
Trong gần hai năm của chuyến lưu diễn, Eras Tour luôn là tâm điểm của truyền thông. Ngay cả khi không tham gia, rất có thể bạn đã xem đâu đó video Hoàng tử William (Anh quốc) hay tài tử Tom Cruise nhún nhảy tại buổi diễn, hoặc đọc tin kiểu các nhà lãnh đạo khắp nơi thế giới mong Taylor Swift đến nước mình biểu diễn để thúc đẩy kinh tế.
Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên của những buổi diễn bom tấn, nhưng chưa bao giờ chứng kiến bất kỳ sự kiện nào có quy mô khổng lồ như thế. Thật khó mà thấy ai đó, kể cả chính Taylor Swift, có thể tìm được cách vượt qua Eras Tour trong tương lai gần.
Những buổi diễn của Taylor Swift không chỉ gây choáng ngợp về quy mô mà còn tạo ấn tượng nhờ cảm giác gần gũi, thân thương bất ngờ.
Tham dự Eras Tour không giống như cúi chào một siêu sao toàn cầu mà là như một cuộc tụ họp khổng lồ lấp lánh của các fan. Đầu năm 2024, tạp chí Variety gọi cô là "người tổ chức cộng đồng vĩ đại nhất thế giới".
Cảm giác gần gũi từ lâu là điểm mạnh của Taylor Swift. Ngay cả khi danh tiếng và tài sản của cô tăng vọt (cô đã gia nhập danh sách tỷ phú của Forbes hồi đầu năm nay), nữ ca sĩ vẫn khiến người hâm mộ tin rằng cô không thực sự khác họ là mấy.
Điều này bắt nguồn từ các bài hát của cô: những trải nghiệm thường nhật - đau khổ, bị phản bội, mất mát, trả thù, hối tiếc - các ca từ diễn đạt chi tiết, cụ thể đáng kinh ngạc. Nhưng nữ ca sĩ cũng khéo léo dẫn dắt các khán giả tham gia buổi diễn cảm nhận được chính họ trong từng ca từ.
Nào là chuyện sân khấu giữa dựng lên giữa trung tâm đám đông, nào là dùng từ "chúng ta", rồi những chiếc vòng tay lấp lánh đèn LED biến khán giả trở thành một phần của buổi trình diễn, tất cả đều được thiết kế để biến Eras Tour thành một trải nghiệm tập thể.
Cô đã chào khán giả bằng nhiều ngôn ngữ, có tiếng xứ Wales, tiếng Bồ Đào Nha, cả tiếng Tây Ban Nha và tiếng Pháp.
Cảm giác thuộc về cộng đồng
Chuyến lưu diễn như tảng đá lăn, càng lăn càng thêm nhiều thứ bám vào trên hành trình.
Người hâm mộ cũng tạo ra những nghi thức riêng, và điều này đã trở thành một phần không thể thiếu của buổi diễn - nào là một tràng vỗ tay cuồng nhiệt kéo dài sau bài hát Champagne Problems (mà lần nào cũng khiến Taylor Swift giả vờ tỏ vẻ ngạc nhiên), nào là hát vang đoạn của rapper Kendrick Lamar trong bản Bad Blood, và tất nhiên, những chiếc vòng tay bè bạn - một truyền thống được khơi nguồn từ lời bài hát You're On Your Own Kid của nữ ca sĩ.
Người hâm mộ đã trao qua đổi lại những chiếc vòng tay này với người lạ, với đội ngũ an ninh và thậm chí là với danh ca Paul McCartney trong một buổi biểu diễn của Taylor Swift ở London.
Đối với người hâm mộ, việc tham gia vào những khoảnh khắc đó cũng là một phần của trải nghiệm âm nhạc.
Một "phong tục" khác của giới mộ điệu là hô vang "đưa chúng ta tới thánh đường" khi nữ ca sĩ đang lên những nốt cao của bản Don't Blame Me.
Triết gia Simon Critchley, tác giả cuốn sách On Mysticism (Tạm dịch: Bàn về chủ nghĩa thần bí) xuất bản gần đây, khám phá sức mạnh siêu việt của âm nhạc và nghệ thuật, cho rằng người hâm mộ Taylor Swift có thể đã "ở thánh đường" rồi.
"Tôi nghĩ người hâm mộ của cô ấy đang đến thánh đường, hoặc một nơi tương tự như thế," ông Critchley nói.
Critchley, người coi âm nhạc "có lẽ là thành trì cuối cùng của một điều gì đó giống như sự siêu việt tôn giáo" cho rằng nữ ca sĩ đang gãi đúng chỗ ngứa siêu hình cho người hâm mộ.
"Họ không nghĩ cô ấy là một vị thánh, nhưng là một người rất đặc biệt và là người đã tạo ra một cộng đồng mà họ không cảm thấy ở các khía cạnh khác của cuộc sống."
Ai nấy đều háo hức trải nghiệm Eras Tour - không chỉ những fan hâm mộ trung thành, mà còn cả những người không muốn bỏ lỡ sự kiện văn hóa góp phần định hình nên một kỷ nguyên.
Việc kiếm được tấm vé rất khó khăn, có người phải mua lại với giá hàng ngàn đô la Mỹ. Không ít fan đã đi theo khắp thế giới để xem các buổi diễn. Ai không có vé thì tập trung bên ngoài sân vận động.
Tại thành phố Munich (Đức), 40.000 người hâm mộ không có vé đã tụ tập trên một ngọn đồi gần nơi biểu diễn, không chỉ để đến gần thần tượng của mình hơn, mà còn để gần nhau hơn.
Cứ mỗi đêm diễn Eras Tour, hàng trăm ngàn người cùng dán mắt vào màn hình xem các livestream do các fan hâm mộ quay trực tiếp. Khi các buổi diễn ở Vienna (Áo) bị hủy vì mối đe dọa khủng bố, người hâm mộ đã tụ về trên đường phố để hát vang các ca khúc của cô và trao đổi vòng tay cho nhau.
"Đây là thực hành tín ngưỡng và người hâm mộ đang hành hương. Sự gian khổ là một phần của trải nghiệm đạo. Các cuộc hành hương thời trung cổ rất thử thách," triết gia Critchley bình luận.
Sau đại dịch, nhu cầu xem biểu diễn trực tiếp tăng vọt khi mọi người đổ xô trở lại trải nghiệm mắt thấy tai nghe.
"Cảm giác mất kết nối với nhau trong dịch Covid-19 cũng như mất niềm tin khiến nhiều người trong chúng ta đã trở thành một dạng tu sĩ thực thụ và suy nghĩ về những gì mình đang bỏ lỡ... có một nhu cầu siêu hình, mãnh liệt là cảm thấy được ở bên nhau cùng với những người khác," ông Critchley nói.
Bản thân Taylor Swift cũng nhận ra điều này.
Trong lời nói đầu cho cuốn sách Eras Tour mới phát hành, cô viết: "Chúng tôi làm điều này vì mọi người cần một lối thoát ra khỏi đời sống khắc nghiệt, và đó là vinh dự cả đời khi được làm điều này với họ, dù chỉ trong một đêm. Và dù chúng ta đơn độc trong cuộc đời đáng sợ này, nhưng bằng cách nào đó, chúng ta không còn cảm thấy điều đó nữa khi hòa chung tiếng hát với 80.000 người khác."
Bùng nổ và suy tàn
Eras Tour là một mảnh ghép của trong sự bùng nổ của ngành biểu diễn âm nhạc trực tiếp và 2023 bùng nổ là một năm kỷ lục trên toàn thế giới.
Nhưng ngành này phân bổ không đều khi các nghệ sĩ lớn nhất được hưởng lợi nhiều nhất. Trên toàn cầu, 100 chuyến lưu diễn lớn nhất của năm ngoái đã thu về hơn 9 tỷ USD, còn các địa điểm tổ chức âm nhạc bình dân thì đang đóng cửa với tốc độ báo động.
Trong khi trước đây mọi người đã định danh trong các cộng đồng âm nhạc riêng biệt, thì giờ đây có vẻ như họ khao khát điều gì đó tương tự như một nền văn hóa đơn nhất.
"Chúng ta sống trong một thế giới bất đồng bộ, không ai trải nghiệm cùng một thứ vào cùng một thời điểm, và mọi thứ đều bị phân mảnh," ông Critchley nói.
"Vậy còn gì để mang chúng ta lại với nhau? Thể thao và các buổi biểu diễn âm nhạc trực tiếp."
Trong thời đại truyền thông xã hội, người hâm mộ mong đợi cảm thấy kết nối với các ngôi sao nhạc pop của họ, và điều đó giờ đây cũng áp dụng cho trải nghiệm trực tiếp. Không chỉ muốn đến xem một buổi biểu diễn hoành tráng, người ta còn muốn thấy mình là một phần của điều đó.
Nhưng khi mong muốn thấy mình là một phần của thế giới nghệ sĩ đó vượt quá kỳ vọng, mọi thứ trở nên phức tạp.
Tại một buổi diễn vào mùa hè vừa qua, Chappell Roan đã đổ gục trên sân khấu, thừa nhận với đám đông rằng cô đang vật lộn với sự nổi tiếng chóng vánh.
Khoảnh khắc đó đã lan truyền trên mạng và người hâm mộ đồng cảm với sự yếu đuối của cô. Nhưng khi Roan hủy một số buổi diễn trong năm nay vì "áp lực quá lớn", cô vấp phải sự phản đối vì đã khiến mọi người thất vọng.
Charli XCX gần đây nói với Variety rằng cô bị tổn thương dây thần kinh ở cổ do biểu diễn, khiến cô "đau đớn rất nhiều" trên sân khấu.
"Để có thể trình diễn một màn hình cảm thấy đủ hài lòng, tôi phải thực sự đánh vật với cơ thể mình," cô nói.
Các nghệ sĩ được kỳ vọng phải hy sinh bản thân nhiều hơn nữa, cả về thể chất lẫn cảm xúc. Đó là điều mà Taylor Swift đã phải học cách điều hướng. Cô không để cho mọi người thấy những điểm yếu đuối của mình.
Tại các buổi ở Toronto, Canada, Taylor Swift đứng trên sân khấu, giọng xúc động. "Tôi chỉ hơi xúc động một tí," cô nói với đám đông.
"Chúng tôi đã rất cố gắng cho điều này. Và bạn cũng đã cố gắng rất nhiều để ở bên chúng tôi."
Sau gần hai năm dưới ánh đèn sân khấu, hẵn cô sẽ phải cần đến một kỳ nghỉ dài. Dù vậy, đối với Taylor Swift, sẽ không mất nhiều thời gian để khởi đầu một kỷ nguyên hoàn toàn mới.
Clare Thorp
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.