BM: Vì sao mật gấu, nanh hổ, vảy tê tê... bán công khai trên mạng tại Việt Nam?

Saturday, December 7, 2024

Vì sao mật gấu, nanh hổ, vảy tê tê... bán công khai trên mạng tại Việt Nam?

Những lời quảng cáo như vậy tràn lan trên nhiều website thương mại điện tử và nhóm bán các sản phẩm từ động vật hoang dã công khai trên Facebook tại Việt Nam.

Việt Nam hiện đã có các quy định pháp luật cấm buôn bán voi, tê giác, tê tê, hổ và các sản phẩm liên quan, kể cả trực tiếp và trực tuyến.

Tuy nhiên, một khảo sát mới công bố cho thấy các quảng cáo trực tuyến tại Việt Nam chào bán sản phẩm từ các loài động vật hoang dã có nguy cơ tuyệt chủng đang ở quy mô đáng báo động.

Khảo sát được thực hiện từ tháng 6/2021 đến tháng 7/2023, trên năm loài động vật có nguy cơ tuyệt chủng là hổ, tê tê, tê giác, voi, rùa cạn và rùa nước ngọt.

So với nghiên cứu tương tự mà Traffic thực hiện năm 2017 tình hình không có dấu hiệu cải thiện.

Thậm chí đã xuất hiện thêm một số sản phẩm mới từ động vật hoang dã.

Một số mặt hàng cũ, như ngà voi, cao hổ, giá lại còn tăng mạnh.

Khảo sát cho thấy gì?

Thống kê của Traffic như sau:

Facebook (51,3%) và Zalo (35%) là hai nền tảng mạng xã hội chính để quảng cáo sản phẩm động vật hoang dã.

Hà Nội và TP HCM bán các sản phẩm từ cả năm loài động vật hoang dã được khảo sát.

Có tổng cộng hơn 22.000 quảng cáo về các sản phẩm từ 5 loài động vật gồm hổ, voi, rùa, tê giác và tê tê (30 bài đăng một ngày).

Các sản phẩm có nguồn gốc từ động vật hoang dã được sử dụng vào nhiều mục đích khác nhau, từ trang trí, tâm linh, làm thuốc đến làm vật nuôi trong nhà.

Với voi, các mặt hàng làm bằng ngà voi được quảng bá thường xuyên nhất, chiếm 94% tổng số các quảng cáo về sản phẩm từ voi. Giá các sản phẩm từ voi cũng tăng đáng kể so với cuộc khảo sát năm 2017.

Với tê giác, sừng là mặt hàng phổ biến nhất (65%) cho dù còn nguyên hay cắt thành từng miếng, hoặc bào thành bột để làm thuốc. Các sản phẩm sừng tê giác được chạm khắc như vòng tay, bùa hộ mệnh và cốc là mặt hàng được quảng cáo nhiều thứ hai (30,3%).

Với hổ, móng vuốt và răng (đặc biệt là nanh) là những sản phẩm được quảng cáo phổ biến nhất (81%), chủ yếu được bán dưới dạng mặt dây chuyền hoặc nhẫn.

Một sản phẩm mới xuất hiện trên thị trường là dạng "cao" hỗn hợp làm từ da tê giác, vảy tê tê, cá ngựa và tắc kè. Loại cao hỗn hợp này được quảng cáo là giúp tăng cường sinh lý nam, bổ thận, gan và mắt, cải thiện cảm giác thèm ăn, tăng cường sức khỏe khớp, giải độc, ngăn ngừa ung thư và giảm chứng mất ngủ.

Bà Nguyễn Tuyết Trinh, Giám đốc Tổ chức Traffic tại Việt Nam, nhận định "tình hình buôn bán động vật hoang dã trái phép diễn biến phức tạp, khiến công tác theo dõi và kiểm soát trở nên khó khăn hơn."

Bà Michelle Owen, Giám đốc Văn phòng Dự án Bảo vệ động vật hoang dã nguy cấp, khẳng định:

“Tất cả các bên liên quan đều cần phải chung tay hành động trong cuộc chiến này.”

Ông Đỗ Quang Tùng, Giám đốc Ban Quản lý Dự án bảo vệ động vật hoang dã nguy cấp Trung ương, được Traffic trích lời trong báo cáo cho rằng việc "thường xuyên giám sát các hoạt động buôn bán động vật hoang dã trái pháp luật trên nền tảng trực tuyến đã và đang cung cấp nguồn tin hữu ích cho các cơ quan thực thi pháp luật trong việc ứng phó với hoạt động này".

Buôn bán sôi nổi trên mạng

Việt Nam từ lâu đã được công nhận là thị trường tiêu thụ động vật hoang dã lớn và là điểm trung chuyển chính cho các sản phẩm động vật hoang dã bất hợp pháp đến các quốc gia châu Á khác.

Nhu cầu ở Việt Nam được thúc đẩy bởi niềm tin các sản phẩm này có khả năng trị bệnh, tăng cường sức khỏe và nâng cao địa vị xã hội.

Sự xuất hiện của internet, các trang web thương mại điện tử và mạng xã hội đã tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động buôn bán trực tuyến các loài động vật hoang dã, thực vật và các sản phẩm liên quan.

Từ năm 2016, Traffic đã theo dõi các thị trường động vật hoang dã trực tuyến của Việt Nam. Báo cáo mới đây nhất cho thấy tình hình từ đó tới nay không mấy cải thiện.

Một cuộc khảo sát khác năm 2020 được tổ chức phi chính phủ Change thực hiện chỉ ra rằng đối tượng chính tiêu thụ động vật hoang dã là người có tiền, có quyền, trong đó có các quan chức chính phủ.

***