Vui mừng khi hay tin đã bầu được Giáo Hoàng mới

Ngay cả trước khi tên của ông được xướng lên từ ban công của Vương cung thánh đường Thánh Phêrô, đám đông bên dưới đã hô vang "Viva il Papa" - Giáo hoàng vạn tuế.

Hồng y Robert Prevost, 69 tuổi, là người thứ 267 ngồi trên ngai tòa Thánh Phêrô và ông sẽ được biết đến với tước hiệu Leo XIV.

Ông là người Mỹ đầu tiên giữ vai trò giáo hoàng mặc dù ông được xem như một hồng y đến từ Mỹ Latinh vì có nhiều năm làm nhà truyền giáo ở Peru trước khi trở thành giám mục ở đó.

Sinh ra ở Chicago vào năm 1955 trong một gia đình có cha mẹ là người Tây Ban Nha và gốc Pháp-Ý, Prevost từng là một cậu bé giúp lễ và được thụ phong linh mục vào năm 1982.

Mặc dù chuyển đến Peru ba năm sau đó, ông vẫn thường xuyên trở về Mỹ để phục vụ với tư cách là một linh mục quản xứ và một bề trên trong thành phố quê hương mình.

Ông cũng mang quốc tịch Peru và được yêu mến như một người đã làm việc với các cộng đồng yếu thế và giúp xây dựng cầu nối giữa mọi người.

Ông đã có 10 năm làm linh mục quản xứ địa phương và là giáo viên tại một chủng viện ở Trujillo, tây bắc Peru.

Trong những lời đầu tiên trên cương vị mới, Giáo hoàng Leo XIV đã trìu mến nhắc đến người tiền nhiệm của mình, Giáo hoàng Francis quá cố.

"Chúng ta vẫn còn nghe văng vẳng bên tai giọng nói yếu ớt nhưng luôn can trường của Đức Giáo hoàng Francis, người đã ban phước lành cho chúng ta," ông nói.

"Hiệp nhất và nắm tay nhau cùng với Chúa, chúng ta hãy cùng nhau tiến bước," ông nói với đám đông đang reo hò.

Ông cũng nhắc đến vai trò của mình trong Dòng Augustine. Ông đã 30 tuổi khi chuyển đến Peru để tham gia một sứ mệnh của Dòng Augustine.

Một năm sau khi lên chức lãnh đạo Vatican, Giáo hoàng Francis đã bổ nhiệm ông Prevost làm Giám mục Chiclayo ở Peru.

Ông được các hồng y biết đến rộng rãi nhờ vai trò nổi bật là Tổng trưởng Bộ Giám mục ở Mỹ Latinh, một cơ quan có nhiệm vụ quan trọng là tuyển chọn và giám sát các giám mục.

Ông đồng thời trở thành tổng giám mục vào tháng 1/2023, rồi chỉ vài tháng sau, Giáo hoàng Francis phong ông làm hồng y.

Vì 80% các hồng y tham gia mật nghị đều do Giáo hoàng Francis bổ nhiệm, nên việc một người như Prevost được bầu chọn không quá bất ngờ, ngay cả khi ông chỉ mới được bổ nhiệm gần đây.

Quan điểm của Giáo hoàng Leo XIV

Ông được xem là người ủng hộ sự tiếp nối các cải cách của Giáo hoàng Francis trong Giáo hội Công giáo.

Người ta tin rằng Tổng Giám mục Prevost có chung quan điểm với Giáo hoàng Francis về người nhập cư, người nghèo và môi trường.

Một người bạn cùng phòng trước đây của ông, Linh mục John Lydon, đã mô tả rằng ông Prevost là người "hướng ngoại", "thực tế" và "rất quan tâm đến người nghèo".

Về xuất thân cá nhân, trước Mật nghị Hồng y, ông Prevost nói với đài truyền hình Ý RAI rằng mình lớn lên trong một gia đình nhập cư.

"Tôi sinh ra ở Mỹ... Nhưng ông bà tôi đều là người nhập cư, người Pháp, người Tây Ban Nha... Tôi lớn lên trong một gia đình Công giáo chuẩn mực, cả cha mẹ tôi đều rất tích cực tham gia giáo xứ," ông nói.

Mặc dù ông Prevost là người Mỹ và sẽ hoàn toàn nhận thức được những chia rẽ trong Giáo hội Công giáo, nhưng việc liên quan đến Mỹ Latinh của ông cũng thể hiện sự tiếp nối sau một vị giáo hoàng đến từ Argentina.

Vatican mô tả ông là vị giáo hoàng thứ hai đến từ châu Mỹ, sau Giáo hoàng Francis, cũng như là vị giáo hoàng đầu tiên thuộc Dòng Augustine.

Trong thời gian ở Peru, ông không tránh khỏi những vụ bê bối lạm dụng tình dục đã phủ bóng đen lên Giáo hội, tuy nhiên giáo phận của ông đã kiên quyết phủ nhận việc ông có liên quan đến bất kỳ hành vi che đậy nào.

Trước Mật nghị Hồng y, người phát ngôn Vatican Matteo Bruni cho biết rằng trong các cuộc họp của Hồng y Đoàn những ngày trước mật nghị, họ đã nhấn mạnh sự cần thiết của một giáo hoàng có "tinh thần tiên tri, có khả năng dẫn dắt một Giáo hội không khép kín mà biết cách đi ra ngoài kia và mang ánh sáng đến một thế giới đầy tuyệt vọng".

Theo các chuyên gia, việc chọn tên Leo cho thấy Tổng Giám mục Prevost cam kết giải quyết các vấn đề xã hội cấp thiết.

Vị Giáo hoàng đầu tiên mang tên Leo, người kết thúc triều đại giáo hoàng vào năm 461, đã gặp Attila người Hung và thuyết phục ông ta không tấn công Rome. Vị Giáo hoàng Leo cuối cùng lãnh đạo Giáo hội từ năm 1878 đến năm 1903 và đã viết một luận thuyết có ảnh hưởng về quyền của người lao động.

Cựu Tổng Giám mục Boston Seán Patrick O'Malley đã viết trên blog của mình rằng vị giáo hoàng mới "đã chọn một cái tên gắn liền với di sản công bằng xã hội của Đức Giáo hoàng Leo XIII, người đã cai quản Giáo hội vào thời điểm thế giới có những biến động lớn, thời kỳ cách mạng công nghiệp, sự khởi đầu của chủ nghĩa Marx và làn sóng di cư rộng rãi".

Quan điểm của ông về cộng đồng LGBT chưa rõ ràng, nhưng một số nhóm, bao gồm cả Hồng y Đoàn bảo thủ, tin rằng ông có thể ít chào đón những nhóm này hơn Giáo hoàng Francis.

Ông đã bày tỏ sự ủng hộ đối với một tuyên bố của người tiền nhiệm cho phép ban phước lành cho các cặp đồng tính và những người trong "tình huống bất thường" khác, mặc dù ông nói thêm rằng tuyên bố này cho thấy sự cần thiết của các giám mục trong việc diễn giải các chỉ thị phù hợp với bối cảnh và văn hóa địa phương.

Phát biểu vào năm ngoái về biến đổi khí hậu, Tổng Giám mục Prevost nói rằng đã đến lúc chuyển "từ lời nói sang hành động".

Ông nói, "quyền thống trị thiên nhiên" không nên trở thành "độc đoán". Ông kêu gọi nhân loại xây dựng "mối quan hệ tương hỗ" với môi trường.

Ông cũng nói về cam kết của Vatican đối với môi trường, đề cập việc lắp đặt các tấm pin mặt trời ở Rome và việc sử dụng xe điện.

Ông đã ủng hộ quyết định của Đức Giáo hoàng Francis cho phép phụ nữ lần đầu tiên tham gia Bộ Giám mục, cho họ ý kiến về các cuộc bổ nhiệm này.

Năm 2023, ông nói với Vatican News:

"Trong nhiều trường hợp, chúng tôi thấy rằng quan điểm của họ giúp tăng tính đa chiều."

Vào năm 2024, ông nói với Catholic News Service rằng sự hiện diện của những người phụ nữ đó "đóng góp đáng kể vào quá trình phân định để tìm ra những người mà chúng tôi hy vọng là những ứng viên tốt nhất để phục vụ Giáo hội trong sứ vụ giám mục".

Hồng y người Mỹ Robert Prevost trở thành tân Giáo hoàng Leo XIV

Với làn khói trắng bốc lên từ ống khói của Nhà nguyện Sistine, quá trình bỏ phiếu đã kết thúc và các hồng y đã chọn được người kế nhiệm Giáo hoàng Francis.

Khoảng một giờ sau khi khói trắng bốc lên, tới khoảng 0 giờ 10 phút ngày 9/5 (giờ Việt Nam), tân giáo hoàng đã xuất hiện trên ban công Nhà nguyện Sistine.

Tân giáo hoàng có tên khai sinh là Robert Francis Prevost, sinh ngày 14 tháng 9 năm 1955 tại Chicago, bang Illinois, Mỹ, năm nay 69 tuổi.

Giáo hoàng mới được gọi là Giáo hoàng Leo XIV.

Sau khi được bầu, tân giáo hoàng đã xuất hiện trên ban công Nhà nguyện Sistine chính để đọc bài diễn văn đầu tiên.

Trước đám đông reo hò, ông phát biểu bằng tiếng Ý: "Bình an cho tất cả anh chị em."

"Anh chị em thân mến, đây là lời chào đầu tiên của Đức Kitô phục sinh. Tôi muốn gửi lời chào bình an đến với gia đình của anh chị em, đến với tất cả mọi người, ở bất cứ nơi đâu. Nguyện bình an ở cùng anh chị em."

Giáo hoàng Leo XIV sau đó bày tỏ lời cảm ơn đến các hồng y đã bầu chọn trong mật nghị kéo dài hai ngày.

Ông dừng lại trong chốc lát khi đám đông vỗ tay và hò reo.

"Chúng ta có thể cùng nhau bước đi hướng về quê hương mà Thiên Chúa đã chuẩn bị cho chúng ta," ông nói. "Một lời chào đặc biệt gửi đến Giáo hội Roma."

Tiếp đó, Giáo hoàng chuyển sang tiếng Tây Ban Nha để cảm ơn giáo phận cũ ở Peru, "nơi một dân tộc trung thành đã sống trọn đức tin và trao ban rất nhiều."

Quay trở lại với tiếng Ý, vị tân giáo hoàng kêu gọi đám đông cùng nhau cầu nguyện.

Sau đó Giáo hoàng dẫn dắt mọi người đọc một lời cầu nguyện ngắn, được đáp lại bằng những tràng pháo tay và tiếng reo hò vang dội.

Kết thúc bài diễn văn, Giáo hoàng bắt đầu đọc một đoạn kinh thánh bằng tiếng Latinh, dâng lời tôn kính các thánh và Đức Mẹ Maria.

Khoảnh khắc Hồng y Robert Prevost được công bố là giáo hoàng mới

Người làm cầu nối

"Đã có những cuộc bàn luận cho biết các hồng y cho rằng vị tân giáo hoàng cần là người tiếp nối di sản của Giáo hoàng Francis trong việc vươn tới những người bên lề, nhưng đồng thời cũng có khả năng quy tụ các thành phần trong Giáo hội – bao gồm cả những người mà Giáo hoàng Francis đôi khi từng có sự bất đồng.

Trước khi mật nghị bắt đầu, Hồng y Robert Prevost được nhiều nhà quan sát đánh giá là ứng viên có thể đảm nhận vai trò đó – một người có thể làm cầu nối giữa các thế giới khác nhau.

Việc mật nghị đi đến quyết định chỉ sau bốn vòng bỏ phiếu cho thấy các hồng y đã đồng thuận với đánh giá ấy."

Trong bài phát biểu đầu tiên, Giáo hoàng Leo XIV gửi gắm thông điệp về hòa bình, nhấn mạnh rằng "Thiên Chúa yêu thương tất cả chúng ta, vô điều kiện."

Ông bày tỏ lòng tri ân đến người tiền nhiệm, Giáo hoàng Francis, và nói rằng ông muốn ban phép lành cho dân chúng giống như Giáo hoàng Francis đã làm trong lần xuất hiện cuối cùng tại Quảng trường Thánh Phêrô.

"Nhân loại cần đến Đức Kitô như một nhịp cầu để được Thiên Chúa và tình yêu của Ngài chạm đến. Xin hãy giúp chúng tôi, và giúp nhau, bắc những nhịp cầu."

Khoảnh khắc khói trắng bốc lên

Vào chiều 8/5, khói trắng đã bốc lên từ ống khói của Nhà nguyện Sistine tại Vatican. Đây là dấu hiệu thông báo việc bầu chọn giáo hoàng mới đã kết thúc.

Sau khi được bầu, tân giáo hoàng được dẫn vào một căn phòng nhỏ bên cạnh Nhà nguyện Sistine, nơi ông mặc bộ áo trắng của giáo hoàng.

Ngay sau đó, vị hồng y trưởng xác nhận quyết định bằng câu "Habemus Papam" – tiếng Latinh có nghĩa là "chúng ta đã có giáo hoàng" – và giới thiệu vị tân giáo hoàng bằng danh hiệu mà ông đã chọn.

"Tiếng reo hò vang dội từ đám đông khi khói trắng bốc lên, mọi người đua nhau tiến về phía trước để chứng kiến.

Mọi người nhảy lên và vui sướng, một số người cầu nguyện hướng mặt lên trời. Một cặp đôi đến từ Hy Lạp cho biết đó là 'một trải nghiệm có một không hai trong đời' và nói rằng họ sẽ đợi để nhìn thấy tân giáo hoàng xuất hiện trên ban công.

Âm thanh vang dội không gian…"

Giáo hoàng Francis qua đời ở tuổi 88. Ngài là vị giáo hoàng người Mỹ Latinh đầu tiên lãnh đạo Giáo hội Công giáo Roma. Ngài đã trút hơi thở cuối cùng vào lúc 7 giờ 35 phút sáng thứ Hai 21/4 giờ địa phương.

Sau khi Giáo hoàng Francis qua đời, Vatican đã tiến hành bầu chọn vị giáo hoàng kế nhiệm. Và tân giáo hoàng đã được bầu vào chiều 8/5.

"Chúng tôi vừa nghe thấy đám đông hô vang 'Viva il Papa', tiếng Ý có nghĩa là 'Đức Giáo hoàng muôn năm'.

Ban nhạc hiện đang đứng dưới ban công tại Quảng trường Thánh Phêrô tiếp tục chơi nhạc, trước khi mọi người vỡ òa trong những tràng pháo tay vang dội."

Theo thông tin từ cảnh sát, số lượng người có mặt tại Quảng trường Thánh Phêrô đã tăng lên trên 40.000 người.

Dòng người đổ về quảng trường đã tăng đáng kể sau khi khói trắng xuất hiện và vẫn đang tiếp tục gia tăng.

Dấu hiệu của đoàn kết

Việc các hồng y chỉ mất bốn vòng bỏ phiếu để chọn ra tân giáo hoàng và khói trắng xuất hiện từ ống khói Nhà nguyện Sistine chỉ sau một ngày bỏ phiếu là "một dấu hiệu rõ ràng cho sự đoàn kết của Giáo hội," Hồng y người Ý Giuseppe Versaldi vừa cho biết tại văn phòng báo chí Vatican.

Tân giáo hoàng còn được chọn nhanh hơn cả người tiền nhiệm, Giáo hoàng Francis.

Paul Kirby