Làng Yahidne nằm cách Kyiv 140km về phía Bắc và ngay sát thành phố Chernihiv, gần biên giới với Belarus và Nga. Làng này bị quân Nga chiếm đóng trong gần một tháng.
Khi quân Nga vào làng, họ bắt đàn ông, phụ nữ và trẻ em ra khỏi nhà và giam giữ dân làng dưới tầng hầm của trường tiểu học địa phương trong bốn tuần - chừng 130 người chen chúc trong một căn phòng chỉ có 65 mét vuông.
Ông Mykola Klymchuk, 60 tuổi, là một trong số họ. Ông muốn chỉ cho chúng tôi căn phòng ở tầng hầm.
Vừa bước xuống vài bậc cầu thang, chúng tôi thấy xộc lên mùi thối rữa và bệnh tật. Căn phòng rất bẩn thỉu - vài chiếc đệm, ít quần áo, giầy dép và sách vở rải trên nền nhà. Có bốn chiếc cũi nhỏ nằm ở giữa và một đống dao dĩa ở góc phòng.
Ông Mykola đưa chúng tôi thẳng đến phía bên kia phòng.
"Đây là một nửa mét vuông của tôi. Tôi phải ngủ đứng," ông nói. Giọng ông nghẹn lại và ông bắt đầu khóc. "Tôi phải lấy khăn buộc mình vào cái giá này để không ngã khi ngủ. Tôi đã sống qua 25 đêm như thế."
Ông Mykola nói ông không thể di chuyển được vì sợ giẫm vào người khác. Chừng 40 hay 50 trẻ em bị giam giữ, trong đó có cả trẻ sơ sinh. Em nhỏ nhất mới có hai tháng tuổi.
Quân Nga nhanh chóng tiến vào các làng mạc như làng Yahidne khi họ mở cuộc đột kích vào Chernihiv. Trong nhiều tuần, thành phố 300.000 dân bị cô lập trong lúc quân Nga bao vây và ném bom. Họ cũng phá một cây cầu trên đường đi thủ đô Kyiv, khiến cho người dân không chạy đi đâu được.
Giờ đây, quân Nga đã rút sau khi kế hoạch chiếm Kyiv của họ bị thất bại. BBC là một trong những cơ quan truyền thông đầu tiên tới khu vực này và mức độ kinh hoàng của những gì đã diễn ra trong thời gian quân Nga chiếm đóng và bắn phá có thể được thấy rõ. Ở gần biên giới, người dân Ukraine lo sợ rằng quân Nga có thể sớm trở lại.
Cô bé Anastasiia, 15 tuổi, đã sống dưới tầng hầm với cha và bà nội.
"Chẳng có chỗ mà cựa. Mọi người ngồi suốt. Chúng cháu ngủ ngồi. Mặc dù chẳng thể nào ngủ được. Rất nhiều bom đạn rơi xuống quanh đây. Thật là không chịu nổi," cô bé kể.
Căn phòng không có lỗ thông hơi. Hai cửa sổ đều bị đóng ván chắn. "Trong thời gian cháu ở dưới này, 12 người đã chết," Mykola nói.
Sống chung với người chết
Hầu hết họ là người cao tuổi. Không rõ lý do vì sao họ chết, nhưng ông Mykola cho rằng một số người chết vì ngạt.
Khi có người chết, thi thể của họ không thể được chuyển ngay ra ngoài. Lính Nga không cho phép đưa thi thể ra ngoài hàng ngày. Và vì hai phía vẫn liên tục giao tranh - đạn súng cối, pháo nổ và đạn rơi - nên việc đó là rất nguy hiểm.
Điều này có nghĩa mọi người, kể cả trẻ em, phải sống giữa các xác chết nhiều giờ, có khi hàng ngày, cho tới khi họ được đưa ra ngoài.
"Sợ lắm. Cháu biết những người đã chết," Anastasiia kể. "Họ đối xử với nhà cháu rất tốt. Cháu buồn vô cùng, họ chết ở đây chẳng vì lý do gì."
"Trong điều kiện bình thường, họ đã không chết. Putin là tội phạm chiến tranh," ông Mykola nói.
"Chân tôi đã bắt đầu sưng. Nhưng tôi tự nhủ, tôi phải sống. Tôi phải sống vì con gái và hai cháu gái."
Phần lớn thời gian dưới hầm, mọi người không được ra ngoài, thậm chí để đi toa lét. Họ bị buộc phải đi vào xô.
"Đôi khi lính Nga đưa mọi người ra ngoài để dùng họ làm lá chắn," ông Mykola kể.
Họ được phép nấu ăn bằng bếp củi bên ngoài hai lần một ngày.
Làng này dự trữ đủ thực phẩm và có một giếng nước.
Một trong những người lính Nga nói với Mykola họ được cấp trên nói là họ chỉ cần ở Ukraine có bốn ngày, đủ thời gian để chiếm Kyiv.
Tìm kiếm người thân - dưới mồ
Ngày 3/4, quân Nga rút khỏi làng Yahidne.
Binh lính Ukraine giờ đây đóng ở làng này, và hầu hết những người còn kẹt lại đã được sơ tán sang các vùng gần đó.
"Cháu tỉnh dậy nhiều lần mỗi đêm. Cháu thấy như mình nghe thấy tiếng bắn nhau. Cháu chạy ra chỗ bố mẹ cháu, rất sợ," Anastasiia kể.
Quân Nga đã đóng chiếm các làng mạc như Yahidne nhằm mục đích bao vây và cuối cùng kiểm soát thành phố Chernihiv.
Họ đã không vào được thành phố, nhưng nhiều khu vực đã bị phá hủy trên diện rộng và các quan chức nói chừng 350 thường dân đã bị giết.
Kể từ khi Nga rút quân quanh Chernihiv, nhiều tình nguyện viên đã tham gia chôn cất người chết. Một khu trong nghĩa trang địa phương giờ đây toàn mộ mới, với một tấm biển gắn vào mỗi ngôi mộ để nhận dạng.
Các gia đình bị chia cắt đến đây để tìm mộ người thân.
Một sân vận động bóng đá bị máy bay Nga đánh bom, giới chức Ukraine nói. Một hố bom khổng lồ có thể được thấy ở ngay giữa sân bóng nơi trái bom rơi xuống. Một trái bom khác phá hủy một khán đài, giờ đây chỉ là một đống ghế nhựa và tay vịn kim loại nát vụn.
Ngay cạnh sân vận động, một thư viện cho trẻ em trong một tòa nhà lịch sử cũng bị hỏng nặng.
Khi chúng tôi lái xe qua thành phố, chúng tôi đi qua một số khu dân cư đã bị san phẳng gần như hoàn toàn.
Ở Novoselivka, phía bắc Chernihiv, cảnh điêu tàn có thể được nhìn rõ vượt tầm mắt.
Những ngôi nhà trước đây giờ chỉ còn là đống gạch đá.
Chúng tôi chiếc áo khoác trẻ em màu hồng, một chú gấu bông, chú voi nhồi bông và những mảnh gạch Lego trên con đường dẫn vào trong khu dân cư.
Trên đường, chúng tôi thấy thêm nhiều hố bom.
'Vì sao chúng tôi không được cảnh báo?'
Một phụ nữ và em nhỏ đi xe đạp ra hiệu cho chúng tôi đi theo họ.
Bà Nina Vynnyk, 62 tuổi và cháu trai của bà, Danylo, 10 tuổi, muốn cho chúng tôi xem nhà họ - giờ đây chỉ là một cái vỏ, tất cả mọi thứ bên trong và xung quanh ngôi nhà đều bị phá hủy.
Con gái bà Nina và mẹ của Danylo, chị Ludmyla 39 tuổi, bị mất một chân và đang nằm bệnh viện.
Khi nhà của Nina trúng bom, họ chạy sang nhà một người khác mong được xuống hầm trú ẩn. Nhưng nhà đó cũng bị đánh bom.
"Chúng tôi bị bắn ra vì bom nổ. Có người bị chấn động, có người bị thương. Chúng tôi tỉnh lại, tôi thấy con gái tôi đang kêu la, 'Mẹ ơi, mẹ ơi con không còn chân nữa'. Thật là kinh khủng," bà Nina kể.
Ludmyla lết ra chỗ an toàn và sau đó được đưa đi bệnh viện.
"Tôi thấy đây như một cơn ác mộng kinh khủng. Không thể là thật được. Tại sao chính phủ không báo trước cho chúng tôi? Tại sao họ không đưa chúng tôi đi sơ tán?" bà Nina nói.
Bốn thế hệ gia đình bà đã sống trong ngôi nhà đó. "Trong tích tắc, chẳng còn gì hết. Tôi không biết tôi sẽ sống ở đâu vào mùa đông," bà nói.
Bà không có tiền để mua chân giả cho con gái.
Bình luận về tuyên bố của Nga rằng họ không nhắm vào dân thường, bà Nina nói: "Ông ta [Putin] toàn nói dối. Có một phụ nữ nằm trong viện bị mất một chân. Đó là sự thật.
"Để Putin trả tiền phẫu thuật cho con tôi. Để cho Putin xây lại cái nhà này. Ông ta muốn điều đó lắm phải không? Để cho ông ta trả hết."
Yogita Limaye _ Imogen Anderson, Anastasiia Levchenko và Daria Sipigina cùng đưa tin
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.