Các dự luật được đưa ra bỏ phiếu liên quan đến phá thai, cần sa, và nô lệ nằm trong một loạt các vấn đề đa dạng mà cử tri ở 37 tiểu bang sẽ thấy tại các cuộc bỏ phiếu vào mùa thu này.
Thuế, trái phiếu cơ sở hạ tầng, tội phạm, mức lương tối thiểu, bầu cử, và cấu trúc của chính phủ tiểu bang cũng nằm trong số các chủ đề phổ biến trong các cuộc bỏ phiếu ngày 08/11 trên toàn quốc.
Một loạt các dự luật dự kiến liên quan đến cá cược thể thao và bỏ phiếu xếp hạng ứng viên theo thứ tự ưu tiên (ranked voting) không đủ điều kiện cho các cuộc bầu cử giữa kỳ, và có tương đối ít dự luật liên quan đến súng và gia hạn Medicaid, vốn vẫn là những vấn đề phổ biến được đưa ra bỏ phiếu trong thập niên vừa qua.
Năm dự luật liên quan đến phá thai, năm dự luật tìm cách hợp pháp hóa cần sa giải trí, và bốn dự luật chính thức cấm [sử dụng] chế độ nô lệ như một biện pháp trừng phạt nằm trong số 129 đề xướng sửa đổi hiến pháp sẽ được quyết định vào ngày 08/11 tới.
Trong số 37 tiểu bang có đề xướng được đưa ra bỏ phiếu vào ngày 08/11, cử tri ở 14 tiểu bang sẽ xem xét ít nhất bốn đề xướng.
Các cuộc bỏ phiếu của Alabama và Colorado đều có 11 đề xướng, trong khi người dân Arizona sẽ có 10 đề xướng. Tám đề xướng sẽ được đưa ra bỏ phiếu ở Louisiana — với ba đề xướng bổ sung được lên lịch vào tháng Mười Hai — và bảy đề xướng được chứng nhận cho các cuộc bỏ phiếu ở California.
Người dân Iowa sẽ thấy một “Bản Sửa Đổi về Quyền Giữ và Mang Vũ Khí” (“Right to Keep and Bear Arms Amendment”), người dân California sẽ có một đề xướng về “lệnh cấm sản phẩm thuốc lá có hương vị”, còn người dân Alabama sẽ thấy một “Bản Sửa Đổi về việc Cấp Vốn cho Cơ Sở Hạ Tầng Internet Băng Thông Rộng” (“Broadband Internet Infrastructure Funding Amendment”), còn đứng trước người dân Nevada sẽ là một yêu cầu để trở thành tiểu bang thứ ba áp dụng một “Hệ Thống Bầu Cử Lựa Chọn Năm Người Xếp Hạng Cao Nhất” (“Top-Five Ranked Choice Voting”).
Người dân South Dakota sẽ thấy một đề xướng về sáng kiến mở rộng Medicaid, cử tri Oregon sẽ có một “Bản Sửa Đổi Quyền Được Chăm Sóc Sức Khỏe” (“Right to Healthcare Amendment”), và cư dân Massachusetts sẽ được hỏi liệu họ có muốn “bỏ bằng chứng về quốc tịch hoặc tình trạng nhập cư” khi nộp đơn xin giấy phép lái xe hay không.
Dưới đây là tổng hợp về 11 chủ đề nổi bật được đưa ra bỏ phiếu vào ngày 08/11:
Phá thai
Cử tri ở sáu tiểu bang sẽ thấy các dự luật liên quan đến phá thai trên lá phiếu năm 2022 của họ, với người dân Kansas vào ngày 02/08 vừa bác bỏ một đề xướng loại bỏ quyền tiếp cận phá thai như một quyền trong hiến pháp của tiểu bang họ.
Vào ngày 08/11 tới, phá thai sẽ được đưa ra bỏ phiếu ở năm tiểu bang, trong đó các cử tri California, Vermont, và Michigan sẽ thấy các đề xướng tôn vinh quyền tiếp cận phá thai, và những người ở Montana và Kentucky thấy các đề xướng để hạn chế quyền này.
Các dự luật ở Michigan và Kentucky sẽ được theo dõi nhiều nhất.
Dự luật “Quyền Tự Do Sinh Sản Của Michigan” (“Michigan Right to Reproductive Freedom”) được đề xướng sẽ tạo ra một quyền trong hiến pháp của tiểu bang để “đưa ra và thực hiện các quyết định về tất cả các vấn đề liên quan đến việc mang thai, bao gồm nhưng không giới hạn ở … biện pháp tránh thai, triệt sản, chăm sóc phá thai.”
Sửa đổi 2 “Hãy Nói Có Vì Sự Sống” (“Yes For Life”) của Kentucky yêu cầu cử tri bỏ phiếu “có” hoặc “không” cho một sửa đổi được đề xướng nêu rõ rằng: “Để bảo vệ sự sống của con người, không có điều gì trong Hiến Pháp này được hiểu là bảo đảm hoặc bảo vệ quyền phá thai hoặc yêu cầu tài trợ cho việc phá thai.”
Hợp pháp hóa cần sa
Nếu cử tri ở năm tiểu bang — Arkansas, Maryland, Missouri, North Dakota, và South Dakota — hợp pháp hóa việc sử dụng [cần sa để] giải trí cho người trưởng thành vào ngày 08/11, thì cần sa sẽ trở thành hợp pháp ở gần một nửa trong số 50 tiểu bang.
Theo Hội nghị Quốc gia của Các Cơ quan lập pháp Tiểu bang (NCSL), việc sử dụng cần sa ở người trưởng thành hiện là hợp pháp ở 19 tiểu bang. Có 37 tiểu bang có chương trình cần sa y tế hợp pháp, NCSL ghi nhận.
New Hampshire đã trở thành tiểu bang thứ 19 hợp pháp hóa cần sa khi các nhà lập pháp thông qua dự luật năm 2022 cho phép những người từ 21 tuổi trở lên sử dụng cần sa.
Các dự luật hợp pháp hóa đã được lên kế hoạch để đưa ra bỏ phiếu ở Mississippi vào năm 2023 và hai dự luật đang thu thập chữ ký để đưa ra bỏ phiếu vào năm 2024 tại Wyoming.
Đầu năm nay, có tới 15 đề xướng về hợp pháp hóa đang cạnh tranh để được bỏ phiếu tại chín tiểu bang, trong đó có tới năm đề xướng ở Arkansas.
Tại Colorado, nơi cử tri đã chấp thuận cần sa giải trí vào năm 2000, cử tri giờ đây sẽ bỏ phiếu cho Đề Nghị 122, một “Chương Trình Tiếp Cận Được Quy Định và Hợp Pháp Hóa đối với Sáng Kiến về Một Số Loại Thực Vật và Nấm Gây Ảo Giác” (“Decriminalization and Regulated Access Program for Certain Psychedelic Plants and Fungi Initiative”).
Các lệnh cấm nô lệ
Chế độ nô lệ có thể bị cấm theo Hiến Pháp Hoa Kỳ nhưng dường như không có trong hiến pháp của một số tiểu bang.
Để giải quyết vấn đề này, cử tri ở các tiểu bang Louisiana, Oregon, Tennessee, và Vermont sẽ được yêu cầu loại bỏ “chế độ khổ sai không tự nguyện” (Louisiana) và “chế độ nô lệ” (Oregon, Tennessee, Vermont) như là “hình phạt cho một tội ác” trong hiến pháp của họ.
Tội phạm
Alabama và Sửa đổi 1 của Ohio đều đề xướng thắt chặt các quy định bảo lãnh tại ngoại. Sửa đổi 4 của Missouri sẽ cho phép Cơ quan lập pháp của tiểu bang này yêu cầu các thành phố tăng tài trợ cho cảnh sát “mà không cần tiểu bang hoàn tiền.”
Thuế
Trong số các đề xướng khác nhau, ba dự luật của Louisiana và hai dự luật của Georgia nhằm miễn thuế tài sản cho người cao niên, người tàn tật, và cựu chiến binh, đối với thiết bị gỗ, và trong các khu vực thiên tai.
Cử tri Idaho sẽ thấy những thay đổi về thuế thu nhập và thuế doanh nghiệp được đề xướng, và ở Colorado, hai đề xướng giảm thuế thu nhập được đưa vào lá phiếu bao gồm Đề Nghị 121: “Sáng Kiến Giảm Thuế Suất Thu Nhập Tiểu Bang” (“State Income Tax Rate Reduction Initiative”).
Đề Nghị 30 của California sẽ đánh thuế đối với thu nhập trên 2 triệu dollar cho “Sáng Kiến về Phương Tiện Không Phát Thải và Phòng Chống Cháy Rừng” (“Zero-Emissions Vehicles and Wildfire Prevention Initiative”), trong khi Vấn đề 1 của Massachusetts hỏi sự chấp thuận của cử tri về việc đánh thuế đối với thu nhập trên 1 triệu dollar nhằm cải thiện giáo dục và giao thông.
Đề Nghị 132 của Arizona tìm cách đặt ra một yêu cầu có đại đa số 60% để chấp thuận bất kỳ dự luật bỏ phiếu nào làm tăng thuế.
Mức lương tối thiểu
Các cử tri của Nebraska và Nevada sẽ thấy các đề nghị sửa đổi hiến pháp về mức lương tối thiểu.
Sáng kiến 433 của Nebraska sẽ tăng mức lương tối thiểu 9 USD một giờ hiện tại của tiểu bang lên 15 USD kể từ ngày 01/01/2026. Vấn đề 2 của Nevada sẽ tăng mức 9.50 USD hiện tại của tiểu bang lên 12 USD kể từ ngày 01/07/2024.
Tại Illinois, cử tri sẽ thấy Sửa đổi 1, một “Dự luật về Quyền Thương Lượng Tập Thể” (“Right to Collective Bargaining Measure”), trong khi cử tri ở Tennessee sẽ thấy “Sửa đổi về Quyền Không Gia Nhập Nghiệp Đoàn” (“Right-to-Work Amendment”) trên lá phiếu.
Bầu cử và tài trợ chiến dịch
Có bảy dự luật tại sáu tiểu bang nói về các cuộc bầu cử và tài trợ chiến dịch.
Đề Nghị 2 của Michigan, “Sửa Đổi Các Chính Sách về Quyền Bỏ Phiếu” (“Right to Voting Policies Amendment”), sẽ giảm bớt các yêu cầu đối với việc bỏ phiếu hợp pháp và đề xướng “Sửa Đổi Cho Phép Bỏ Phiếu Sớm” của Connecticut sẽ thực hiện những gì dự luật này đề ra, nếu được chấp thuận.
Có ba dự luật về tính liêm chính trong bầu cử: Đề Nghị 309 của Arizona, “Dự luật về Các Yêu Cầu Nhận Dạng Cử Tri đối với Phiếu Gửi Qua Thư và Bỏ Phiếu Trực Tiếp” (“Voter Identification Requirements for Mail-In Ballots and In-Person Voting Measure”); Sáng kiến 432 của Nebraska, “Sáng kiến Nhận Dạng Cử Tri Qua Ảnh” (“Photo Voter Identification Initiative”); và Vấn đề 2 của Ohio, “Bản Sửa Đổi về Quy định Quốc Tịch trong Bỏ Phiếu” (“Citizenship Voting Requirement Amendment”).
Quy tắc đệ trình ý kiến
Cử tri ở ba tiểu bang sẽ thấy bốn đề xướng tìm cách áp đặt các hạn chế đối với quy trình sáng kiến công dân.
Vấn đề 2 của Arkansas sẽ yêu cầu một đại đa số 60% thông qua các dự luật bỏ phiếu, Dự luật GG của Colorado sẽ yêu cầu đưa “ảnh hưởng của thuế thu nhập” vào các phân tích sáng kiến, đồng thời các Đề Nghị 128 và 129 của Arizona sẽ thắt chặt các yêu cầu về ngôn ngữ và tước hiệu.
Các quy ước về hiến pháp của tiểu bang
Các cử tri ở ba tiểu bang sẽ được hỏi xem họ có muốn chỉ định các đại diện tham dự một đại hội để sửa đổi và bổ sung hiến pháp của tiểu bang họ hay không.
Ba tiểu bang này nằm trong số 14 tiểu bang mà hiến pháp tiểu bang quy định dự luật được trình bày cho cử tri theo những khoảng thời gian cách quãng được quy định. Ở các tiểu bang Alaska và New Hampshire, “Vấn đề Quy Ước Hiến Pháp” (“Constitutional Convention Question”) phải được hỏi 10 năm một lần; còn ở tiểu bang Missouri là 20 năm một lần.
Chính phủ tiểu bang
Cử tri Arizona sẽ quyết định xem họ có muốn thành lập một văn phòng phó thống đốc hay không. Tại các tiểu bang Arkansas và Idaho, các đề xướng sẽ cho phép cơ quan lập pháp của tiểu bang triệu tập các phiên họp đặc biệt mà không cần sự đồng ý của thống đốc.
Các cử tri Michigan và North Dakota sẽ được hỏi xem liệu họ có muốn áp đặt giới hạn nhiệm kỳ đối với các nhà lập pháp tiểu bang và thống đốc tiểu bang của North Dakota hay không. Một dự luật thắt chặt các yêu cầu về nhiệm kỳ đối với các nhà lập pháp tiểu bang cũng có trên lá phiếu của Maryland.
Cá cược thể thao
Theo Hiệp hội Cá cược Hoa Kỳ (American Gaming Association, AGA), 33 tiểu bang đã hợp pháp hóa cá cược thể thao kể từ khi Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ trao cho các tiểu bang quyền quy định loại hình cá cược này vào năm 2018.
Với sự bùng nổ của hoạt động cá cược trực tuyến và di động, AGA báo cáo, doanh thu từ cá cược thể thao đạt mức 4.3 tỷ USD trong năm 2021. Goldman Sachs dự báo thị trường này sẽ đạt 40 tỷ USD mỗi năm tại Hoa Kỳ vào năm 2033.
Cử tri California sẽ thấy hai đề xướng sửa đổi hiến pháp tìm cách hợp pháp hóa cá cược thể thao với doanh thu từ thuế để giải quyết tình trạng vô gia cư và bệnh tâm thần.
“Đạo luật Cá Cược Thể Thao Bộ Lạc” (“Tribal Sports Wagering Act”) được một liên minh gồm 40 bộ lạc tài trợ. Liên minh này đã chi khoảng 25 triệu USD để quảng bá chính sách này. Còn “Đạo luật Giải Pháp Của California nhằm Hỗ Trợ cho Tình Trạng Vô Gia Cư và Sức Khỏe Tâm Thần” (California Solutions to Homelessness and Mental Health Support Act”) được bảy ấn phẩm thể thao, trong đó có FanDuel và DraftKings, ủng hộ số tiền vận động chiến dịch lên tới 100 triệu USD.
Cá cược trong các sòng bạc của bộ lạc bản địa ở California là hình thức cá cược hợp pháp trong hơn 20 năm, trong khi cá cược tại các đường đua ngựa đã hợp pháp từ những năm 1930. Nhưng cá cược thể thao trực tuyến và di động — thị trường ước tính trị giá 3 tỷ USD hàng năm — là bất hợp pháp ở California.
Trong khi đó, cử tri Florida sẽ không thấy một dự luật liên quan đến cá cược thể thao hoặc trò chơi trên lá phiếu của họ, ít nhất là không phải vào năm 2024, cho đến khi nhiều vụ kiện được giải quyết.
Các nhà lập pháp Florida đã hợp pháp hóa cá cược thể thao khi họ phê chuẩn hợp đồng cá cược kéo dài 30 năm với Bộ lạc Seminole của Florida hồi tháng 05/2021.
Để đổi lấy ít nhất 500 triệu USD mỗi năm, hiệp ước này cho phép nền tảng kỹ thuật số Hard Rock của Bộ lạc Seminole kiểm soát độc quyền đối với các trò Blackjack, Craps (một biến thể của trò tài xỉu), cá độ bóng đá Fantasy (ghép nhiều trận đấu diễn ra cùng lúc ngoài đời thực vào một kèo cá cược), và cá cược thể thao tại bảy sòng bạc của họ và đối với các trò cá cược đua ngựa của những người chơi không thuộc bộ lạc.
Bộ lạc Seminole ra mắt trang web vào cuối năm 2021 nhưng nó đã hoạt động không hiệu quả trong phần lớn năm 2022 vì các vụ kiện.
Trong khi đó, một số sửa đổi hiến pháp tiềm năng liên quan đến cá cược đã vận động cho phiếu bầu năm 2022 của Florida, bao gồm một sửa đổi yêu cầu cử tri phê chuẩn các sòng bạc không thuộc Bộ lạc Seminole và một sửa đổi được một ủy ban do DraftKings và FanDuel hậu thuẫn tài trợ để hợp pháp hóa cá cược thể thao bên ngoài các sòng bạc của Bộ lạc Seminole.
John Haughey _ Việt Phương
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.