Dù đã có nhiều cảnh
báo trước, nhưng lễ khai ấn Đền Trần vẫn trở thành một ngày đen tối của một sự
kiện mà người dân cho rằng là chốn linh thiêng. Lúc 23h30 ngày 21-2, lễ khai ấn
Đền Trần (Nam Định) kết thúc, người dân được phép vào lễ. Bất chấp sự có mặt của
lực lượng an ninh canh giữ, nhiều người cố tình lao vào cướp hoa, lộc cúng ở
ban thờ trước sân điện Thiên Trường. Xem mà thấy ngán ngẫm khôn cùng.
Hết thuốc chữa?
Năm ngoái, còn nhớ lễ
khai ấn Đền Trần cũng trở thành thảm họa “cướp giật hợp pháp” mà bất kỳ ai, cả
người nước ngoài lẫn người Việt, nhìn vào là ngán ngẫm. Không chỉ riêng lễ khai
ấn mà nhiều người bạn nước ngoài của tôi cho là “lạ lùng” khi xem những bộ ảnh
qua mạng, rất nhiều lễ hội khác tại Việt Nam vẫn diễn ra rải rác trong những
ngày xuân đến Tết về.
Có một người bạn từ Mỹ sang chơi đúng vào những ngày chuẩn
bị đón Tết tâm sự trên mạng xã hội rằng nhìn người Việt chuẩn bị tết tinh tươm,
chu đáo, ấm cúng và đăc sắc thấy rất thú vị và thích thú.
Nhìn những tấm ảnh về
gói bánh chưng, những chiếc áo dài thướt tha đến chùa, cùng những nhánh hoa
đào, hoa cúc, hoa hồng... người ta mới cảm nhận được ý nghĩa của lễ hội mà người
Việt gọi là Tết. Nhưng những bức ảnh khi diễn ra các lễ hội không khỏi khiến
người xem hốt hoảng và đau lòng.
Rác bị vứt bừa bãi khắp mọi nơi, cây cối bị đạp
nát không thương tiếc, quán nhậu mở cửa thâu đêm với những âm thanh quen thuộc
nhưng ám ảnh, những trận đua xe trên các tuyến đường lớn và rộng vốn nhằm mục
đích phục vụ cho công cuộc hiện đại hóa đất nước, những sòng bạc tự phát mở suốt
ngày đêm, và hàng ngàn thứ khác đáng than phiền.
Kinh hoàng nhất là
những lễ hội mang tính tín ngưỡng. Tiền mệnh giá nhỏ, tiền lẻ được rải khắp các
tuyến đường đến các chùa, suốt mọi ngỏ ngách, thậm chí trên đầu, cổ, tay,
mũi,...của các tượng Phật thánh, thần linh…
Nghĩ cũng lạ, người Việt đi làm vất
vả thu gom từng đồng tiền lẻ; ra chợ mua con cá, bó rau vốn đã rẻ rề mà vẫn cố
gắng mặc cả một vài nghìn đồng để có thể mua về những món hàng với giá hạ nhất.
Thế nhưng tiền cúng thần linh, dù chẳng có thần nào dùng tiền trần thế, thì họ
không hề biết tiếc, thậm chí còn tỏ ra hào phóng.
Đó là chưa kể, họ sẵn
sàng đến chùa cầu bình an, hạnh phúc, với mọi lời hứa làm việc thiện, không hại
người, để hưởng phước lành... nhưng cũng không ngại động tay động chân với
nhau, lấn ép nhau, thậm chí đánh nhau để có thể mang về những món đồ tín ngưỡng.
Nhìn lễ khai ấn Đền Trần sẽ hiểu ra điều bất cập này. Lễ dâng hương, rước kiệu
ngọc và khai ấn do chính quyền Nam Định chủ trì, diễn ra tại Đền Thiên Trường,
thu hút hàng chục nghìn người dân dự.
Dù là lễ hội dân
gian nhưng chính quyền cũng can thiệp mạnh để mong bảo đảm an toàn.
Địa điểm diễn
ra chương trình được lực lượng chức năng ngăn lại để tránh dân xâm nhập từ phía
bên ngoài. Nhiều người đề nghị Ban tổ chức nên đặt một màn hình ngoài cổng để
người dân được xem đầy đủ nghi lễ khai ấn. Một người dân nói trên báo rằng lễ
khai ấn để giáo dục con cháu biết về truyền thống cha ông, hào khí nhà Trần mà
người dân không được xem đầy đủ thì có ý nghĩa gì. Không biết có phải vì cái
“hào khí” đó hay không mà ngay cả khi lực lượng an ninh canh giữ, nhiều người cố
tình lao vào cướp hoa, lộc cúng ở bàn thờ trước sân Đền Thiên Trường, tạo thành
một khung cảnh hỗn loạn chưa từng thấy.
Đã vậy rất nhiều người chen chúc vào
sâu trong bàn thờ, mặc sức chen lấn, xô đẩy dữ dội rồi còn la ó, chửi rủa ầm ĩ.
Không biết tự hào chỗ nào khi mặc cho người khác ngất xỉu vì bị “tấn công”, nhiều
người cũng cố tiến lên để chạm kiếm, đặt tiền, mặc cho cảnh sát dồn đám đông xuống
phía dưới, không cho tiếp cận bàn thờ.
Ăn chơi đến cả tháng
trời
Ở Mỹ và nhiều nước
khác, việc đóng mừng năm mới đối với họ nhiều lắm cũng chỉ vài ba ngày đến một
tuần là hết cỡ. Những nơi thật sự nghiêm khắc thì người ta chỉ nghỉ tết khoảng
3 ngày, rồi mọi thứ trở về nhịp sống cũ.
Nhóm bạn tôi “ăn tết” cũng chỉ đi chơi
cùng nhau vài ngày rồi trờ lại với những ngày tháng cần lao. Họ nhập cuộc mừng
năm mới bằng sâm banh, thức ăn và những câu chuyện của năm cũ, những dự tính
năm mới. Nói như vậy không có nghĩa họ nghèo, mà ngay khi họ là tỷ phú, họ cũng
biết cân đối chuyện đi làm và giải lao.
Thế nhưng ở Việt Nam
thì khác, bất chấp tình trạng nhiều người còn nghèo, làm nông là chủ yếu, nhưng
“tháng giêng là tháng ăn chơi” là điều vẫn chưa thể xóa bỏ. Thật ra bạn tôi kể ở
Sài Gòn, không khí Tết đến rồi đi cũng giống như nhịp sống hội nhập của vùng đất
này.
Nhưng ở miền Bắc Việt Nam, đặc biệt là Hà Nội, thì quả đúng là tháng giêng
là tháng ăn chơi. Mạng xã hội vẫn đều đặn hiển thị hình ảnh hết Tết cha, Tết mẹ,
rồi Tết thầy, sau đó còn Tết bạn bè, bằng hữu, sếp cơ quan, đồng nghiệp,...
Rồi
sau đó nữa là hội, đủ thứ hội mà người ta bỏ ra cả tháng vẫn chưa đi hết được.
Có người bảo rằng “mùa này đang rảnh nên làm hội”, nhưng với một đất nước tuyên
bố công nghiệp hóa, hiện đại hóa thì “tháng ăn chơi” đã không còn thực tế. Ấy
thế nhưng họ vẫn cứ đi lễ, dự hội, chè chén và bất chấp an toàn, hao tốn, lãng
phí và thiếu lành mạnh.
Nhiều lãnh đạo đơn vị
nhà nước lẫn tư nhân, đặc biệt người nước ngoài, cứ hết ngày nghỉ tết là ngao
ngán nhắc nhở, yêu cầu nhân viên phải quay lại ngay với công việc, nhưng thực tế
không hề dễ dàng. Nhớ bài thơ mà người Việt truyền tai nhau:
"Tháng Giêng ăn Tết ở nhà,
Tháng Hai cờ bạc, tháng Ba hội hè.
Tháng Tư đong đậu nấu chè,
Ăn tết Đoan Ngọ trở về tháng Năm.
Tháng Sáu buôn nhãn
bán trâm,
Tháng Bảy ngày Rằm xá tội vong nhân.
Tháng Tám chơi đèn kéo quân,
Trở về tháng Chín chung
chân buôn hồng.
Tháng Mười buôn thóc bán
bông,
Tháng Mười Một, tháng Chạp nên công hoàn
thành."
Có nhiều phiên bản về
bài thơ về “tháng ăn chơi” nói trên, nhưng một điểm chung là không thấy tháng
nào người Việt nhắc nhở mình phải đi làm, ngừng ăn chơi lại. Có lẽ một phần vì
thế mà người Việt nghèo hoài. Chẳng có ai lười biếng lao động, ăn chơi cả tháng
trời mà trở nên giàu có. Nhiều người hiểu chuyện đến thăm Việt Nam vào dịp Tết,
vài ba ngày thấy vui, nhưng rồi than thở “bao giờ mới hết tháng ăn chơi?”.
Cao Huy Huân
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.