Họ là những người lưu vong khỏi chế độ chuyên chế cộng sản Liên Xô. Ngoài ngôn ngữ, họ còn dạy bảo chúng tôi về cuộc đàn áp tư tưởng dưới chế độ cộng sản.
Một trong những giáo viên mà tôi quý mến là một người phụ nữ trung niên đã lấy bằng Tiến sĩ về các ngôn ngữ cổ điển tại Đại học Moscow. Cô cho biết chế độ độc tài Marxist coi việc học tiếng Hy Lạp cổ và tiếng Latinh là lãng phí thời gian và ưa thích tiếng Anh cũng như các ngôn ngữ hiện đại khác, vốn hữu ích cho các điệp viên và nhà ngoại giao thúc đẩy cuộc chinh phục thế giới của những người cộng sản. Nhưng các ông trùm cộng sản hiểu rằng một trường đại học đẳng cấp thế giới phải có chương trình tiến sĩ về các lĩnh vực kinh điển.
Cô nhớ lại mình đã thức khuya học bài trong khi chồng cô, một giáo sư, đang giảng dạy trên lớp, còn “syn” (con trai) hai tuổi của cô đang chơi trong phòng. Tôi luôn ghi nhớ chữ “syn” trong hoàn cảnh đó.
Cô nói rằng tất cả các luận án cao học và tiến sĩ, ngay cả đối với một chủ đề diễn ra cách đây hàng thiên niên kỷ, đều cần trích dẫn từ những câu của Marx. Cô cảm thấy thật may mắn vì bản thân Marx đã được giáo dục theo lối cổ điển. Cô chỉ đọc lướt qua cuốn “Sochineniya” (Phiên bản Đầy đủ) chính thức gồm 39 tập, lấy ra một câu trích dẫn về Pericles hoặc Solon, rồi đánh máy câu đó vào luận án của mình. Thậm chí câu trích dẫn chẳng cần phải có ý nghĩa gì. Mỉa mai thay, mọi người trong giới học thuật đều biết trò này có nghĩa là gì. Và khi một tay chân dốt đặc cán mai nào đó của Đảng đọc qua bản luận văn để kiểm tra tính đúng đắn về mặt chính trị một nhóm từ do những người Bolshevik đặt ra anh ta sẽ hài lòng và để cho cô yên.
PC-DEI-ESG: Những dự án tẩy não theo chủ nghĩa Marx văn hóa
Tất cả những chuyện đó hiện lên trong đầu tôi khi tôi đọc thấy những chuyện ồn ào gần đây liên quan đến ba vị hiệu trưởng trường đại học. Họ đã làm chứng trước Quốc hội về chủ nghĩa bài Do Thái trong khuôn viên trường và đưa ra những câu trả lời nước đôi cho các câu hỏi về việc liệu những lời kêu gọi diệt chủng người Do Thái có vi phạm các quy tắc hoặc quy tắc ứng xử của trường họ hay không. Họ là Hiệu trưởng Đại học Pennsylvania Liz Magill, đã từ chức, và hai người vẫn còn tại vị là Hiệu trưởng Claudine Gay của Harvard và Hiệu trưởng Sally Kornbluth của M.I.T.
Nhưng thật ra đây là một góc nhỏ trong những vấn đề lớn hơn, thực sự đang bao trùm trên tất cả các trường đại học lớn về sự đúng đắn chính trị (PC); đa dạng, công bằng, và hòa nhập (DEI); quản trị môi trường, xã hội, và doanh nghiệp (ESG); cùng chủ nghĩa Marx văn hóa (cultural Marxism) nói chung. Việc kiểm soát ngôn ngữ hoặc phương thức suy nghĩ của người ta theo những gì được xem là “đúng đắn về mặt chính trị” dựa trên các nguyên tắc của chủ nghĩa Marx sẽ dẫn đến việc mọi người không thể nhận thức hoặc hiểu những tội ác phản nhân loại dường như đi ngược lại với cách diễn giải được mong đợi.
Hồi trước tôi có viết rằng, do các cuộc biểu tình phản đối Chiến tranh Israel-Hamas, Trưởng khoa Luật Erwin Chemerinsky của Đại học California–Berkeley, là một người gốc Do Thái, đã cảm thấy khó chịu như thế nào về chủ nghĩa bài Do Thái mà ông phải chịu đựng tại khoa của mình. Tuy nhiên, ông đã dành bốn thập niên để thúc đẩy chủ nghĩa cánh tả cực cấp tiến. Tôi đã hỏi: “Ông ấy mong đợi điều gì?”
Chúng ta hãy xem một ví dụ về chủ nghĩa Marx văn hóa như vậy tại Đại học California–Irvine (UCI), nơi khoa luật của ông Chemerinsky được thành lập.
Vào tháng 04/2021, Văn phòng Công nghệ và Thông tin UCI đã ban hành “Hướng dẫn Ngôn ngữ Công nghệ Thông tin Toàn diện Phiên bản 1.0.” Văn phòng nhấn mạnh: “UCI cam kết bảo đảm tính công bằng, đa dạng, và hòa nhập. Ngôn ngữ được Văn phòng Công nghệ Thông tin (OIT) sử dụng phải phản ánh các giá trị này. … Tài liệu này là một Tiêu chuẩn của Ban Đánh giá Cấu trúc (ARB) mà tất cả nhân viên OIT phải tuân theo. OIT khuyến khích mọi người tại UCI lưu tâm đến những vấn đề này và tham gia đưa ra những quyết định này với sự tôn trọng và một quan điểm rộng mở.”
“Tài liệu này sẽ hướng dẫn quý vị lựa chọn các thuật ngữ trong tài liệu, cơ sở mã (codebase), và các cuộc thảo luận. Khi nào quý vị kiểm soát được việc lựa chọn từ ngữ, thì quý vị nên lựa chọn một cách khôn ngoan.”
Bằng không thì đừng trách nhé!
Và hãy chú ý xem hướng dẫn này áp dụng như thế nào ngay cả với “cơ sở mã” hay mã máy điện toán, thứ mà chỉ các lập trình viên mới đọc được. Đây không phải là khoa xã hội học mà là khoa công nghệ.
“Chúng tôi khuyến khích quý vị sử dụng những thuật ngữ trong hướng dẫn này trong các lĩnh vực mà quý vị có thể nhưng hãy hiểu rằng có thể đôi khi các từ ngữ là đến từ hệ thống bên ngoài, công nghệ cũ, hoặc các tiêu chuẩn hiện tại hạn chế các lựa chọn của quý vị. Trong những trường hợp đó, hãy xem xét các giải pháp thay thế toàn diện, chẳng hạn như đưa ra một bảng quy đổi từ những thuật ngữ cũ sang những thuật ngữ mới, ghi nguồn kèm theo nếu cần thiết.” Điều đó có nghĩa là theo bản hướng dẫn này, họ cũng có nhiệm vụ truyền bá cho những người khác.
Có thể dự đoán được, thay vì “anh ấy, cô ấy” những sinh viên bị nhồi nhét lý thuyết này phải sử dụng “họ.”
Thay vì “các chàng trai, các cô gái,” quy định mới là phải dùng “các bạn, nhóm, tất cả mọi người,” Vì vậy, bộ phim âm nhạc “Guys and Dolls” (Các Cậu Con Trai và Búp Bê) năm 1955, với sự tham gia của Frank Sinatra, Marlon Brando, và Jean Simmons, sẽ được đổi tên thành “Nhóm.”
Sau đó có những điều vô lý như thế này:
“Trường nữ sinh và khuôn viên đại học nữ” (sister school and sister campus) mà ai cũng hiểu là dành cho nữ giới, lại được gộp chung thành “khuôn viên Đại học California khác.”
“Danh sách trắng” (whitelist) được thay thế bằng “danh sách cho phép hoặc danh sách an toàn”; còn “danh sách đen” (blacklist) được thay bằng “danh sách từ chối hoặc danh sách chặn.”
“Kiểm thử hộp trắng” (white box) được thay thế bằng “kiểm thử hộp kính hoặc kiểm tra hộp trong”; trong khi “kiểm thử hộp đen” (black box) được thay thế bằng “kiểm thử chấp nhận hoặc nhắn tin chức năng.”
Những thuật ngữ này được cho là xúc phạm người Mỹ gốc Phi Châu. Ngoại trừ tại sao họ không nói “viết bằng mực đen” (in the black) nên được thay thế bằng “có lợi nhuận”? Và lưu ý rằng các nhóm từ thay thế bao gồm nhiều âm tiết hơn và khó hiểu hơn.
Không được dùng từ ẩn dụ
Phần tiếp theo bắt đầu bằng “Tránh những từ ẩn dụ có thể tạo ra những hành vi không cần thiết.” Đó đúng là dập tắt tư tưởng. Phép ẩn dụ cũng là một phần quan trọng đầy ý nghĩa và làm cho cuộc sống trở nên thú vị hơn. Sau đây là các ví dụ trong cảnh báo của UCI: (nghĩa là: “chính/phụ” trong lập trình) được thay thế bằng “primary/replica, primary/standby, primary/secondary” (có nghĩa tương tự). Ngoài sự ngớ ngẩn của sự đúng đắn chính trị, vấn đề ở đây là thuật ngữ này và các thuật ngữ khác trong danh sách đều phổ biến được sử dụng trong lĩnh vực lập trình và công nghệ trên toàn thế giới; và phổ biến bằng Anh ngữ ngay cả ở ngoại quốc vì đây là ngôn ngữ lập trình chính. Wikipedia giải thích về thuật ngữ này, “Master-slave là một thuật ngữ phổ biến cho một mô hình giao tiếp hoặc điều khiển bất đối xứng trong đó một thiết bị hoặc quy trình (master) điều khiển một hoặc nhiều thiết bị hoặc quy trình khác (slave) và đóng vai trò là trung tâm liên lạc của chúng.” Làm thế nào mà hai từ ngữ này là sự phân biệt chủng tộc hay là di sản của chế độ nô lệ được chứ?
“Master branch” (nghĩa là “nhánh chính”) được thay thế bằng “main branch.”
Phần tiếp theo bắt đầu bằng “Tập trung vào con người chứ không phải khuyết tật hoặc hoàn cảnh. Ưu tiên ‘ngôn ngữ đặt con người lên trên hết,’ chẳng hạn như phải dùng ‘người với các khuyết tật’ (people with disabilities) hoặc ‘người đang gặp tình trạng vô gia cư’ (people experiencing homelessness). Hãy nghiên cứu cộng đồng mà quý vị đang thảo luận, vì có những trường hợp ngoại lệ: một số người trong cộng đồng người mù, người điếc, và người tự kỷ thích thích ngôn ngữ tập trung vào khuyết tật. Khi đề cập đến người dùng bị khuyết tật, hãy tránh sử dụng từ ‘impairment’ (khiếm khuyết). Thuật ngữ Deaf có chữ D viết hoa dùng để chỉ những người được xác định là Người Điếc về mặt văn hóa có chung một nền văn hóa và một ngôn ngữ ký hiệu trong khi người điếc có chữ d viết thường dùng để chỉ một người có tình trạng mất thính giác và không nhất thiết là điếc về văn hóa.”
Việc tìm ra tất cả những từ ngữ như vậy là một công việc toàn thời gian. Hãy quên đi việc hoàn thành bất kỳ công việc có hiệu quả thực tế nào. Dưới đây là ví dụ của họ:
“User with visual impairment” (người dùng với khiếm khuyết về thị giác) được thay thế bằng “screen reer/magnifier user” (người dùng kính lúp/màn hình lớn). Thậm chí tôi không biết chắc những từ ngữ đó nghĩa là gì. Nhưng là một người vẫn luôn “dùng kính lúp” tôi đã đeo kính suốt 54 năm nay thì tôi thích nói “cận thị” hơn.
“Khiếm thính” (hearing impaired) được thay thế bằng “Đ/điếc hoặc lãng tai,” một định nghĩa sâu sắc đến mức họ cần 48 từ được trích dẫn bên trên để mô tả nhóm từ này. Và tôi vẫn không chắc rằng những từ ngữ này có ý nghĩa gì.
Danh sách UCI yêu cầu “Hãy bắt đầu sử dụng các thuật ngữ tốt hơn ngay lập tức ở bất cứ chỗ nào có thể.”
Tân ngữ hiện đại
Danh sách này, và những tiếng lóng đúng đắn chính trị khác được chúng ta áp dụng, chỉ là một phiên bản hiện đại của các chỉ thị Tân ngữ (Newspeak) trong tác phẩm “1984” của nhà văn George Orwell. Ở Phần 1, Chương 5, nhân vật Winston Smith gặp người bạn Syme. Ông Syme “là một nhà ngữ văn, một chuyên gia về Tân ngữ. Quả thực, ông ấy là một trong số rất nhiều chuyên gia hiện đang tham gia biên soạn Ấn bản thứ Mười một của Từ điển Tân ngữ.”
Cho đến nay UCI chỉ áp dụng “Hướng dẫn Ngôn ngữ Công nghệ Thông tin Toàn diện Phiên bản 1.0.” Vậy thì hãy đợi cho đến khi có Phiên bản 11.0 nhé!
Ngồi nhấm nháp Victory Gin, một loại đồ uống có cồn hôi, ông Syme giải thích, “Phiên bản thứ mười một là phiên bản hoàn chỉnh. Chúng tôi đang biến ngôn ngữ thành hình thức cuối cùng hình thức ngôn ngữ mà không ai nói khác đi. Khi chúng ta hoàn thành, những người như anh sẽ phải học lại từ đầu. Tôi dám nói rằng anh nghĩ rằng công việc chính của chúng ta là phát minh ra những từ mới. Nhưng chẳng phải như vậy chút nào! Chúng ta đang hủy hoại từ ngữ hàng chục từ, hàng trăm từ mỗi ngày. Chúng tôi đang cắt xẻo ngôn ngữ đến tận xương tủy. Phiên bản thứ mười một sẽ không chứa một từ nào sẽ trở nên lỗi thời trước năm 2050. …
“Đó là một điều tuyệt diệu, sự hủy diệt ngôn từ. Tất nhiên sự lãng phí lớn nhất nằm ở động từ và tính từ, nhưng cũng có hàng trăm danh từ có thể bị loại bỏ. Đó không chỉ là những từ đồng nghĩa; cũng có những từ trái nghĩa. Rốt cuộc, có lý do gì để biện minh cho một từ chỉ đơn giản là đối lập với một số từ khác? Một từ chứa đựng sự đối lập của nó trong chính nó. Lấy ‘tốt’ (good) làm ví dụ. Nếu anh có một từ như ‘tốt’ thì cần gì phải có một từ như ‘xấu’ (b)? ‘Không tốt’ (Ungood) cũng sẽ có tác dụng như thế thôi mà nên sẽ tốt hơn, bởi vì chính xác là mang nghĩa trái ngược, điều mà từ kia không có. Hoặc một lần nữa, nếu anh muốn một dùng từ ‘tốt’ với nghĩa mạnh hơn. Thật vô lý khi có cả mớ những từ vô dụng mơ hồ như ‘xuất sắc’ (excellent) và ‘tuyệt vời’ (splendid) và tất cả những từ khác? ‘Tốt cộng’ (Plusgood) cũng mang ý nghĩa như thế, hoặc ‘nhân đôi tốt cộng’ (doubleplusgood) trong trường hợp anh muốn có từ ngữ gì đó mạnh mẽ hơn nhiều.”
Hiện nay có một cuộc nổi dậy chống lại sự phá hoại từ ngữ này, được thấy qua việc người ta phản ứng với phiên điều trần Quốc hội hay không? Có lẽ là vậy.
Nhưng đối với những người điều hành các trường đại học, ít nhất hiện sẽ có rất ít thay đổi trong việc áp đặt PC, DEI, ESG, và chủ nghĩa Marx văn hóa là “nhân đôi tốt cộng.”
John Seiler _ Thanh Nguyên
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.