Trang nhất báo Tuổi
Trẻ tháng 2/1979 và tháng 2/2016
Nhìn vào những trang
báo Việt Nam phát hành hôm 17/2, người ta có thể thấy tâm thế làm báo trong ngại
ngần của những người làm truyền thông.
Ngày 17/2 đánh dấu
37 năm Chiến tranh biên giới Việt - Trung.
Cuộc chiến đẫm máu
diễn ra vào tháng 2/1979 khi Đặng Tiểu Bình cho quân đánh sáu tỉnh biên giới
phía Bắc Việt Nam.
Cuộc chiến kéo dài
chỉ ba tuần nhưng khoảng 30.000 người Việt được ghi nhận thiệt mạng.
Người dân cầm biểu
ngữ tại trung tâm Hà Nội để kỷ niệm 37 năm cuộc chiến biên giới Việt-Trung. Các
cư dân đã thắp hương và đặt hoa tại tượng đài Lý Thái Tổ trong buổi lễ kéo dài
khoảng một giờ đồng hồ.
Hôm 17/2, tôi đọc được dòng status của một cựu phóng viên báo Tuổi Trẻ ở Sài Gòn: “Đọc báo Tuổi Trẻ sáng nay chắc nhiều người đều ngạc nhiên vì sự "tỉnh táo" lạ lùng của tờ báo khi chỉ có một bài viết về biên giới xa xăm, hoàn toàn xa xăm - chỉ nhắc đến chi tiết tấm bia ghi tên liệt sĩ trong cuộc chiến bảo vệ biên giới phía Bắc. Không nói gì thêm về lịch sử ngày 17/2 Trung Cộng đánh Việt Nam.
Trong khi đó, các
báo ở Sài Gòn như Pháp Luật, Người Lao Động, Thanh Niên… đều có không chỉ một
bài mà nhiều tin, bài và cả trang báo với nhiêu hồi ức, phỏng vấn quan điểm về
ngày lịch sự này.
Ôi không hiểu, vì
sao Tuổi Trẻ thân yêu một thời của chúng tôi lại có thể hành động như vậy? Có
thể đợi đến những số báo kế tiếp chăng?
Nếu không viết được,
không có bài mới thì tại sao không kỷ niệm ngày 17/2 bằng chính việc cho đăng lại
những số báo, những bài báo của Tuổi Trẻ hồi tháng 2 và tháng 3 năm 1979 nóng bỏng?
Những trang báo lịch sử lẽ nào không có "hậu duệ"?”.
Không lý thuyết giáo
điều
Sau đó, một số người
làm ở tờ báo này bình luận rằng họ có bài về ngày 17/2 nhưng chỉ đăng trên
phiên bản Tuổi Trẻ online và báo giấy đã in bài kỷ niệm vào mấy ngày trước.
Đây không phải lần đầu
tiên các báo trong nước ‘né’ những chủ đề liên quan đến ngày 17/2 cũng như Trung
Cộng. Trong một thời gian dài, truyền thông Việt Nam chỉ dùng từ ‘tàu lạ’ khi
viết về những vụ ‘tàu Trung Cộng’ tấn công ngư dân Việt trên Biển Đông.
Trên Facebook một
nhà báo khác, tôi đọc được một comment giải thích: “Ai cũng biết đăng gì hoặc
không đăng gì chẳng phải là tại các báo đâu. Người làm báo cũng đau như mình,
cũng hận như mình nhưng họ bị chỉ đạo không được đăng.
Nếu muốn làm báo thì phải
chịu sự chỉ đạo của Đảng. Không thì ra làm tư, làm tự do muốn nói thì cứ nói.
Ai không cho báo đăng, không cho dân tưởng nhớ các liệt sĩ hy sinh bảo vệ tổ quốc
trong cuộc chiến tranh xâm lược của Trung Cộng ngày 17/2/1979? Ai cũng biết chỉ
là không ai dám nói thẳng ra thôi. Nhìn Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng ôm hôn thắm
thiết Chủ tịch Trung Cộng gần đây là biết liền”.
Dường như những người
làm báo tại Việt Nam ngoài chuyện đau đầu tìm đề tài phục vụ bạn đọc còn đang
phải mệt óc tìm cách tránh né những chủ đề được cho là ‘nhạy cảm’ hoặc ‘cấm kỵ’.
Cuốn sách về nghề
báo phát hành tại Việt Nam thàng 2/2016
Trong một diễn biến
khác, mới đây, công ty Alpha Books và nhà xuất bản Hồng Đức vừa cho phát hành
cuốn sách ‘Sống tốt với nghề báo’. Trong lời mở đầu, tác giả viết: “Sách này
không có những lý thuyết giáo điều về nghề báo bởi thị trường sách đã có nhiều
cuốn như vậy”.
Một trong những
chương của cuốn sách đề cập về ‘cái dũng của người làm báo’ trong bối cảnh báo
chí được cho là ‘công cụ’ của chính quyền.
“Cái dũng của người
làm báo thể hiện qua việc bạn có dám quyết liệt và đủ nhẫn nại đeo bám đề
tài/nhân vật dù gặp khó khăn, trắc trở, thậm chí đe dọa đến tính mạng, nhất là
bài phóng sự điều tra hoặc chống tiêu cực. Đây là điều không phải ai cũng làm
được. Bạn phải có khí chất không chịu khuất phục trước cái xấu hoặc thỏa hiệp
trước cám dỗ.
Mà cũng có khi cái
dũng của nhà báo thể hiện qua việc người đó khước từ việc viết những điều sai sự
thật, trái với lương tâm nghề nghiệp hoặc chấp nhận rời bỏ một tờ báo khi nhận
ra mình không còn chung chí hướng như thuở ban đầu”, tác giả viết.
Trong group cùng tên
quyển sách này trên mạng xã hội, người ta cũng thường xuyên đọc được những ý kiến
bên dưới mặt báo của người làm truyền thông tại Việt Nam.
Hôm 17/2, một thành
viên của group chia sẻ: “Người ta chỉ thấy giảng dạy về tội ác của Mỹ, Ngụy...
mà chẳng ai nói về tội ác của Trung Cộng. Cả làng báo chí chính thống cũng im
hơi lặng tiếng. Về mặc tích cực, thì chúng ta phải công nhận 'ngoại giao' của Trung
Cộng giỏi ở điểm này!”.
Ben Ngô
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.