Bất chấp phán quyết của tòa _ Ông Trump chuẩn bị đợt sa thải mới

Các cơ quan liên bang ngày 13/3 phải nộp kế hoạch cắt giảm quy mô lớn theo chỉ đạo của ông Trump nhằm tái cấu trúc bộ máy hành chính liên bang. Nhiệm vụ này phần lớn được giao cho Bộ Hiệu quả Chính phủ DOGE do tỷ phú Elon Musk đứng đầu.

Cho đến nay, DOGE đã giám sát các kế hoạch cắt giảm hơn 100.000 việc làm trong tổng số 2,3 triệu nhân viên dân sự liên bang, đóng băng viện trợ nước ngoài, và hủy bỏ hàng ngàn chương trình và hợp đồng.

Những người phản đối kế hoạch cải tổ của Tổng thống Trump đã tìm cách ngăn chặn bằng các vụ kiện pháp lý. Hôm 13/3, tòa án liên bang ở California và Maryland đã ra phán quyết yêu cầu các cơ quan phục chức cho hàng ngàn nhân viên tập sự bị sa thải trong những tuần gần đây.

Tòa Bạch Ốc gọi các thẩm phán là ‘những nhà hoạt động tư pháp mang tính đảng phái’ và tuyên bố sẽ phản kháng. Phán quyết ở California đã ngay lập tức bị kháng cáo.

Thị trường tài chính bị chao đảo trước những rủi ro kinh tế từ cuộc chiến thương mại toàn cầu của ông Trump. Thị trường chứng khoán đã lao dốc mạnh trong hai tuần qua, làm bốc hơi 5 ngàn tỷ đô la giá trị, do lo ngại rằng các chính sách của ông Trump có thể dẫn đến suy thoái, mặc dù Phố Wall đã phục hồi hôm 14/3.

Với sự đồng hành của tỷ phú công nghệ Musk, Tổng thống Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp hôm 11/2, yêu cầu tất cả các cơ quan ‘khẩn trương chuẩn bị thực hiện cắt giảm quy mô lớn’, sử dụng thuật ngữ pháp lý RIF để chỉ việc sa thải hàng loạt.

Một bản ghi nhớ sau đó từ Văn phòng Quản lý Nhân sự Hoa Kỳ yêu cầu các kế hoạch phải bao gồm ‘một sự cắt giảm đáng kể’ nhân sự toàn thời gian, thu hẹp diện tích văn phòng, ngân sách thấp hơn và loại bỏ các chức năng không bắt buộc theo luật.

Cắt giảm nhân sự tại Sở Thuế vụ

IRS có khoảng 100.000 nhân viên khi ông Trump nhậm chức, đồng nghĩa với việc lên tới 25.000 người sẽ bị sa thải.

Chính quyền Trump chưa công bố tổng số nhân viên đã bị sa thải, nhưng theo báo cáo của Reuters về các bản ghi nhớ nội bộ, tuyên bố công khai và các nguồn tin khác, con số này đã vượt 100.000 người. Riêng Bộ Cựu chiến binh Hoa Kỳ đã đặt mục tiêu cắt giảm hơn 80.000 nhân viên.

Thách thức từ tòa án

Một số cơ quan đã đề nghị nhân viên nhận một khoản tiền mặt để nghỉ hưu sớm nhằm tránh các vấn đề pháp lý liên quan đến quy trình RIF, vốn đang bị các công đoàn đòi kiện tụng.

Hôm 13/3, hai thẩm phán liên bang tại California và Maryland đã ra lệnh phục chức cho hàng ngàn nhân viên liên bang tập sự.

Thẩm phán William Alsup ở San Francisco đã ra phán quyết yêu cầu phục chức cho nhân viên tập sự, thường là những người có thời gian làm việc dưới hai năm, tại các Bộ như Quốc phòng, Cựu chiến binh, Nông nghiệp, Năng lượng, Nội vụ và Ngân khố.

Ngay sau phán quyết này, Thẩm phán James Bredar tại Baltimore đã ra lệnh yêu cầu chính quyền phục chức cho hàng chục ngàn nhân viên liên bang.

Thẩm phán Bredar đồng ý với lập luận của 20 bang do Đảng Dân chủ lãnh đạo rằng 18 cơ quan đã sa thải hàng loạt nhân viên tập sự trong những tuần gần đây mà không tuân thủ quy định về quy trình sa thải liên bang.

Hai phán quyết này là trở ngại pháp lý lớn nhất đối với kế hoạch cắt giảm nhân sự của Tổng thống Trump và tỷ phú Musk cho đến nay.

Chính quyền Trump vào cuối ngày 13/3 đã kháng cáo phán quyết phục chức nhân viên tại 6 cơ quan lên tòa phúc thẩm liên bang tại San Francisco và dự kiến cũng sẽ kháng cáo phán quyết từ Baltimore.

Reuters